به گزارش مشرق، از زمانی که یوکیو آمانو به عنوان مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انتخاب شده و همچنین از زمان مطرح شدن بحث ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران یا پی ام دی، آمانو برای اولین بار بعد از سفر هفته گذشته خود به تهران و دیدار با مقامات ایرانی گفت که در صورت همکاری ایران، آژانس تا آخر سال 2015 درباره موضوع پی ام دی گزارشی منتشر خواهد کرد.
به دنبال سفر آمانو به تهران و اظهاراتش درباره موضوع پی ام دی، روز دوشنبه نیز یک هیات 5 نفره آژانس به ریاست معاون وی عازم تهران شد تا احتمالا مسائل مربوط به حل و فصل موضوع پی ام دی را دنبال کند.
اظهارات آمانو که گفته بود "با همکاری ایران تا انتهای سال می‌توانیم گزارشی در مورد راستی آزمایی ابعاد نظامی احتمالی آماده کنیم" به ویژه از طرف رسانه‌های غربی بسیار مورد استقبال قرار گرفت چرا که عبارت "درصورت همکاری ایران" ناظر بر این است که آژانس باید شرایط مورد نظر خود برای انتشار این گزارش را در اختیار داشته باشد. بنابراین مدیرکل آژانس که در طول دوران ریاست خود بر این سازمان مهم بین المللی حسن نیت چندانی نسبت به ایران از خود نشان نداده است، با بکار گیری عبارات هوشمندانه از همین حالا دست خود را برای انتشار هرگونه گزارشی بازگذاشته است و به صورت یک جانبه قواعد زمین بازی و توپهای بازی را طبق خواسته خود چیدمان کرده است.
لذا درباره این موضوع باید نکاتی را یادآور شد.
اولا اینکه موضوع پی ام دی و بحث مربوط به فعالیتهای گذشته هسته‌ای ایران تمام و کمال ساخته و پرداخته سازمانهای اطلاعاتی آمریکایی و غربی است. این پرونده، به ادعاهای پوچ و داستانسرایی های وهمی کشورهای غربی و در صدر آن آمریکا برمی گردد که از سال 1382 (2003 میلادی) متوجه جمهوری اسلامی ایران شد. موضوعی که غرب زیر عنوان پی ام دی از آن یاد می‌کند مساله‌ای سیاسی و مخدوش است که سال‌ها پیش با اهداف از پیش تعیین شده طراحی شده است. بنابراین، ایران اصل این موضوع را از اساس نادرست می‌داند پس چیزی برای حل و فصل باقی نمی‌ماند.
با این حال، اینکه، ایران برای اثبات کاملا صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود حاضر به همکاری با آژانس شده لطفی است که ایران در حق آژانس و در مجموع مذاکرات روا داشته است. ایران می‌توانست همکاری برای موضوع پی ام دی را قبول نکند چرا که اصل این ادعا را اصلا قبول ندارد.
اما برای حل و فصل موضوع پی ام دی 2 شرط لازم وجود دارد که باید رعایت شود. اول اینکه ایران باید از همین ابتدا نتیجه‌ای که قرار است آژانس در گزارش نهایی خود منتشر کند را با طرف مقابل نهایی کند و آژانس مشخص کند چه نکاتی را قرار است در گزارش نهایی خود بیاورد. به دلیل عدم اعتمادی که در ایران نسبت به آژانس به ویژه شخص یوکیو آمانو وجود دارد آژانس بین المللی انرژی اتمی باید از همین حالا، طی یک تفاهم سیاسی، تضمین دهد که پس از طی این روند چند ماهه مساله ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران را حل شده اعلام کند نه اینکه دوباره «با لحن و ادبیات دو پهلو و کاملا ابهام آلود» گزارشی منتشر کند که موضوع همچنان بازنگه داشته شود. این پیش شرط به این دلیل منطقی به نظر می‌رسد که فراهمکاری‌های احتمالی( که همانطور که گفته شد فراتر از تعهدات یک عضو آژانس است و نوعی لطف محسوب می‌شود) بیهوده نباشد و اینگونه به پایان نرسد که امتیازات را داده و نتیجه را نگرفته باشیم.
