به گزارش مشرق به نقل از فردا، اصولا نوسانات نرخ ارز بر کلیه فعالیت‌های اقتصادی اثرگذار است، با این حال شدت و ضعف این تاثیرات بستگی به میزان تعاملات هر بخش با اقتصاد جهانی دارد؛ صنعت گردشگری نیز از این موضوع متاثر خواهد بود، هم از جنبه گردشگری داخلی و هم از جنبه گردشگری خارجی.
 
برهمین اساس، از جنبه گردشگری داخلی، نوسان نرخ ارز سبب می‌شود تا قیمت مقاصد گردشگری خارجی که گردشگران داخلی انتخاب می‌کنند با نوسان همراه شود؛ به‌صورت منطقی چنانچه نرخ ارز افزایش یابد، قیمت تورهای خارجی گران شده و در نتیجه بخشی از افراد داخلی که قصد مسافرت به مقاصد خارجی را داشته‌اند به سوی مقاصد گردشگری داخلی متمایل می‌گردند؛ این موضوع در مواقعی که با کاهش نرخ ارز مواجه هستیم به صورت معکوس عمل خواهد کرد.

همچنین از جنبه گردشگری خارجی نیز چنین شرایطی حاکم است؛ به این صورت که با کاهش ارزش پول ملی، تورهای سفر به ایران در بازارهای هدف گردشگری ایران ارزان‌تر شده و طبیعتا تمایل به سفر به ایران افزایش خواهد یافت و برعکس.

بنابراین ملاحظه می‌شود که این صنعت به دلیل تعاملات بین‌المللی آن با اقتصاد جهانی و رقابتی بودن فعالیت در آن، با شدت بیشتری تحت تاثیر نوسانات نرخ ارز قرار دارد. افزایش نرخ ارز سبب گران شدن تورهای خروجی از کشور و ارزان شدن تورهای ورودی به کشور خواهد شد؛ بنابراین انتظار می‌رود که با افزایش نرخ ارز تعداد سفرهای خروجی از ایران تا حدودی کنترل شده و بر تعداد گردشگران ورودی افزوده گردد؛ البته این یک تحلیل کوتاه‌مدت و با فرض ثبات سایر عوامل است، به طوری که اگر افزایش نرخ ارز سبب بروز تورم شدید در اقتصاد کشور شود، بسیاری از آثار مثبتی که برای افزایش نرخ ارز برشمردیم در فاصله بسیار کوتاهی ازبین رفته و خنثی خواهد شد؛ چرا که تورم مجددا منجر به افزایش قیمت تمام‌شده خدمات مربوط به گردشگری در داخل شده و مزیت نسبی ایجاد شده در اثر افزایش نرخ ارز را به سرعت کاهش می‌دهد.

به‌نظر می‌رسد بهترین سیاست، اعمال ثبات نسبی در نرخ ارز و کاهش تورم به‌صورت همزمان است؛ چرا که در شرایط ثبات نسبی قیمت‌ها امکان برنامه‌ریزی و استفاده بهینه از ظرفیت‌ها و مزیت‌های واقعی صنعت گردشگری در کشور فراهم خواهد شد.

بر اساس این گزارش، اتکا صنعت گردشگری بر مزیت‌های واقعی و جاذبه‌های کم‌نظیر خود بسیار بهتر از ایجاد فضاهای مصنوعی و کوتاه‌مدت رونق و بهبودی خواهد بود؛ البته این بدان معنا نیست که تحت هیچ شرایطی امکان استفاده از ابزار مالی، پولی و ارزی برای بهبود صنعت گردشگری وجود ندارد، بلکه لازم است تا این ابزار سیاستی، به‌صورت عاقلانه، محدود و هدفمند مورد استفاده قرار گیرد.

 آشفته بازار تورهای خارجی با نوسانات شدید نرخ ارز

این روز‌ها قیمت ارز روند صعودی در پیش گرفته‌است؛ به نحوی که تفاوت بهای دو روز پی‌در‌پی به ۱۰۰ تومان هم می‌رسد. این امر شاید به نظر بیاید که بر تورهای ورودی اثر مثبتی داشته باشد و بر بازار تورهای داخلی اثری نداشته باشد اما تأثیر منفی بر تورهای خروجی دارد.
در حالی که تورهای خروجی یکی از مهم‌ترین منابع مالی برای آژانس‌داران است، نواسانات شدید نرخ ارز، این تور‌ها را دچار تزلزل کرده و آژانس‌داران با چالش جدیدی مواجه شده‌اند. گفته می‌شود تغییر ناگهانی ارز با ارقام قابل توجه ضرر زیادی به فروشندگان تورهای خروجی زده‌است.
 
