به گزارش مشرق به نقل از مهر، احمد توکلي در جلسه علني روز سه شنبه و هنگام بررسي کليات لايحه بودجه ?? در مخالفت با کليات اين لايحه گفت: هر سال لايحه دولت بر هم ريخته تر از پيش اختيارات قوه مقننه را مي کاهد و براي اقتصاد ملي زيانبارتر است.
وي افزود: کميسيون تلفيق نيز همواره نه انگيزه کافي براي اصلاح دارد و نه وقت مناسب. گرچه اين بار برخي ضعف ها را کم کرد اما برخي گرايش هاي موجود در کميسيون بر عيوب لايحه افزود ، براي اثبات اين دعاوي مواردي را مطرح مي کنم.
رئيس مرکز پژوهش هاي مجلس تصريح کرد: طبق اصل ?? قانون اساسي، تهيه لايحه به دست دولت و رسيدگي و تصويب مجلس بايد طبق قانون صورت گيرد، قانون برنامه پنجم، قانون برنامه و بودجه و قانون محاسبات در اين فرآيند حاکم است اما در موارد کثيري اين قوانين نقض شده اند. مثلا ماده ??? برنامه الزام مي کند که هر طرح جديدي که بخواهد به مجلس بيايد بايد تمام اعتبارش قابل تامين باشد و دوره اجرايش معلوم باشد، اعتبار سال اول آن کمتر از متوسط سالانه کل اعتبار لازم نباشد.
توکلي گفت: بر اساس ماده ??? نيز ارقام مذکور بايد براي هر طرح يا پروژه در جدول ها ذکر شود. اما در جداول ??، ??، ??، ?? و ?? صدها طرح آمده است بدون آنکه الزامات مذکور رعايت شود. ماده ?? قانون برنامه و بودجه و ?? قانون محاسبات عمومي نيز نقض شده است. به عنوان مثال در جدول ??، ??? طرح را گنجانده و تنها در يک رديف براي کل آنها ??? ميليارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است.
نماينده تهران خاطر نشان کرد: درباره رابطه حاکميت قانون و امر توسعه در ادبيات علم اقتصاد، حرف حساب بسيار است ولي وقتي دولت و مجلس قانون را رعايت نکنند انتظار بهبود اوضاع بيهوده است.
وي ادامه داد: چرا چنين مي کنيم؟ چون دولت براي جلب راي برخي از نمايندگان اسم طرح مربوط به حوزه هاي انتخابيه آنها را در جداول مي گذارد، نماينده هم براي جلب راي مردم شهرش برغم غير قانوني و زيبانبار بودن از نظر اقتصاد ملي، خواهان اين امر است.
توکلي گفت: دولت عطش شديدي براي انتقال اختيارات مجلس به کابينه دارد به نظر مي رسد که دولت به تمرکز اختيارات مايل است ، در لايحه اختيارات ويژه اي که ناقض اختيارات مجلس است ، پيشنهاد شده بود ، اگر چه کميسيون سعي کردن برخي از آنها را اصلاح کند اما با افزودن مواردي ، گزارش از اين حيث قابل قبول نيست.
رئيس مرکز پژوهش هاي مجلس افزود: اختيار توزيع ? هزار و ??? ميليارد تومان در دست معاونت برنامه ريزي رئيس جمهور است . کيست که نداند که اين به معناي افزايش اختيارات رئيس جمهور و آن رئيس دفتر مسئله دارش است؟ آيا توجه داريد که ??? ميليارد تومان از آن مبلغ به نام امور فرهنگي و ديني و اجتماعي هزينه خواهد شد؟ آيا شما از طرز هزينه کرد اعتبارات مشابه سالهاي قبل خبر نداريد؟
وي گفت: بندي الحاقي به بند ?? اين لايحه به معاونت مذکور اجازه مي دهد که در مواردي با پيشنهاد بالاترين مقام دستگاه اجرايي نسبت به جابجايي اعتبارات عمراني اقدام کند، بدون اينکه مقيد به هيچ قيدي باشد. از عجايب آن است که طي توافقات صورت گرفته بين معاون برنامه ريزي و رئيس کميسيون تلفيق پيشنهادهايي از معاونت رئيس جمهور امکان مطرح شدن و تصويب مي يافت که به دليل مخالفت وزيران در هيئت دولت، امکان طرح آنها نبود.
