به گزارش مشرق ،روزنامه تهران امروز نوشت:
موج جديد شبكه‌هاي ماهواره‌اي فارسي زبان در به دام انداختن طعمه‌هاي جديد آغاز شده است. موجي كه بسياري از آسيب‌شناسان نسبت به آن هشدار مي‌دهند. كارشناساني كه مي‌گويند مشاهده شبكه‌هاي ماهواره‌اي آثار نامطلوب فردي واجتماعي بر روي شهروندان گذاشته است.
چرا که اغلب برنامه‌هاي پخش شده در اين رسانه‌ها در تضاد با ارزش‌هاي ايراني - اسلامي وهنجار‌هاي عمومي جامعه و مروج فرهنگ و ارزش‌هاي سازندگان و گردانندگان اين شبکه هاست.
همچنين آنها معتقدند‌اگر چه سبک زندگي تبليغ شده در اين برنامه‌ها مخاطبان عام را مدنظر دارد، اما هر برنامه به طور اختصاصي هم به پيام رساني و الگوسازي براي مخاطبان خاص خود مي‌پردازد.
يکي از اين گروه‌ها که اهميت بسياري براي گردانندگان اين شبکه‌ها دارند، زنان جوان و دختران هستند که يکي از بيشترين مخاطبان اين شبکه‌هارا تشکيل مي‌دهند. اين گروه از جهات مختلف مي‌توانند داراي اهميت باشند؛ چه از نظر اقتصادي – به‌دليل خريداري اجناس تبليغ شده در اين شبکه‌ها – و چه از نظر فرهنگي با ترويج مدهاي ارائه شده. همين امر هم باعث مي‌شود تا کار‌شناسان جامعه‌شناسي و روانشناسي اجتماعي نسبت به افزايش مخاطبان اين شبکه‌ها و بخصوص افزايش مخاطب در بين گروه زنان و دختران ابراز نگراني کنند.
ناهنجاري‌هاي اجتماعي، سوغات برنامه‌هاي ماهواره‌اي
زماني که صحبت از برنامه‌هاي ماهواره‌اي و الگوپذيري زنان و دختران از آن به ميان مي‌آيد، بيشتر نگاه‌ها متوجه نوع پوشش و مدهاي مورد استفاده اين قشر در انظارعمومي و سطح شهر مي‌شود.
يک مدرس آسيب‌شناسي اجتماعي در اين مورد اظهار مي‌کند: «زماني که صحبت از شبکه‌هاي ماهواره‌اي و نقش آنها در به انحراف کشيدن جوانان مي‌شود، بايد اين نکته را در خاطر داشت که دشمن بعد از اينکه نتوانست در جنگ نظامي بر ما پيروز شود با بهره جستن از تکنولوژي‌هاي نوين، از جمله ماهواره قصد دارد با شبيخون فرهنگي، نظام اسلامي را به چالش بکشد.
از طرف ديگر زنان و دختران جوان، با ديدن فيلم‌ها و سريال‌هاي پخش شده از شبکه‌هاي ماهواره‌اي و بخصوص شبکه‌هاي فارسي زبان و با حس همذات‌پنداري با بازيگران و هنرپيشگان اين فيلم‌ها، به تقليد از نوع پوشش و آرايش آنان، سعي در هرچه شبيه‌تر کردن خود با اين افراد دارند.» دکتر مهيار گلرويي در باره تبعات اين همذات پنداري با برنامه‌هاي ماهواره‌اي به تهران امروز مي‌گويد: «پوشش‌ها و مدهاي ناهنجاري که اين دسته از افراد در جامعه و در انظار عمومي به کار مي‌برند، در دراز مدت سبب ازبين رفتن کرامت و شرافت در ميان افراد جامعه و برچيده شدن پرده‌هاي حيا در ميان دختران و پسران مي‌شود.
