به گزارش مشرق به نقل از روزنامه رالی الیوم، عبدالباری عطوان سردبیر این روزنامه در ارزیابی نشست روز چهارشنبه وزیران خارجه محور سعودی علیه قطر در قاهره نوشت: نشست روسای سرویس های اطلاعاتی محور سعودی در قاهره آن هم در آستانه برگزاری نشست وزیران خارجه این کشورها در همان پایتخت مصر نکته ای مهم است که از حساسیت و خطر موضع گیری در قبال قطر حکایت دارد.

به گفته عطوان ارزیابی کنفرانس مطبوعاتی وزیران خارجه محور دشمنی با  قطر در قاهره شامل موارد اصلی و خطرناکی است که عبارتند از :

اول: توافق وزیران چهار کشور عربستان، امارات متحده عربی، مصر و بحرین بر سر اینکه پاسخ قطر به خواسته های آنان منفی و بی محتوا بود و به گفته سامح شکری وزیر خارجه مصر نشانی از عقب گرد در آن دیده نمی شد.

این موارد به این معنی است که میا نجیگری کویت به پایان رسیده و روند امور به سمت مرحله هرچه شدت یافتن در حرکت است.

لحن تند وزیر خارجه مصر علیه قطر

دوم: لحن تند سامح شکری و استفاده از کلمات بسیار قاطعانه و کوبنده بیانگر ماهیت اقدامات احتمالی در آینده  است، از جمله اینکه وی اظهار داشت چاره ای جز «قاطعیت» در «بازدارندگی» تمام کسانی که حامی تروریسم هستند، وجود ندارد و هیچ تسامحی با نقش قطر در این خصوص وجود ندارد.

وی همچنین اظهار داشت، چهار کشور مزبور اتهام زنی نمی کنند بلکه دلایل و رخدادهای ثبت شده در اختیار دارند.

آیا توفان قاطعیت دیگر در راه است؟

در این شرایط باید پرسید آیا ما در برابر «توفان قاطعیت » جدید علیه قطر قرار داریم؟ آیا این اظهارات در بردارنده حرف و لحن محمد بن زاید و محمد بن سلمان نیست؟

سوم: ادامه تحریم سیاسی و اقتصادی قطر تا زمانی که از مواضع خود کوتاه بیاید و به تمام تعهدات خود در توافقنامه ریاض متعهد شود.

قطر باید پرچم تسلیم را بالا ببرد

در این میان اقدامات جدید در قبال قطر کاملا بررسی شده خواهد بود و مشورت و رایزنی در خصوص آن ادامه خواهد یافت به این معنی که انتظار آنان از قطر این است که تمام درخواست های 13 گانه را پذیرفته و پرچم سفید تسلیم را بدون هیچ شرطی بالا ببرد.

چهارم: بررسی تعلیق عضویت قطر در شورای همکاری خلیج فارس به نشست آینده موکول خواهد شد بدون اینکه سطح حضور آن مشخص شود، در نتیجه باید پرسید آیا اعضای این شورا برای بررسی این موضوع در روزها و یا هفته های آینده نشست فوق العاده برگزار خواهند کرد یا آن بررسی این موضوع را به نشست سران که قرار است ماه مارس آینده برگزار شود، موکول خواهند کرد؟

اظهارات تحریک آمیز وزیر خارجه بحرین

پنجم: شیخ خالد آل خلیفه وزیر خارجه بحرین گفت، اتهام تروریسم فقط به اعضا و رهبران جنبش اخوان المسلمین محدود نمی شود بلکه تمام کسانی را که با آنان همراهی داشته باشند نیز در برمی گیرد و این گروه نیز به همان اتهام تروریسم محاکمه خواهند شد.

اظهارات او به این معنی است که هرفردی از اقدامات دولت ها علیه اخوانی ها به ویژه دستگیری و زندانی کردن آنان انتقاد کند، چه بسا با اتهام حمایت از تروریسم روبه رو شود حتی اگر لیبرال و یا لائیک باشد.

در صورت اجرای این قانون شاید لازم باشد میلیون ها نفر را دستگیر و  اگر نه برای صدها هزار نفر بلکه دست کم برای دهها نفر دادگاه برگزار کرد.

اظهارات وزیر خارجه امارات مبنی بر استقلال تصمیم گیری در قبال قطر

ششم: شیخ عبدالله بن زاید وزیر خارجه امارات تاکید کرد که چهار کشور عربستان، امارات ، بحرین و مصر برای مجازات قطر به جامعه جهانی مراجعه نخواهند کرد بلکه اقداماتی را اتخاذ خواهند کرد که معتقدند مناسب است.

 این اظهارات به این معنی است که هر احتمالی از جمله دخالت نظامی علیه قطر وجود دارد.

