سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و مطالب رسانه‌های کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. ۷:۳۰ هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
احمد خرّم: برای ادامه حیات از روحانی انتقاد کنیم؛ مسئولیت عملکرد اعتدال با خودش است!
احمد خرّم، وزیر راه دولت اصلاحات و از فعالان اصلاح‌طلب به تازگی در بخشی از مصاحبه خود با روزنامه آرمان امروز گفته است:
به‌طور معمول در دور اول ریاست‌جمهوری، دولتمردان برای جلب اعتماد جامعه و کسب رأی اعتماد در دور دوم، دغدغه و مشکلات مردم را محور توجه خود قرار می‌دهند اما پس از اینکه در دور دوم موفق به جلب رأی اعتماد جامعه شدند و به دولت برای بار دوم راه پیدا کردند، انگیزه دولتمردان برای عمل به وعده‌ها کاهش می‌یابد، زیرا روسای‌جمهور دیگر نیازی به رأی اعتماد مردم ندارند، به همین دلیل توجه به حل مشکلات مردم کمرنگ می‌شود، اما در عمل وعده‌ها باید تحقق یابد حتی اگر عمل به وعده‌ها قرار باشد نفعی برای دولت در آینده در بر نداشته باشد، مسئولیت تحقق این وعده‌ها بر عهده دولت روحانی است و رسالت تحقق وعده‌ها بر دوش دولت سنگینی خواهد کرد
در بخش دیگری از این گفت‌وگو، خبرنگار آرمان از خرّم می‌پرسد:
«اکنون روحانی به هیچ‌رو در زمین اصلاحات بازی نمی‌کند چون دیگر نیازی به رأی اصلاح‌طلبان و بدنه اجتماعی آنها ندارد. با توجه به اینکه نگرانی و تردیدهای بسیاری از سوی اصلاح‌طلبان نسبت به آینده مشاهده می‌شود، رویکرد این جریان برای انتخابات ۱۴۰۰ چه باید باشد؟» و او پاسخ می‌دهد:
«ممکن است در پایان دولت دوازدهم عملکرد این دولت مقبول نباشد، به همین دلیل برای اینکه این جریان بتواند به حیات سیاسی خود ادامه دهد باید در طول این چهار سال همچنان به رویکرد انتقادی خود از دولت ادامه دهد. در واقع اصلاح‌طلبان در کنار حمایت از دولت، نقد دلسوزانه و مشفقانه را نباید فراموش کنند. در دور قبل انتقاد از دولت فراموش شده بود و این یک اشتباه است، زیرا انتقاد از دولت به رئیس‌جمهور کمک می‌کند تا نسبت به عمل و تحقق وعده‌هایش جدی باشد.»[۱]
*آقای خرّم اشتباه می‌کند چون بیش از آقای روحانی، این اصلاح‌طلبان هستند که بایستی پاسخگوی عملکرد دولت اعتدال در پیشگاه مردم باشند.
چه اینکه آنها بودند که مردم را تشویق به رأی دادن به کاندیدایی کردند که هیچ پایگاه اجتماعی رسمی در میان مردم نداشت، آنها بودند که بیش از دولت از عملکرد دولت ابراز رضایت کردند و آنها بودند که بیش از دولتیان درباره مقولاتی مثل برجام به مردم وعده‌های مختلف دادند.
از اینها گذشته اصلاح‌طلبان بودند که پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر صراحتاً اعلام می‌کردند: «ما تضمین دولت روحانی هستیم.»[۲]
در اشاره به بخش دوم صحبت‌های خرّم؛ غیر از آنکه محتوای سؤال خبرنگار آرمان حاوی تأملات فراوانی است و شاهدی مهم برای حتمی بودن «پروژه طلاق سیاسی اصلاح‌طلبان از روحانی» تلقی می‌شود اما اظهارات خرّم مبنی بر اینکه «در دور قبل انتقاد از دولت فراموش شده بود و این یک اشتباه است» نیز حاوی نکات مهمی است.
سخن خرّم درست است و انتقاد از دولت یازدهم توسط اصلاح‌طلبان فراموش شده بود و این کار هم یک اشتباه بزرگ بود اما مسئله اینجاست که این اعترافات نوشداروی پس از مرگ سهراب است و اصلاح‌طلبان به دلیل نگفتن آن انتقادات از دولت یازدهم و به جایش تمجیدات فراوانی که از شخص رئیس‌جمهور روحانی داشتند دچار یک درهم تنیدگی جریانی با اعتدالیون شدند و سرنوشت آنها هم‌اکنون یکسان شده است.
