سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

*******

** با الگوی برجام می توانیم با آل سعود به «برد-برد» برسیم!

«سیدمحمد صدر» مشاور وزیر امور خارجه در مصاحبه با روزنامه شرق گفت:

«فضای لازم برای مذاکره با عربستان آماده است. از جانب ما هیچ مسئله‌ای وجود ندارد؛ مشکل از سوی طرف مقابل است...همین برجام می‌تواند الگوی مذاکرات ما با عربستان و سایر کشورهای عربی باشد. ما که توانسته‌ایم با آمریکا و اروپا گفت‌وگو کنیم و به نتیجه هم برسیم، چرا با دولت‌های مسلمان گفت‌وگو نکنیم؟...مهم‌ترین موضوع می‌تواند همین امنیت منطقه‌ای باشد. ما باید امنیت منطقه‌ای را به دست مجموعه کشورهای منطقه تأمین کنیم... مسئله یمن، مسئله‌ای است که ایران کاملا این آمادگی را دارد که درباره آن با عربستان مذاکره کند و با سازمان ملل همکاری داشته باشد».

صدر در بخش دیگری از این مصاحبه گفت:

«ما همه مسلمان هستیم، برادر هستیم، در منطقه منافع مشترک داریم، فرهنگ و تاریخ مشترک داریم و باید دست ‌به‌ دست هم بدهیم و امنیتی بدون حضور ترامپ در منطقه ایجاد کنیم.»

مشاور وزیر امور خارجه در این مصاحبه تاکید کرد:

«به نظر من برجام یک الگوی بین‌المللی بسیار مهمی بود که نه‌تنها منافع ایران را تأمین کرد، بلکه یک آرامش و امنیت بین‌المللی به وجود آورد، چراکه طرف‌های مذاکره درخواست‌هایی داشتند و بر سر میز مذاکره نشستند و به نتیجه رسیدند. یک‌طرف بیان می‌کرد که ما از اینکه ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد احساس خطر می‌کنیم و ایران هم بیان می‌کرد که تحریم‌های بین‌المللی کشور ما را متضرر می‌کند، بنابراین به گفت‌وگو پرداختند و به توافق رسیدند. می‌خواهم بگویم برجام می‌تواند الگوی تمام مذاکرات آینده، نه‌تنها در ارتباط با ایران، بلکه در ارتباط با کل مسائل و مناقشات بین‌المللی قرار بگیرد».

برخلاف اظهارات مشاور وزیر خارجه، برجام نه تنها الگو نیست، بلکه درس عبرت است. دیپلماسی که از «کدخدا» به «مزاحم» رسید و از «اروپای آقااجازه» به «اروپای مستقل» - آن هم در شرایطی که هیچ تغییری در رویکرد آمریکا و شرکای اروپایی اش در دشمنی با ایران مشاهده نشده است، یک درس عبرت است. علاوه بر این، دلار ۸۰۰۰ تومانی و سکه ۲میلیون و ۸۰۰ هزارتومانی و افزایش ۳۵ درصدی قیمت مسکن در یکسال و افزایش سرسام آور نرخ اجاره بهای واحدهای مسکونی و کاهش سرمایه گذاری خارجی و متوقف شدن همزمان چرخ سانتریفیوژها و چرخ کارخانه ها و امضای قانون کاتسا ۲۰۱۷(مادر تحریم ها) و تمدید قانون تحریمی آیسا و بتن ریختن در صنعت هسته ای و...همگی مصادیق عبرت آموز بودن برجام است.

از سوی دیگر، اظهارات مشاور ظریف درخصوص الگوبرداری از برجام در مذاکره با آل سعود در حقیقت همان «برجام منطقه ای» است.

ظریف-اردیبهشت ۹۷- در نشست شورای روابط خارجی آمریکا در اظهارنظری تأسف برانگیز گفته بود که بارها در خفا و پنهان به آل سعود درخواست مذاکره منطقه‌ای داده‌ایم! این رفتار تحقیرآمیز در حالی است که رژیم آل‌سعود در سال‌های اخیر جنایات متعددی را مرتکب شده است. هموطنانمان هنوز جنایت آل سعود در منا- سال ۹۴- را فراموش نکرده است. جنایتی که به شهادت حدود ۶۰۰ زائر ایرانی منجر شد. سعودی‌ها در آن مقطع به سبب دیپلماسی بسیار ضعیف دولت روحانی، در رفتاری گستاخانه حتی به ظریف در مورد فاجعه منا اجازه ملاقات هم ندادند.متاسفانه تا به امروز نیز دولت روحانی هیچ اقدام شایسته‌ای درباره احقاق حق خانواده‌های شهدای فاجعه منا انجام نداده است. افکار عمومی هنوز زانو زدن ظریف در مقابل امیر کویت برای صدور ویزا برای سفر هیئت ایرانی به عربستان و عدم صدور ویزا برای وزیر فرهنگ دولت یازدهم را فراموش نکرده است.

