به گزارش مشرق به نقل از فارس، آزبست نام گروهی از ترکیبات معدنی منیزیوم و سیلیسیوم است که در طبیعت بیشتر به صورت الیاف معدنی و سنگ یافت می‌شود. این مواد به خاطر مقاومت زیادی که در مقابل گرما و آتش دارند به عنوان مواد نسوز به کار می‌روند و گاهی به این ماده پشم شیشه نیز گفته می‌شود.
 
مهمترین محصولات آزبستی شامل محصولات آزبستی سیمانی (لوله‌های آزبست سیمانی، ناودانی و صفحات ایرانیت)، جامه‌های نسوز ( لباس ، جلیفه، نمدها و دیگر مواد نسوز)، کاغذهای آزبستی (پوشش لوله‌ها و عایق‌های الکتریکی)، محصولات ساینده( مانند لنت ترمز و کلاچ اتومبیل های سبک و سنگین و قطار)، به عنوان ماده پرکننده در آسفالت، رنگ شیمیایی، کاشی، پلاستیک و غیره است.

الیاف آزبست به قسمت‌های تحتانی دستگاه تنفسی نفوذ کرده و بیماری های مختلفی را در انسان ایجاد می کند. این گونه الیاف در بافت سیستم تنفسی بسیار پایدار بوده و در نهایت موجب بروز سرطان می شوند. عمده بیماری‌های ناشی از استنشاق آزبست عبارت‌اند از: آزبستوسیس، سرطان ریه، مزوتلیوما و سرطان حنجره.

آزبست از جمله آلاینده هایی به شمار می‌رود که استاندارد مشخصی برای آن در نظر گرفته نمی‌شود و هوای محیط بطور کامل باید عاری از این آلاینده باشد و معمولاً میزان غلظت آزبست با هوای نقاط پاک یا شهرهای با غلظت کم از لحاظ آزبست مقایسه می‌شود.

غلظت الیاف آزبست در سال ها، مناطق و ماه های مختلف نمونه برداری شده در تهران در سال 1388، 30 نمونه‌گیری از بخش های مختلف شهر از در اواخر بهمن و اسفند که از ماه های پرتردد و ترافیک در تهران محسوب می شوند صورت گرفت.
 
در بررسی های صورت گرفته مشخص شد در نقاطی که بیشترین تردد خودروها وجود دارد میزان آلاینده سمی آزبست در هوا نیز بیشتر است چنانچه در این بررسی میدان تجریش و نقاط مرکزی شهر بیشترین آلاینده آزبست را در هوا داشتند.

در طی اسفند سال 1389 لغایت اردیبهشت سال 1390 برای مشخص شدن میزان آزبست موجود در هوای شهر تهران 20 نمونه گیری از پنج نقطه مختلف شهر و در هر نقطه چهار مرتبه صورت گرفت. نمونه برداری های انجام شده در پنج نقطه جنوب، شرق، شمال، غرب و مرکز تهران صورت گرفت.

بیشترین غلظت آزبست مربوط به مرکز تهران است. لازم به ذکر است، میانگین تعداد لیف شمارش شده در شهر تهران در نمونه برداری سال‌های 1390-1389 برابر4263 است.
 
همچنین نتایج ارائه شده از سوی سازمان جهانی بهداشت در آمریکا در سال 1998، fiber / ml  است.

تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد میزان آزبست در هوای مناطق مرکزی شهر بسیار بالا است که این موضوع سلامتی شهروندان را با خطر جدی مواجه می کند.
 
ناحیه جغرافیایی       تعداد نمونه      حداقل غلظت(min)     حداکثر غلظت(max)      میانگین غلظت
 مرکز      ۴      0.0047      0.0066      0.0054
 غرب      ۴      0.0000083      0.009      0.0045
 شرق      ۴      0.00053      0.01      0.0039
 جنوب      ۴      0.0021      0.01      0.0050
 شمال      ۴      0.0032      0.0058      0.0050
 کل      20      0.0039      0.0051      0.0048
پراکندگی غلظت الیاف آزبست در هوای شهر تهران به تفکیک ناحیه جغرافیایی 1390(فیبر بر میلی لیتر هوا)

اما یکی از منابع مهم و اساسی پراکنش آزبست در هوای شهرها حضور لنت ترمز و ترمز گرفتن در خودروهاست. خودروها چه سبک و چه سنگین در هنگام ترمز گرفتن بدلیل اصطکاک شدید میان لنت ترمز و سینی چرخ و سایشی که روی لنت ترمز روی می‌دهد مقادیری آزبست در هوا پراکنده می‌کند که اندازه‌گیری‌های صورت پذیرفته توسط شرکت کنترل کیفیت هوا نشان می‌دهد در مناطق پرترافیک و شیبدار شهر تهران میزان آزبست به علت شیب خیابان و ترافیک زیاد، وسایل نقلیه مجبور به استفاده بیشتر از کلاچ و ترمز هستند، در نتیجه میزان آزبست افزایش می‌یابد.
 
حجم و مقدار آزبست منتشره در اطراف خودرو بستگی به درصد آزبست بکار رفته در لنت ترمز دارد ؛ که تحقیقات دیگری که توسط شرکت کنترل کیفیت هوا در سال 1390 در خصوص میزان آزبست موجود در لنت های ترمز رایج در بازار بعمل آمده، نشان داد که تمام لنت‌های مورد ارزیابی، حاوی مقادیر قابل ملاحظه ای از آزبست است.
 
گزارش ها نشان می‌دهد که یک خودروی سواری می‌تواند 8/17 میکروگرم آزبست در کیلومتر و یک کامیون سبک قادر است 8/54 میکرو گرم آزبست در کیلومتر تولید کنند.
 
نتایج تحقیقات در کشور آمریکا نشان می‌دهد که سالیانه نزدیک به 5/2 تن آزبست از منبع لنت ترمز و صفحه کلاچ در محیط منتشر می‌شود؛ بطوریکه مطالعات حاکی از رسوب 68 تن آزبست در روی جاده‌هاست که می تواند بعنوان ذرات ناپایدار بواسطه حرکت خودروها و عوامل جوی در هوای شهرها معلق شده و فواصل طولانی‌تری را طی کنند.

لازم بذکر است که منبع لنت ترمز در آلودگی آزبست در بسیاری از کشورها از جمله ژاپن و کره از مهمترین منبع آلوده کننده هوای شهری است.
 
      نام لنت       کشور سازنده      میزان آزبست(درصد)
1             فرانسه      10-20
 ۲            کره      5-10
 ۳                  20 - 30
۴             ایران      5-10
۵             کره      10-20
۶           کره      10-20
 ۷            ایران      10-20
 ۸            ایران      20 - 30
 ۹            ایران      20 - 30
 ۱۰            ایران      20 - 30
۱۱             ایران      10-20
میزان آزبست مصرفی در لنت ترمزهای موجود در بازار
 
همانطور که ملاحظه می‌کنید، تمام لنت های مورد ارزیابی، حاوی مقادیر قابل ملاحظه ای از آزبست است.