امري که با گذشت چندين سال، باعث نمود انواع ناهنجاري‌ها اجتماعي از جمله افزايش فساد و بالارفتن آمار طلاق ناشي از بدبيني همسران نسبت به يکديگر مي‌شود.» اين استاد دانشگاه همچنين تصريح کرد: «اغلب سريال‌هاي به ظاهر خانوادگي اين شبکه‌ها حاوي داستان‌هايي از عشق‌ها و روابط نامتعارفي است که بيننده را بعد از مدتي به طور غير ارادي و ناخودآگاه وادار به همسان‌سازي با زندگي واقعي و شخصي‌اش مي‌کند. امري که در جامعه‌اي مثل کشور ما بسيار ناپسند و خلاف عرف و اخلاق عمومي است. موضوعي که اگر گسترش بيشتري بيابد در ساليان نه چندان دور باعث بروز بيگانگي فرهنگي و شکاف فرهنگي در کشور خواهد شد.»
داروهاي ماهواره‌اي، قاتلاني که همچنان طرفداردارند
به غير از اين مبا حث مطرح شده درباره مضرات اجتماعي که برنامه‌ها و سريال‌هاي شبکه‌هاي ماهواره‌اي به همراه دارند، تبليغات دارو‌ها و لوازم آرايشي در اين شبکه‌ها هم زاويه ديگري از مضرات اين شبکه‌ها براي مخاطبانشان و بخصوص زنان و دختران هستند. داروهاي چاقي و لاغري، افزايش قد، ترک اعتياد و همچنين انواع لوازم آرايشي وبهداشتي همه روزه در اين شبکه‌ها با شدت هرچه تمام‌تر تبليغ مي‌شوند و مخاطبان را تشويق به مصرف مي‌کنند.
کالاهايي که به دليل نداشتن نشاني فروشنده و اينکه تنها با يک شماره تلفن همراه شناخته مي‌شوند و توسط پيک به خريدار تحويل داده مي‌شوند و در صورت ايجاد مشکل براي مصرف کنندگان، قابل پيگيري قانوني نيستند.
مشکلات و عوارض وخيمي که گاهي باعث بروز خسارات غيرقابل جبران به سلامت افراد مصرف کننده مي‌زنند. دكتر فريده جهان،پزشک پوست درباره عوارض استفاده از کرم‌ها و لوازم آرايشي تبليغ شده در شبکه‌هاي ماهواره‌اي به تهران امروز مي‌گويد: «من بيماري داشتم که به دليل استفاده از کرم پودرهاي تبليغ شده در يکي از شبکه‌هاي ماهواره دچار تورم و قرمزي در پوست صورتش شده بود. لوازم آرايشي که از اين نوع به صورت غيرمجاز به فروش مي‌رسند، داراي ترکيباتي هستند که برخي از آنها ناشناخته است و اغلب به قصد آزمايش در کشورهاي جهان سومي، صادر مي‌شوند.»
چندي قبل هم دکترمرضيه وحيددستجردي وزير بهداشت درگفت‌وگو با خبرگزاري‌ها درباره دارو‌ها و لوازم آرايشي تبليغي در ماهواره‌ها اظهارداشت که:«برخي از اين محصولات که در آزمايشگاههاي بسيار مجهز وزارت بهداشت مورد آزمايش قرار گرفته‌اند داراي موادي هستند که يا اثرات سوء داشتند و ايجاد بيماري و عارضه مي‌کردند يا هيچ ماده موثري داخل آنها نبوده است و فقط پول مردم را هدر مي‌دهند. او همچنين درمورد وجود برخي موادغيرمجاز در اين کالا‌ها افزود: «در بررسي‌هاي آزمايشگاههاي وزارت بهداشت از برخي اقلامي که توسط مراکز مبارزه با قاچاق کشف شده بود، متوجه شديم که بعضي از آنها ايجاد سرطان مي‌کنند و حتي در برخي از آنها مواد راديواکتيو بود که واقعاً براي سلامت مردم خطرناک است.»