به سخن دیگر اینکه مواضع جدید اصلاح‌طلبان مبنی بر اینکه روحانی در دولت یازدهم نیز به وعده‌هایش عمل نکرد![۳] روحانی عوض شده[۴] و... دیگر به کار آنها نمی‌آید و بایستی که پاسخگوی عملکرد دولت باشند. فی‌الواقع ادامه حیات آنها منوط به مسئولیت‌پذیری در قبال عملکرد دولت است نه ابراز برائت از روحانی!
گفتنیست، پیش از خرّم، کسان دیگری از اصلاح‌طلبان ستادی از جمله مرتضی حاجی، محمدرضا تاجیک، علی صوفی و احمد شیرزاد نیز به این معنا اشاره کرده‌اند که مسئول عملکرد روحانی خودش است و این مسئله به چپ‌ها ربطی ندارد.
در مقابل این افراد نیز چهره‌های دیگری از جریان چپ از جمله زیباکلام، طاهرنژاد و منتجب‌نیا حضور دارند که اعلام کرده‌اند ما اصلاح‌طلبان بایستی پاسخگوی عملکرد دولتی که برایش تبلیغ کرده‌ایم باشیم و خوب و بد روحانی به پای ما نوشته می‌شود.[۵]
در اشاره به اظهارات خرّم مبنی بر اینکه ادامه حیات اصلاح‌طلبان منوط به انتقاد از روحانی است؛ یکی دیگر از اصلاح‌طلبان نیز چندی قبل، صحبت‌هایی مشابه را عنوان کرد.
جلال جلالی‌زاده از فعالان چپ و از نمایندگان مستعفی مجلس ششم طی اظهاراتی از این گفته بود که فراکسیون امید باید از دولت انتقاد کند تا مردم از اصلاح‌طلبان ناامید نشوند.
***
نمایش روحوضی اصلاح‌طلبان درباره انتصاب مدیران زن و انتقاد از نجفی
«نمایشی که تمام می‌شود»؛ متهم ردیف اول عدم انتصاب زنان در شهرداری تهران کیست؟
روزنامه شرق، روز سه‌شنبه گذشته در ابتدای گزارشی با عنوان «زنان غایب بهشت» نوشته است:
«٢٠ روز از شهردارشدن محمدعلی نجفی در تهران می‌گذرد و او در این مدت برای پنج معاون، یک مدیرکل، شش شهردار منطقه و همچنین مدیرعامل و سردبیر مؤسسه مطبوعاتی همشهری حکم صادر کرد. وجه اشتراک همه ١٣نفری که در این مدت از شهردار جدید تهران حکم مسئولیت گرفته‌اند، مردبودن آنهاست و هیچ زنی تا این لحظه به حکم شهردار مسئولیتی در شهر نگرفته است.»
این رسانه همچنین می‌نویسد: صدور این احکام در حالی است که هم در وعده‌های انتخاباتی و هم در روزهای پس از انتخابات، منتخبان شورای شهر تهران همیشه از لزوم برگزیدن تعدادی از مدیران زن برای مدیریت شهری سخن گفته‌اند. بااین‌حال، آنچه تا این لحظه رخ داده است، برخلاف وعده‌های پیشین بود.[۶]
*می‌توان قضاوت کرد که محتوای این گزارش در حال یک لاپوشانی برای افتضاح «عدم انتصاب شهردار زن برای تهران توسط اصلاح‌طلبان» است زیرا هر عقل سلیمی می‌داند که محمدعلی نجفی بزودی چند زن را در چند سمت در شهرداری تهران منصوب خواهد کرد و اعتراضات نمایشی اصلاح‌طلبان هم در این زمینه تمام خواهد شد.
اما به هر حال این مسئله از نظر مردم و افکار عمومی دور نخواهد ماند که نه تنها رئیس‌جمهور روحانی بر خلاف شعارهایش هیچ بانویی را در کابینه منصوب نکرد بلکه چپ‌ها نیز با اینکه در انتصاب شهردار جدید تهران مبسوط‌الید بودند و می‌توانستند برای اولین بار به مردم ثابت کنند که در شعارهای خود صداقت دارند اما آنها هم از این کار امتناع کردند.
رسوایی این قضیه به حدی بود که صدای اعتراض رسانه‌های اصلاح‌طلب نیز نسبت به نمایشی بودن نامزدی الهه کولایی برای تصدی پست شهرداری تهران به گوش رسید.
جالب آنکه اصلاح‌طلبان در این زمینه همچنان خود را منتقد رئیس‌جمهور روحانی جلوه می‌دهند و لام تا کام در این باره که خودشان هم می‌توانستند یک شهردار زن منصوب کنند اما این کار را نکردند! سخنی نمی‌گویند...
