به گزارش مشرق به نقل از مهر، فيلم سينمايي "اخراجيها 3" به کارگرداني مسعود دهنمکي پرفروشترين فيلم اکران نوروز 90 مانند ديگر ساختههاي اين کارگردان باحاشيههاي فراوان همراه بود. مسعود دهنمکي در روز تولدش سوم ارديبهشتماه مهمان خبرگزاري مهر شد تا بيشتر از آنکه درباره فيلمش حرف بزند، درباره نگاهش به سينما و سياست صحبت کند.
*خبرگزاري مهر- گروه فرهنگ و هنر: سينماي سياسي براي شما چه تعريفي دارد؟ "اخراجيها 3" در قالب فيلم سياسي جاي ميگيرد يا فيلم اجتماعي؟
- مسعود دهنمکي کارگردان "اخراجيها 3": وقتي از سينماي جنگ و پرداختن به موضوعي مثل جنگ حرف ميزديم، اينها به حوزه اجتماعي مربوط ميشود. پرداختن به نگاه به اين آدمها، ايدئولوژي و جهانبيني که دارند و موقعيتي که در اجتماع دارند ذهن را به دنياي سياست ميبرد.
جامعه ما انقلابي و پويا است و هر روز با يک چالش سياسي روبرو است، نميتوان سياست را از زندگي ما جدا کرد، بنابراين ميتوان "اخراجيها 3" را در قالب سينماي سياسي تعريف کرد.
* فيلم به يک واقعه اجتماعي به نام انتخابات ميپردازد، پس فيلم بيشتر يک درام اجتماعي است. دغدغه شما نقد مناسباتي است که در بستر جامعه و زمان انتخابات رخ ميدهد.
- اين موضوع خيلي قابل تفکيک نيست، تاکيد به بعضي آدمهاي سياسي و مراودههاي سياسي عامدانه است، اما خيلي روي بعضي نکات تمرکز نميکنيم، فيلم فراتر از اينها است.
*ميخواهيد بگوييد فيلم به زمان مشخص يا انتخابات خاصي نميپردازد؟
- بله، در فيلم نامي از انتخابات رياست جمهوري نميشنويد به شخصيتي اشاره مستقيم نميشود، پس در هر فضاي رقابت سياسي اين دستهبنديها وجود دارد. يکي از خط هاي قصه پرداختن به مسئله دموکراسي در کشور ما است. دموکراسي غربي با نمايش و هياهو همراه است و به جاي راي دهندگان، پول در آن مهم است. "اخراجيها 3" نقد اين دموکراسي غربي است که طرفداراني در جامعه ما دارد.
به رسانهها، مردم و سياستمداراني که در جريان انتخابات حضور دارند در اين فيلم پرداخته شده است و در قالب طنز به اين مسائل اشاره شده است.
* خيليها ميگويند مسعود دهنمکي سفارش شده است و از او حمايت ويژه ميشود، فيلمش از مرحله توليد حمايت ميشود و... براي "اخراجيها 3" اما زمان دريافت پروانه ساخت مشکلاتي پيش آمد.
- براي گفتن حرفهاي متفاوت نبايد منتظر اين باشيم که فرش قرمز برايمان پهن کنند، من از دل نظام صحبت ميکنم اما حرفهايي متفاوت ميزنم. گاهي افرادي ضد جنگ حرف زدهاند اما دستشان براي فيلمسازي باز بوده، نظام ما تحمل اين انديشهها را داشته و آزادي را محدود نکرده است. اين آثار مخاطب چنداني نداشتهاند و چالشي به وجود نياوردهاند. اما فيلم من مخاطب بالايي دارد و همين حساسيتها را نسبت به فيلم و موضوعها بيشتر ميکند.
ما بايد به نسل جوان اميد بدهيم تا وارد اين حوزه شوند و حرفشان را بزنند، من زمان نشريه و فيلمسازي از معبر مين رد شدهام و حالا خيليها ميتوانند از اين معابر پاکسازي شده عبور کنند، هيچ بچه حزب الهي را سراغ نداريد که به اندازه من در ادوار مختلف هزينه داده است.
