به گزارش مشرق، آیت‌الله خوشوقت –از نخستین شاگردان علامه طباطبائی و از برجسته‌ترین عالمان اخلاق- در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری، به تبیین چرایی این انحراف مردم كوفه و راه مصون ماندن جامعه‌ی ما از این انحراف می‌پردازند.

  چه تحولات اجتماعی و فرهنگی و اخلاقی اتفاق افتاده بود كه فكر آنان را به این‌جا رسانده بود؟
جامعه‌ی كوفه، جامعه‌ی بی‌تقوایی بود. شیعه بودند، اما ضعف ایمان داشتند. به همین خاطر در وقت امتحان فرار كردند. این فرارشان به خاطر ضعف باور بود. اگر ایمان بالایی داشتند، به شهادت افتخار می‌كردند. اصلاً علت وقوع ماجرای كربلا بی‌دینی بود.

 

 نقطه‌ آغاز و گام نخست برای ارتقای ایمانی جامعه‌ی اسلامی چیست؟
قدم اول این كار از مسئولین شروع می‌شود. اگر مسئولین به قوانین اسلام پایبند باشند، مردم هم از آنان تبعیت می‌كنند. مردم وقتی ببینند و بشنوند كه مسئولین به قوانین اسلام پایبندند و خانواده‌ی آنان هم تقید دارند، آن وقت آنها هم یاد می‌گیرند كه قوانین اسلام را در جامعه اجرا كنند. قاعده‌ی «النّاسُ علی دینِ مُلُوكِهِم»3 در این‌جا جاری است. اما اگر مسئولین به قانون اسلام عمل نكردند، مردم هم تدریجاً به عمل نكردن به قوانین اسلامی گرایش پیدا می‌كنند و وضع جامعه خراب می‌شود.

گام دوم عبارت از این است كه مسئولین، قانون اسلام را در جامعه پیاده كنند. با اجرای قوانین، عمل به قانون در طبقات پایین‌تر هم جریان پیدا می‌كند. اما اگر مسئولین قوانین را اجرا نكنند، مردم هم به طریق اولی آن را اجرا نمی‌كنند و در این صورت هر كاری كه در این جامعه صورت بگیرد، هیچ اثر مفیدی نخواهد داشت و آثار مضر آن هم به‌تدریج آشكار می‌شود؛ آثاری كه از عدم پایبندی مردم به قوانین اسلامی حكایت می‌كند. مردم نماز نمی‌خوانند، روزه نمی‌گیرند، زنان حجاب را رعایت نمی‌كنند و خلاصه هر كسی تا آن جایی كه بتواند، به قانون اسلام عمل نمی‌كند. وظیفه‌ی حكومت اسلامی این است كه از بروز چنین وضعی جلوگیری كند.

عمل مسئولین سازنده ایمان مردم است
 هزاران نامه‌ی دعوت به حسین علیه‌السلام نوشتند؛ او را دوست داشتند و با دشمنانش دشمن بودند؛ اصلاً شیعه‌ی او بودند. اما ناگهان ورق برمی‌گردد... همین‌ها نه تنها از او حمایت نمی‌كنند بلكه به قتل او اتفاق می‌كنند. موضوع، آن‌قدر هولناك و عجیب است كه هر وجدان بیداری را تكان می‌دهد. اگر آنها این‌چنین لغزیدند، چه ضمانتی وجود دارد كه ما نلغزیم؟ دغدغه‌ای كه باعث شد در یك جمعه شب زمستانی، بعد از نماز مغرب و عشا به منزل حضرت آیت‌الله خوشوقت برویم. آیت‌الله خوشوقت –از نخستین شاگردان علامه طباطبائی و از برجسته‌ترین عالمان اخلاق- در این گفت‌وگو به تبیین چرایی این انحراف مردم كوفه و راه مصون ماندن جامعه‌ی ما از این انحراف می‌پردازند.
 
  آیا این مواردی كه اشاره كردید، شامل حال خواص غیر از مسئولین هم می‌شود؟ یعنی آیا چنین تأثیری برای نخبگان و گروه‌های مرجع جامعه هم وجود دارد؟
بله، شامل همه‌ی خواص و كسانی است كه قدرت دارند و می‌توانند در دیگران تأثیر بگذارند. آنهایی كه زحمت كشیده‌اند، درس خوانده‌اند و بلد هستند كه چگونه جامعه را به مسیری هدایت كنند، این‌ها باید هم خودشان خوب عمل كنند و هم دیگران را به سمت عمل خوب سوق بدهند. در این صورت هم فرد درست می‌شود و هم جامعه. احكام اسلامی برای اجرا در جامعه‌ی اسلامی است، اما چون جامعه از افراد تشكیل شده، اول افراد باید تقوا را مراعات كنند و بعد در زندگی خود در جامعه تا جایی كه قدرت دارند، این احكام را به دیگران گوشزد كنند و خودشان هم آن را پیاده كنند. لذا اسلام گفته كه باید خانواده‌ی خود را مطابق تقوا و اسلام تربیت كنید. «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ نَارًا»4 اجتماع هم از خانواده شروع می‌شود. اگر رؤسای خانواده عمل كنند به این آیه، جامعه هم اصلاح می‌شود، اما اگر خانواده دنبال این تربیت نباشد و مثلاً دنبال ماهواره باشد، جامعه هم اصلاح نخواهد شد.

بنابراین باید ابتدا از گروه‌های بالا و از خواص شروع كرد، زیرا جهت حركت جامعه دست آنها است. مردم تشنه‌ی پیاده شدن احكام اسلامی هستند، مسئولی كه چنین دغدغه‌ای دارد و تشنه‌ی خدمت به مردم است، هرگز از كار خود نمی‌زند و نمی‌گذارد كه كار مردم بر زمین بماند، مراقب كارمندانش هم هست كه آنها هم قوانین را رعایت كنند. اگر آنها به قوانین اسلامی پایبند باشند و این قوانین را در جامعه پیاده كنند، همه ‌چیز درست می‌شود. ایمان، انسان را كنترل می‌كند تا هم مواظب خودش و هم مراقب دیگران باشد. پیاده شدن احكام اسلام همان و پیاده شدن اسلام همان. اما اگر اسلام در جامعه پیاده نشود، آن وقت فساد پیاده خواهد شد و در این‌جا خواص بیشتر مسئول هستند.