به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، چین آزمایش پرواز هواپیمای ترابری جدید خود با نام Y-9 را آغاز کرد. این اتفاق توقف پروژه چند سال پس از شروع آن به وقوع می پیوندد. این هواپیمای چهار موتوره مشابه سی-130 امریکایی است.
تلاشهای اولیه پرجمعیت ترین کشور چشم بادامی جهان برای طراحی هواپیمای ترابری تاکتیکی متوسط جدید به سال2001 بازمی گردد. در این سال پروژه وای-8ایکس برای برآوردن نیازهای نیروی هوایی ارتش چین آغاز شد تا به عنوان یک هواپیمای ترابری تاکتیکی اندازه متوسط و پیشرفته جایگزین هواپیمای سالخورده وای-8 شود. اهداف این پروژه توسعه یک هواپیمای ترابری توربوپراپ چند منظوره بود که بتواند در برخی شاخصه ها به سی-130جِی سوپرهرکولس آمریکایی نزدیک یا از آن بهترباشد. اعتقاد بر این است که توسعه این هواپیما با کمک بخشی از شرکت آنتونف که در اوکراین مستقر است انجام شده است.
این هواپیما در نمایشگاه هوایی سال 2002 «ژوهای» با نام وای-8ایکس به عنوان طرحی مفهومی معرفی شد و سپس در سال 2005 گروه صنایع هوایی شانژی از طرح هواپیمای چندمنظوره ترابری وای-9 خود پرده برداری کرد که به نظر می رسد با پروژه وای-8ایکس جایگزین شده است. اما مشکلات کنترل کیفیت و پرسنل باعث توقف پروژه پس از چند سال شد. در سال 2008 این پروژه پس از یک توقف دو ساله مجددا پیگیری شد و به گفته منابع قرار بود نخستین پرواز وای-9 در 5 نوامبر 2010 به انجام رسد.
وزن(جرم) وای-9 حدود 77 تن بوده و از چهار موتور توربوپراپ نیرو می گیرد. این هواپیما از توان حمل 25 تن بار یا 132 نفر چترباز برخوردار است. این هواپیما چهار خدمه و سرعت پیمایشی 650 کیلومتر بر ساعت دارد و برد عبوری آن به 7800 کیلومتر می رسد.
وای-9 اساسا نمونه کشیده ای از هواپیمای 61 تنی وای-8 چین است که خود نمونه کپی شده و ارتقاء یافته از آنتونف-12 روسی به شمار می رود. آنتونف-12 مانند سی-130 در دهه 1950 توسعه یافت و هنوز توسط شرکت های باربری در دنیا استفاده می شود. 1200 فروند آنتونف12 بین سالهای 1957 تا 1973 و صد فروند وای-8 از سال 1981 تولید شده در حالی که نزدیک به 2300 فروند سی-130 تا کنون تولید شده است.
بالهای وای-9 بر فراز بدنه نصب شده و چهار موتور آن زیر لبه حمله بالها نصب شده اند. درب بارگیری عقب که مانند یک سطح شیبدار(رمپ) طراحی شده امکان بارگیری بهتری را به آن داده است. ارابه فرود اصلی از نوع چهارچرخ و ارابه فرود دماغه دارای دو چرخ است. بارهای این هواپیما شامل خودروهای نظامی، بالگردها، کانتینرهای بار، پالتها و چتربازها است. امکان رهایی چتربازان از چند محل در هواپیما و نیز تجهیزات بزرگ مجهز به چتر از این هواپیما وجود دارد. وای-9 امکان حمل 106 سرباز را در صندلی یا 132 چترباز مسلح یا 72 برانکار حمل مجروحین را دارد.
طول، عرض و ارتفاع کابین بار این هواپیما به ترتیب 16.2، 3.2 و 2.35 متر، وزن خالی آن 39 تن، بیشینه وزن بار 30 تن و بیشینه وزن هواپیما 77 تن، ارتفاع پرواز پیمایشی آن 9000 متر و بیشینه آن 10400 متر و مداومت پروازی آن 12 ساعت است.