توکلي افزود: با استفاده از فضاي کميسيون آن احکام به دست مجلسي ها به تصويب مي رسيد. اين روش که با اصول متعدد قانون اساسي در تعارض است، عمدتا به تمرکز قدرت در دست معاونت برنامه ريزي رئيس جمهور و سلب اختيار وزيران منجر مي شود. به عنوان مثال حکمي به تصويب رسيده است که طي آن اختيار کليه هزينه ها در سال ??، سازوکاري همانند حقوق و دستمزد کارکنان دولت خواهد داشت، يعني همانگونه که دستگاه هاي اجرايي فهرست حقوق و دستمزد کارکنان خود را براي پرداخت به معاونت برنامه ريزي و وزارت اقتصاد ارسال مي کنند براي کليه هزينه هاي جاري نيز بايد چنين فرآيندي طي شود. چنين حکمي قدرت قوه مجريه را به رئيس جمهور، معاونت برنامه ريزي و احتمالا وزير اقتصاد خلاصه خواهد کرد.
رئيس مرکز پژوهش هاي مجلس خاطر نشان کرد: اينکه در مجلس چنين حکمي به لايحه دولت اضافه شود تعجب برانگيز است.
وي گفت: اتکاء به نفت در بودجه پيشنهادي دولت به کميسيون بسيار بيشتر از تحمل اقتصاد ملي است. از درآمد نفتي جز ?? درصد سهم صندوق توسعه ملي که به تدبير رهبري و استقامت مجلس از گزند هزينه شدن در بودجه سالانه مصون ماند تقريبا همه باقي درآمد خرج مي شود. يعني حدودا ?? ميليارد دلار، البته اگر قيمت نفت در طول سال ?? دلار باقي باشد اين رقم قابل تامين است اين درآمد بالا ولي غير قابل اتکا به اقتصاد سرازير مي شود و بيماري هلندي را باعث مي شود . بيماري که در سال ?? ضمن بررسي لايحه ?? درباره آن هشدار دادم اما توجه نشد و تورم از خرداد ?? شروع شد و تا آخر ?? به افزايش ادامه داد.
توکلي تاکيد کرد: اگر امسال بخواهيم ?? تا ?? ميليارد دلار را به ريال تبديل کنيم در حاليکه واردات حدودا ?? ميليارد دلار بيشتر نيست، باقي دلارها را بانک مرکزي خودش بايد بخرد. اين يعني افزايش پول پرقدرت که ? تا ?.? برابرش به نقدينگي اضافه مي شود و حرکت تمامي قيمت ها به سمت بالا آغاز مي شود.
وي گفت: عکس العمل دولت در قبال تورم تشويق واردات است که توليد ملي را تحت فشار قرار مي دهد و نتيجه اش رکود است. البته چون همه چيز مثل مسکن وارد کردني نيست تورم در بخش مسکن آغاز مي شود به اين دليل و با وجود تنگناها، گراني از همه چيز سر در مي آورد. علاوه بر رکود مذکور تورم نيز حاکم مي گردد چنانکه در سال ?? و ?? نيز تورم در بخش مسکن بسيار بالا بود.
نماينده تهران گفت: ممکن است امسال به دليل اقدام خوب دولت در مسکن مهر وجه تورمي اين پديده کمي تاخير يابد ولي بايد منتظر تورم بودجه اي باشيم.
توکلي خاطر نشان کرد: عطش تاريخي افزايش هزينه ها به اتکاء نفت که دولت و اکثر نمايندگان به آن گرفتارند به ويژه در بودجه عمراني و نحوه تصميم گيري درباره بودجه نويسي که تابعي از فشارهاي ديواني و بده بستان سياسي است که حجم و ترکيب بودجه دولت را به يکي از عوامل مخرب اقتصاد تبديل کرده است. طرح هاي عمراني مهمترين مسير تضمين منابع عمومي براي گسترش ظرفيت هاي اقتصادي کشور است اما اگر به همين ترتيب و بدون حساب و کتاب تصويب شود عوارضي براي ما پيش خواهد آمد.
وي گفت: به عنوان مثال با افزايش هزينه هاي اتمام دوره احداث، پروژه ها غير اقتصادي مي شوند با طولاني شدن دوره اجرا بازده سرمايه گذاري پايين مي آيد ، اين دو عامل نرخ رشد را کاهش مي دهد و به رکود کمک مي کند با آغاز هر طرح آثار درآمدي آن، تقاضا را تقويت مي کند و تاخير در اتمام آثار ظرفيتي را عقب انداخته و طرف عرضه را تضعيف مي کند اين دو عامل نيز تورم را تقويت مي کند و باعث مي شود رکود تورمي تشديد شود.
