گروه بین‌الملل مشرق- خلاصه گزارش: یکی از جنجال‌برانگیزترین اتفاقات تاریخ آمریکا، ترور «جان اف. کندی» رئیس‌جمهور این کشور در تاریخ 22 نوامبر 1963 بود. اینکه چه کسی کندی را ترور کرد، خیلی زود مشخص شد، اما اینکه چه کسی یا نهادی دستور ترور را داده و عامل ترور را اجیر کرده بود، هنوز هم محل اختلاف است. بسیاری از کارشناسان، سیا و اف‌بی‌آی را عاملان اصلی ترور رئیس‌جمهور آمریکا و به عبارتی کودتا در خاک خود آمریکا دانسته‌اند. سیا نمی‌توانست اجازه دهد این مسئله مورد بررسی قرار بگیرد و منتقدان، نقش این سازمان در ترور رئیس‌جمهور را افشا کنند؛ بنابراین علاوه بر توسل به ابزارها و روش‌های حرفه‌ای برای مخفی کردن واقعیت، دست به خلاقیت زد و یک برچسب جدید را برای مبارزه با هرگونه افشاگری ایجاد کرد: «تئوری توطئه».
**حضرت آیت الله خامنه ای در بیانات خود به مناسبت سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) با انتقاد از کسانی که با چشم
بستن بر دشمنی های آشکار و مکرر امریکا، سخن گفتن از دشمن را «توهم توطئه»
می نامند، افزودند: انکار دشمنی های عمیق، مستمر و واضح امریکا با جمهوری
اسلامی و ملت ایران، توطئه ای است برای کاهش حساسیت‌ها در مقابل شیطان بزرگ.
ابداع برچسب «تئوری توطئه» به ترور «جان اف. کندی» برمی‌گردد
تقابل حقیقت و دروغ، و روشنگری و فریب‌کاری، همیشه وجود داشته است. با پیدایش رسانه و گسترش پروپاگاندا و تبلیغات، و به خاطر تسلط افراد فاسد در رأس قدرت جهان بر رسانه‌های جمعی و تأثیرگذار، متأسفانه جنبه فریب‌کاری رسانه بر جنبه روشنگری آن غلبه کرده است، تا جایی که حتی اعضای جبهه روشنگری هم ممکن است ناخواسته فریب پروپاگاندا و بازی‌های رسانه‌ای طرف مقابل را بخورند و عملاً آب در آسیاب افرادی بریزند که تصور میکنند اتفاقاً دارند مقابل آن‌ها ایستادگی میکنند.
آنچه «تئوری توطئه» توصیف می‌شود، محتاط باشد - دانلود
موضوع جاسوسی[1] از افراد[2] و کشورهای مختلف طی سال‌های اخیر با افشاگری‌های افرادی مانند جولیان آسانژ و ادوارد اسنودن در رسانه‌ها مطرح شده و بازتاب خوبی هم پیدا کرده است. استفاده پلیس آمریکا از رادارهای «داپلر» که می‌توانند تنفس و حرکت افراد درون یک خانه را تشخیص دهند[3]، دوربین‌های ثبت پلاک[4] با قابلیت ضبط 1800 پلاک در دقیقه که مجهز به فناوری تشخیص چهره[5] هم هستند و می‌توانند هویت راننده را ثبت کنند، «اسلحه‌های راداری» که می‌توانند تشخیص دهند آیا شما هنگام رانندگی پیامک می‌زنید یا نه[6]، سنسورهای اثر انگشت که از فاصله 6 متری کار میکنند[7]، تلویزیون‌های هوشمند سامسونگ که از شما جاسوسی میکنند[8]، و ابزارهای بی‌شمار دیگر برای جاسوسی از مردم[9]، بارها مورد انتقاد قرار گرفته، اما همیشه ابعادی از اعمال نفوذ «برادر بزرگ[10]» در جامعه هست که از چشم ما مخفی می‌ماند[11].