* اما وزير ارشاد وقت، سر فيلمبرداري "اخراجيها 1" حاضر شد.
- ايشان آمد و به فيلم اعتقاد داشت، اما بدنه سينما و وزارت ارشاد اين طور نبود، ديديد که در جشنواره هم اتفاق خوبي براي فيلم نيفتاد. اما نسخه قاچاق هر سه فيلم وارد بازار شد و فردي با اين سيستم مبارزه نکرد. "اخراجيها 3" اين قدر درگير جوسازي ميشود اما ستاد بحراني براي فيلم به وجود نيامد تا از آن حمايت کند. افرادي که شعار آزادي بيان ميدادند براي شکستن قاعده بازي اين کارها را ميکنند و پرچمداران سينما مشکلاتي که براي "اخراجيها" به وجود آمده را محکوم نميکنند.
بخشي از بدنه سينما در مشکلاتي که براي "اخراجيها 3" به وجود آمده مقصرند، چرا براي مبارزه با قاچاق اين فيلم تلاش نميشود؟ مشخص است که تيمي رسانهاي براي تحريم فيلم، يا شايعه درباره آمار فيلم تلاش ميکند. با اين همه فيلم فروش قابل قبولي دارد. محال است اين بازيها به نتيجه برسد اما چه ارزشي دارد؟ نشريه تخصصي سينما بايد فضاي دو قطبي را محکوم کند اما نشريات هم کاري نميکنند.
* مستند "فقر و فحشا" نگاهي تلخ و تاثيرگذار درباره لايههاي اجتماعي دارد و مشکلاتي که در بطن جامعه و بعضي اقشار ديده ميشود، خيليها آن زمان شما را متهم کردند که به دليل سياسي اين فيلم را ساختهايد. چرا زماني که به سينما آمديد اين نگاه تلخ و اجتماعي را دنبال نکرديد و به سمت سينماي کمدي رفتيد؟
- مهم حرفي است که مطرح ميشود، شکل و قالب اولويت دوم است. "فقر و فحشا" بيش از 10 ميليون نسخه دست به دست شد، رئيس دولت وقت به وزير ارشاد نامه نوشت و گفت فيلم سياسي نيست. اما بعضيها فيلم را منکوب کردند. آن حرف را زدم و تاثيرش را در جامعه ديدم. در دهه 70 مبارزه براي عدالتخواهي در سطوح مختلف وجود داشت و نفرت از بيعدالتي را در مردم نهادينه کرد و مردم را به سمتي برد که آگاهي بيشتري از بازيهاي سياسي و نتيجش پيدا کنند.
من به دنبال تکرار حرفهايم نيستم، نميخواستم "فقر و فحشا 2" را بسازم، در "کدام استقلال؟ کدام پيروزي؟" موضوع ديگري را مطرح کردم و شکل کامل و پختهاش را در "اخراجيها 3" ميبينيد. اما در سينماي داستاني شما بايد رعايت بعضي نکات را بکنيد. اگر "اخراجيها" مخاطب نداشت به راحتي از کنار آن ميگذشتند.
*پس چرا بعد از "اخراجيها 1" بخشهاي بعدي را ساختيد؟
- ميخواستم بگويم موفقيت "اخراجيها 1" اتفاقي نيست، در هر يک از اين فيلمها مسائل تازهاي مطرح شده و نکات تکراري را روايت نميکنيم، فروش "اخراجيها 2" چند برابر بود و مخالفان خودشان را براي مقابله با "اخراجيها 3" آماده کردند، اگر "اخراجيها 3" شکست ميخورد مخالفان شاد ميشدند اما نتيجه چيزي نيست که آنها ميخواهند. با وجود همه حاشيهسازيها فيلم پايگاه اجتماعي دارد و مخالفان حتي با خرسها و خروسهايشان نتوانستند مقابل اين فيلم بايستند.