وي گفت: البته دولت که در سال ?? مبلغ ?? هزار ميليارد تومان از مجلس مجوز گرفته بود تنها حدود ?? هزار ميليارد تومان را به پروژه‌هاي عمراني تخصيص داد و باقي را خرج بودجه جاري کرد که آثار تورمي آن بيشتر است.
نماينده تهران ادامه داد: هدفمندي يارانه ها کار بزرگي است که آغاز شده دولت در اجراي طرح عمدتا به فکر پرداخت نقدي به مردم بود بدون آنکه خود را ملزم به قانوني بداند که تقريبا هر چه خواست مجلس در آن گنجاند. اولا با نقض بندهاي الف، ب و ج ماده يک اين قانون، تدريج در افزايش قيمت ها را رعايت نکرد، ثانيا با نقض تبصره ? ماده يک اين قانون اجراي قانون را به سه ماه آخر سال کشاند. ثالثا با نقض ماده ? که مي گويد حداقل ?? درصد درآمد صرف خانوار شود تقريبا تمامي درآمد را صرف پرداخت نقدي کرد. چهارم اينکه بر خلاف ماده ? که تخصيص حداقل ?? درصد از درآمد را به صنعت و کشاورزي مي دهد، تنها يک هشتم سهم آنها را داد. پنجم اينکه چون منابع براي اهداف و اقدامات دولت کافي نبود به طورغير قانوني از منابع ديگر بودجه نيز استفاده کرد. البته يک کار خوب هم اتفاق افتاد که مهار شوک انتظاري بود.
وي خاطر نشان کرد: اي کاش اين توفيقات حاصل مقدمات نادرست نبود. کميسيون تلفيق به چنين دولتي اجازه مي دهد که در سال ?? مبلغ ?? هزار ميليارد تومان از افزايش قيمت انرژي و آب و نان درآمد کسب کند معناي اين جواز اين است که دولت بايد قيمت اين کالاها را ?.? برابر سازد زيرا با قيمت فعلي طبق برآورد دولتي منابع حاصله بين ?? تا ?? هزار ميليارد تومان بيشتر نخواهد بود ولي ميزان منبع لازم براي يارانه نقدي به طور ثابت حداقل ?? هزار ميليارد تومان است يعني اگر ريالي به توليد داده نشود باز کسري مي آورد.
توکلي تاکيد کرد: کميسيون تلفيق هم بدون توجه کافي راي داد اين اقدام به وضعيت رکودي ناشي از بيماري هلندي و طرح هاي عمراني خواهد افزود. دولت کارشناساني که دلسوزانه نسبت به تورم رکودي هشدار مي دادند به سخره گرفت که آن تورم هاي بالا کجاست. دوست نداشتم به اين حرفهاي غير علمي پاسخ دهم اما چون مي دانم سکوت موجب ادامه مسير نادرست مي شود تنها ? - ? نکته مي گويم.
وي گفت: آزادسازي قيمت در بازار انرژي و نان را نوشداري اقتصاد ناميدن و در همان حال ?? بازار ديگر را در کنترل سخت گرفتن با آن ناسازگار و بلاي توليد است. ثانيا هشدار دلسوزاني که در اصل هدفمندي يارانه ها همراه بودند نسبت به تورم بالا، ناظر به تورم سالانه بود نه تورم روزهاي اول اجراي قانون. متاسفانه بايد بگويم نرخ تورم ماهانه شيب تندي را از دي ماه آغاز کرده است اگر احتياط نکنيم و تصميمات و اقدامات انجام شده را اصلاح نکنيم حتي اگر شيب افزايش تورم تند نشود تورم در ?? ماه پس از اجراي قانون به همان نرخ هاي فضايي خواهد رسيد.
توکلي گفت: ديگر اينکه صرف اعظم درآمد ناشي از اصلاح قيمت ها براي پرداخت نقدي به خانوارها و نديدن کشاورزي و صنعت کشور صد در صد اشتباه است. آيا جوانان يارانه بگير اين خانوارها کار نمي خواهند؟ جامعه را با شعار و بدون تمکين به علم و عقل نمي توان براي مدت طولاني نگاه داشت.
رئيس مرکز پژوهش هاي مجلس درپايان تاکيد کرد : راه حل رد گزارش کميسيون و تمديد دو دوازدهم به چهار دوازدهم است به شرطي که بودجه در کميته اي با مديريت دولت و نمايندگاني از مجلس بازبيني شود و لايحه مجددا تقديم گردد.
وي تاکيد کرد: شرط توفيق اين کميته نيزحاکم ساختن مصالح ملي و نه گرايشات سياسي و منطقه اي است.