توهم «تئوری توطئه»
بسیاری از افرادی که خود را عضو جبهه «بیداری» و دشمن جبهه «غفلت» می‌دانند و به عنوان مثال به جای رسانه‌های عمومی تحت کنترل دولت‌ها، رسانه‌های منتقد و واقع‌بین (موسوم به رسانه‌های جای‌گزین) را دنبال میکنند، یک گرایش بسیار شایع را دارند که مصداق بارز کمک ناخواسته به دشمن است. این افراد هرگاه اطلاعاتی را می‌شنوند، اگر برایشان ناراحت‌کننده باشد، خیلی سریع نام آن را «تئوری توطئه» می‌گذارند و طی یک «واکنش ناخودآگاه»، برای دفاع از دیدگاه شخصی خود، آن اطلاعات را رد میکنند[12].
بسیاری از توطئه‌های آمریکا تا کنون افشا شده و بنابراین نباید بدون
تحقیقات کافی، کسی را متهم به طرح «تئوری توطئه» کرد
این نوع واکنش سطحی و «کودکانه» از افراد ساده‌لوحی که تصور میکنند اخباری که در فاکس‌نیوز و سی‌ان‌ان و بی‌بی‌سی می‌شنوند، برایشان کافی است، انتظار می‌رود، اما نکته ناراحت‌کننده این است که بخشی از اعضای جبهه بیداری هم دقیقاً همان افکار و الگوهای رفتاری را بروز می‌دهند که رسانه‌های مهندسی‌شده، در مخاطبان شست‌وشوی‌مغزی‌شده خودشان نهادینه کرده‌اند.
آنچه باید در ابتدای این گزارش متذکر شویم اینکه گزارش حاضر، هم یک سپر است و هم یک شمشیر. اگر شما هم عضوی از جبهه بیداری هستید و بارها با این اتهام متحجرانه مواجه شده‌اید که یک «تئوریسین توطئه» هستید، حتماً این گزارش را بخوانید و حتی بخش‌هایی از آن را یادداشت کنید. این مطالب را برای پاسخ به ادعاهای افرادی نیاز خواهید داشت که به جای واکنش به «نظرات و اطلاعات» شما (کاری که هر انسان روشن‌فکر و عاقل باید انجام دهد)، تلاش میکنند به «شخصیت» شما حمله کنند.
نکته دیگری که اگرچه بدیهی است، اما ظاهراً لازم است بر آن تأکید شود اینکه بسیاری از مردم هنوز هم آن‌قدر نسبت به واقعیت‌های موجود در جهان غافل هستند که نمی‌توانند باور کنند افراد دارای قدرت و نفوذ در سطح اول مدیریت دنیا (از رؤسای‌جمهور گرفته تا رؤسای کمپانی‌های غول‌پیکر) هم می‌توانند تعمداً میان خودشان توطئه کنند و دست به اعمال مجرمانه‌ای بزنند که از نظر انسان‌های عادی و کسانی که «بیمار روانی» نیستند، غیرقابل‌درک به نظر برسد. این در حالی است که تاریخ بشر، این واقعیت را بارها و بارها ثابت کرده است. اما چه می‌شود که مردم باز هم فریب افراد قدرتمند و بانفوذ را می‌خورند؟
«آمریکا» بر اساس تئوری توطئه بنیان گذاشته شد
این افراد قدرتمند و بانفوذی که از آن‌ها صحبت می‌کنیم، راه‌ها و ابزارهایی را ابداع کرده و متأسفانه با موفقیت به کار بسته‌اند که می‌تواند افکار عمومی دنیا را کنترل کند و به نفع قدرتمندان شکل دهد، تا آن‌جایی که حتی وقتی یک محقق، کارشناس و متخصصِ واقعاً «بیدار» بعد از تلاش فراوان، یکی از توطئه‌های افراد صاحب قدرت را افشا می‌کند تا توده مردم را با سلاح «آگاهی»، تجهیز کند، مخاطبانی که باید از این توطئه افشاشده، علیه خواص قدرتمند جامعه خود استفاده کنند، نه تنها این کار را نمی‌کنند، بلکه صرفاً به این دلیل که این اطلاعات جدید، برایشان ناخوشایند است، با سلاحی به آن حمله میکنند که «سیستم» برای فریب دادن آن‌ها اختراع کرده است. باید اعتراف کنیم که همه ما کم و بیش و گاه و بی‌گاه دچار همین اشتباه شده‌ایم، بنابراین برای آن‌که عضوی واقعی از جبهه بیداری باشیم، باید خود را به سپر و شمشیر این گزارش مسلح کنیم.
