به گزارش مشرق، سفر دوره ای رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه به تونس، مصر و لیبی درحالی این روزها سوال برانگیز است که اردوغان بلافاصله بعد از حضور سران غربی در طرابلس به لیبی سفر کرد و این اقدام می تواند بیانگراین مسئله باشد که ترکیه نیز نمی خواهد از صحنه رقابت ها برای حضور گسترده و عمیق و ریشه دار در کشور لیبی بی نصیب بماند.

سفر سوال برانگیز رجب طیب اردوغان به طرابلس
"زیاد ابوشاویش" از نویسندگان و تحلیلگران جهان عرب درخصوص سفر نخست وزیر ترکیه به لیبی می نویسد: نکته بسیار جالب توجه این است که اردوغان بیشتر از یک روز صبر نکرد، بلکه به دنبال سفر شرکایش درناتو جا پای آنان گذاشت و وارد لیبی شد و در بنغازی و طرابلس سخنانی ایراد کرد.

این نویسنده در ادامه تحلیل خود می نویسد: اظهارات رجب طیب اردوغان در لیبی مورد استقبال چندانی قرار نگرفت چرا که بین ایفای نقش واقعی و از سر اهداف انساندوستانه با نقشی ثانویه و درحقیقت می توان گفت از روی نفاق و دورویی فرق های بسیار زیادی وجود دارد.

فرصت طلبی های اردوغان
بر اردوغان واجب بود که به عنوان یکی از سران کشورهای مسلمان اگر واقعا نیت صادقانه ای داشت از باب ارائه کمک به لیبیایی ها لب به سخن می گشود. اما متاسفانه او برای حفظ منافع و نه برای چیز دیگر پشت همپیمان غربی اش بلافاصه وارد لیبی شد.

اردوغان اگر واقعا در موضعگیری هایش درتلاش است تا اصلا به غرب ابراز تمایل نکند چرا در ایجاد سپرموشکی ناتو و آمریکا در خاک ترکیه همکاری کرد و اینجاست که صدق ادعاهای وی درباره حمایت از مسائل جهان عرب و به ویژه مسئله فلسطین جای بسی شک و تردید قرار می گیرد!

بهار عربی؛ کلیدی برای نفوذ ترکیه در خاورمیانه
"ثریا لوه" یکی از نویسندگان و تحلیلگران عرب زبان درباره اقدامات اخیر ترکیه می نویسد: سفر اردوغان به مصر، تونس و لیبی آن هم در شرایط بسیار حساسی که این روزها خاورمیانه به طور کلی و کشورهای جهان سوم به طور خاص بعد از سرنگونی زین العابدین بن علی در تونس، حسنی مبارک در مصر و قذافی در لیبی می گذراند صورت گرفته است.

به نظر می رسد ترکیه که حزب اسلامگرای (عدالت وتوسعه) در آن زمام امور را به دست گرفته درتلاش است تا امروز از شرایط جدید پس از وقوع انقلاب های عربی استفاده کند و این درحالی است که اصلا و تحت هیچ شرایطی حاضر نیست که حمایت آمریکا و اروپا را از خود نیز از دست بدهد.

انقلابهای عربی

"تیان ون لین" یکی از تحلیلگران ومحققان عرصه سیاست بین الملل در آکادمی پژوهش های بین المللی چین درباره رویکرد اخیر ترکیه می نویسد: سیاست ترکیه درقبال خاورمیانه لحظه ای به دست نیامده است بلکه کاملا برنامه ریزی شده و از پیش تعیین شده است و گواه این مدعا را اینگونه برشمرد:

1- فعالیت های رو به افزایش ترکیه در امور خاورمیانه در سال های اخیر.
2- حمایت علنی و آشکار از مسئله فلسطین.
3- برگزاری همایش ها و نشست های تقریب دیدگاهها بین ترکیه با کشورهای عربی.
4- اعلام حمایت از برنامه صلح آمیز هسته ای ایران.
5 - تلاش برای تقویت روابط و همکاری با کشورهای منطقه در زمینه های نیرو، بازرگانی و اقتصادی همه و همه دلایل آشکار تغییر سیاست از پیش برنامه ریزی شده و مدون ترکها در قبال خاورمیانه است.

همچنین نباید این نکته را فراموش کرد که " بهار عربی" فرصت استثنایی را برای تقویت جایگاه ترکیه در خاورمیانه بعد از نقش مهم و محوری مصر در عرصه سیاست منطقه ای فراهم آورد.

ترکیه هرگز دامن غرب را رها نمی کند
اما سوالی که دراینجا مطرح است این است که آیا بروز این تحولات در سیاست خارجه ترکیه به معنی رهایی از غرب است ؟ دراین باره "چینگ دونگ چائو" یکی دیگر از تحلیلگران مرکز پژوهش های بین المللی چین می نویسد: ترکیه هرگز رویش را از غرب به سوی شرق برنگردانده وبرهم نخواهد گرداند همچنان که استراتژی اش را در قبال اتحادیه اروپا و حتی آمریکا هم تغییر نداده، بلکه می توان گفت به جای آنکه گرایش مطلق به سوی غرب باهدف تامین منافعش داشته باشد روند استراتژی خارجی اش را به سوی شرق تصحیح کرده است.

وی درادامه تاکید دارد: منافع اقتصادی و امنیتی موجود هیچ وقت اجازه نمی دهد که ترکیه روابطش را با اتحادیه اروپا قطع کند چرا که اتحادیه اروپا یکی از بزرگترین شرکای تجاری و سرمایه گذاری در ترکیه است درعین حال که عضویت ترکیه در ناتو می تواند تضمین کننده امنیت این کشور باشد و قطع روابط آنکارا با غرب یعنی از دست دادن چتر امنیتی قوی و تضعیف زمینه استراتژی امنیتی اش.