به گزارش مشرق، خداوند در آیات ۱۶۹ و ۱۷۰ سوره مبارکه آل‌عمران به زنده بودن کسانی که جانشان را در راه خدا داده‌اند و اعطای روزی به آنها سخن می‌گوید.

بیشتر بخوانید

سرلشکر سلیمانی: ما ملت امام حسینیم +عکس

روایتی از ۳ شهید کربلا که شیعه نبودند

در گزارش قبل و در تفسیر آیه ۱۱۱ سوره مبارکه توبه به توجه ویژه خدا به کسانی که مال و جان خود را در راهش انفاق می‌کنند اشاره شد. اما در آیه ۱۹۶ سوره مبارکه آل‌عمران باز هم به کسانی که جانشان را در راه خدا نثار کرده‌اند اشاره و آنها را زندگان جاوید خطاب می‌کند.

برای درک جایگاه واقعی شهید نزد خدا بهتر است نگاهی به آیه ۲۶۱ سوره مبارکه بقره بیاندازیم که خدا در این آیه پاداش کسی که مالش را در راه خدا بدهد هفتصد برابر قرار داده و به او باز می‌گرداند. حال وقتی پاداش انفاق مال در راه خدا هفتصد برابر است پاداش انفاق جان در راه خدا چقدر است؟

به این آیات توجه کنید؛

وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُواْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَتاً بَلْ أَحْیَآءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ‏ (آل‌عمران ۱۶۹)
فَرِحینَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ یَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذینَ لَمْ یَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلاَّ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ (آل‌عمران ۱۷۰)

ترجمه

و هرگز گمان مبر آنان که در راه خدا کشته شدند مرده‌اند، بلکه زنده‌اند و نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند. (آل‌عمران ۱۶۹)

در حالی که خدا به آنچه از بخشش و احسان خود به آنان عطا کرده شادمانند و برای کسانی که از پی ایشانند و هنوز به آنان نپیوسته‌اند (وسرانجام به شرف شهادت نایل می‌شوند) شادی می‌کنند که نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین می‌شوند. (آل‌عمران ۱۷۰)

موت بطلان شعور و فعل است، یعنی کسی که بمیرد نه درکی دارد و نه عملی و لذا خداوند در توضیح کلمه احیاء نمونه‌ای از فعل یعنی روزی خوردن و نمونه‌ای از شعور و درک یعنی فرحین را می‌آورد.

فرح  یعنی شادمانی و درک و شعور لذت و استبشار یعنی در طلب این باشی که با رسیدن خبری خوشحالی کنی یا بوسیله بشارت طلب سرور. پس کشتگان در راه خدا از وضع مؤمنان باقی مانده در دنیا خبر دارند و بشارت، همان ثواب اعمال مؤمنان است. این بشارت عبارت است از نداشتن خوف و حزن. یعنی اطمینان نفس بر اینکه ترسی از زایل شدن نعمت نخواهد داشت و این عین ارتزاق وبهره‌مندی از نعمت است.

سخاوتمند با انفاق مالش را جاودان می‌کند اما شهید با نثار جانش خودش را ابدی می‌کند

ما برمبنای قرآن که شهیدان را زنده می‏‌داند، به شهدای راه اسلام و خصوصاً شهدای کربلا سلام کرده، با آنان حرف می‏‌زنیم و از آنها توسل می‏‌جوییم. در این زمینه شهید مطهری در کتاب حماسه حسینی می‌گوید: انسان سخاوتمند یا هنرمند و یا عالم، مال، هنر و علم خود جاودانه می‏‌کنند اما شهید با نثار جانش در راه خدا خودش را جاودانه می‌کند و این‌گونه است که شهید در قیامت به مقام شفاعت مفتخر می‌شود.

همه زندگی حضرت علی (ع) سرشار از رشادت، ایثار و اعمال خیر و حسنه است اما امام تنها هنگام شهادت از واژه «فُزتُ» استفاده کرد و لحظه شهادت بر رستگاری‌اش گواهی داد.

ابوسفیان در پایان جنگ اُحد با صدای بلند فریاد می‏‌زد: این هفتاد کشته‏ مسلمانان در احد، به عوض هفتاد کشته‏ ما در جنگ بدر. ولی رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کشته‏‌های ما در بهشت جای دارند، ولی کشتگان شما در دوزخند.

هفت ویژگی شهید

در روایات آمده است که شهید، هفت ویژگی اعطایی از جانب خداوند دارد: اوّلین قطره‏ خونش، موجب آمرزش گناهانش می‏‌گردد. سر در دامن حورالعین می‌‏نهد. به لباس‏های بهشتی آراسته می‌‏گردد. معطّر به خوش بوترین عطرها می‏شود. جایگاه خود را در بهشت مشاهده می‏کند. اجازه‏ سیر و گردش در تمام بهشت به او داده می‏شود. پرده‏ها کنار رفته و به وجه خدا نظاره می‏کند. (وسائل، ج ۱۱، ص ۱۰)

منظور از حیات و زندگی در اینجا همان حیات و زندگی برزخی است که ارواح در عالم پس از مرگ دارند، نه زندگی جسمانی و مادی، گرچه زندگی برزخی فقط اختصاص به شهیدان ندارد، بسیاری دیگر از مردم نیز دارای حیات برزخی هستند ولی از آنجا که حیات شهیدان یک حیات فوق‌العاده عالی و آمیخته با انواع نعمت‌های معنوی است، نام از آنها برده شده است. آنها بقدری غرق مواهب حیات معنوی هستند که گویا زندگی سایر برزخیان در مقابل آنها چیزی نیست.

خداوند در این آیه به گوشه‌ای از مزایا و برکات فراوان زندگی برزخی شهیدان اشاره کرده و می‌فرماید: آنها بخاطر نعمت‌های فراوانی که خداوند از فضل خود به آنها بخشیده است خوشحال هستند.

منابع: تفاسیر نور، نمونه، المیزان و مجمع‌البیان