گروه بین‌الملل مشرق- خلاصه گزارش: آمریکا سال‌هاست روش‌های جاسوسی خود را تغییر داده است. جمع‌آوری اطلاعات از مردمی که به استفاده از اینترنت وابسته شده‌اند کار ساده‌ای است. گوگل، فیس‌بوک، توئیتر و شبکه‌های اجتماعی دیگر آن‌قدر اطلاعات به سازمان‌های جاسوسی آمریکا می‌دهند که نه تنها کافی، بلکه بیش از حد نیاز است (گزارش مشرق را از این‌جا بخوانید). با این حال، سازمان سیا با آن همه بودجه و امکانات، طی سال‌های اخیر نباید بی‌کار می‌ماند، بنابراین وظیفه‌ای که این سازمان بیش از یک قرن در آن تجربه دارد، این سال‌ها بیش از پیش روی دوش آن سنگینی می‌کند: کودتا در کشورهای هدف. سیا از یک قرن پیش تا کنون در حدود 25 کشور دست به دخالت مستقیم با ارتش‌های مخفی و مزدور زده است. پیامد این دخالت‌ها، سرنگونی دولت‌های مردمی یا ضدآمریکایی، کشته شدن میلیون‌ها غیرنظامی، آوارگی میلیون‌ها غیرنظامی دیگر، و تشکیل گروه‌های تروریستی بوده است.
نئونازی‌ها با حمایت سیا در اوکراین روی کار آمدند
بعد از گذشت چند سال از آغاز بحران در سوریه[1] و فعالیت گسترده گروه تکفیری داعش در این کشور، شواهد مختلفی، دست داشتن دولت آمریکا در ایجاد[2] و بعداً حمایت مخفیانه[3] از این گروهک تروریستی[4] را اثبات کرده است. بر همین اساس این‌که داعش را یک ارتش مخفی تحت خدمت سیا بنامیم، حرف بی‌راهی نیست. البته صرفاً گزارش‌های خبری نیست که صحت این نظریه را تقویت می‌کند، بلکه مرور تاریخ هم نشان می‌دهد احتمال این‌که داعشی‌ها مزدوران سیا باشند، از احتمال این‌که خلاف این مطلب درست باشد، بیش‌تر است.
همانطور که کودتای 28 مرداد در ایران (گزارش مشرق را از این‌جا بخوانید) به ما یاد داد، سیا همیشه یکی از پایه‌های سیاست تغییر رژیم آمریکا در کشورهای مختلف بوده است. آژانس مرکزی اطلاعات آمریکا برای اجرای نقشه‌های[5] خراب‌کارانه خود[6]، از ابزاری موسوم به «ارتش مخفی[7]» استفاده می‌کند[8]. اعضای این ارتش مخفی، از قاتل و متخصص ترور گرفته تا قاچاقچی و مشاور دولتی را شامل می‌شود. هر کشوری متناسب با ویژگی‌های جغرافیایی، سیاسی، فرهنگی، و اجتماعی خود، استفاده از بخشی از این ارتش مخفی یا حتی پرورش دادن اعضای جدیدی برای آن را ایجاب می‌کند.
گروه بین‌الملل مشرق در دو گزارش مفصل قصد دارد به «برخی» از پرونده‌هایی بپردازد که سیا در آن‌ها با استفاده از ارتش مخفی خود اقدام به خراب‌کاری در کشورهای مختلف کرده است. البته لازم به ذکر است که سازمان جاسوسی آمریکا در همه عملیات‌های خود موفق نبوده، هرچند که مسلماً تمام تلاش خود را کرده است. یکی از مواردی که دولت آمریکا از سال 2006 تا کنون[9] هنوز در آن موفق نشده، استفاده از معارضان و بعدها تروریست‌های داعشی برای براندازی دولت بشار اسد[10] در سوریه است[11].
آن‌چه در ادامه می‌خوانید بخش دوم از این سری گزارش است که شامل لیست «برخی» از کشورهایی[12] می‌شود که سیا از یک قرن پیش تا کنون در آن‌ها با ارتش‌های مخفی[13] و مزدوران خود[14]، حکومت را هدف قرار داده[15] یا عملیات‌های دخالت‌جویانه دیگری در آن‌ها انجام داده است. از جمله این کشورها عراق، افغانستان، ترکیه، فیلیپین، ونزوئلا، سومالی، سوریه و اوکراین هستند.
