گروه اقتصادی مشرق- عیسی کلانتری (مشاور معاون اول دولت یازدهم، مسئول احیای دریاچه ارومیه، رئیس خانه کشاورز و وزیر کشاورزی دولت‌های هاشمی و خاتمی) اخیرا با حمله به اهداف عالیه کشور در جهت خودکفایی در محصولات کشاورزی، نه تنها سخنی از افزایش تولید کشاورزی در ایران نزده، بلکه مدعی شده فقط باید برای 30 میلیون نفر غذا تولید کنیم تا به محیط زیست آسیبی نرسد!

این در حالی است که سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) به عنوان آژانس تخصصی سازمان ملل در حوزه مدیریت منابع طبیعی در مورد مسائل آب مطلبی را منتشر کرده که استدلال‌های خام کلانتری را به طور کامل زیر سوال برده است.

در بخشی از متن گزارش فائو آمده است: «سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) به عنوان آژانس تخصصی سازمان ملل در حوزه مدیریت منابع طبیعی اعلام آمادگی می کند تا دوشادوش دولت جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با این اولویت مهم گام برداشته و کشور را برای تولید بیشتر محصولات غذایی در عین مصرف آب کمتر و مقاوم سازی در برابر خشکسالی و با بکارگیری فن آوری های پاک در حوزه آب که حفاظت از محیط زیست را به دنبال دارد، یاری نماید.»
 
متن کامل این گزارش که ماه پیش از سوی دفتر نمایندگی فائو در جمهوری اسلامی ایران منتشر شده به شرح ذیل است:

سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) همگام با یونسکو، بانک جهانی، تسهیلات جهانی محیط زیست (جف) و انجمن بین المللی متخصصان آبهای زیرزمینی خواستار اقدام جامعه جهانی برای مدیریت کاهش و تخریب فزآینده منابع محدود آب های زیرزمینی شد.

پنج سازمان مذکور مجموعه ای از اصول و ضوابط با عنوان «چشم انداز سال 2030 و چارچوب جهانی برای اقدام» را پیشنهاد داده اند که امکان مدیریت بهتر منابع آب زیرزمینی را برای دولت ها فراهم می آورد.

بنا بر بررسی های فائو شدت برداشت از منابع آب زیرزمینی در قسمت های وسیعی از چین، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، ایران، ایالات متحده آمریکا، مکزیک و اروپا در بالاترین میزان قرار دارد.

چنین فرایندی می تواند منجر به از دست رفتن ذخایر آب شیرین در زمانی که ذخیره آب زیرزمینی برای تامین امنیت آبی و سازش با تغییرات اقلیمی  بسیار حیاتی  است، شود. 

گمانه زنی های فائو نشان می دهد که طی 40 سال گذشته سرانه دسترسی به آب شیرین در منطقه خاور نزدیک به میزان دو سوم کاهش یافته و این روند نزولی احتمالا تا سال 2050 به میزان 50 درصد دیگر ادامه خواهد داشت.


ایران نیز همچون سایر کشورهای منطقه، بیش از 90 درصد منابع آب خود را در بخش کشاورزی مصرف می کند و بیش از 55 درصد اراضی زیر کشت در این کشور با آب زیرزمینی آبیاری می شوند.

مجموعه ضوابط یاد شده که طی برگزاری هفتمین نشست «مجمع جهانی آب» در کره جنوبی اعلام شد، بیانگر فراخوان آشکار برای اقدام جمعی و مسئولانه دولت ها و جامعه جهانی با هدف اطمینان از استفاده پایدار آب‌های زیرزمینی محسوب می شود.  برای مدت طولانی تصدی آبهای زیرزمینی در حوزه سیاستگذاری مورد توجه قرار نگرفته بود که منجر به  تخریب و کاهش  این منابع شده است.

به گزارش فائو، برداشت جهانی از آبهای زیرزمینی طی نیم قرن گذشته سه برابر افزایش یافته و بیش از یک چهارم برداشت های کنونی به شیوه غیر پایدار انجام می پذیرد.

این در حالی است که  آلودگی گسترده آب های زیرزمینی، زندگی بشر و محیط زیست را با تهدید جدی رو به رو کرده است. بسیاری از سفره های آب زیرزمینی شهری در جهان به دلیل سیستم تخلیه فاضلاب آلوده شده اند، و سفره های آب زیرمینی ساحلی نیز در معرض نفوذ آب های شور قرار گرفته اند. همچنین آلاینده های صنعتی، آفت کش ها، و کودهای شیمیایی نیز به این مخازن آب راه پیدا کرده اند.

 میزان توزیع آب های زیرزمینی تجدیدپذیر در مناطق مختلف یکسان نمی باشد، برخی از مناطق به خصوص نواحی کم بارش، بیش از سایر مناطق در معرض خطر قرار گرفته اند.

آب های زیرزمینی نقش انکارناپذیری را در کاهش فقر و ایجاد رفاه عمومی ایفا می کنند. بیش از یک سوم از آب های شهری و صنعتی و همچنین به بیش از 40 درصد از آب مصرفی در بخش کشاورزی جهان از آب های زیرزمینی تامین می شود.  آب زیرزمینی پتانسیل لازم برای فراهم کردن آب شرب لازم برای میلیون ها نفر جمعیت شهری و روستائی فقیر را دارد. بسیاری از کشاورزان و خانواده هایشان به منظور آبیاری محصولات کشاورزی و تامین معیشت خود به این نوع آب وابسته اند.

در همین راستا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) به عنوان آژانس تخصصی سازمان ملل در حوزه مدیریت منابع طبیعی اعلام آمادگی می کند تا دوشادوش دولت جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با این اولویت مهم گام برداشته و کشور را برای تولید بیشتر محصولات غذایی در عین مصرف آب کمتر و مقاوم سازی در برابر خشکسالی و با بکارگیری فن آوری های پاک در حوزه آب که حفاظت از محیط زیست را به دنبال دارد، یاری نماید.