سرویس فرهنگ و هنر مشرق- کارهای کمدی- اجتماعی همیشه جایی ثابت و قابل توجه در فهرست تولید استودیوهای فیلمسازی غرب و به ویژه هالیوود داشتهاند و دههها و سالهای اخیر سرشار از اکران آثاری از این دست بوده است. اگر کمدی- رمانتیکها را زیر مجموعه مستقیم و محبوب ترین شاخه منشعب از کمدی- اجتماعی ها بدانیم، مجبوریم تذکر بدهیم که اینگونه فیلمها هر ساله پول کلانی را نصیب هالیوودیها میکنند و صرف نظر از گیشه خوب تاثیرگذاری اجتماعی چشمگیری هم دارند و از این رو استودیوها همیشه به آنها روی خوش نشان میدهند و اصرار بر ادامه تولید آنها دارند.
این در حالی است که سالها است فیلمهای کمیک استریپی، ماوراءالطبیعهای، فضایی، جنگی و «آخر زمانی» گوی سبقت را به لحاظ پولسازی از کمدی- رمانتیکها ربودهاند و حتی کارتونها هم بازار داغ تری از فیلمهای کمدی- اجتماعی دارند و این یک حقیقت تلخ است که اگر هالیوود در گذشته امثال دوریس دی، جوی هالیدی، دبی رینولدز، ادری هپبورن و شرلی مک لین و همچنین راک هادسون، تونی رندال و جورج پپارد را برای آثار کمدی- رمانتیک خود در اختیار داشت و براساس جذابیت شخصی آنها نیز مردم را به سینماها میکشاند، اینک ستارههای کوچکتر و معمولیتری در هالیوود جولان میدهند که طبعاً فقط براساس حضور آنها نمیتوان به فروش بالای فیلمی دل بست و این حضور را حلال مشکلات دانست. اینک زمانهای است که استودیوهای هالیوودی میکوشند با امثال رایان رینولدز و شیا لبوف مردم را به سوی فیلمهای کمدی اجتماعی بکشانند و بدیهی است که این سلاحهای نم کشیده برای رسیدن به اهدافی عالی کفایت نکند.
در مسیری جادویی
کریستوفر واکن در قریب به ۴۰ سال بازیگری در سینما و تئاتر، اغلب ایفاگر رلهای خاص بوده و از همین طریق به بسیاری از فیلمهای کم روح، حال و هوایی قابل قبول را بخشیده و جدیدترین تجربه او در این زمینه، فیلم «۹ جان» را موجب شده که ساخته برن سونن فلد است و طی ۳ ماه اکران در آمریکای شمالی و اروپا فروش معقولی داشته است.واکن در تعداد قابل توجهی از فیلمهایش مردی نشان داده که به سایر افراد محتاج کمک نیروی ویژهای را ارزانی داشته و یا آنها را در مسیر جادویی قرار داده است. در فیلم «Click»، کاراکتر سرسخت واکن کاراکتر بازیگوش آدام سندلر را به مردی مجری نظم و ترتیب در زندگی خود تبدیل کرد و مهم تر اینکه از او مردی ساخت که آداب زندگی اجتماعی را میشناسد و البته او بساطی را فراهم آورد که تماشای این مرد و کارهایش فقط با اشاره مردم به دستگاه «کنترل» تلویزیونهایشان امکانپذیر باشد و نتوان کانال را به سرعت تغییر داد و روی شبکه دیگری رفت!
به شکل های مختلف
اینک نوبت «۹ جان» رسیده است که فراتر از تاکید بر ۹ جان بودن آدمهایی که مثل گربهها دیر از پای در می آیند، مردی را به نمایش میگذارد رل او را واکن بازی میکند و میتواند آدمها را به شکلهای مختلف در آورد. او آنجا که لازم باشد، آدمها را به موجوداتی ظریف تبدیل میکند و در نقطه مقابل میتواند گاهی اوقات آنها را به سمت برخورد و درگیری هم بکشاند البته براساس توضیحاتی که بعداً میآوریم میتواند آدمها را به گربه هم تبدیل کند! فقط کریستوفر واکن نیست که یکبار دیگر نقشی ویژه و غیرمتعارف را در این فیلم تجربه کرده است و ما کوین اسپیسی معروف را هم داریم که یک ریسک تازه را انجام داده است. او این بار تام برند است که یک تاجر و دارای املاک و مستغلات فراوان در منطقه بسیار گران قیمت منهتن نیویورک است و هم و غم او این است که بلندترین عمارتها و برجهای غول آسا را برای کمپانی خود در نیویورک و یکی- دو شهر دیگر آمریکا دایر کند و وقتی میشنود در شیکاگو ساختمان بلندتری در دست احداث است، بلافاصله دستور تاسیس عمارت بلندتر بعدی خود را صادر میکند. او در سایر اوقات مشغول صحبت با یکی از اعضای هیات مدیره شرکت خود (با بازی مارک کانسلوس) است تا راههای عمومی تر ساختن کمپانی خود و باز کردن راههای مشارکت مردم در آن را هموار نماید.
