به گزارش مشرق به نقل از مهر، در کوچه پس کوچه‌هاي بافت تاريخي و 700 هکتاري يزد که از آن به عنوان گسترده‌ترين بافت خشتي ياد مي شود، خانه ها، ساباط ها و ابنيه زيادي قرار دارد که مجموعه اين بافت را تشکيل مي دهند.

برخي از اين ابنيه که داراي ارزش معماري و تاريخي بوده اند، توسط متوليان ميراث فرهنگي در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده اند اما برخي ديگر که با قدمتي کمتر ولي ارزش معماري دارند، توسط مالکان تخريب مي شوند. اين درحالي است که هرگونه دخل و تصرف و تغيير در محدوده بافت تاريخي يزد منوط به اجازه از سازمان ميراث فرهنگي است اما مالکان اين خانه ها وقتي مي بينند که ملکشان در معرض تخريب است و سازمان ميراث فرهنگي و شهرداري هم براي مرمت و حفظ آن اقدامي انجام نمي دهد، به صورت پنهاني اقدام به ساخت و ساز از داخل ملک مي کنند. سپس ديوار قديمي و خشتي را که رو به کوچه هاي بافت تاريخي است برمي دارند.

در اين حال سازمان ميراث فرهنگي و شهرداري هم که متوجه اين تغيير نشده بود ديگر نمي تواند کاري از پيش ببرد چون مالک کار خود را انجام داده است. از سوي ديگر آنها عنوان مي کنند که مجوز نوسازي خانه فرسوده خود را از شهرداري گرفته بودند!

محسن حاج سعيد يکي از دوستداران ميراث فرهنگي و دبيرشوراي تشکل هاي گردشگري استان يزد درباره اين موضوع مي گويد: در بافت تاريخي يزد چند تا خانه تاريخي و کارگاه شعربافي بود مالکان هميشه سعي مي کردند پشت درهاي بسته کار کنند مدتي هم افرادي با فرغونهايي پر از آجر وارد ملک مي شدند اما اجازه دخالت و بازديد از خانه را به کسي نمي دادند تا اينکه يکدفعه متوجه شديم ديوار خشتي که با ديوارهاي قديمي بافت هماهنگ بود فروريخت و ديوار آجري با يک در گاراژ بزرگ از داخل کوچه نمايان شد!

وي با طرح اين سوال که چطور مي شود اين مالکان مسئولان شهرداري و ميراث فرهنگي را دور مي زنند و يک خانه قديمي را به زمين صاف تبديل مي کنند؟ گفت: ملکي به نام خانه ابريشمي در محدوده بافت با زير بناي دو هزار و 100 متر داراي گودال باغچه و معماري منحصر به فردي بود که مي خواستند آن را به هتل تبديل کنند.

وي ادامه داد: مدتي بود که فهميديم مالک اين خانه، بادگيرها را برداشته است. وقتي در اين باره از او توضيح خواستيم گفت قرار است بازسازي شود. دو هفته بعد سقف خانه در حال ريزش بود که باز هم جواب داد ترک داشته و مي خواهم مقاوم سازي کنم اما بعد از مدتي ديديم ديوار خانه در اثر يک اتفاق فروريخت و مشخص شد که مي خواستند تغيير کاربري دهند.

حاج سعيد مي گويد: اين خانه چون متراژ زيادي داشت راحت به يک تالار عروسي يا مرکز اقامتي تبديل مي شد! اما با پيگيري دوستداران ميراث فرهنگي توانستيم از نابودي کامل اين خانه جلوگيري کنيم.

دراين باره محمدرضا کارگر نيز که زماني معاونت ميراث فرهنگي يزد را بر عهده داشته است، مي گويد: بافت قديم يزد بايد توسط مردم ساکن در شهر نگهداري شود و آنها با افرادي که قصد تخريب و کوچک کردن بافت را دارند، برخورد کنند چون اگر مردم به سازمان ميراث فرهنگي اعتماد و حداقل از ملک خود دفاع کنند ديگر اين بافت خدشه نمي بيند.

وي ادامه داد: اگر اطلاعات لازم درباره چرايي حفظ بافت تاريخي به مردم داده شود، آنها يکي از بهترين محافظان بافتها مي شوند اما اگر مردم به متوليان حفاظت از ميراث فرهنگي بي اعتماد شوند، مسئولان حتي با داشتن يگان حفاظت نيز نمي توانند از تخريب خانه‌هاي تاريخي جلوگيري  کنند.

کارگر با اعلام اين که سازمان ميراث فرهنگي بايد خانه‌هاي در حال تخريب را بازسازي کند تا مالکان آنها نيز بهانه اي براي تخريب نداشته باشند گفت: برخي از مالکان خانه هاي تاريخي در بافت قديم يزد متخلف هستند و هر اندازه که با آنها تعامل شود باز هم به تخلف خود ادامه مي دهند اما برخي ديگر چاره اي ندارند بنابراين بايد ميراث فرهنگي برنامه جامعي براي حل اين مشکل داشته باشد.

به گفته کارگر؛ غير از بناها و مساجد قديمي، 140 خانه ثبت شده در فهرست آثار ملي در بافت قديم يزد وجود دارد.