به گزارش خبرنگار سرويس جامعه مشرق، رشد روزافزون اينترنت و جذابيت هاي آن يکي از عوامل موثر در گسترش علائق آحاد مختلف جامعه به ويژه جوانان به اين فناوري دارد موضوعي که از چندي قبل شرايط نگراني خانواده ها و کارشناسان را فراهم کرده است.
طبق مطالعات صورت گرفته دو عامل باعث شده است که رغبت جوانان به اينترنت افزايش يابد؛ يکي ضرورت آشنايي با کامپيوتر براي گذران امور روزمره و ديگري شيفتگي زياد نوجوانان و جوانان براي کشف و کنجکاوي موضوعات جديد.
مزايا و محسنات آشنايي با کامپيوتر و اينترنت موضوعي است که به کرات درباره آن صحبت شده است و تکرار آن در اين مجال مورد نظر نيست لذا در اين گفتار بر آنيم ضمن گفت و گو با کارشناسان حوزه خانواده، جامعه شناسي، روان شناسي و ... به آسيب شناسي اين فناوري جديد و راهکارهايي در خصوص برون رفت از آن بپردازيم.
ناآشنايي خانواده ها نسبت به اينترنت يکي از مهم ترين مشکلات اين حوزه است چرا که بسياري از والدين امکانات مادي و دسترسي اين فناوري را در اختيار فرزندانشان قرار مي دهند اما از تهديدهاي اين امکان بي خبرند موضوعي که گاهي اوقات تا کمرنگ کردن مرزهاي فرهنگي نيز پيش مي رود و همه هنجارهاي جامعه و خانواده را تحت تأثير قرار مي دهد.
در سال هاي اخير استفاده از اينترنت بين گروههاي سني 16 تا 24 سال تا حدي افزايش يافته است که بسياري از جامعه شناسان از لفظ اعتياد اينترنتي براي تشريح شرايط کنوني استفاده مي کنند، "اکبر اسدي" جامعه شناس در اين خصوص مي گويد: لفظ اعتيادتاکنون شامل مواردي همچون اعتياد به الکل، نيکوتين، مواد مخدر و قمار مي شد اما امروزه با ناهنجاري جديدي به نام اعتياد از طريق اينترنت مواجهيم.
وي افزود: گسترش رايانه‏هاي شخصي و افزايش اتصال به اينترنت در خانه و محل کار، منجر به ظهور معضلي به نام «اعتياد آنلاين» شده است. اعتياد به اينترنت شامل اعتياد به اتاق‏هاي گفت و گو، هرزه‏نگاري، قمار آنلاين و خريدهاي اينترنتي مي‏شود اين نوع اعتياد نيز همچون ساير اعتيادها، فرد را از خانواده و اطرافيانش منزوي مي‏سازد.
اسدي در بخش ديگري از سخنانش اظهار کرد: اعتيادهاي رفتاري، همچون اعتياد به شبکه اينترنت، مي‏تواند موجب تخريب سلامت، روابط، احساسات و نهايتا روح و روان فرد شود و اينگونه است که مي بينيم امروزه تلويزيون ها جاي خود را به رايانه‏هاي شخصي داده اند و به همين ميزان نيز اتصال به شبکه اينترنت رو به رشد است لذا به نظر مي رسد مسئولان ذي صلاح و خانواده ها بايد تدابيري را براي مقابله با مضرات اين فناوري نوين اتخاذ کنند.
اين جامعه شناس در ادامه افزود: براي درک مشکلات ناشي از اين اعتياد بهتر است با روانشناسان به گفت و گو بنشينيد چرا که مشاهدات و تجربيات آنها ملموس تر است.
از همين رو نقطه نظرات "فاطمه مذکوري" دکتراي روانشناسي و مشاور خانواده را جويا شديم وي در ابتداي سخنان خود گفت: در دو سال اخير تعداد زنان و مرداني که براي مشاوره در اين خصوص نزد ما مي آيند به طور چشمگيري افزايش يافته است به نحوي که اين مراجعان از اعتياد همسرشان به اينترنت شکوه دارند و مي گويند: استفاده بيش از حد، نامعقول و بيمارگونه از اينترنت موضوعي که اختلاف زيادي را بين زوجين ايجاد کرده است و تمام مناسبات خانوادگي آنها را تحت الشعاع قرار داده است.
استفاده از سايت هاي غيراخلاقي و تصاوير مستهجن، حضور مستمر در چت روم ها و گفت و گو با افرادي که در بسياري از موارد با نيات سو در اين تالارها حضور دارند، بازماندن از فعاليت ها، وظايف اجتماعي و خانوادگي از جمله شايع ترين موضوعاتي است که خانواده ها از آن گله مند هستند.
