به گزارش مشرق، افغانستان را می‌توان سرزمینی نامید که در طول نیم قرن اخیر روی آرامش را ندیده است. زمانی جنگ داخلی و بعد هم اشغال شدن به دست اتحاد جماهیر شوروی و در ادامه تحت سلطه ‌طالبان و القاعده درآمدن و در نهایت حضور نیروهای غربی در این کشور دورانی سخت را بر این سرزمین تحمیل کرده است؛ به‌گونه‌ای که عده‌ای معتقدند افغانستان هرگز روی آرامش را نخواهد دید.

اما دوران جدید بحران در این کشور زمانی آغاز شد که در سال ۲۰۰۱ و پس از حوادث ۱۱ سپتامبر، آمریکا و ناتو با ادعای مبارزه با تروریسم و اهدای امنیت به افغانستان به این کشور لشکرکشی کردند. اکنون ۱۷ سال از آن زمان می‌گذرد؛ در حالی که وضعیت افغانستان نشان‌دهنده ادامه بحران‌های امنیتی و سیاسی در این کشور است و حتی گزارش‌ها از افزایش تولید مواد مخدر حکایت دارد. 

بیشتر بخوانید:

مسکو: آمریکا از طالبان حمایت می کند

آنچه در ادامه روند تحولات این کشور مشاهده می‌شود، مسائل مطرح درباره برگزاری مذاکرات میان طالبان و دولت مرکزی افغانستان در عربستان است. نکته قابل توجه آنکه گروه طالبان با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد، در نشست سه روز جده که به‌ دلیل صلح افغانستان برگزار می‌شود، هیچ نماینده‌ای نخواهد فرستاد. پیشتر شورای عالی صلح افغانستان و سازمان همبستگی کشورهای اسلامی از طالبان خواسته بودند در نشست‌های صلح برای افغانستان که قرار بود اواسط تیر ماه در عربستان آغاز شود، شرکت کند که در نهایت نیز طالبان از حضور در این نشست خودداری کرد.  

حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا مذاکرات جده می‌تواند در تحقق ثبات در افغانستان مؤثر باشد یا خیر؟ پاسخ به این پرسش را در عملکردهای میزبان مذاکرات و نیز اوضاع داخلی افغانستان می‌توان جست‌وجو کرد. نخست آنکه، میزبان مذاکرات کشور عربستان است که خود حامی وهابیت و گروه‌های تروریستی بوده و اصلاً طالبان با حمایت‌های سعودی قدرت گرفته است. اکنون نیز سعودی در حالی به طور مستقیم به کشتار مردم یمن دست می‌زند که همزمان با حمایت از تروریسم، سیاست بحران‌سازی در منطقه را اجرا می‌کند. با توجه به این وضعیت می‌توان دریافت، عربستان نه تنها میزبان مناسبی برای مذاکرات نیست؛ بلکه خود یکی از عوامل بحران در افغانستان و منطقه به شمار می‌آید. 

دوم آنکه، بررسی ریشه‌ای تحولات افغانستان نشان می‌دهد، یکی از دلایل بحران این کشور حضور نیروهای خارجی است. در طول ۱۷ سال حضور این نیروها نه تنها امنیت در افغانستان برقرار نشده؛ بلکه هر روز بر میزان بحران افزوده شده است؛ چراکه اراده‌ای برای برقراری امنیت ندارند و اهداف سیاسی جایگزین مسئولیت‌پذیری شده است. جالب توجه آنکه گزارش‌ها نشان می‌دهد، به تازگی آمریکا در حال اعزام نیروهای داعش به افغانستان است که بر میزان این مشکلات افزوده خواهد شد. 

آنها به دنبال آنند که از افغانستان به مثابه ابزاری برای فشار بر ایران، روسیه، چین و پاکستان بهره گیرند؛ در این حالت، به حتم افغانستان قربانی سیاست‌های اشغالگران خواهد شد. با توجه به آنچه ذکر شد، می‌توان گفت نشست جده نمی‌تواند حلال بحران‌های افغانستان باشد؛ بلکه خروج نیروهای خارجی در کنار مقابله با دخالت‌های کشوری، مانند عربستان و رویکرد به مبارزان واقعی با تروریسم که کارنامه موفقی در عراق و سوریه به نمایش گذاشته‌اند، محور حل بحران‌های این کشور است. در حقیقت، تا زمانی که غرب برای افغانستان تصمیم می‌گیرد، این کشور روی آرامش را نخواهد دید.

منبع: هفته نامه صبح صادق