کودتای 28 مرداد 1332 (1954 میلادی) سیا در ایران تا کنون بارها در رسانه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است؛ در این سری گزارش، این کودتا را بررسی نخواهیم کرد. هم‌چنین لیست کامل‌تر کشورهایی که سیا در آن‌ها دخالت کرده و نام همه آن‌ها در این گزارش نیامده، از این قرار است (این لیست هم ممکن است شامل همه کشورهای هدف سیا نباشد):
در قاره آمریکا: آرژانتین، کلمبیا، پرو، گویان، بولیوی، ونزوئلا، برزیل، هندوراس، گواتمالا، هائیتی، جمهوری دومینیکن، کوبا، و مکزیک.
در قاره آفریقا: غنا، نیجریه، آنگولا، جمهوری دموکراتیک کنگو، مالاوی، آفریقای جنوبی، اریتره، اتیوپی، کنیا، سومالی و سودان.
در قاره آسیا و اقیانوسیه: چین، ژاپن، کره شمالی، کره جنوبی، فیلیپین، ایران، ازبکستان، کامبوج، اندونزی، لائوس، سنگاپور، تایلند، استرالیا و برمه.
در قاره اروپا و روسیه: بلژیک، فرانسه، آلمان، یونان، ایتالیا، هلند، انگلستان، آلبانی، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، مجارستان و لهستان.
بخش اول این سری گزارش را می‌توانید از این‌جا بخوانید.
16- عراق، 1974
اوایل دهه 1970 سیا وارد شرق عراق شد تا کردهای این منطقه[16] را با هدف شورش علیه حکومت وقت عراق که طرف‌دار شوروی بود، سازمان‌دهی و تجهیز کند. هدف اصلی پشت این اقدام، کمک به شاه ایران در روند حل و فصل اختلاف مرزی با عراق به شکل مطلوب شاه بود. پس از حل و فصل موضوع نیز، سازمان سیا حمایت خود از کردها را قطع کرد و ارتش عراق نیز آن‌ها را سرکوب نمود.
سیا کردهای عراق را برای مبارزه با دولت طرف‌دار شوروی
در این کشور آموزش می‌داد
17- آنگولا، 1975
سازمان سیا برای کمک به گروه‌های راست‌گرا در مبارزه علیه «جنبش مردمی آزادی آنگولا» اقدام به استخدام مزدورانی از فرانسه و آفریقای جنوبی کرد[17]. جنبش مردمی و مزدوران سیا پس از پایان استعمار پرتغال، در حال رقابت با چندین سازمان شبه‌نظامی در سراسر کشور برای رسیدن به قدرت بودند. البته ارتش مخفی سازمان سیا، به‌رغم هزینه بیش از 30 میلیون دلاری آمریکا، در این عملیات موفق به در دست گرفتن قدرت در آنگولا[18] نشد.
مزدورانی از کشورهای مختلف در دخالت سیا در آنگولا نقش داشتند
18- افغانستان، 1979
آمریکا طی «عملیات گردباد[19]» اقدام به آموزش، تجهیز و تأمین مالی جنگ‌جویان موسوم به «مجاهدین» در افغانستان کرد. این عملیات یکی از طولانی‌ترین و پرخرج‌ترین عملیات‌های مخفی سیا بود که با بودجه 20 تا 30 میلیون دلاری در سال 1979 یا 1980 شروع شد و تا سال 1987 بودجه آن به سالی 630 میلیون دلار رسید.
هدف اصلی از این عملیات، ترویج بنیادگرایی اسلامی در آسیای مرکزی و بی‌ثبات کردن شوروی بود. گفته می‌شود جیمی کارتر در ابتدا بودجه‌ای 500 میلیون دلاری برای این عملیات تصویب کرد و این رقم طی سال‌های بعد به 4 میلیارد دلار رسید[20]. از جمله اقدامات سیا طی این عملیات، تأسیس «مدارس اسلامی» در پاکستان بود که واژه «طالبان» (جمع طالب به معنای محصل یا دانش‌آموز) نیز از همان‌جا آمده است.
اما دلیل این دخالت‌های سیا در افغانستان چه بود؟ این عملیات پیش از حمله شوروی به افغانستان (با هدف جلوگیری از افتادن این کشور به دست شوروی) آغاز شد و با روی کار آمدن حکومتی متمایل به شوروی در کابل ادامه پیدا کرد و هدف، برگرداندن ورق در معادلات قدرت افغانستان بود.