کابین بار وای-9 امکان بارگیری و تخلیه سریع را به آن می دهد. این هواپیما چهار خدمه دارد. در کابین آن 6 نمایشگر چندمنظوره نصب شده و به سامانه های ناوبری و مخابراتی و سامانه هایی برای پرواز ایمن در تمام شرایط آب و هوایی مجهز شده است. این هواپیما به چهار موتور توربوپراپ دبلیو-جِی-6سی مجهز شده که توانی برابر با 5100 اسب بخار با ملخ های 6 پره کامپوزیتی خود تولید می کند که از طراحی جدید برخوردار است. بدین ترتیب کارایی در دما و ارتفاع بالا افزایش می یابد.
برای مقایسه، توان موتورهای رولزرویس سی-130جِی که آن هم از ملخ 6 پره با طراحی جدید بهره می برد حدود 4640 اسب بخار است.
به گزارش مشرق، مقایسه ظاهری و مشخصات وای-9 و سی-130جِی نتایج جالبی در بر دارد. پیکربندی این دو هواپیما دارای شباهتهای بسیاری است؛ شکل بالها و چهار موتوره بودن را همانند هواپیمای ترابری نظامی ایرباس400ام می توان ناشی از قرارگیری این هواپیماها در یک رده کاری و با مأموریتهای مشابه دانست. شکل دم عمودی و افقی وای-9 نیز مشابه سلف خود، وای-8 باقی مانده و شکل کلی کابین بار و دماغه نیز یادآور هواپیمای آنتونف-70 است که تاکنون از لحاظ تجاری موفق نبوده است.
اما از نظر شاخصه های پروازی و کارایی، این هواپیما در برخی از زمینه ها از سی-130جِی برتر به نظر می رسد به عنوان مثال توانایی عادی حمل بار این هواپیما که در منابع 25 تن ذکر شده به میزان قابل توجی بالاتر از عدد 21722 کیلوگرم سوپرهرکولس است که در سایت اینترنتی سازنده آن به چشم می خورد. البته بیشینه بار قابل حمل برای وای-9 در برخی منابع 30 تن عنوان شده که با توجه به توان مناسب موتورهای آن دور از واقعیت نیست.
هرچند وزن خالی وای-9 حدود 5 تن بیشتر از سوپرهرکولس می باشد اما بیشینه برد آن چهارصد کیلومتر از رقیب آمریکایی خود بیشتر است.
با وجود اینکه اطلاعات کامل از وای-9 منتشر نشده اما تا همین جا تصمیم جدی چینی ها برای رقابت با سوپرهرکولس مسجل است. با توجه به اینکه نمونه های مختلف سی-130 در بیش از 40 کشور دنیا و برای چندین دهه در حال خدمت است شاید بتوان در پس پرده این هدفگذاری چینی ها اهداف اقتصادی را دنبال کرد. برخی از خریدارن هرکولس که امروز در صف مقابل سازنده آن یعنی آمریکا قرار دارند یا به دلایل مختلف از ارتقاء یا دریافت نمونه های قدرتمند آن مانند سوپرهرکولس محروم هستند، از طرفی کارایی بالای سی-130 آنها را مجذوب کرده می توانند از مشتریان بالقوه این پرنده جدید چینی به شمار روند. مثلاً کشور پاکستان که البته از توانایی بالایی در تعمیرات هرکولسهای خود برخوردار است و روابط بسیار گسترده ای در زمینه هواپیماهای نظامی با چین دارد ممکن است برای تقویت ناوگان ترابری خود به این هواپیما رو آورد.
کشورمان ایران نیز از پیش از انقلاب کاربر چند ده فروند هرکولس در چند مدل بوده و در جنگ تحمیلی به طور گسترده ای از این هواپیما در نقش های مختلف بهره برده است. بنابراین نهاجا به خوبی بر ارزش چنین پرنده هایی واقف است و پروژه ارتقاء سی-130 که توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح اجرا شده نشان دهنده اهمیت این نوع از هواپیمای ترابری در آینده است. بخصوص کاهش ناوگان سی-130 ها با وقوع سوانح بسیار که منجر به از دست رفتن حدود 10 فروند از این هواپیماها گشته و تلاش برای ساخت نمونه باری هواپیمای توربوپراپ ایران140(که البته از نظر کارایی با نیمی از سی-130 هم قابل قیاس نیست!) نیاز به بازسازی ناوگان ترابری های توبوپراپ را روشن تر می نماید. بنابراین شاید ابراز تمایل به این پرنده جدید چینی از سوی نیروهای مسلح کشورمان پدیده ای دور از انتظار نباشد.