آژانس یک بار در گذشته دقیقا بر سرهمین موضوع پی ام دی به ما رودست زده است. در سال 2007 ایران تلاش کرد تا ضمن همکاری نزدیک با آژانس در قالب یک روش (مدالیته) به سوال‌های این نهاد بین المللی در ارتباط با فعالیت های پی ام دی با حُسن نیت پاسخ گوید اما به دلیل رد شدن توضیح‌های مفصل، دقیق و فنی ایران مبنی بر آزمایش چاشنی‌های انفجاری (EBWs) در راستای اهداف نظامی متعارف، این همکاری‌ها در سال 2008متوقف شد و مساله نه تنها حل نشد بلکه پیچیده تر شد. از سوی دیگر باید در نظر داشته باشیم که حل موضوع پی ام دی یعنی «بی اعتباری» گزارش‌های سازمانهای اطلاعاتی غربی درباره فعالیتهای گذشته برنامه هسته‌ای ایران. بنابراین طبیعی است که آژانس به آسانی تن به ارائه گزارشی مثبت درباره این موضوع نمی‌دهد مگر اینکه آن را با تضمین‌ها و تعهدات لازم اجبارا در این مسیر قرار دهیم.
شرط دومی که حتما باید درنظر گرفته شود این است که بازرسی و حقوقی که ایران برای بازرسیها به آژانس اعطا می‌کند فقط درچارچوب پادمانی آژانس باشد و چیزی فراتر از پادمان مورد قبول قرار نگیرد و یا از سوی آژانس تحمیل نشود. ایران باید سازوکار اجرایی مسائل مربوط به بازرسیها را خود تعیین و آنها را مدیریت کند تا خدشه‌ای به امنیت ملی کشور وارد نشود.
ایران با دعوت از آژانس برای حل موضوع پی ام دی نهایت همکاری و حسن نیت خود را نشان داده است بنابراین لازم است آژانس نیز رسما تعهد دهد که در گزارشی که قرار است در این زمینه منتشر کند با حسن نیت رفتار کرده و بی اعتمادی ایران به این نهاد را بیشتر نکند.
به دنبال سفر آمانو به تهران و اظهاراتش درباره موضوع پی ام دی، روز دوشنبه نیز یک هیات 5 نفره آژانس به ریاست معاون وی عازم تهران شد تا احتمالا مسائل مربوط به حل و فصل موضوع پی ام دی را دنبال کند.
اظهارات آمانو که گفته بود "با همکاری ایران تا انتهای سال می‌توانیم گزارشی در مورد راستی آزمایی ابعاد نظامی احتمالی آماده کنیم" به ویژه از طرف رسانه‌های غربی بسیار مورد استقبال قرار گرفت چرا که عبارت "درصورت همکاری ایران" ناظر بر این است که آژانس باید شرایط مورد نظر خود برای انتشار این گزارش را در اختیار داشته باشد. بنابراین مدیرکل آژانس که در طول دوران ریاست خود بر این سازمان مهم بین المللی حسن نیت چندانی نسبت به ایران از خود نشان نداده است، با بکار گیری عبارات هوشمندانه از همین حالا دست خود را برای انتشار هرگونه گزارشی بازگذاشته است و به صورت یک جانبه قواعد زمین بازی و توپهای بازی را طبق خواسته خود چیدمان کرده است.
لذا درباره این موضوع باید نکاتی را یادآور شد.
اولا اینکه موضوع پی ام دی و بحث مربوط به فعالیتهای گذشته هسته‌ای ایران تمام و کمال ساخته و پرداخته سازمانهای اطلاعاتی آمریکایی و غربی است. این پرونده، به ادعاهای پوچ و داستانسرایی های وهمی کشورهای غربی و در صدر آن آمریکا برمی گردد که از سال 1382 (2003 میلادی) متوجه جمهوری اسلامی ایران شد. موضوعی که غرب زیر عنوان پی ام دی از آن یاد می‌کند مساله‌ای سیاسی و مخدوش است که سال‌ها پیش با اهداف از پیش تعیین شده طراحی شده است. بنابراین، ایران اصل این موضوع را از اساس نادرست می‌داند پس چیزی برای حل و فصل باقی نمی‌ماند.
