به گزارش گروه خواندنی های مشرق به نقل از ایسنا، بيماري‌هاي قلبي و عروقي از سال1900 ميلادي تاكنون مهمترين علت مرگ و مير در جهان بوده است. بر اساس اعلام مركز بهداشت خوزستان هم بيماري‌هاي قلبي و عروقي عامل وقوع 46 درصد مرگ‌ وميرهاي استان است. كم‌تحركي، تغييرعادت تغذيه، تغيير شيوه زندگي، افزايش شهرنشيني، افزايش استرس و عواملي مشابه موجب افزايش ابتلا به بيماري‌هاي قلبي و عروقي در جامعه شده و سن سكته قلبي را كاهش داده است.

دکتر محمدحسين سرمست، رئيس دانشگاه علوم پزشکي جندي‌شاپور اهواز درباره بيماري‌هاي قلبي مي‌گويد: بيماري‌هاي قلبي و عروقي به تدريج خود را نشان مي‌دهند و در تغيير رفتار و شيوه زندگي ريشه دارند. افزايش ميزان ابتلا به اين نوع بيماري‌ها نه تنها سلامتي خانواده‌ها را با مشکل مواجه مي‌كند، بلکه موجب تحميل هزينه‌هاي بسياري در بخش درمان به جامعه مي‌شود و کارايي جامعه را هم کاهش مي‌دهد. براي كاهش شيوع بيماري‌هاي قلبي و عروقي لازم است با همكاري نهادهاي دولتي و جامعه، شيوه زندگي به سمت مصرف كمتر مواد غذايي مضر و افزايش تحرك تغيير كند.

دکتر محمدحسن عادل، رئيس مرکز تحقيقات قلب و عروق خوزستان هم با تاكيد بر اين ‌كه نمي‌توان آمار دقيقي از افراد مبتلا به بيماري‌هاي قلبي و عروقي در استان ارائه داد، مي‌گويد: تاكنون مركز ويژه‌اي براي بررسي بيماري‌هاي قلبي و عروقي در استان وجود نداشته است. همچنين بسياري از افراد هم با وجود اين‌كه ممكن است به نوعي اختلال قلبي مواجه باشند، از بيماري خود خبر ندارند و به همين دليل براي درمان هم مراجعه نمي‌كنند، بنابراين حتي اگر درباره ميزان شيوع بيماري‌هاي قلبي آماري ارائه شود، آن آمار واقعي نيست، بلكه تنها ميزان مراجعه بيماران قلبي به بيمارستان ها را نشان مي‌دهد.

براي ثبت آمار دقيق لازم است خانه قلب در استان تاسيس شود و همه افراد، نه فقط بيماران، با مراجعه به اين مركز مورد معاينه قرار گيرند. تنها در چنين شرايطي است كه مي‌توان اطلاعاتي پايه‌اي از افراد جامعه تهيه کرد و با بررسي وضعيت عملكرد قلب آن‌ها، احتمال ابتلا به بيماري‌هاي قلبي را به افراد در معرض خطر گوشزد کرد.

با قاطعيت نمي‌توان گفت كه علت دقيق ابتلا به بيماري‌هاي قلبي چيست با اين وجود مي‌توان توسعه شهرنشيني را يکي از مهمترين دلايل شيوع اين نوع بيماري‌ها دانست. از نظر علمي ثابت شده که شيوع بيماري‌هاي قلبي در کشورهاي در حال توسعه افزايش يافته و فرهنگ نادرست شهرنشيني هم از مهمترين دلايل اين موضوع است. كاهش تحرک، استعمال دخانيات و افزايش دسترسي به مواد غذايي از ويژگي‌هاي زندگي شهري است. همچنين به دليل ازدحام زياد در شهرهاي بزرگ، استرس افراد افزايش مي‌يابد و همين موضوع زمينه ابتلا به بيماري‌هاي مختلف را فراهم مي‌كند.