هرکس قبل از افشای جنایت‌های آمریکا در گوانتانامو، در این‌باره
حرفی می‌زد، به سرعت «تئوریسین توطئه» معرفی می‌شد
گزارشی که می‌خوانید به ریشه‌های عبارت «تئوری توطئه» یا «توهم توطئه» می‌پردازد، عبارتی که امروزه آن‌قدر مورد استفاده قرار می‌گیرد که به نظر نمی‌رسد یک سازمان جاسوسی و با هدفی خاص، آن را «ابداع» کرده باشد. با خواندن این گزارش خواهید دید که این اختراع چه اندازه برای صاحبان قدرت و نفوذ فایده داشته و توانسته آن‌ها را از دست منتقدان خلاص کند.
شاید خیلی از ما یادمان نیاید، اما سالها قبل، چیزی به نام «تئوری توطئه» وجود نداشت. افرادی که الآن تحت برچسب «تئوریسین توطئه» نظراتشان رد می‌شود، آن زمان، به عنوان افراد عادی در جامعه پذیرفته می‌شدند[13]، فقط به آن‌ها «منتقد» می‌گفتند. اگر بخواهیم به زبان آمریکایی‌هایی صحبت کنیم که این عبارت را ساخته‌اند، باید بگوییم مفاهیم «دموکراسی یونانی»، «کاپیتالیسم و بازار آزاد»، «آمریکا»، و «تمدن غربی» همگی بر اساس یک تئوری توطئه بنیان گذاشته شده‌اند: این «توهم» که اگر کنترل و نظارت وجود نداشته باشد، افراد صاحب قدرت در جامعه از مردم سوءاستفاده خواهند کرد[14].
«مگنا کارتا[15]»ی سال 1215 (منشور مشهور صلح میان پادشاه انگلیس و مخالفانش)، قانون اساسی آمریکا، اعلامیه استقلال آمریکا، و مفهوم مردم‌سالاری بر اساس تفکراتی شکل گرفتند که امروزه تئوری توطئه تلقی می‌شوند. «آمریکا» بر اساس این تئوری توطئه بنیان گذاشته شد که «جورج» پادشاه انگلیس و دست‌نشانده‌های او، قصد توطئه علیه مستعمره‌های خود را دارند. بنابراین غربی‌ها و به خصوص آمریکایی‌ها، موجودیت خود را مدیون مفهوم «تئوری توطئه» هستند، اما امروزه از این مفهوم برای سرکوب مردمی استفاده میکنند که می‌خواهند علیه آن‌ها انتقاد کنند.
و سیا «تئوریسین‌های توطئه» را آفرید
آوریل سال 1967، سازمان سیا گزارشی درباره ترور «جان اف. کندی» رئیس‌جمهور آمریکا در سال 1963 نوشت[16] و در آن مفهوم «تئوری‌های توطئه» را ابداع کرد. در این گزارش هم‌چنین روش‌هایی برای بی‌اعتبار کردن این‌گونه نظریه‌ها پیشنهاد داده شده بود. روی این گزارش مُهر «روانی» خورده بود تا مخاطبان آن بدانند گزارش در حوزه «عملیات روانی» (بخوانید پروپاگاندا) طبقه‌بندی می‌شود. هم‌چنین مهر «CS» نشان می‌داد گزارش متعلق به واحد «سرویس‌های مخفی» سیا است.
گزارش‌های افشاشده سیا نشان میدهد این سازمان برای مقابله
با «تئوریسین‌های توطئه» چه راهکارهایی دارد
در این گزارش سیا می‌خوانیم: «این روند [انتقاد و اتهام ترور رئیس‌جمهور به دست سیا و اف‌بی‌آی] موجب نگرانی دولت آمریکا، از جمله سازمان ما [سیا] است. هدف از این گزارش، ارائه محتوا [و روش] برای مقابله و بی‌اعتبار ادعاهای تئوریسین‌های توطئه است، تا پخش شدن چنین ادعاهایی در کشورهای دیگر مهار شود.» برخی از ابزارها و روش‌هایی که این گزارش برای مقابله با منتقدان به آن‌ها می‌پردازد از قرار زیر است:
1- برای بی‌اعتبار کردن یک انتقاد، بگویید که ممکن نیست این همه افراد توانسته باشند درباره چنین توطئه بزرگی سکوت کنند.
