گروه سیاسی مشرق - مذاکرات هسته‌ای ایران دارای زوایای مختلف و البته پنهانی است که برخی از این موارد با دیده شدن افراد و انتشار عکس‌های آنان در خلال مذاکرات هسته‌ای مطرح شد. یکی از عکس‌هایی که در حین مذاکرات هسته‌ای جنجال‌برانگیز شد نیز نزدیکی بیش از اندازه «هومن مجد»،‌ فردی که خود را به عنوان روزنامه‌نگار ایرانی – آمریکایی تبار معرفی می‌کند، به تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان بود تا حدی که وی در بالکن اتاق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان دیده شد. این درحالی بود که بسیاری از خبرنگاران ایرانی و خارجی تنها از پایین هتل محل مذاکرات نظاره‌گر تیم هسته‌ای کشورمان بودند و ساعت‌ها صرف وقت می‌کردند تا اعضای تیم‌ هسته‌ای کشورمان به بالکن هتل کوبورگ آمده و لبخندی تحویل آن‌ها دهند؛ موضوعی که در آن زمان به‌اصطلاح «دیپلماسی بالکنی»‌ معروف شد.[1]

هومن مجد در بالکن اتاق محل اقامت تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان

حال یکی دیگر از شخصیت‌های ایرانی‌تبار ساکن آمریکا یعنی «تریتا پارسی» با برنامه به عبارت دیگر بی‌بی‌سی فارسی صحبت کرده و از دیدار خود با مقامات و دیپلمات‌های ایرانی حاضر در مذاکرات هسته‌ای سخن گفته است. موضوعی که البته به مانند مورد هومن مجد، در آن زمان عکس‌هایی از وی در کنار حسین فریدون و اعضای تیم‌هسته‌ای کشورمان منتشر شد. البته این دو فرد یعنی پارسی و مجد با هم ارتباط تنگاتنگی در مذاکرات هسته‌ای داشتند و ارتباط آن‌ها در پشت صحنه مذاکرات هسته‌ای نیز مشهود است.

تریتا پارسی در محل مذاکرات هسته‌ای

تریتا پارسی که از یک خانواده زرتشتی ایرانی است، کودکی خود را در سوئد سپری کرده و دارای مدرک دکترا در روابط بین‌الملل در «دانشگاه جان هاپکینز» آمریکا است. ماجرای جالب تریتا پارسی وقتی جالب‌تر می‌شود که ارتباط وی با «سیامک نمازی» شاه‌ماهی که در تور دستگاه اطلاعاتی کشورمان به‌عنوان سرحلقه نفوذ افتاد، مشخص می‌شود.

سیامک نمازی (فرزند «محمدباقر نمازی» از سیاستمداران رژیم پهلوی) بنیان‌گذار و مدیرعامل سابق شرکت «آتیه بهار» مدیر برنامه‌ریزی استراتژیک شرکت نفتی کرسنت دبی و دلال مشهور این شرکت است. وی در سال 2010 - (1389) در سایت YGL به‌عنوان یکی از اعضای هیئت اجرایی «انجمن مدیران بین‌المللی ایران» در امارات، عضو فعال شبکه معرفی می‌شود. به ادعای «دیلی بیست»، وی همچنین به همراه «تریتا پارسی» مشاور سابق «باب نی» نماینده کنگره آمریکا، مؤسسه «نیاک» (شورای ملی آمریکاییان ایرانی تبار) را در سال 1380 بنیانگذاری کرد؛ موسسه نایاکی که اینک به‌عنوان یکی از مؤسسات دلال در حوزه ارتباط میان ایران و امریکا در حال فعالیت است و ادعا می‌کند این فعالیت برای اجتناب از جنگی ناگزیر و خانمان‌سوز میان این دو کشور انجام می‌پذیرد و با این موضوع توهمی به فعالیت خود وجهه می‌دهد.[2]

تریتا پارسی حال به عنوان رئیس موسسه‌ای که به همراه نمازی تاسیس کرده در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی فارسی درباره ملاقات‌هایی بسیاری که با اعضای مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان و طرف‌های درگیر در مذاکرات هسته‌ای ایران داشته سخن می‌گوید. او خود بیان می‌کند که با بیش از 70 مقام مسئول و مرتبط با مذاکرات هسته‌ای دیدار داشته که خود حاکی از نقش فعال و مبهم وی در مذاکرات هسته‌ای کشورمان است.

در ادامه بخش‌هایی از این گفتگو را ملاحظه می‌کنید:

با ظریف و بیش از 70 مقام مرتبط با مذاکرات هسته‌ای ایران ملاقات کرده‌ام

مجری بی‌بی‌سی فارسی: شما در صحبت‌هایی که با مقامات و اعضای کنگره آمریکا داشتید با مقامات ایرانی هم ملاقات‌هایی داشتید؟

ما چون می‌خواهیم بین ایران و آمریکا جنگ نشود و این تحریم‌ها برداشته شود و روی مردم ایران فشار وارد نشود، با همه و هر کسی که در این موضوع نقشی دارد صحبت کردیم.

چون ما می‌خواهیم این مشکلات به‌صورت مسالمت‌آمیزی حل شود. اگر ما طرفدار دیپلماسی و گفتگو هستیم، باید با همه گفتگو داشته باشیم و هر حرفی که این‌طرف زدیم همان حرفی بود که ما به آن‌طرف زدیم.

گفتیم که با فشار، تحریم، جنگ و یک برنامه هسته‌ای که شفاف نیست به هدفتان نمی‌رسید؛ به هر دو طرف این مطلب را گفتیم.