نوسانات نرخ ارز آژانس‌دار و مسافر را سردرگم کرده است

داوود ضیایی کار‌شناس گردشگری در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: تغییر قیمت ارز خیلی سریع روی صنعت جهانگردی تأثیر می‌گذارد و آن را آسیب‌پذیر می‌کند. شاید در ظاهر بر تور ورودی اثر مثبت می‌گذارد بلکه اثرات منفی آن در نگاه دقیق‌تر معلوم است؛ ولی برای دفاتری که در زمینه تورهای خارجی فعالیت می‌کنند، لطمه‌های شدیدی به همراه دارد.
وی تاکید کرد: افزایش قیمت ارز هزینه بیشتر سفر و هزینه بیشتر بلیت را به همراه دارد. ‌ در حالی که سفر برای تفریح است و اجباری در کار نیست، ‌ طبعاً مردم با گران شدن از سفر صرف نظر می‌کنند. این روز‌ها آژانس‌ها مطلقا‌ بخت خوبی ندارند و به این ترتیب به سرعت به طرف ضررهای شدید اقتصادی می‌روند.

ضیایی بابیان اینکه با کاهش تورهای ورودی، دفا‌تر خدمات مسافرتی به تورهای خروجی رو آورده‌اند تصریح کرد: به دلایل بسیار زیاد که تکرار آن‌ها تنها سبب خستگی می‌شود، سفرهای ورودی به ایران به حداقل رسیده‌است. فقط سفرهای زیارتی کشورهای حاشیه خلیج فارس را می‌توان در نظر گرفت که آنقدر دلال رابط در این کار وجود دارد که آژانس‌ها بهره‌ای از آن نمی‌برند. بنابراین تورهای ورودی به حداقل رسیدند و دفا‌تر به تورهای خروجی رو آوردند که با این تغییر قیمت، آسیب می‌بینند.

بی‌ثباتی بازار سفر آژانس داران را شوکه کرد

در ادامه مسعود اکبری کار‌شناس گردشگری افزود: هرچند گردشگری یک صنعت درآمدزا در دنیا به حساب می‌آید اما به راحتی تحت تأثیر عوامل مختلف قرار می‌گیرد که از آن جمله می‌توان به ثبات بازار و امنیت اشاره کرد.
وی تصریح کرد: در روزهای اخیر با توجه به تغییرات شدید و مداوم نرخ ارز، نرخ تمام شده تورهای خروجی مرتب در حال تغییر است زیرا قیمت تور به ریال اعلام می‌شود اما پرداخت به طرف مقابل به شکل دلار یا یورو صورت می‌گیرد به این ترتیب دفا‌تر خدمات مسافرتی ناچار هستند قیمت ارز را در لحظه پرداخت در نظر بگیرند و مسافران تا آخرین لحظه تصوری از هزینه تمام شده تور ندارند.
اکبری ادامه داد: از سوی دیگر آژانس نیز قادر به پوشش تغییر قیمت ارز نبوده و ضرر زیادی خواهد پرداخت.
وی همچنین اضافه کرد: اصلاح نرخ ارز از موضوع پیچیده‌ای است و تغییر آن تاثیرات متفاوتی بر جامعه می‌گذارد در هر صورت اصلاح نرخ ارز به نفع صنعت گردشگری کشور است، کاهش نرخ ارز سفرهای خارجی را بیشتر می‌کند و مردم با قدرت بیشتری به سفر خارجی می‌روند اما در این صورت آمار گردشگران ورودی به ایران کاهش می‌یابد.

تعیین قیمت ارز براساس عرضه و تقاضا

این کار‌شناس اظهار داشت: اگر میزان براساس عرضه و تقاضا تعیین شود مردم برنامه ریزی شده به فعالیت‌های اقتصادی خود می‌پردازند، افزایش ناگهانی نرخ ارز به ضرر تراز گردشگری کشور خواهد بود در حال حاضر و با این نرخ آمار واقعی گردشگر خارجی به ایران حدود یک میلیون است و بیش از ۶ میلیون ایرانی در سال به سفر خارجی می‌روند.
وی تصریح کرد: در هر صورت اصلاح نرخ ارز منجر به اصلاح گردشگری کشور می‌شود اگر نرخ ارز واقعی شود بانک مرکز تنها عملکرد نظارتی بر صرافی‌ها و بانک‌ها داشته باشد ارز می‌تواند تاثیر ۳۰ درصدی در افزایش گردشگر به ایران داشته باشد البته واقعی شدن نرخ ارز به تنهایی رونق چندانی به صنعت گردشگری نمی‌بخشد باید زیرساخت‌های این صنعت تقویت شود.