2- به افراد طرف‌دار سیا بگویید به ادعاهای منتقدان حمله کنند و به گزارش‌های رسمی ارجاع دهند.
3- بگویید شهادت شاهدان عینی (درباره ترور کندی و سایر توطئه‌ها) غیرقابل‌اعتماد است.
4- بگویید این انتقادها همه قدیمی و بی‌اعتبار است، چون «هیچ مدرک جدید و قابل‌توجهی پیدا نشده است.»
5- درباره انتقادات و اتهامات (درباره توطئه‌آمیز بودن ترور کندی و مسائل دیگر) صحبت نکنید، مگر آن‌که بحث در مورد آن‌ها از قبل آغاز شده باشد.
6- بگویید توسط به حدس و گمان درباره یک اتفاق، نشانه بی‌مسئولیتی است.
7- تئوری‌پردازان توطئه (منتقدان) را به پافشاری بیش از حد روی تئوری خود تا حد بی‌منطقی متهم کنید.
8- تئوری‌پردازان را به داشتن انگیزه‌های سیاسی متهم کنید.
9- تئوری‌پردازان را به داشتن منافع اقتصادی متهم کنید.
10- از ابزارهای پروپاگاندا برای خنثی کردن حمله‌های منتقدین...
به خصوص از طریق نوشتن نقدهای کتاب و مقالات مفصل در خبرگزاری‌ها استفاده کنید.
که واقعاً اتفاق افتاده است - دانلود
به این ترتیب، واحد سرویس‌های مخفی سیا دستورالعمل مقابله با «تئوری‌های توطئه» و بی‌اعتبار کردن آن‌ها را در دهه 1960 و طی یک عملیات جنگ روانی تدوین کرد. در این دستورالعمل، به هم‌کاری با «خواص وابسته یا هم‌جهت با سیا (از جمله سیاستمداران و سردبیران)» تشویق شده و از بی‌اعتبار کردن منتقدان با متهم کردن آن‌ها به «تعصب و تحقیقات عجولانه و غیراصولی» ستایش شده است.
استدلال تکراری «پس چرا تا الآن هیچ‌کس نمی‌دانست»
یکی از واکنش‌هایی که شما هم به عنوان یک عضو از جبهه بیداری احتمالاً ده‌ها بار از سوی افراد غرب‌زده شنیده‌اید، این است که «چه‌طور مردم آمریکا این را نمی‌دانند، اما شما می‌دانید؟» یا «چه‌طور فکر می‌کنید شما بهتر از مردم اروپا می‌دانید و بیشتر می‌فهمید؟» یا «اگر توطئه‌ای در کار بود، چه‌طور این همه مدت هیچ‌کس خبر نداشت؟»
بخشی از این استدلال‌ها به خاطر همان ساده‌لوحی‌ای است که در ابتدای گزارش به آن اشاره کردیم. بسیاری از مردم حتی اگر بپذیرند که رؤسای کمپانی‌های بزرگ و افراد ذی‌نفع از نظر اقتصادی و سیاسی، ممکن است علیه عامه مردم توطئه کنند، عمدتاً باور نمی‌کنند که افراد در رأس دولت آمریکا[17] (یعنی ثروتمندترین و قدرتمندترین افراد جامعه) هم ممکن است دست به همین توطئه‌ها بزنند. واقعیت در این‌باره را می‌توان از زبان افرادی شنید که زمانی اعضای مؤثر در ساختار قدرت کشور بوده‌اند.