گفتنیست، پیش از این، محمود میرلوحی، فعال اصلاح‌طلب و عضو شورای شهر جدید تهران طی اظهاراتی درباره ضرورت انتصاب زنان در شهرداری تهران گفته بود:
«اکنون به موسم جوانگرایی و استفاده از بانوان رسیده‌ایم و رسانه‌ها نیز در قبال نشر و اطلاع‌رسانی در این‌باره وظیفه سنگینی را برعهده دارند. به‌عنوان یکی از اعضای شورای شهر وظیفه شهردار در پیاده‌سازی این فرمول را پایش خواهم کرد که البته آقای نجفی نیز در این‌باره به اعضای شورای شهر قول دادند. اگر قرار شود پیاده‌سازی این امر(بکارگیری زنان و جوانان در شهرداری) به آینده موکول شود، دیگر زنان و جوانان به اصلاح‌طلبان اعتماد نخواهند کرد.»[۷]
***
«ابهام در سرنوشت روحانی»؛ معارضه کارگزارانی‌ها با چپ‌های ناراضی
محمد عطریانفر، از فعالان اصلاح‌طلب و از مشاهیر حزب کارگزاران سازندگی به تازگی در بخشی از مصاحبه خود با روزنامه اعتماد در پاسخ به سؤال خبرنگار این روزنامه پیرامون ناامیدی و مأیوس شدن اصلاح‌طلبان از روحانی گفته است:
«عملکرد آقای روحانی در ٤ سال گذشته فراتر از انتظارات اصلاح‌طلبان ظهور پیدا کرده بود و این امر، رضایت فراگیری برای اصلاح‌طلبان رقم زد. شما خیلی ذهن خود را معطوف به ٤ تا ایراد از سوی ٤ نفر از درون گفتمان اصلاح‌طلبی نکنید.»
او می‌افزاید:
شما باید نگاه کنید که برآیند عمومی گفتمان اصلاح طلبی، رضایت و همراهی تام و تمام از عملکرد دولت است. این دستاورد مهمی است و باورم این است که تا پایان ٤ سال دولت دوازدهم، حمایت و همراهی اصلاح‌طلبان از دولت آقای روحانی پابرجا باقی خواهد ماند. یعنی این گونه نیست که تصور کنید به خاطر ٤ تا عدم تحقق مطالبات برخی اصلاح طلبان، دنیا به آخر می رسد و همه معادلات برهم می خورد. نه، به هیچ عنوان. ما سمبل و نماد گفتمان و رضایت اصلاح طلبان را در اظهارات و موضعگیری های سید محمد خاتمی به حساب می آوریم و روی آن حساب می‌کنیم.[۸]
*مسئله انتقادات گسترده اصلاح‌طلبان از روحانی و تأکید بر اینکه «ما مسئول عملکرد دولت روحانی نیستیم!» این روزها در حال تبدیل شدن به یک گفتمان فراگیر در اردوگاه اصلاحات است. مقوله‌ای که آقای عطریانفر یا از آن بیخبر است و یا در قبال آن خود را به بی‌خبری زده است.
به سخن دیگر اینکه اظهارات ارائه شده در این زمینه به حدّی از تواتر رسیده است که نمی‌توان اسم آن را «ایراد ۴ نفر»! گذاشت...
از طرفی آقایان حاجی، تاجیک، صوفی، تاجرنیا، خرّم، شیرزاد و مبلّغ که درباره فرجام رابطه دولت با اصلاح‌طلبان تشکیک کرده‌اند، جملگی از ارکان جریان اصلاح‌طلب محسوب میشوند و نمی‌توان به آنها عبارت «۴ نفر» را اطلاق کرد.
برایند عمومی اصلاح‌طلبان هم در مقطع پساانتخابات بر خلاف گفته‌های عطریانفر به هیچ وجه ابراز رضایت از عملکرد روحانی نیست چه اینکه عبدا... ناصری مشاور محمد خاتمی چند هفته قبل طی اظهاراتی کابینه اول رئیس‌جمهور را ناهماهنگ و ناکارآمد توصیف کرد و محمدرضا خاتمی هم به تازگی از این گفته است که رئیس‌جمهور روحانی حتی در دولت اول خود نیز به وعده‌هایش عمل نکرد.[۹]
به سخن دیگر اینکه باز هم بر خلاف گفته‌ها و تلقی عطریانفر، برایند عمومی جریان اصلاحات این روزها به هیچ وجه ابراز رضایت از آقای روحانی نیست و این رخداد می‌رود تا به اعلام رسمی برائت اصلاح‌طلبان از روحانی و تحقق تحلیل «طلاق سیاسی اصلاح‌طلبان از روحانی» (که وبلاگ مشرق به کرّات درباره آن توضیحات مفصلی را ارائه کرده است) بیانجامد.
