به گزارش مشرق، قریب به شش سال از آغاز بحران سوریه می گذرد؛ بحرانی که در طول این سالها با حمایت های منطقه ای و بین المللی کشورهایی نظیر ایالات متحده آمریکا، ترکیه، عربستان و قطر از تروریسم، بیش از پیش تشدید شده است. حامیان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تروریسم در سوریه که در حال حاضر تحت سرکردگی ایالات متحده آمریکا فعالیت می کنند به خوبی به این واقعیت واقف هستند که پیروزی محور مقاومت در سوریه به رؤیای دیرینه آنها برای تشکیل «خاورمیانه جدید» پایان می بخشد. از همین روی تاکنون از هیچ کوششی در حمایت از تروریست های تکفیری و به شکست کشاندن تمامی راهکارهای سیاسی برای تحقق صلح در سوریه، دریغ نکرده و نمی کنند. 

در طول یک سال گذشته سوریه آبستن حوادث سیاسی و تحولات میدانی بسیاری بوده است؛ از توافق گروه‌های مختلف سوری برای برقراری آتش بس فراگیر در کشور گرفته تا آزادسازی شهر حلب که در واقع، سر افعی را قطع کرد. برآیند آنچه که در طول یک سال گذشته در صحنه تحولات سیاسی و میدانی سوریه به وقوع پیوست به خوبی نشان می دهد که دولت و ملت سوریه در برابر تکفیریها و حامیان منطقه ای و بین المللی آنها دست برتر را داشته و ابتکار عمل را به دست گرفته اند. امروز دیگر حتی رسانه های وابسته به تروریستها و حامیانشان دیگر نمی توانند همچون گذشته بر برتری محسوس دولت دمشق و هم پیمانان آن در نبرد با تروریست های تحت الحمایه آمریکا و صهیونیسم، سرپوش بگذارند. سلسله دستاوردهای میدانی گسترده ارتش سوریه و هم‌پیمانان آن از جمله جمهوری اسلامی ایران و روسیه در نقاط مختلف این کشور، تروریستهای تکفیری را در موقعیت ضعف قرار داده است.

همانگونه که گفته شد، در طول سالی که گذشت تحولات بسیاری در عرصه های سیاسی و نظامی در سوریه به وقوع پیوسته که در این گزارش به مهمترین آنها اشاره خواهد شد؛ 

تلاش کُردهای سوری برای اعلام فدرالیسم در سوریه 

کردهای مستقر در سوریه در طول سالی که گذشت تلاش کردند تا با اعلام فدرالیسم در شمال این کشور، صف خود خود را از دیگر اقشار سوری جدا کنندکردهای مستقر در سوریه در طول سالی که گذشت تلاش کردند تا با اعلام فدرالیسم در شمال این کشور، صف خود خود را از دیگر اقشار سوری جدا کنند. اقدام کُردها با واکنش سریع و بی وقفه دولت سوریه مواجه شد. وزارت خارجه سوریه با صدور بیانیه ای ضمن انتقاد شدید از اقدام کُردها به صراحت اعلام کرد: «آنچه توسط کُردها در شمال سوریه اعلام شد از دیدگاه دمشق فاقد هرگونه ارزش و اعتبار است».اقدام کُردها همچنین واکنش مقامات روسی را نیز به دنبال داشت. واکنش روسها از طریق «میخائیل بوگدانف» معاون وزیر خارجه روسیه اعلام شد. وی در این خصوص گفت: «بر این باور هستم که مسئله فدرالی شدن این منطقه باید یکی از مباحث مذاکرات باشد نه اینکه به عنوان یک تصمیم اتخاذ شده مطرح شود».

واقعیت این است که کُردهای سوریه هدف اصلی خود یعنی «جدایی طلبی» را در زیر پوشش واژه «نظام فدرالی» پنهان کردند، چراکه پر واضح است که برپایی نظام فدرالی در یک کشور جنگ زده مانند سوریه تنها به معنای تجزیه آن کشور است. چگونه ممکن است در کشوری که قریب به ۶ سال است دچار جنگ داخلی شده، نظام فدرالی در چارچوب قواعد و قوانین معین و شناخته شده آن برقرار شود؟ در هر صورت، تیر کردهای سوریه برای اعلام فدرالیسم در شمال سوریه به سنگ خورد آنها در نهایت به توفیقی در این زمینه دست پیدا نکردند.

