حادثهٔ تروریستی 11 سپتامبر سال 2001 میلادی بزرگ ترین عملیات تروریستی تاریخ ایالات متحده آمریکا به شمار می آید و پیامدهای مختلف سیاسی، اقتصادی، امنیتی و نظامی برای این کشور و جامعه جهانی در پی داشته است.

ابعاد واقعه 11 سپتامبر 2001 به اندازه ای گسترده بود که از نظر بسیاری از کارشناسان معتبر مسائل امنیتی امکان اینکه یک سازمان تروریستی حتی القاعده قادر باشد به تنهایی آن را برنامه ریزی کرده و درکشوری مانند آمریکا اجرا کند، وجود نداشته است.

در روزهای پس از این واقعه، دستگاه خبری و تبلیغاتی ایالات متحده چنان هیاهویی راه انداخته و تروریست‌های القاعده را مسئول این حمله دانسته بودند، که افکار عمومی فرصت تفکر درباره چند و چون این ماجرا پیدا نکرده است.

به هرحال حادثه 11 سپتامبر سال 2001، بهانه خوبی برای لشکرکشی آمریکا به جهان اسلام بود، اقدامی که بیش از سه میلیون کشته و میلیون‌ها آواره برجای گذاشت.

حالا 15 سال بعد از این واقعه تروریستی و در سایه اقدامات به اصطلاح مبارزه با ترور آمریکا در این سال ها امروز دنیا در چه وضعیتی قرار دارد؟ آیا خاورمیانه و یا حتی اروپا و آمریکا امروز امن تر شده است؟

تسنیم به مناسبت پانزدهمین سالگرد حملات تروریستی 11 سپتامبر در این رابطه گفتگویی را با پروفسور "هاینز گرتنر"، رئیس موسسه سیاست بین الملل اتریش (oiip)  انجام داده است.

این پروفسور برجسته اتریشی در پاسخ به این پرسش که عواقب این حمله تروریستی و تصمیم آمریکا برای "جنگ علیه ترور" چه بوده است گفت: پروژه "جنگ علیه ترور" اختراع دولت جرج بوش بود که شامل جنگ ها در عراق و افغانستان، اقدامات ضد تروریستی در اروپا، ایجاد یک وزارت امنیت داخلی و تشکیل یک سیستم نظارت جهانی بود. اوباما سعی کرد با تروریسم به صورت متمرکز تر مبارزه کند. از جمله با اقداماتی از قبیل بازگشت نیروهای آمریکایی از عراق و افغانستان، عملیات های هواپیماهای بدون سرنشین بیشتر و افزایش عملیات های اطلاعاتی. جنگ علیه ترور در دوره وی جایگزین دفاع در برابر تروریسم شد. البته این پروژه وی هم شامل بمباران اهداف ترور در شش کشور نیز بود.

وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که اقدامات آمریکا بعد از حادثه تروریستی 11 سپتامبر چه تغییراتی در دنیا ایجاد کرده و آیا امروز دنیا امن تر شده است گفت: داعش موفق شده است هرج و مرج در خاورمیانه و شمال آفریقا ایجاد کرده و ترس در اروپا و آمریکا را گسترش دهد. تروریسم تغییر کرده است. اهداف ترور دیگر تاسیسات بزرگ مانند حملات تروریستی 11 سپتامبر نیستند بلکه افراد هستند. غرب آمادگی کمی برای این شرایط داشت. غرب اگر چه  در حمایت از زیرساخت های حیاتی به صورت موفق تمرکز کرد اما در حمایت از شهروندان خود تنها تا حدی موفق بود.علاوه بر اقدامات ضد تروریستی اتحادیه اروپا حالا بر این مسئله تمرکز می کند تا انعطاف پذیری خود را تقویت کند.

بر خلاف عراق و سوریه کشورهای غربی از نظر موجودیتی در معرض تهدید قرار ندارند. حاکمانی مانند قذافی و عبدالله صالح در منطقه سقوط کرده‌اند، نظم سیاسی منحل شده و جامعه غرق درگیری های بومی و مذهبی شده است.

وی در ادامه تصریح کرد که برای افزایش امنیت همواره محدودیت آزادی ایجاد می شود. تعادل بین این دو باید همیشه حفظ شود. حرکتی خطرناک در یک جهت و یا جهتی دیگر نباید وجود داشته باشد. این آونگ در ایالات متحده گاهی اوقات بیش از حد در یک جهت حرکت می کند.

پروفسور گرتنر در ادامه گفت: در ارتباط با داعش آمریکا و اتحادیه اروپا به اندازه کافی مصم و قاطع نبودند. ائتلاف های دیپلماتیک و اقدامات نظامی از ابتدا باید بر مبارزه با تروریسم داعش تمرکز می کرد. اما در عوض آمریکا، اتحادیه اروپا، روسیه و ترکیه از ائتلاف های مختلفی حمایت کردند که اولویت های دیگری داشتند.

وی در پایان در این باره که غرب باید چه اقداماتی را در مبارزه با داعش در پیش گیرد گفت: غرب باید از این مسئله جاوگیری کند که مردان و زنان جوان اعتقاد داشته باشند که مشکلات شخصی شان با ایده های افراطی می تواند حل شود. موثر ترین راه حل آموزش گسترده و نه یک جانبه در کشورهای غربی و همچنین اسلامی است.