سیا برای به دردسر انداختن شوروی، تروریست‌هایی مانند بن‌دلان
را در افغانستان پرورش داد
بسیاری از جنگ‌جویان آموزش‌دیده سیا، بعدها هسته اصلی گروه‌های تروریستی بنیادگرایی را تشکیل دادند که آمریکا اکنون با آن‌ها در حال جنگ است، یا چه بسا هنوز هم از آن‌ها حمایت می‌کند. «اسامه بن‌لادن» نیز یکی از همین مبارزانی بود که توسط سیا در افغانستان آموزش دیده بود[21].
19- ترکیه، 1980
از دهه 1970 جنگ‌های نیابتی میان آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی، در خاک ترکیه رخ می‌داد و ارتش ترکیه هم با اتخاذ استراتژی تنش‌زایی، به این درگیری‌ها دامن می‌زد. با این حال، این درگیری‌ها سال 1980 و با کودتا در ترکیه به طور ناگهانی به پایان رسید. در جریان این کودتا، 50 نفر اعدام و 500 هزار نفر دست‌گیر شدند؛ که البته این‌ها هم بعدها در زندان کشته شدند.
پیامد کودتای سیا در ترکیه، کشته شدن 500 هزار نفر بود
یک روز قبل از اجرای مرحله نهایی کودتا، در تاریخ 12 سپتامبر 1980، سه هزار «نیروی اعزام سریع[22]» عضو ناتو که به خوبی آموزش دیده بودند، مانور «آنویل اکسپرس» را در خاک ترکیه آغاز کردند. به این ترتیب، ترکیه تحت حکومت نظامی نیروهای مسلح خودش قرار گرفت و این شرایط تا سه سال بعد، زمانی که اوضاع در این کشور عادی شد، ادامه داشت.
20- نیکاراگوئه، 1983
در دهه 1980، اعضای «جبهه آزادی ملی ساندنیستا» از جناح چپ در نیکاراگوئه (که نام خود را از «آگوستو سزار ساندینو» رهبر مقاومت علیه اشغالگری آمریکا گرفته بودند) به قدرت رسیدند. سیا به سرعت دست به کار شد و به روش‌های مختلف از شبه‌نظامیان کنترا[23] که با ساندینیستا مقابله می‌کردند، حمایت نمود. از جمله این اقدامات، ارسال سلاح، تجارت و قاچاق کوکائین به سود آن‌ها[24]، آموزش سازمانی بود که به خاطر به خدمت گرفتن سربازان کودک، قتل‌عام و تخریب مراکز سوادآموزی، و جنایات جنگی از هر نوعی که فکرش را بکنید، مشهور شد.
به درون آتش‌فشان می‌انداختند - دانلود
سال 1983 سیا گفته بود که 19 میلیون دلار در سال برای تسلیح تمام نیروهای کنترا کافی نیست. رونالد ریگان رئیس‌جمهور وقت آمریکا که سال 1981 یک دستور فوق محرمانه امنیت ملی را امضا و اجازه تخصیص 19 میلیون دلار را صادر کرده بود، نیکاراگوئه را «فلج شده به خاطر بدهی»، «در کشاکش برای بازسازی یک اقتصاد غارت‌شده»، و «تهدیدی استبدادی برای امنیت آمریکا» توصیف کرد. «جین کرک‌پاتریک» فرستاده سازمان ملل در این کشور نیز علناً خواستار سرنگونی حکومت سه ساله آن شد.
سیا برای کودتا در نیکاراگوئه، میلیون‌ها دلار بودجه گرفته بود
سیا طی دخالت‌هایش در نیکاراگوئه، چندین بار اقدام به عملیات‌های تخریبی در این کشور کرده بود، بدون آن‌که موافقت کمیته‌های اطلاعاتی کنگره را جلب کند و یا حتی قبل از عملیات به آن‌ها خبر دهد که چنین عملیاتی قرار است انجام شود. بعدها کنگره «متمم بولاند» را تصویب و سیا را از کمک به کنتراها منع کرد. تلاش‌های سیا برای یافتن راه‌های جای‌گزین برای تأمین مالی کنتراها منجر به «رسوایی ایران-کنترا» (فروش سلاح به ایران و دادن بخشی از درآمد آن به کنتراها) شد. هم‌چنین احتمالاً دلیل روی آوردن سیا و کنتراها به قاچاق مواد مخدر نیز همین نیاز به راه‌های جای‌گزین برای درآمدزایی بوده است.