اما با در نظر داشتن اظهارات اين پزشک و با در نظر گرفتن هشدار‌هايي مشابه که بار‌ها از سوي متخصصان گوناگون و مقامات وزارت بهداشت کشور، تاكنون انجام گرفته است، بايد پرسيد اصلا کدام نهاد مسئوليت مقابله با اين موضوع را برعهده دارد؟
هرچند که چندي پيش دکتر احمد شيباني رئيس سازمان غذا و داروي وزارت بهداشت درجمع رسانه‌ها از هماهنگي و همکاري اين وزارتخانه با نيروي انتظامي و قوه قضائيه براي مقابله با فروشندگان اين اقلام خبرداد، اما تنها مجازاتي كه براي اين افراد مقررشده، قطع کردن سيمکارت‌شان است. مجازاتي که در مقايسه با ضرري که اين افراد به سلامت مردم مي‌زنند، ناچيز به نظر مي‌رسد.
انسداد ماهواره‌ها و انهدام ديش‌ها راهکار مناسبي است؟
با در نظر گرفتن موارد بالا که تنها گوشه‌اي از مضرات استفاده از برنامه‌هاي شبکه‌هاي ماهواره‌اي، براي عموم مخاطبان و به طورخاص براي گروه زنان و دختران جوان که هدف اين برنامه‌ها هستند، بايد به اين پرسش جواب داد که آيا تنها با پارازيت انداختن برروي امواج ماهواره‌ها يا با تخريب ديش‌هاي ماهواره، مي‌توان از گسترش اين ناهنجاري‌ها جلوگيري کرد يا بايد به فکر راهکارهاي ديگري بود؟
زيرا تجربه نشان داده است که راهکارهاي ضربتي و قهري نه تنها نتيجه مطلوبي در پي ندارد بلکه باعث گسترش پنهاني هر پديده‌اي خواهد شد. راهکارهايي مانند بالا بردن سطح سواد رسانه‌اي و فرهنگي افراد جامعه و البته بالا بردن سطح کيفي برنامه‌هاي صداوسيماي کشور تا به آن حد که قادر به رقابت با اين کانال‌ها باشد.
موج جديد شبكه‌هاي ماهواره‌اي فارسي زبان در به دام انداختن طعمه‌هاي جديد آغاز شده است. موجي كه بسياري از آسيب‌شناسان نسبت به آن هشدار مي‌دهند. كارشناساني كه مي‌گويند مشاهده شبكه‌هاي ماهواره‌اي آثار نامطلوب فردي واجتماعي بر روي شهروندان گذاشته است.
چرا که اغلب برنامه‌هاي پخش شده در اين رسانه‌ها در تضاد با ارزش‌هاي ايراني - اسلامي وهنجار‌هاي عمومي جامعه و مروج فرهنگ و ارزش‌هاي سازندگان و گردانندگان اين شبکه هاست.
همچنين آنها معتقدند‌اگر چه سبک زندگي تبليغ شده در اين برنامه‌ها مخاطبان عام را مدنظر دارد، اما هر برنامه به طور اختصاصي هم به پيام رساني و الگوسازي براي مخاطبان خاص خود مي‌پردازد.
يکي از اين گروه‌ها که اهميت بسياري براي گردانندگان اين شبکه‌ها دارند، زنان جوان و دختران هستند که يکي از بيشترين مخاطبان اين شبکه‌هارا تشکيل مي‌دهند. اين گروه از جهات مختلف مي‌توانند داراي اهميت باشند؛ چه از نظر اقتصادي – به‌دليل خريداري اجناس تبليغ شده در اين شبکه‌ها – و چه از نظر فرهنگي با ترويج مدهاي ارائه شده. همين امر هم باعث مي‌شود تا کار‌شناسان جامعه‌شناسي و روانشناسي اجتماعي نسبت به افزايش مخاطبان اين شبکه‌ها و بخصوص افزايش مخاطب در بين گروه زنان و دختران ابراز نگراني کنند.