با این حال، اینکه، ایران برای اثبات کاملا صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود حاضر به همکاری با آژانس شده لطفی است که ایران در حق آژانس و در مجموع مذاکرات روا داشته است. ایران می‌توانست همکاری برای موضوع پی ام دی را قبول نکند چرا که اصل این ادعا را اصلا قبول ندارد.
اما برای حل و فصل موضوع پی ام دی 2 شرط لازم وجود دارد که باید رعایت شود. اول اینکه ایران باید از همین ابتدا نتیجه‌ای که قرار است آژانس در گزارش نهایی خود منتشر کند را با طرف مقابل نهایی کند و آژانس مشخص کند چه نکاتی را قرار است در گزارش نهایی خود بیاورد. به دلیل عدم اعتمادی که در ایران نسبت به آژانس به ویژه شخص یوکیو آمانو وجود دارد آژانس بین المللی انرژی اتمی باید از همین حالا، طی یک تفاهم سیاسی، تضمین دهد که پس از طی این روند چند ماهه مساله ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران را حل شده اعلام کند نه اینکه دوباره «با لحن و ادبیات دو پهلو و کاملا ابهام آلود» گزارشی منتشر کند که موضوع همچنان بازنگه داشته شود. این پیش شرط به این دلیل منطقی به نظر می‌رسد که فراهمکاری‌های احتمالی( که همانطور که گفته شد فراتر از تعهدات یک عضو آژانس است و نوعی لطف محسوب می‌شود) بیهوده نباشد و اینگونه به پایان نرسد که امتیازات را داده و نتیجه را نگرفته باشیم.
آژانس یک بار در گذشته دقیقا بر سرهمین موضوع پی ام دی به ما رودست زده است. در سال 2007 ایران تلاش کرد تا ضمن همکاری نزدیک با آژانس در قالب یک روش (مدالیته) به سوال‌های این نهاد بین المللی در ارتباط با فعالیت های پی ام دی با حُسن نیت پاسخ گوید اما به دلیل رد شدن توضیح‌های مفصل، دقیق و فنی ایران مبنی بر آزمایش چاشنی‌های انفجاری (EBWs) در راستای اهداف نظامی متعارف، این همکاری‌ها در سال 2008متوقف شد و مساله نه تنها حل نشد بلکه پیچیده تر شد. از سوی دیگر باید در نظر داشته باشیم که حل موضوع پی ام دی یعنی «بی اعتباری» گزارش‌های سازمانهای اطلاعاتی غربی درباره فعالیتهای گذشته برنامه هسته‌ای ایران. بنابراین طبیعی است که آژانس به آسانی تن به ارائه گزارشی مثبت درباره این موضوع نمی‌دهد مگر اینکه آن را با تضمین‌ها و تعهدات لازم اجبارا در این مسیر قرار دهیم.
شرط دومی که حتما باید درنظر گرفته شود این است که بازرسی و حقوقی که ایران برای بازرسیها به آژانس اعطا می‌کند فقط درچارچوب پادمانی آژانس باشد و چیزی فراتر از پادمان مورد قبول قرار نگیرد و یا از سوی آژانس تحمیل نشود. ایران باید سازوکار اجرایی مسائل مربوط به بازرسیها را خود تعیین و آنها را مدیریت کند تا خدشه‌ای به امنیت ملی کشور وارد نشود.
ایران با دعوت از آژانس برای حل موضوع پی ام دی نهایت همکاری و حسن نیت خود را نشان داده است بنابراین لازم است آژانس نیز رسما تعهد دهد که در گزارشی که قرار است در این زمینه منتشر کند با حسن نیت رفتار کرده و بی اعتمادی ایران به این نهاد را بیشتر نکند.