21- فیلیپین، 1986
هرچند سازمان سیا طی ریاست‌جمهوری «فردیناند مارکوس» در فیلیپین بین سال‌های 1965 تا 1986 همیشه از او حمایت می‌کرد، اما همین سازمان نقش مهمی هم در اِعمال فشار به او برای کناره‌گیری مسالمت‌آمیز از قدرت ایفا کرد. سیا در سال 1986 حمایت خود را از مارکوس متوقف و به جای او، پشتیبانی خود را متوجه حزب «لاکاس[25]» و جنبش «مزار ادسا[26]» کرد که نهایتاً منجر به انتقال مسالمت‌آمیز قدرت در فیلیپین شد.
کودتای نرم سیا در فیلیپین علیه مهره‌ای بود که
قبلاً آمریکا از آن حمایت می‌کرد
22- هائیتی، 1991
سیا سال 1988 اقدام به دخالت در انتخابات هائیتی کرد و «دستورکار مخفی»اش این بود که کمپین انتخاباتی «ژان برتراند آریستید» را تضعیف کند، کسی که نهایتاً در انتخابات، پیروز شد. اما این پایان کار برای سیا نبود. سه سال بعد، آریستید با یک کودتای خونین که بیش از 4000 غیرنظامی در آن کشته شدند، سرنگون شد.
نام بسیاری از رهبران این کودتا، از اواسط دهه 1980 در لیست حقوق سازمان سیا بود. به عنوان مثال، «امانوئل توتو کانستنت» رئیس گروه شبه‌نظامی فوق‌راست‌گرای «جبهه پیش‌برد و پیش‌رفت هائیتی[27]» (اراذل و اوباشی که به قتل، شکنجه، و ضرب و جرح شهرت داشتند)، اعتراف کرد که یکی از عوامل حقوق‌بگیر سازمان سیا بوده است. هم‌چنین، «سرویس اطلاعات ملی» هائیتی که به دست سیا ساخته شده بود، اگرچه در ظاهر برای مبارزه با مواد مخدر تأسیس شد، اما طی کودتا در نقش یک «جوخه ترور و ارعاب سیاسی» ظاهر شد.
سال 1994، یک نیروی نظامی 20 هزار نفره آمریکایی به هائیتی اعزام و سپس به آریستید اجازه داده شد تا به قدرت در کشورش برگردد. جالب این‌جاست که حتی بعد از این اتفاقات، باز هم سیا هم‌کاری خود با جبهه پیش‌برد و پیش‌رفت هائیتی و سرویس اطلاعات ملی را ادامه داد. سال 2004، آریستید بار دیگر توسط آمرکایی‌ها سرنگون شد.
23- ونزوئلا، 2002
سال 2002 وقتی یک گروه معارض در ونزوئلا برای سرنگونی دولت این کشور تلاش می‌کردند، آمریکا به شدت هرگونه دخالتی در این ماجرا را رد می‌کرد. با این حال، شواهد بی‌شماری وجود دارد که دست داشتن دولت جورج بوش در این توطئه‌ها را اثبات می‌کند[28].
کودتای سال 2002 (که اعضای ارشد دولت جورج بوش در آن دست داشتند) نتوانست «هوگو چاوز» رئیس‌جمهور بولیواری ونزوئلا را (بیش از 48 ساعت) سرنگون کند، اما بار دیگر، یادآور نقش آمریکایی‌ها در «جنگ‌های کثیف» دهه 1980 در آمریکای لاتین و تشکیل جوخه‌های مرگی در آمریکای مرکزی شد که تا امروز هم به فعالیت خود ادامه می‌دهند. کودتای آمریکا در ونزوئلا هم‌چنین نشان داد که آمریکا هنوز هم به رها کردن «حیاط خلوت» خود نشده است.
24- سومالی، 2006
آمریکا از ده‌ها سال پیش تا کنون نسبت به سومالی، توجه خاصی داشته است، اما شواهد موجود، اولین دخالت سازمان سیا در این کشور را به سال 2006 منتسب می‌کند. سیا در این سال، حمایت مالی فعالانه از ائتلاف ضداسلامی رهبران جنگ در سومالی را کلید زد. هم‌چنین صدها هزار دلار به «اتحاد برای صلح و مبارزه با تروریسم» تعلق گرفت تا علیه «اتحاد محاکم شریعت اسلامی» مبارزه کند.