آزادسازی شهرک های شیعه نشین «نبل» و «الزهراء» در حلب 

نظامیان ارتش سوریه و نیروهای مقاومت در طول سالی که گذشت سلسله دستاوردهای میدانی زیادی را محقق کردند که از جمله آنها می توان به آزادسازی دو شهرک شیعه نشین نبل و الزهراء در حلب خبر داد. آزادسازی این دو شهرک شیعه نشین که در واقع از موقعیت استراتژیک بسیار خوبی برخوردار هستند، به مثابه سیلی محکمی بر گونه تکفیریها و حامیان منطقه ای و بین المللی آنها بود. این دستاورد بسیار مهم و استراتژیک درست در زمانی اتفاق افتاد که گروه های مختلف سوری در شهر ژنو در حال مذاکره برای حل و فصل بحران این کشور بودند. تحقق این دستاورد استراتژیک موجب شد تا معارضان تحت حمایت رژیم سعودی به یک باره زیر میز مذاکرات در ژنو زده و محل مذاکرات را به مقصد ریاض ترک کنند. فتح این دو شهرک شیعه نشین تمامی معادلات میدانی را به نفع نیروهای مقاومت تغییر داد. 

توافق دولت دمشق و گروه های مسلح برای خروج آنها از شهر «داریا» در دمشق

به موجب این توافق حدود ۴۰۰۰ غیرنظامی به مراکز اسکان موقت منتقل شدد و ۷۰۰ فرد مسلح نیز به ادلب رفتند. این توافق به دلیل اهمیت فوق العاده استراتژیک شهر داریا بسیار حائز اهمیت بود. این توافق یکی از مهمترین مراکز گروههای مسلح  در غوطه غربی را از آنها گرفت و مانع از ارتباط این گروهها با خان الشیح و حومه درعا و قنیطره شد. دایا نقطه اتصال اجباری برای امداد و لجستیک به غوطه غربی از حومه درعا و حومه قنیطره محسوب می‌شود و مشرف به فروگاه المزه و محور غرب پایتخت است.

داریا برای گروههای مسلح نمادی محسوب می شد زیرا اولین جرقه های شورش در حومه دمشق از آن آغاز شد و یکی از مناطقی بود که علیه ارتش سوریه شورید و این منطقه  از سال ۲۰۱۲ به بعد عرصه جنگ ضد ارتش سوریه بود. اهمیت این شهر برای مخالفان سبب شد که فوریه گذشته تلاش گسترده ای برای مشمول کردن آن در آتش بس شود اما دولت سوریه به علت حضور تروریستهای جبهه النصره مخالفت کرد.

تغییر نام جبهه النصره؛ آخرین حربه برای ممانعت از شکست بزرگ در حلب

اتاق فکر غربی ـ عربی که تاکنون تمامی حربه‌ها برای تسلط تکفیریها بر حلب و یا حداقل جلوگیری از سیطره کامل نیروهای مقاومت بر حلب را بکار بسته و هیچیک از این حربه‌ها تا بدین لحظه کارگر نیفتاده است، با تغییر نام گروه تروریستی ـ تکفیری «جبهه النصره» توطئه‌ای جدید برای بازسازی این گروه تروریستی به کار بستند. حامیان تکفیریها تاکنون هرگونه حمایت از «جبهه النصره» به عنوان گروه تروریستی فعال در حلب و حومه آن را به جای آورده اند. در حال حاضر نیز با تغییر نام این گروه تروریستی به نام «جبهه فتح الشام» به دنبال خارج کردن نام آن از لیست گروه های تروریستی هستند. آنها قصد دارند حمایت های خود از این گروه تروریستی را مشروع جلوه داده و از این حمایت‌ها به عنوان کمک به آنچه که «گروه های مسلح میانه رو» در سوریه می خوانند، یاد کنند.

نکته بعدی که در تغییر نام گروه تروریستی «جبهه النصره» باید به آن توجه داشت، این است که اتاق فکر غربی ـ عربی به این نتیجه رسیده است که حمایت از گروه تروریستی ـ تکفیری جبهه النصره در سایه افزایش اقدامات تروریستی آن علیه شهروندان سوری ساکن استان حلب، دیگر قابل توجیه نیست. طی ماه‌های اخیر گروه تروریستی جبهه النصره به منظور انتقام از شکست های متعدد میدانی در نبرد با ارتش و نیروهای مقاومت مردمی در سوریه، جنایات فراوانی را علیه شهروندان سوری ساکن حومه استان حلب انجام داده است، به طوریکه حتی حامیان آن نیز دیگر حاضر به حمایت مستقیم از این گروه نیستند.

آزادسازی کامل شهر حلب؛ دستاوردی تاریخی برای محور مقاومت 

نظامیان ارتش سوریه و هم پیمانان آن پس از مدتها نبرد طولانی و طاقت فرسا سرانجام موفق به تسلط کامل بر شهر حلب شدند؛ دستاورد بزرگی که آخرین میخ بر تابوت تروریستهای تکفیری و حامیان آنها بود. ارتش سوریه و همپیمانان آن یکی از نبردهای بزرگ و دشوار در تاریخ جنگ سوریه را رقم زدند. گروههای مسلح در این مدت برای ساکنان حلب جز مرگ و بدبختی به ارمغان نیاوردند. چه در غرب حلب که همواره زیر حملات خمپاره ای و موشکی تروریستها بود چه در شرق حلب که تروریستها عرصه زندگی را بر مردم تنگ کردند.