سر و صدای یک محبوس شده
از آنجا که ما با یک فیلم اجتماعی و خانوادگی و در عین حال فانتزی طرف هستیم، تام برند بر اثر یک بیماری ناگهانی به حالت اغما فرو می رود و روح او به گربه زشتی انتقال می یابد که به تازگی برای جشن تولد دخترش خریده و آن را به او هدیه کرده بود. به جز مالک مغازه فروشنده حیوانات دست آموز که رل او را کریستوفر واکن بازی میکند، کسی از این انتقال و راز و افتادن تام برند در دامی عجیب خبر ندارد و در نتیجه در حالیکه همسر تام (جنیفر گارنر) و دختر وی (مالینا وایزمن) بر بالین تام حاضرند و یا در خانه غصه او را می خورند، تام واقعی که در پیکر گربه خانگی آنها محبوس شده و با سر و صدای فراوان میکوشد به همگان نشان بدهد که او هنوز زنده و موجود و فقط در پیکر این گربه محبوس است.
نیازی به رفتن به سینما نیست!
موضوع فوق شاید برای دوستداران گربهها در سطح جهان واقعه جالبی باشد و برای سایرین نیز کارهای این گربه و اینکه سرش را به در و دیوار می کوبد تا هویت حقیقی اش را رو کند، جالب توجه است ولی نمی توان متذکر نشد که بری سونن فلد در گذشته فیلم های بهتر و پر محتواتری را ساخته است و از طرف دیگر اگر مردم مایل به دیدن فیلمی باشند که مرتبط با گربه ها است، نیازی به رفتن به سالن های سینما و محلهای نمایش فیلم سونن فلد ندارند و میتوانند روی گوشی موبایل خود فیلمهای جالب تر و البته کوتاهتری را که پیرامون گربهها است به تماشا بنشینند. البته در فیلم سونن فلد شوخی های کلامی متعددی هست که می تواند برای لحظاتی بینندگان را به سوی خود جلب کند و علاوه بر آن برخی اتفاقات مثل خودکشی نصف و نیمه یکی از نزدیکان تام و دور همنشینی بی ثمر سایر وابستگان وی نیز به نمایش گذاشته میشود اما اگر سونن فلد به حال و هوای فیلمهای قبلی اش رجعت و اصول آنها را حفظ میکرد، این فیلم به کارنامه او اضافه نمیشد. سونن فلد که فیلم قبلی اش به نام «پولساز» تم سنگینتری داشت، میتواند مدعی شود که با «۹ جان» طعنههای لازم را به طبقه مرفه پر حاشیه در غرب زده است اما این به تنهایی دلیل کافی برای سرمایه گذاری روی این فیلم و ساخت آن نیست.
موضوع اسپیسی
ما کوین اسپیسی را هم البته داریم که پس از ایفای نقش در خطیرترین و مرموزترین فیلم ها و سریالها مانند «خانه پوشالی» که اخیراً از شبکه تلویزیونی نمایش هم در ایران پخش شده، نقشی را تجربه میکند که به سبب معمولی و نازل بودن شاید دون شأن وی باشد و شاید هم او میخواسته است ریسکهای زندگیاش را کامل کند. ریسکهایی که او را از برترینهای صحنه تئاتر و سینمای آمریکای شمالی طی ۲۵ سال اخیر معرفی کرده است.
مشخصات فیلم
عنوان: «۹ جان»
محصول: استودیوی یوروپا کورپ آمریکا
تهیه کنندگان: لیزا الزی، مارک گائو، کلود لجر، گریگوری کوان هون و جاناتان وانگر
سناریستها: مت الن، دن آنتو نیازی، گه وین لوری و بن شیفرین
کارگردان: بری سونن فلدمدیر
فیلمبرداری: کارل والتر لیندن لوب
تدوینگر: دان زیمرمن
موسیقی متن: یوگنی گالپرین و ساشا گالپرین
طول مدت: ۸۶ دقیقه
بازیگران: کوین اسپیسی، کریستوفر واکن، جنیفر گارنر، رابی ایمل، شریل هاینز، مارک کانسلوسی و مالینا وایزمن