درباره ميزان مراجعه بيماران قلبي به بيمارستان‌هاي شهر اهواز، دكتر رمضاني رئيس بخش قلب بيمارستان "گلستان" مي‌گويد: 25 تا 30 درصد كل بيماراني كه به بيمارستان‌ها مراجعه مي‌كنند را بيماران قلبي تشكيل مي‌دهند 10 درصد بيماران قلبي به صورت مادرزادي به اين بيماري مبتلا مي‌شوند. ساختمان قلب اين افراد از بدو تولد با مشكل مواجه است. برخي افراد هم به دليل ابتلا به تب رماتيسمي در دوران كودكي با مشكل دريچه قلب مواجه مي‌شوند. 80 درصد بيماران قلبي هم به دليل تنگي و گرفتگي عروق كرونر به اين بيماري مبتلا مي‌شوند.

عروق كرونر وظيفه تغذيه عضلات قلب را بر عهده دارند و دائما در حال فعاليت هستند. اگر اين عروق به دليل آلودگي جريان خون به وسيله چربي‌ها مسدودشوند، عضلات قلب از کار مي‌افتند و فرد سکته مي‌کند.

دكتر رمضاني مي‌گويد كه از شهريور ماه سال گذشته تا شهريور امسال، 859 بيمار قلبي با مراجعه به اين بيمارستان قلب خود را عمل كرده‌اند و 600 عمل از اين تعداد به عروق كرونر مربوط بوده است؛ هر سال هم 10 تا 15 درصد به تعداد جراحي‌هاي قلب افزوده مي‌شود.

وي تاكيد مي‌كند: امروزه تعداد بيماران قلبي در حال افزايش است، زيرا متوسط سن جمعيت کشور هم افزايش يافته است. در گذشته متوسط سن ابتلا به بيماري‌هاي قلبي 65 سال بود، اين در حالي است كه اكنون اين سن به 50 تا 55 سال رسيده است و اگر شيوه زندگي به همين صورت ادامه يابد، ميانگين سن ابتلا به بيماري‌هاي قلبي باز هم كاهش مي‌يابد. در ميان بيماران قلبي كه به بيمارستان گلستان مراجعه مي‌كنند، گاهي جوان 20 ساله هم مشاهده مي‌شود. عادت‌هاي تغذيه‌اي نامناسب و كم‌ تحركي، مهمترين دليل شيوع بيماري‌هاي قلبي، به‌ ويژه در جوانان است.

معمولا همه پزشكان و متخصصان، كم‌ تحركي را از عوامل مهم ابتلا به بيماري‌هاي قلبي مي‌دانند و ماشيني شدن زندگي‌هاي شهري و افزايش آپارتمان‌نشيني را به عنوان دلايل شيوع بيماري‌هاي قلبي عنوان مي‌كنند. درباره تاثير تحرك در كاهش بيماري‌هاي قلبي دكتر علي‌اصغر رواسي، فيزيولوژيست ورزشي و عضو هيات علمي دانشگاه تهران مي‌گويد: خوشبختانه در چند سال اخير ميزان تحرك افزايش يافته و بسياري از افراد با استفاده از وسايل ورزشي موجود در پارک‌ها ورزش مي‌کنند، ولي هنوز هم برخي افراد اعتقادي به ورزش ندارند. بيشتر افراد جامعه تحرك اندكي دارند و كمتر از ميزان مورد نياز بدن، ورزش مي‌کنند.

انجام ورزش‌هاي استقامتي به صورت مستمر در جلوگيري از ابتلا به بيماري‌هاي قلبي و عروقي موثر است. اين ورزش‌ها را بايد حداقل سه‌بار در هفته و هر دفعه به مدت نيم ‌ساعت انجام داد. ورزش بايد موجب افزايش ضربان قلب شود، بنابراين پياده‌روي تاثير زيادي در سلامتي جوانان ندارد؛ پياده‌روي به افراد مسن توصيه مي‌شود و جوانان بايد ورزش‌هايي مانند دويدن و شنا را انجام دهند.