ظریف در زمستان سال ۹۴ و در اوج گستاخی‌های آل سعود، وزیر خارجه این رژیم-عادل الجبیر- را دوستِ خود خطاب کرد و با افتخار! گفت که «۵۰۰ زائر ما در مراسم حج کشته شدند اما ما روابط خود را قطع نکردیم حتی روابط خود با عربستان را کاهش هم ندادیم!».

حال از مشاور آقای ظریف باید پرسید که که نادیده گرفتن جنایات پرشمار آل سعود- از فاجعه منا تا کشتار زنان و کودکان بی گناه در یمن- و اعلام اینکه «از جانب ما هیچ مسئله‌ای وجود ندارد؛مشکل از سوی طرف مقابل است» چه نسبتی با عزت مردم ایران و منافع ملی دارد؟!

** مشکل تیم اقتصادی دولت این ‌است که همه ژنرالند

«محمدرضا پورابراهیمی» رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در مصاحبه با روزنامه اعتماد گفت:

«درحال حاضر در تیم اقتصادی دولت، فرماندهی که بخواهد همه تیم را به خط کند، نداریم»

پورابراهیمی در ادامه در پاسخ به این سوال که:«فرمانده اقتصادی نداریم یا اجازه فعالیت به فرمانده این تیم داده نمی‌شود؟» گفت:

«نخیر، نداریم. فرمانده، یعنی کسی فرمانده دل‌هاست. شبیه به جنگ نظامی که ما شاهد بودیم یک جوان بیست و چند ساله فرمانده لشکر بود و می‌شد شهید همت و شهید باکری و طوری امور را مدیریت می‌کرد که ژنرال‌های ارتش را هم پشت لشکر به‌خط می‌کرد. چراکه کل لشکر او را به فرماندهی قبول داشتند. به زور که نمی‌شود فرماندهی کرد. متاسفانه در حال حاضر در تیم اقتصادی دولت همه ژنرال هستند».

در حال حاضر در دولت پنج سمت برای سکانداری اقتصاد تعریف شده است. اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور و رئیس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، مسعود نیلی دستیار اقتصادی، محمد نهاوندیان معاون اقتصادی، مسعود کرباسیان وزیر اقتصاد و محمدباقر نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه؛ افرادی با گرایش‌های مختلف و با گرایش‌های متفاوت به مکاتب متفاوت اقتصادی، که هر یک صاحب سمتی کلیدی و اثرگذار در دولت دوازدهم شده‌اند.

به وضوح مشخص است که شرایط غیرقابل قبول فعلی معیشت مردم و اقتصاد کشور، نتیجه تشتت آرای افرادی با گرایش‌های اقتصادی مختلف و متمایل به مکاتب اقتصادی متنوع در مراکز تصمیم‌گیری دولت است.

دولت آقای روحانی می بایست با تغییر پارادایم ذهنی سیاست‌گذاران اقتصادی خود و با تغییر ریل گذاری مدیریت امور اجرایی و اقتصادی کشور، با اعتماد به ظرفیت های عظیم داخلی، اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی اجرا کند.

** باید حجاب توریست ها را اختیاری کنیم!

«محسن غرویان» از چهره های نزدیک به دولت در مصاحبه با روزنامه آرمان گفت:

«در موضوع حجاب توریست‌های خارجی ما باید تلاش کنیم توریست‌هایی که به کشور وارد می‌شوند را به احکام اسلامی دعوت کنیم. عملی کردن قوانین کشور درباره حجاب آن هم برای توریست‌هایی که تنها چند ساعت در خاک ایران هستند نیازمند بررسی‌های بیشتر از سوی علما است. به نظر بنده می‌توان این مسأله را اختیاری کرد که خود فرد تصمیم بگیرد که با چه نوع پوششی در خاک ایران حضور داشته باشد. با این وجود قبل از اینکه این اختیار را به توریست‌ها بدهیم باید برای آنها توضیح بدهیم که ایران یک کشور مذهبی است و در جامعه ما حجاب اجباری است. در چنین شرایطی فرد باید تصمیم بگیرد که از چه نوع پوششی استفاده کند. به نظر می‌رسد که اغلب این افراد خود را مقید به قوانین ایران وحفظ حریم‌ها خواهند کرد. موضوع اصلی اینجاست که آیا ما می‌توانیم توریست‌های خارجی را ملزم کنیم که پوشش خود را تغییربدهند؟به نظر می‌رسد هنوز برای این مسأله دلیل محکمی وجود ندارد. ما باید با استفاده از فرهنگ عمومی انسان‌ها از توریست‌های خارجی بخواهیم که پوشش عمومی انسان را رعایت کنند. در کشورهای خارجی نیز حدی از پوشش متعارف انسان وجود دارد و برخی قوانین نیز در این زمینه لازم الاجراست. به همین دلیل نیز ما باید شرایطی را به وجود بیاوریم که توریست‌ها با پوشش متعارفی که دارند بتوانند با احترام به قوانین جامعه ما با اختیار پوشش خود را انتخاب کنند».