تاکید بر لزوم اتخاذ اقدامات لازم علیه قطر

هفتم: هر چهار کشور مزبور عبارت ها و اتهامات مربوط به دست داشتن قطر در حمایت از تروریسم و حمایت مالی و تحریک آن را تکرار کرده و اعلام کردند این موارد  باید هرچه زودتر متوقف شود و اگر قطر به آن پایبند نباشد، باید اقدامات لازم اتخاذ شود.

اظهارات ضد ایرانی عادل الجبیر

هشتم: عادل الجبیر وزیر خارجه سعودی با تفاوت قائل شدن بین ایران و ترکیه ، مدعی شد ایران از تروریسم حمایت می کند و طبیعی است که حامی قطر باشد اما ترکیه را بی طرف برشمرد.

در این خصوص سوال این است : آیا این تفاوت قائل شدن بر اساس رویکردهای طایفه ای صورت گرفته است به این اعتبار که ایران یک کشور شیعی و ترکیه سنی مذهب است؟ یا به این دلیل این اظهارات را به زبان آورد که امیدوار است موضع ترکیه مبنی بر حمایت از قطر به زودی تغییر می کند؟

آیا تصمیمات محور سعودی جایگزین تصمیمات شورای همکاری و اتحادیه عرب است؟

نهم: اهمیت نشست قاهره در برگزاری فوری آن یک روز پس از پایان مهلت قطر نبود بلکه در این است که بار دیگر مصر و چند کشور عرب حاشیه خلیج فارس گرد هم آمدند در نتیجه چه بسا موضع آنان بیانگر موضع قاطعانه منطقه ای و جایگزین موضع شورای همکاری خلیج فارس و نیز اتحادیه عرب باشد.

اما دو رخدادی که به طور مستقیم در مواضع وزیران خارجه چهار کشور مزبور تاثیر داشت و تکمیل کننده آن بود نیز به شرح زیر است:

اول: نشست روسای نهادهای اطلاعاتی عربستان، امارات، مصر و بحرین در آستانه نشست وزیران خارجه این کشورها در قاهره.

دوم: تماس تلفنی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا با عبدالفتاح السیسی همتای مصری خود که در آن بر لزوم پایبندی تمام کشورها به تعهدات خود در نشست سران در ریاض مبنی بر توقف حمایت از تروریسم و مبارزه با تفکرات افراطی تاکید کرد، ترامپ همچنین تمام طرف  ها را به گفت وگوی سازنده برای حل وفصل کشمکش با قطر فراخواند.

نشست توطئه علیه قطر در قاهره

به نظر نمی رسد روسای نهادهای اطلاعاتی چهار کشور مزبور به منظور بررسی موج گرما در خاورمیانه، در  قاهره گرد هم آمدند، بلکه هدف آنان «توطئه» و برنامه ریزی در خصوص چگونگی دخالت امنیتی و نظامی در قطر و کاشتن بذر دسته بندی در داخل خاندان حاکم این کشور به اضافه ایجاد ناآرامی در آن بود و چه بسا این موضوع تا به راه انداختن انفجارها و یا تحریک اعتراضات مردمی و به کار گرفتن مخالفان داخلی و خارجی قطر و ترتیب دادن کودتای داخلی و دخالت نظامی در حمایت از آن پیش برود.

ترامپ حامی محور سعودی علیه قطر

نکته قابل توجه اینکه جزییات تماس تلفنی ترامپ با السیسی بسیار مبهم است زیرا ترامپ قطر را به مبارزه با تروریسم و پایبندی به تصمیمات نشست ریاض فراخواند و سپس گفت، وی حل و فصل بحران با قطر از طریق گفت وگو را خواستار است.

هنوز بر این باوریم که ترامپ حامی موضع عربستان، امارات، مصر و بحرین مبنی بر به زانو در آوردن قطر و قیمومیت بر آن و چه بسا تغییر نظام حاکم آن است زیرا اگر چیزی غیر از این بود وزیر خارجه خود را عازم این پنج کشوری  می کرد که وارد کشمکش شده اند. آیا این خواسته زیادی است؟

در این میان این نشست روسای سرویس های اطلاعاتی چهار کشور مزبور است که بیش از نشست وزیرا خارجه آنان در قاهره نگران کننده است، زیرا آنان رهبران توطئه و طرح نقشه های دخالت از هر نوعی به شمار می آیند و همین افراد هستند که حاکمان واقعی به شمار آیند و اگر اینگونه نباشد دست کم باید گفت بیش از هر کس دیگری در تصمیم گیری کشورهایشان تاثیرگذار هستند.

به هر حال هنوز هر دو طرف بر کوتاه نیامدن از مواضع خود تاکید دارند و قطر نیز ضمن تاکید بر بر حاکمیت خود اعلام کرد نمی تواند قیمومیت رابپذیرد.

باید در نظر داشت که در پرتو فشارهای موجود و ادامه تحریم سیاسی و اقتصادی قطر احتمال دخالت نظامی و یا امنیتی و یا هر دو با هم بیش از هر احتمال دیگری وجود دارد.