برخي افراد نبود مکان کافي را دليل ورزش نکردن مي‌دانند؛ اين موضوع توجيه مناسبي نيست، زيرا حتي در فضايي به ميزان دو متر مربع هم مي‌توان ورزش کرد. در فضاي خانه مي‌توان حرکت‌هاي کششي و نرمشي را انجام داد. ورزش موجب کاهش اسيدهاي چرب آزاد در خون و افزايش کلسترول مفيد(HDL) مي‌شود، در نتيجه تنگ شدن عروق، مخصوصا عروق قلبي و مغزي به تاخير مي‌افتد. همچنين ورزش موجب کاهش مقدار چربي‌هايي مانند تري‌گليسيريدها و کلسترول مضر(LDL) در خون مي‌شود.

تغذيه نامناسب هم از مهمترين عوامل ابتلا به بيماري‌هاي قلبي است. امروزه به دليل شهرنشيني و افزايش سرعت زندگي‌هاي شهري، مصرف فست‌فودها و مواد غذايي مضر و چرب افزايش يافته و متخصصان اين عامل را از دلايل شيوع بيماري‌هاي قلبي مي‌دانند. دكتر مجيد كارانديش، متخصص تغذيه و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي جندي‌شاپور اهواز در اين زمينه مي‌گويد: "چاقي و اضافه وزن مهمترين عامل ابتلا به بيماري‌هاي قلبي و عروقي است. هرچه وزن کمتر باشد، احتمال ابتلا به بيماري‌هاي قلبي هم کاهش مي‌يابد. مصرف بيش از حد غذاهاي آماده و فست‌فودها هم مهمترين دليل چاقي و اضافه وزن، مخصوصا در جوانان است.

البته چاقي هم انواع مختلفي دارد؛ مثلا تجمع چربي‌ها در قسمت مرکزي بدن، مخصوصا در ناحيه شکم و پهلو به مراتب مشکلات بيشتري را در مقايسه با تجمع چربي‌ها در ديگر قسمت‌هاي بدن، ايجاد مي‌كند. تجمع چربي‌ها در ناحيه مركزي بدن خطر سکته قلبي را افزايش مي‌دهد.

مصرف بيش از حد روغن‌ها از ديگر عوامل ابتلا به بيماري است. به طور کلي تنها 30 درصد از انرژي بدن بايد از طريق مصرف چربي‌ها (اسيدهاي چرب غيراشباع) تامين شود. متاسفانه برخي افراد تصور مي‌كنند روغن‌هاي مايع که حاوي اسيدهاي چرب غيراشباع هستند، جذب بدن نمي‌شوند در حالي که اين تصور کاملا اشتباه است و روغن‌هاي مايع كاملا جذب بدن مي‌شوند. از نظر تغذيه‌اي، بدن انسان نيازي به اسيدهاي چرب اشباع ندارد، ولي اين اسيدهاي چرب معمولا در مواد غذايي وجود دارند و حدود 10 درصد انرژي بدن را تامين مي‌کنند، پس ديگر نيازي به مصرف روغن‌هاي جامد نيست.

استفاده از مواد غذايي سالم، بهداشتي و خانگي و مصرف انواع ميوه‌ها و سبزي‌ها به ميزان كافي مي‌تواند از بروز بيماري‌هاي قلبي در افراد جلوگيري کند. با توجه به اين نکته که عدم نوشيدن آب و مايعات به ميزان كافي عامل بروز بسياري از بيماري‌ها، از جمله بيماري‌هاي قلبي و عروقي است، نوشيدن آب كافي در طول روز بايد مورد توجه باشد.

آن‌چه مسلم است تغذيه مناسب، تحرك بدني، كاهش استرس روزانه و مواردي مانند آن مي‌تواند در كاهش شيوع بيماري‌هاي قلبي موثر باشد. متاسفانه عادت تغذيه‌اي مناسب نيست و بسياري از افراد به مصرف فست‌فود و غذاهاي چرب عادت كرده‌اند. براي كاهش خطر سكته قلبي لازم است مصرف روزانه ميوه و سبزي در برنامه غذايي قرار گيرد و مصرف غذاهاي چرب تا حد امكان كاهش يابد.