25- سوریه، 2012
جنگ داخلی سوریه، 15 مارس 2011 با تظاهرات بخشی از مردم و با هدف سرنگونی حزب بعث در سوریه آغاز شد. با این حال، این اعتراضات رفته‌رفته و تحت تأثیر جنبش اعتراضی گسترده‌تر در خاورمیانه موسوم به «بیداری اسلامی» تبدیل به درگیری‌های مسلحانه میان جریان‌های مختلف درون سوریه شد که پیامدهای آن، سوریه را درگیر بحران کنونی کرده است.
درگیری‌ها میان «ارتش آزاد سوریه» و گروه‌های تروریستی دیگر با دولت حاکم در سوریه قطعاً یک اتفاق عادی و خواسته عموم مردم نبود. شواهدی که این مطلب را اثبات می‌کند، شامل گزارش‌هایی در سال 2012 می‌شود، مبنی بر این‌که باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا به سازمان سیا اجازه داده تا از سیاست تغییر رژیم در سوریه و برکناری بشار اسد حمایت کند.
که داعش در سوریه به وجود بیاید - دانلود
26- ونزوئلا، 2014
بعد از تلاش‌های ناموفق جورج بوش در سال 2002 برای سرنگون کردن چاوز، دولت اوباما نیز از سال 2014 با روش‌های مختلف به دنبال کودتا در ونزوئلا و برکنار کردن مادورو بوده است[29]. واشنگتن از ابتدای اعتراضات در ونزوئلا، تمام تلاش خود را کرده تا دولت سوسیالیست این کشور را ناقض حقوق بشر، آزادی بیان، حق تجمع، و حق برخورداری از رویه عادلانه قانونی، معرفی کرده و این‌گونه القا نماید که دولت این کشور دارد اعتراضات «مسالمت‌آمیز» مخالفان را سرکوب می‌کند.
آمریکا تا روی کار آمدن دولتی دست‌نشانده در ونزوئلا،
این کشور را راحت نخواهد گذاشت
این در حالی بود که اعتراضات مسالمت‌آمیز از نظر دولت آمریکا[30]، شامل بستن راه‌های اصلی، ممانعت از کمک‌رسانی دولت به مردم نیازمند کمک، تهدید و شلیک مستقیم به نیروهای چاویستا به خاطر تمیز کردن خیابان‌ها بعد از تظاهرات، و حمله به خبرنگاران و انواع خشونت‌ها علیه مردم و پرسنل غیرنظامی می‌شد، از جمله دست‌کم 162 مورد حمله به دکترهای کوبایی در ونزوئلا.
27- اوکراین، 2014
بحران اخیر در اوکراین شاید در ابتدا به صورت بومی و مردمی آغاز شد، اما سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا به سرعت کنترل این موج را به دست گرفتند[31] و از آن به سود خود استفاده کردند[32]. به این ترتیب، بحران داخلی نیز تبدیل به یکی دیگر از ابزارهای سیا برای روی کار آوردن حکومت‌های دست‌نشانده شد[33].
آمریکا درباره اوکراین[34] تصمیم گرفت تا نازی‌ها را به قدرت برساند؛ مقصود ما تشبیه نیست، سیا واقعاً اعضای حزب «نازی» را روی کار آورد[35]. البته این واقعیت‌ها چیزی نیست که به راحتی قابل‌باور باشد، چراکه رسانه‌های جمعی آمریکا عمدتاً این «جزئیات» را نادیده می‌گیرند[36]، بلکه گاهاً آن‌ها را انکار هم می‌کنند.
مکالمه افشاشده «ویکتوریا نولاند» مشاور وزیر خارجه آمریکا
با «جفری پایات» سفیر آمریکا در اوکراین -
نولاند در این مکالمه به شدت به اتحادیه اروپا توهین می‌کند - دانلود
در بخش قبلی این گزارش به دخالت‌های سیا در کشورهایی مانند شوروی، اوکراین، سوریه، اندونزی، کوبا، ویتنام، السالوادور و برزیل پرداخته شد. این بخش از گزارش را می‌توانید از این‌جا بخوانید.