ناهنجاري‌هاي اجتماعي، سوغات برنامه‌هاي ماهواره‌اي
زماني که صحبت از برنامه‌هاي ماهواره‌اي و الگوپذيري زنان و دختران از آن به ميان مي‌آيد، بيشتر نگاه‌ها متوجه نوع پوشش و مدهاي مورد استفاده اين قشر در انظارعمومي و سطح شهر مي‌شود.
يک مدرس آسيب‌شناسي اجتماعي در اين مورد اظهار مي‌کند: «زماني که صحبت از شبکه‌هاي ماهواره‌اي و نقش آنها در به انحراف کشيدن جوانان مي‌شود، بايد اين نکته را در خاطر داشت که دشمن بعد از اينکه نتوانست در جنگ نظامي بر ما پيروز شود با بهره جستن از تکنولوژي‌هاي نوين، از جمله ماهواره قصد دارد با شبيخون فرهنگي، نظام اسلامي را به چالش بکشد.
از طرف ديگر زنان و دختران جوان، با ديدن فيلم‌ها و سريال‌هاي پخش شده از شبکه‌هاي ماهواره‌اي و بخصوص شبکه‌هاي فارسي زبان و با حس همذات‌پنداري با بازيگران و هنرپيشگان اين فيلم‌ها، به تقليد از نوع پوشش و آرايش آنان، سعي در هرچه شبيه‌تر کردن خود با اين افراد دارند.» دکتر مهيار گلرويي در باره تبعات اين همذات پنداري با برنامه‌هاي ماهواره‌اي به تهران امروز مي‌گويد: «پوشش‌ها و مدهاي ناهنجاري که اين دسته از افراد در جامعه و در انظار عمومي به کار مي‌برند، در دراز مدت سبب ازبين رفتن کرامت و شرافت در ميان افراد جامعه و برچيده شدن پرده‌هاي حيا در ميان دختران و پسران مي‌شود.
امري که با گذشت چندين سال، باعث نمود انواع ناهنجاري‌ها اجتماعي از جمله افزايش فساد و بالارفتن آمار طلاق ناشي از بدبيني همسران نسبت به يکديگر مي‌شود.» اين استاد دانشگاه همچنين تصريح کرد: «اغلب سريال‌هاي به ظاهر خانوادگي اين شبکه‌ها حاوي داستان‌هايي از عشق‌ها و روابط نامتعارفي است که بيننده را بعد از مدتي به طور غير ارادي و ناخودآگاه وادار به همسان‌سازي با زندگي واقعي و شخصي‌اش مي‌کند. امري که در جامعه‌اي مثل کشور ما بسيار ناپسند و خلاف عرف و اخلاق عمومي است. موضوعي که اگر گسترش بيشتري بيابد در ساليان نه چندان دور باعث بروز بيگانگي فرهنگي و شکاف فرهنگي در کشور خواهد شد.»
داروهاي ماهواره‌اي، قاتلاني که همچنان طرفداردارند
به غير از اين مبا حث مطرح شده درباره مضرات اجتماعي که برنامه‌ها و سريال‌هاي شبکه‌هاي ماهواره‌اي به همراه دارند، تبليغات دارو‌ها و لوازم آرايشي در اين شبکه‌ها هم زاويه ديگري از مضرات اين شبکه‌ها براي مخاطبانشان و بخصوص زنان و دختران هستند. داروهاي چاقي و لاغري، افزايش قد، ترک اعتياد و همچنين انواع لوازم آرايشي وبهداشتي همه روزه در اين شبکه‌ها با شدت هرچه تمام‌تر تبليغ مي‌شوند و مخاطبان را تشويق به مصرف مي‌کنند.
کالاهايي که به دليل نداشتن نشاني فروشنده و اينکه تنها با يک شماره تلفن همراه شناخته مي‌شوند و توسط پيک به خريدار تحويل داده مي‌شوند و در صورت ايجاد مشکل براي مصرف کنندگان، قابل پيگيري قانوني نيستند.