***
صحبت‌های عطریانفر را بایستی از زاویه اختلافات قدیمی کارگزارانی‌ها با اصلاح‌طلبان صف و در مواردی ستادی آنالیز کرد که به نوعی با یکدیگر در تضاد سیاسی به سر برده‌اند.
کما اینکه بر اساس برخی تحلیل‌ها، کارگزارانی‌ها برای انتخابات سال ۱۴۰۰ نظراتی دارند که این نظرات می‌تواند مطلوب برخی ارکان جریان چپ نباشد.
در اشاره به این اختلافات می‌توان به یک ماجرای جالب اشاره کرد...
سال قبل از انتخابات و در ماه‌های منتهی به نوروز ۹۶، محمدرضا تاجیک، از تئوریسین‌های اصلاح‌طلب و مشاور رئیس دولت اصلاحات، طی ۲ مصاحبه از اعلام نام روحانی بعنوان کاندیدای یکتا و مطلوب اصلاح‌طلبان توسط برخی چهره‌های این جریان انتقاد کرد و آنها را صاحب نگاه‌های مستبد و توتالیتر خواند.
او تأکید داشت که این مسئله بایستی به اقتراح گذاشته شود و بر تصمیم‌گیری عقل جمعی اصلاحات در این زمینه تأکید داشت.
تاجیک در یکی از همان مصاحبه‌ها گفته بود: «بنابراین اگر برخی از افراد جایی صحبت می‌کنند، من دوستانه از آنها می‌خواهم یا تأکید کنند که اظهار نظر شخصی می‌کنند، یا اینکه بالاخره به شکلی سخنان خودشان را توجیه کنند که بدنه اصلاح‌طلبی متوجه شود.»
بلافاصله پس از انتشار دو مصاحبه تاجیک در این زمینه، محمد عطریانفر به صحنه آمد و در بخشی از یک مصاحبه خود با شماره ۹۱ نشریه صدا گفت: اصلاح‌طلبانی که آقای روحانی را گزینه اول و آخر اعلام کرده‌اند، نظر شخصی خود را مطرح ننموده‌اند، بلکه نوعا اظهارات آنها معطوف به جمع‌بندی جبهه اصلاحات است، جبهه‌ای که رهبران اصلاحات نیز در میانه آن نقش تمام‌کننده و تعیین‌کننده‌ای دارند.[۱۰]
در فرجام این اختلاف (که شاهد تکرار نمونه‌ای دیگر از آن هستیم) نیز اگرچه در نگاه اول پیروزی با عطریانفر بوده و همگان تلقی دارند که رئیس‌جمهور روحانی کاندیدای رسمی اصلاح‌طلبان بوده است اما تدبیر نادیده‌انگاشته‌ای که در لابه‌لای سخنان تاجیک وجود داشت و امروز بیش از گذشته خود را به رخ می‌کشد این بود که ستاد اصلاحات اکنون به این نتیجه رسیده است که نمی‌تواند پاسخگوی ضعف‌های گسترده دولت آقای روحانی به مردم باشد و مثلا بی‌دستاوردی‌های برجام را توجیه کند و برای همین در تلاش است تا درهم‌تنیدگی خود را با روحانی انکار کند.
پروژه‌ای که یقیناً از نظر اصلاح‌طلبان ستادی، بی‌محلی آن روزها به صحبت‌های تاجیک و سکوت در مقابل رفتارها و گفته‌های امثال عطریانفر، آن را سخت‌تر و سخت‌تر کرده است.
فرجام این ماجرا اگرچه در تحلیل‌ها آشکار است اما در هنگام عینیت یافتن، دیدنی خواهد بود...
***
۱_ http://www.armandaily.ir/fa/news/main/۱۹۷۴۷۱
۲_ http://www.isna.ir/news/۹۶۰۲۱۲۰۶۹۷۷
۳_ mshrgh.ir/۷۷۳۲۳۲
۴_ mshrgh.ir/۷۶۹۴۴۹
۵_ mshrgh.ir/۷۷۳۰۰۰
۶_ http://sharghdaily.ir/News/۱۴۰۸۹۶
۷_ mshrgh.ir/۷۷۲۸۰۷
۸_ http://www.magiran.com/npview.asp?ID=۳۶۲۶۳۹۳
۹_ mshrgh.ir/۷۷۳۲۳۲
۱۰_ http://www.farsnews.com/۱۳۹۵۱۰۱۱۰۰۰۴۶۵
۰۸:۳۱ - ۱۳۹۶/۰۶/۲۲