وي با اظهار تأسف از ميزان بالاي طلاق‏هاي ناشي از عشق و سکس مجازي گفت: چه بسيار کارکناني که به علت استفاده بيش از حد از پست الکترونيک، دانلود، پورنوگرافي و يا وب‏گردي‏هاي بي‏پايان در محل کار، شغل خود را از دست داده‏اند.

اين روانشناس نوجوانان را از جمله گروه هاي پرخطر براي ابتلا به اعتياد اينترنتي دانست و افزود: والدين بايد با فراگيري مهارت هاي ارتباطي از يکسو امکان استفاده از اينترنت را براي فرزندانشان فراهم کنند و از سوي ديگر نيز مراقب حضور آنها در فضاي مجازي باشند زيرا برنامه هاي ارائه شده در اينترنت بسيار براي نوجوانان جذاب است.
فريد متولي کارشناس رسانه در گفت و گو با خبرنگار مشرق گفت: با استناد به آمار 23 ميليون نفر در ايران با اينترنت سر و کار دارند بنا بر همين آمار 60 درصد از وقت کاربران ايراني صرف چت (گفت و گوي اينترنتي) مي شود.
وي افزود: بر اساس پژوهش هاي صورت گرفته پنج تا 10 درصد کاربران اينترنت يعني دو ميليون و 300 هزار ايراني در کشور مبتلا به اعتياد اينترنتي هستند که اين آمار تبعات اجتماعي بسياري به دنبال دارد که نتايج اوليه آن در خانواده پديدار مي شود.
اين کارشناس رسانه درباره علائم اعتياد به اينترنت تصريح کرد: حضور 30 ساعت در فضاي اينترنت در هفته امري غيرعادي است و باعث ايجاد رفتارهاي ضداجتماعي در افراد مي شود لذا خانواده ها بايد با مشاهده اين مطلب، موضوع را با کارشناسان ذي صلاح در ميان گذارند.
فاطمه مذکوري در خصوص اقدامات پيشگيرانه براي کنترل کودکان در حين استفاده از اينترنت به خبرنگار مشرق تصريح کرد: گام نخست اين است که والدين و مربيان، اطلاعات خود را در خصوص فضاي مجازي افزايش دهند و با اتکا به دانش خود نوجوانان را از خطرات و تهديدهاي احتمالي اين فناوري آگاه سازند.
وي افزود: خانواده ها بايد با شيوه کنترل نامحسوس و نصب نرم افزارهاي مختلف، از سايت هايي که فرزندانشان از آنها بازديد مي کنند مطلع شوند تا همزمان سطح اطلاعات خود را افزايش دهند و از سوي ديگر نيز سايت هاي خطرناک را مسدود کنند.
اين روانشناس تأکيد کرد: در صورت مشاهده اشتباه از سوي فرزندان مطلقا آنها را از استفاده مجدد از اينترنت منع نکنيد زيرا اين تنبيه اشتياق آنان به فضاي مجازي را دو چندان مي کند.
مذکوري ادامه داد: توجيه نوجوانان براي عدم استفاده از اينترنت امري نادرست است چرا که آنان را از يکي از ملزومات زندگي کنوني محروم مي کند لذا تنها آموزش است که مي تواند آنها را از بروز اشتباهات جدي برهاند.
اين مشاور خانواده در پايان افزود: به عنوان مثال والدين حتما بايد به نوجوانان بياموزند که به اطلاعات دريافتي خود از فضاي چت اعتماد نکنند و هرگز عکس ها و اطلاعات شخصي خود را در اختيار مخاطبان خود در تالارهاي گفت و گو قرار ندهند زيرا بسياري از دختران و پسران به همين سادگي فريب خورده و مشکلات غيرقابل جبراني را براي خود و خانواده شان فراهم کرده اند.
بهرحال واضح است که آشنايي با اينترنت و فضاي مجازي يکي از ملزومات زندگي در دهکده جهاني است و بدون آن بسياري از مهارت ها فاقد ارزش است اما تجهيز نوجوانان به برخي اصول که از اينترنت به عنوان يک وسيله استفاده کنند نه اينکه همه فرصت خود را به آن اختصاص دهند امري است که در وهله نخست همت والدين و مربيان آموزشي را مي طلبد تا با آموزش صحيح نوجوانان، امکانات موجود در فضاي مجازي و خطرات احتمالي آن را به گروه هاي سني مختلف گوشزد کنند تا از اين رهگذر از منافع اينترنت برخوردار و از آن براي ارتقاي امور شخصي و ملي خود بهره مند شويم.