تروریستها و حامیان آنها حلب را مقدمه ای برای تجزیه سوریه قرار داده بودند. قریب به ۵۳ ماه حلب غربی و شرقی وجود داشت وبه عنوان شریانی برای اقدامات تروریستها که از مرزهای ترکیه شروع می شد و به ادلب و حماه ختم می شد، بود. حلب در این مدت محاصره غرب خود از سوی گروههای مسلح را شاهد بود و گشوده شدن جاده اثریا-خناصر-السفیره از سوی ارتش و همپیمانان و بسته شدن مجدد آن از سوی تروریستهای جبهه النصره و داعش. حلب با توجه به اهمیت بسزایی که در نقشه جنگ سوریه ایفا می کند مورد توجه بود و طرح های نظامی، حمایت اطلاعاتی و لجستیکی و دهها نشست برای حلب برگزار شد.

برگزاری نشست صلح سوری در شهر آستانه قزاقستان و کارشکنی معارضه 

نشست صلح سوریه در شهر آستانه قزاقزستان در حالی چندی پیش برگزار شد که گروه های معارض شرکت کننده در آن باز هم به کارشکنی های گسترده خود ادامه دادند. هیأت معارضان شرکت کننده در این دور از مذاکرات بار دیگر بر پیش شرط خود مبنی بر لزوم کناره گیری بشار اسد از قدرت تأکید کرد. کارشکنی های معارضان که با چراغ سبز رژیم سعودی در جریان مذاکرات صلح آستانه صورت می گرفت، در نهایت نتیجه ای جز پایان بی نتیجه این دور از مذاکرات نیز نداشت. 

در این مذاکرات نیز که جمهوری اسلامی ایران و روسیه تلاش زیادی کردند تا از طریق آن صلح و ثبات به سوریه بازگردد، به دلیل دخالت های خارجی عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا توفیق محسوسی حاصل نشد. با این حال، تاریخ در جریان این مذاکرات دوباره تکرار شد و نیروهای مقاومت سوری درست در هنگام برگزاری مذاکرات موفق شدند به طور کامل بر عروس صحرای سوریه یعنی شهر باستانی و استراتژیک تدمر سیطره یابند. پیشتر نیز نیروهای مقاومت در جریان برگزاری مذاکرات ژنو بر شهر حلب سیطره یافته بودند. 

بازگشت عروس صحرای سوریه به آغوش مقاومت

نیروهای مقاومت پس از سلسله درگیری های گسترده با تروریست های تکفیری در نهایت موفق شدند شهر باستانی و استراتژیک تدمر را به تسلط کامل خود درآورند. این شهر به عروس صحرای سوریه معروف است. تروریستهای داعش در ماه مه ۲۰۱۵ بر تدمر مسلط شدند اما در ماه مارس ۲۰۱۶ نیروهای ارتش سوریه آن را از تکفیری ها بازپس گرفتند. در دسامبر سال گذشته میلادی، زمانی که ارتش سوریه سرگرم نبرد حلب بود، تروریستها فرصت را مغتنم شمردند و با حمایت حامیان خود این شهر را به کنترل خود درآوردند. از ماه ژانویه سال جاری میلادی نیروهای ارتش سوریه عملیات خود را برای بازپس گیری مجدد تدمر از داعش آغاز کردند و در نهایت نیز موفق به تسلط کامل بر آن شدند. داعش تاکنون به آثار باستانی این شهر خسارات زیادی وارد کرده و برخی از آثار را نیز تخریب کرده است.

تدمر از این حیث اهمیت دارد که نقطه اتصال میان استانهای سوریه به ویژه میان شهرهای دمشق و حمص محسوب می شود. داعش با تسلط بر این شهر این امکان را پیدا می کرد که شهر حمص را تهدید و میان مناطق تحت اشغال خود در شمال، مرکز و شرق سوریه ارتباط برقرار کند. 

آنچه ارتش سوریه با تسلط بر تدمر به آن رسید؛ محقق شدن اهداف متعددی از جمله مسلط شدن بر مساحتی گسترده در عمق البادیه سوریه است. یکی دیگر از اهداف راهبردی این پیشروی و تسلط، قطع امداد و کمک رسانی برای تروریستهای داعش در القلمون شرقی است و زیر فشار قرار دادن بیشتر آنهاست به ویژه که تدمر و البادیه سوریه یکی از نقاط اتصال آنها با الرقه به عنوان کانون اصلی داعش محسوب می شود.