مجری بی‌بی‌سی: با مقامات ایران با چه کسانی صحبت کردید؟

بیشتر با افرادی که در وزارت خارجه ایران هستند.

مجری بی‌بی‌سی فارسی:‌ با آقای ظریف دیدارهای زیادی داشتید؟

بله. فعلاً دارم یک کتاب می‌نویسم راجع به مذاکره و با بیش از 65 یا 70 نفر از تیم مذاکره ایران، امریکا، اروپا، روسیه و بسیاری از نمایندگان کنگره آمریکا و خیلی از نمایندگان سازمان‌هایی که ضد برجام بودند با آن‌ها مصاحبه داشتم و با آقای دکتر ظریف هم مصاحبه داشتم.

بسیاری از رسانه‌های داخلی ایران از تأثیرات شما در مذاکرات هسته‌ای تجلیل کردند و عده‌ای نیز انتقاد کردند. دقیقاً نقش شما در این پروسه چه بود؟

برگردیم به سال 2006 یا 2007 بیشتر سازمان‌هایی که در آمریکا بودند یا ضد مذاکره بودند یا نسبت به مذاکره بدبین بودند، ما یکی از اولین و تنها سازمانی بودیم که می‌گفتیم آن سیاستمداران و نمایندگان کنگره‌ای که از ته دلشان نمی‌خواستند که در یک جنگ دیگر درگیر شوند و نمی‌خواستند که همان اشتباهاتی که آمریکا در عراق کرده را در ایران تکرار کنند و می‌خواستند این موضوع را از طریق دیپلماسی حل کنند یک فضایی باید ایجاد کنیم که بتوانند این موضوع را انجام بدهند. به خاطر همین خیلی مقاله می‌نوشتیم و با رسانه‌ها مصاحبه می‌کردیم نا نشان دهیم یک راه دیپلماتیک هست و باید خیلی دیپلماسی را جدی بگیریم و باید سرمایه‌گذاری کنیم. این شد که افکار عمومی و خیلی از فضا و عقاید نمایندگان کنگره آمریکا عوض شد. ما باید کاری کنیم که این کانال‌ها و این گفتگویی که بین دو کشور به وجود آمده نهادی (بین سازمانی) باشد.

مجری بی‌بی‌سی: با خود آقای اوباما هم صحبت کردید؟

من ایشان را خیلی دیدم اما شخصاً با ایشان صحبت نکردم اما با کل تیم مذاکره‌کننده آمریکا آشنا هستم.

نقش پارسی در مذاکرات هسته‌ای چیست؟ / مقامات ایرانی با وی به چه علت دیدار و گفتگو کرده‌اند؟

پارسی اخیرا مقاله مشترکی با «تیلور کولیس»، دستیار حقوقی و سیاسی شواری ملی ایرانیان آمریکا (نایاک) منتشر کرده و به‌نوعی سه هدف عمده این موسسه را در قبال ارتباط ایران و امریکا در آینده تعیین کرده است؛ با این بهانه که برجام و دو کشور به حالت قبل از آن بازنگردد. این موارد شامل،‌

1- دیالوگ استراتژیکی بین دولت‌های ایران و امریکا به‌طور منظم برقرار شود.

2- بایستی این ارتباط و دیالوگ منظم از طریق مراجع قانون‌گذاری تثبیت شود.

3- تماس و مراودات در سطح جوامع ایران و امریکا بیشتر شود که موضوع سومی برای این موسسه از اهمیت بیشتری برخوردار است.

پارسی در مصاحبه با بی‌بی‌سی فارسی بیان می‌دارد که بایستی ارتباطات میان کشوری در حوزه نهادی (سازمان‌های مردم نهاد) باشد تا مثلا نهادهای محیط زیستی ایران و آمریکا در این حوزه با هم مرتبط شوند و این موضوع را در تحکیم روابط و کنار رفتن غبار دشمنی میان طرفین و به ویژه اجتناب از جنگ موثر قلمداد می‌کند.

با این‌حال تریتا پارسی به سؤال اصلی بی‌بی‌سی فارسی پاسخ نمی‌دهد که نقش اصلی این مؤسسه چیست و این مؤسسه برای چه اهدافی موضوع دلالی رابطه میان ایران و آمریکا را دنبال کند. درواقع پارسی جز اینکه در پشت نقاب جنگ و صلح که حربه نخ‌نما شده و غیرواقع‌بیانه‌ای در قبال دو کشور است، پنهان شود، استدلال محکم دیگری برای ایجاد این ارتباط و دلالی ندارد. به‌ویژه اینکه فعالیت و همکاری وی با فردی مانند «سیامک نمازی»‌ و ساخت موسسه‌ای با اهداف صلح‌طلبانه با ابهامات زیادی روبروست.[1]

اما سؤال بزرگ‌تری که به نظر می‌رسد مسئولان دولت یازدهم و تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران به‌ویژه اینک و پس از پایان مذاکرات هسته‌ای باید بدان پاسخ دهند، نقش چنین افرادی در این مذاکرات است که عموما به طور مستقیم یا غیر مستقیم به سرحلقه نفوذ آمریکایی وصل هستند. سازمانی که در کنار فعالیت‌های ظاهری برای دفاع از ایران در برابر تحریم ها، همواره اقدامات مشکوکی از قبیل تلاش برای نفوذ به مراکز قدرت در جمهوری اسلامی را در دستور کار خود داشته است. پاسخ به نوع مراودات سیاسی و همچنین نحوه تعاملات می‌تواند پرده از ابهامات زیادی در این عرصه بردارد.