«کاس سانستین» عضو سابق «دفتر امور اطلاعاتی و مقرراتی» در دولت اوباما، در
جایی می‌نویسد[18]:
«برخی از تئوری‌های توطئه، طبق تعریف ما، اتفاقاً درست از آب درآمده‌اند. اتاق
«کمیته ملی دموکرات‌ها» در هتل «واترگیت[19]» واقعاً توسط مقامات جمهوری‌خواه
شنود می‌شد، آن هم به دستور کاخ سفید. در دهه 1950، سیا واقعاً «ال‌اس‌دی[20]» (ماده مخدر روان‌گردان معروف
به «اسید») و داروهای مشابه را تحت پروژه «ام‌کی‌اولترا[21]» (یا «برنامه کنترل ذهن سیا»)و
برای تحقیق درباره امکان کنترل ذهن افراد، میان مردم توزیع کرد. «عملیات نورث‌وودز[22]» برنامه وزارت دفاع آمریکا برای
شبیه‌سازی اقدامات تروریستی و انداختن آن‌ها به گردن کوبا، واقعاً توسط مقامات سطح
بالا در دولت پیشنهاد شده بود» (گزارش مشرق درباره عملیات نورث‌وودز را از اینجا بخوانید).
اسناد افشا شده، از برنامه ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا
برای اقدام تروریستی علیه کشورشان خبر میدهد
در مقابل استدلال «پس چه‌طور این همه مدت، هیچ‌کس چیزی نمی‌دانست»، «دانیل السبرگ» افشاگر مشهور توضیح میدهد: «[یک اعتقاد] معمول وجود دارد که می‌گوید «هیچ‌کس نمی‌تواند در واشنگتن رازی را مخفی نگه دارد» یا «در یک نظام دموکراتیک [مانند آمریکا]، هر قدر هم که یک راز، محرمانه باشد، به احتمال زیاد، روز بعد در نیویورک‌تایمز درباره‌اش خواهید خواند.» این «بدیهیات» صراحتاً نادرست هستند. اتفاقاً اینها بخشی از روایت‌های پنهان‌کارانه، راه‌هایی برای گم‌راه کردن خبرنگاران و مخاطبان آن‌ها، و بخشی از روند مخفی نگه داشتن همان رازها هستند.»
السبرگ ادامه میدهد: «البته بر خلاف یک جامعه کاملاً استبدادی، بسیاری از رازها [در آمریکا] در نهایت افشا می‌شود، اما واقعیت این است که اکثر قریب به اتفاق این اسرار، به اطلاع مردم آمریکا نمی‌رسد. این واقعیت حتی زمانی وجود دارد که دشمنان [آمریکا] این اطلاعات را به خوبی می‌دانند... واقعیتی که عموم مردم و اکثر اعضای کنگره و خبرنگاران از آن بی‌خبرند این است که قوه مجریه می‌تواند آن دسته از اسراری را که دانستن‌شان برای آن‌ها (مردم و کنگره و خبرنگاران) بیش‌ترین نفع را دارد، دهه‌ها از آن‌ها مخفی نگه دارد، حتی اگر هزاران نفر از اعضای خودی دولت، آن راز را بدانند.»
کدام توطئه‌ها تا سالها مخفی ماندند
تاریخ، صحت نظرات السبرگ را تأیید می‌کند. مواردی که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم، همگی توطئه‌هایی است که اگرچه افراد زیادی از آن‌ها خبر داشته‌اند، اما تازه بعد از گذشت چندین سال، راز آن‌ها افشا شده است:
1- 130 هزار نفر آمریکایی، انگلیسی و کانادایی روی «پروژه منهتن[23]» پروژه ساخت اولین سلاح هسته‌ای دنیا (طی جنگ جهانی دوم) کار می‌کردند، اما کسی تا سالها از این پروژه اطلاعی نداشت.
2- گروهی از سرمایه‌داران جناح راست در آمریکا سال 1933 قرار بود تا طی یک کودتا با کمک نیم میلیون کهنه‌سرباز، دولت روزولت را سرنگون کنند[24]. توطئه‌گران که ظاهراً شامل عده‌ای از معروف‌ترین خانواده‌های آمریکایی (از جمله پدربزرگ جورج بوش) می‌شدند، معتقد بودند برای عبور از «رکود بزرگ» باید کشور را با سیاست‌های هیتلر و موسولینی اداره کرد. بسیاری از آمریکایی‌ها تا همین امروز هم اطلاعی از این توطئه ندارند، چون کمپانی‌های بزرگ پشت توطئه قول داده بودند مردم، دولت جدید را بپذیرند، چون روزنامه‌ها تحت کنترل خودشان بود.