مشکلات و عوارض وخيمي که گاهي باعث بروز خسارات غيرقابل جبران به سلامت افراد مصرف کننده مي‌زنند. دكتر فريده جهان،پزشک پوست درباره عوارض استفاده از کرم‌ها و لوازم آرايشي تبليغ شده در شبکه‌هاي ماهواره‌اي به تهران امروز مي‌گويد: «من بيماري داشتم که به دليل استفاده از کرم پودرهاي تبليغ شده در يکي از شبکه‌هاي ماهواره دچار تورم و قرمزي در پوست صورتش شده بود. لوازم آرايشي که از اين نوع به صورت غيرمجاز به فروش مي‌رسند، داراي ترکيباتي هستند که برخي از آنها ناشناخته است و اغلب به قصد آزمايش در کشورهاي جهان سومي، صادر مي‌شوند.»
چندي قبل هم دکترمرضيه وحيددستجردي وزير بهداشت درگفت‌وگو با خبرگزاري‌ها درباره دارو‌ها و لوازم آرايشي تبليغي در ماهواره‌ها اظهارداشت که:«برخي از اين محصولات که در آزمايشگاههاي بسيار مجهز وزارت بهداشت مورد آزمايش قرار گرفته‌اند داراي موادي هستند که يا اثرات سوء داشتند و ايجاد بيماري و عارضه مي‌کردند يا هيچ ماده موثري داخل آنها نبوده است و فقط پول مردم را هدر مي‌دهند. او همچنين درمورد وجود برخي موادغيرمجاز در اين کالا‌ها افزود: «در بررسي‌هاي آزمايشگاههاي وزارت بهداشت از برخي اقلامي که توسط مراکز مبارزه با قاچاق کشف شده بود، متوجه شديم که بعضي از آنها ايجاد سرطان مي‌کنند و حتي در برخي از آنها مواد راديواکتيو بود که واقعاً براي سلامت مردم خطرناک است.»
اما با در نظر داشتن اظهارات اين پزشک و با در نظر گرفتن هشدار‌هايي مشابه که بار‌ها از سوي متخصصان گوناگون و مقامات وزارت بهداشت کشور، تاكنون انجام گرفته است، بايد پرسيد اصلا کدام نهاد مسئوليت مقابله با اين موضوع را برعهده دارد؟
هرچند که چندي پيش دکتر احمد شيباني رئيس سازمان غذا و داروي وزارت بهداشت درجمع رسانه‌ها از هماهنگي و همکاري اين وزارتخانه با نيروي انتظامي و قوه قضائيه براي مقابله با فروشندگان اين اقلام خبرداد، اما تنها مجازاتي كه براي اين افراد مقررشده، قطع کردن سيمکارت‌شان است. مجازاتي که در مقايسه با ضرري که اين افراد به سلامت مردم مي‌زنند، ناچيز به نظر مي‌رسد.
انسداد ماهواره‌ها و انهدام ديش‌ها راهکار مناسبي است؟
با در نظر گرفتن موارد بالا که تنها گوشه‌اي از مضرات استفاده از برنامه‌هاي شبکه‌هاي ماهواره‌اي، براي عموم مخاطبان و به طورخاص براي گروه زنان و دختران جوان که هدف اين برنامه‌ها هستند، بايد به اين پرسش جواب داد که آيا تنها با پارازيت انداختن برروي امواج ماهواره‌ها يا با تخريب ديش‌هاي ماهواره، مي‌توان از گسترش اين ناهنجاري‌ها جلوگيري کرد يا بايد به فکر راهکارهاي ديگري بود؟
زيرا تجربه نشان داده است که راهکارهاي ضربتي و قهري نه تنها نتيجه مطلوبي در پي ندارد بلکه باعث گسترش پنهاني هر پديده‌اي خواهد شد. راهکارهايي مانند بالا بردن سطح سواد رسانه‌اي و فرهنگي افراد جامعه و البته بالا بردن سطح کيفي برنامه‌هاي صداوسيماي کشور تا به آن حد که قادر به رقابت با اين کانال‌ها باشد.