غرویان در ادامه گفت:

«رئیس منطقه آزاد کیش از جمله مسئولانی بودند که نسبت به این مسأله واکنش نشان دادند و خواستار نظر علما در این زمینه شدند. از سوی دیگر این مسأله در مجلس شورای اسلامی نیز مطرح شده است. نکته مهم در این زمینه این است که ما باید به صورت علمی و منطقی به چنین مسائلی نگاه کنیم و از سیاسی شدن آن جلوگیری کنیم.»

وی چندی پیش نیز اظهارنظر مشایهی را درخصوص حجاب توریست ها مطرح کرده بود.

احمد مازنی رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در پاسخ به این اظهارنظر نادرست گفته بود:«نگاهی را که معتقد  است آزادی پوشش باعث جذب گردشگر می‌شود را انحرافی می‌دانم و معتقدم این پوشش حداقلی که برای گردشگر خارجی تعریف شده نمی‌تواند مانع حضور آنها در کشورمان شود...درخصوص آزادی پوشش گردشگران در مناطق آزاد و شهرهای فرودگاهی معتقد هستم ما در صنعت گردشگری دچار اشتباهات راهبردی هستیم، یکی از این اشتباهات طرز نگاهی است که تصور می‌کند گردشگری زمانی موفق است که ما فضا را برای رفتارهای غیرشرعی باز کنیم و با دور شدن از هنجارهای فرهنگی بومی و دینی خودمان می‌توانیم گردشگری را محقق کنیم».

مازنی تاکید کرده بود:« بارها گفته‌ام در مورد کسانی که می‌خواهند به ایران سفر کنند این تصور وجود دارد که آنها می‌آیند تا فرصتی برای تفریحات غیرشرعی و نامشروع پیدا کنند. کسانی که قصد سفر به ایران را دارند، ایران را به عنوان کشوری با قدمت تاریخی و فرهنگ و تمدن چندهزار ساله می‌شناسند و آثار و میراث فرهنگی که  در ایران وجود دارد، برایشان دارای جاذبه است. ما نزدیک به یک میلیارد مسلمان در دنیا داریم که مسلمانی را می‌شناسند و با فرهنگ و پوشش اسلامی آشنایی دارند. ما حداقل زمینه جذب این افراد به کشور را داریم و بسیاری از انسان‌ها هم هستند که مسلمان نیستند اما ایران را دوست دارند یا کنجکاو هستند بدانند ایران کجاست و چه آثار و چه میراثی دارد. پس موافق نیستم با نظریاتی از این دست و معتقدم ساده‌سازی صورت مسئله و انحراف از موضوع اصلی است».

** روحانی، سیاست‌های غلط دولت سازندگی را تکرار کرد

«عبدالله ناصری» فعال اصلاح طلب در یادداشتی در روزنامه قانون نوشت:

«دولت‌ها برنامه‌های خود را در دور اول اجرا می‌کنند و باید دردوره دوم آثار مثبتی را برجا بگذارد. در دوره دوم آقای هاشمی این اتفاق نیفتاد زیرا تورم به ۴۹ درصد رسید...در دوره آقای روحانی نسخه اقتصادی آقای هاشمی به‌صورت بارزتر خودش را نشان داد که البته بخشی به تیم ضعیف اقتصادی دولت برمی‌گردد و بخش دیگر شامل تحریم‌ها ومسائل بین الملل محسوب می‌شودکه شرایط را برای مردم سخت کرده ‌است... امروز ما شاهد افزایش قابل توجهی ازقیمت‌ها هستیم که انتظارآن را نداشتیم...البته این نکته را نباید فراموش کرد که در قیاس دولت هاشمی با روحانی باید اشاره کنم که متاسفانه دولت آقای روحانی بسیار ضعیف عمل می‌کنند».

گفتنی است در اوایل دهه هفتاد قیمت بنزین پنج تومانی با افزایش دو برابری در سال ۷۴ به ۱۰ تومان رسید؛ اتفاقی که با افزایش نرخ ارز از ۱۵۰ به ۴۰۰ تومان همراه شد. در ادامه، کاهش ارزش پول ملی موجب افزایش تورم و بیکاری شد. از این رو بر اقشار کم‌درآمد و حقوق‌بگیر فشار  اقتصادی وارد شد و قدرت خرید مردم کاهش یافت... تورم در سال ۷۴ و پایان دولت سازندگی به ۴۹ درصد نزدیک شد و همین مسئله موجب شکست برنامه‌های آزادسازی قیمت‌ها گردید.