هم کار دشواری نیست - دانلود
3- از میان 8 بانک بزرگ آمریکا، 7 بانک در دهه 1980 و طی «بحران آمریکای لاتین» ورشکست شدند، اما واکنش واشنگتن این بود که ورشکستگی آن‌ها را از مردم مخفی کرد. این مخفی‌کاری تا چندین دهه ادامه داشته است[25]. این در حالی است که بانک‌ها به طور نظاممند در اقدامات مجرمانه دست دارند[26].
4- دولت‌های مختلف آمریکا پنجاه سال است که مرتباً فجایع در تأسیسات هسته‌ای را مخفی میکنند[27] تا به صنعت هسته‌ای اعتراضی نشود و آسیبی نرسد. از جمله، مقامات تگزاس سال‌های سال است که تعمداً میزان تشعشعات هسته‌ای در آب آشامیدنی مردم این ایالت را کم‌تر از حد واقعی گزارش میکنند تا مجبور نشوند، هشدار و گزارش نقض تمهیدات ایمنی صادر کنند.
5- تصمیم حمله به عراق، قبل از 11 سپتامبر گرفته شده بود[28]. «جورج تنت» مدیر سابق سیا در این‌باره می‌گوید کاخ سفید از مدت‌ها قبل از 11 سپتامبر قصد حمله به عراق را داشت و برای توجیه آن به «چرت و پرت» متوسل شد[29]. افراد دیگر هم در دولت آمریکا به این واقعیت اعتراف کرده‌اند[30]. هم‌چنین جاسوسی دولت آمریکا از مردم[31]، قبل از 11 سپتامبر[32] آغاز شد[33]، اما مردم تا سالها بعد در این‌باره چیزی نمی‌دانستند. حتی نیویورک‌تایمز مقاله‌ای با این موضوع را به تعویق انداخت تا در نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2004 تأثیری نگذارد[34].
علاوه بر اینها، مقامات سطح بالا در دولت آمریکا هم ده‌ها سال بعد از پایان توطئه‌هایی مانند حمایت از تروریست‌ها برای پیش‌برد اهداف ژئوپلتیک و حمایت از عملیات‌های تروریستی پرچم دروغین، به آن‌ها اقرار کرده‌اند. همه این مثال‌ها نشان میدهد که بر خلاف تصور عامه مردم، اتفاقاً می‌توان بسیاری از رازها را در واشنگتن تا سال‌های سال مخفی نگه داشت.
نکته‌ای که
باید دانست اینکه انسان‌ها بنا به طبیعت و شیوه‌ای که مغزشان کار می‌کند، معمولاً
تلاش میکنند تا اتفاقات بی‌قاعده را در قالب یک الگوی مشخص توضیح بدهند. بنابراین
هر تئوری‌ای را باید قبل از پذیرش یا رد، آزمود و ارتباط آن با واقعیت‌های عینی و
موجود را بررسی کرد. نباید تصور کرد که هر انسان قدرتمند یا بانفوذی، لزوماً توطئه‌گر
هم هست، اما نباید هم فسادی را که قدرت و ثروت به دنبال دارد، دست‌کم گرفت. «جان
اکتون» مشهور به «لُرد اکتون» فیلسوف و مورخ شناخته‌شده انگلیسی در قرن 19 می‌گوید:
«قدرت می‌تواند فساد بیاورد و قدرت مطلق، مطلقاً [و قطعاً] فساد می‌آورد[35].»
[13] In 1967, the CIA Created the Label "Conspiracy Theorists" ... to Attack Anyone Who Challenges the "Official" Narrative Link
[17] The CIA and Other Government Agencies Have Long Used Propaganda Against the American People Link
[25] The Largest U.S. Banks Have Repeatedly Gone Bankrupt Due to Wild Speculation. The Fed Blessed the Speculation then Helped Cover Up the Bankruptcies Link
[27] Governments Have Been Covering Up Nuclear Meltdowns for Fifty Years to Protect the Nuclear Power Industry Link
