به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، پایگاه هوانیروز شهید وطن پور اصفهان به عنوان بزرگترین پایگاه بالگردی در کشور و منطقه خاورمیانه شناخته می شود که نقش بسیار مهم و حیاتی در بحث آموزش و پشتیبانی ناوگان هلی کوپتری کشور و تقویت نیروهای مسلح کشورمان در استانهای مرکزی دارد.

پایگاه هوانیروز اصفهان از اوایل دهه 40 شمسی و با به خدمت گرفتن هواپیماهای سبک سسنا کار را آغاز کرده و در اوایل دهه 1350 شمسی و خرید حجم زیادی از انواع بالگرد کار خود را گسترش داد. این مرکز در اوج کار خود در قبل از انقلاب اسلامی محل فعالیت بیش از 2 هزار نفر مستشار آمریکایی بود که امور مختلف را در بحث های مختلف در این پایگاه در دست داشتند.

با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی این مرکز توانست تا در کمترین زمان ممکن و با توجه به وقوع نا امنی در مناطق مرزی و سپس آغاز جنگ تحمیلی، فعالیت های خود را از سر بگیرد و تا به امروز نیز به فعالیت خود ادامه دهد.

گروه اعزامی مشرق نظر به اهمیت این پایگاه، سفری چند روزه برای تهیه گزارشی از فعالیتهای این مرکز، به اصفهان داشت؛ پایگاهی وسیع که از بخش های مختلف برای انجام ماموریت های پروازی آموزشی و عملیاتی تشکیل شده و از چند دهه پیش وظیفه آموزش خلبان بالگرد را در کشور بر عهده دارد. علی رغم تلاش دشمنان و رسانه هایشان برای بزرگنمایی مشکلات کشور و نقش تحریم ها در آن، نشاط و تحرک بالای این پایگاه مهم، نشان از خرد شدن این اهرم در تاثیرگذاری اش بر توان نیروهای مسلح و بخش مهمی چون هوانیروز داشت و ای کاش این برنامه ریزی، نظم، مدیریت و انگیزه الهی، در سایر بخش های اقتصادی و اجتماعی کشور هم جاری شود.

سرهنگ خلبان یارمند فرمانده دانشکده هوانیروز به یکی از مهمترین بخش های این پایگاه که نقش پایه ای در بحث آموزش دارد، اولین مسئولی بود که روبروی خبرنگار گروه دفاع و امنیت مشرق نشست و از مدیریت کامل متخصصان ایرانی بر بزرگترین پایگاه هوانیروز در خاورمیانه گفت. 



فضای تاریک درون سالن و سیمیلاتورها به همراه نوری که بر صفحه منعکس می شد، فضایی شبیه به سالن های سینما را برای هر بازدید کننده تداعی می کرد. با آغاز کار این سامانه متوجه شدیم که این سامانه ها دقیقا به منظور یک شبیه سازی واقعی پایگاه هوانیروز اصفهان و محیط پیرامونی آن طراحی شده است تا بیشترین همسان سازی با محیط واقعی برای خلبانان ایجاد شود.

سرهنگ خلبان نوید یارمند فرمانده دانشکده هوانیروز در سال 1366 به ارتش پیوسته و با آنکه ابتدا در رسته زرهی فعالیت می کرده، پس از گذشت چند سال به هوانیروز منتقل شده و چون عنوان شاگرد اول دوره را بدست آورد، در همین مرکز برای استاد خلبانی باقی مانده و توانست در دوسال به رتبه استاد خلبانی برسد.



تشریح پروسه تبدیل شدن به یک خلبان بالگرد

سرهنگ یارمند در خصوص شرایط تبدیل شدن یک فرد به خلبان بالگرد در هوانیروز گفت: دانشجویان ابتدا در دانشگاه افسری امام علی (ع) پذیرش شده و دو سال را در این دانشگاه طی می کنند و سپس در دو مقطع، دوره خلبانی را طی می کنند. گروهی از آنها که صرفا برای رشته خلبانی انتخاب شده اند تا 4 ترم در دانشگاه افسری و سپس به مرکز آموزش خلبانی منتقل شده و حدود یک و نیم سال را نیز در اینجا طی می کنند. این افراد همزمان با مفتخر شدن به درجه ستوان دومی دوره خلبانی خود را نیز به پایان می برند.

"گروه دیگر افرادی هستند که تا زمان اخذ درجه ستوان دومی درس خود را به صورت عمومی در دانشگاه افسری ادامه می دهند و در پایان دوره تست های پزشکی و زبان انگلیسی از آنان به عمل آمده و از میان آنها در طرح های تعدیلی برای آموزش خلبانی استفاده می شود."

به گفته وی، افرادی که وارد دانشگاه خلبانی می شوند به سرعت تحت آموزش زبان انگلیسی قرار می گیرند و مدت 6 ماه و هر هفته 30 ساعت به آنها زبان انگلیسی آموخته می شود. پس از طی 6 ماه به گروه خلبانی اعزام می شوند و در ابتدا کلاس های زمینی برای دانشجویان آغاز می شود. این دوره 3 هفته طول می کشید و سپس آموزش های پروازی آغاز می شود. برای نمونه در دوره بالگرد 206 ما 16 هفته پروازی داریم و اگر این افراد 90 ساعت پرواز را با بالگرد 206 را با موفقیت طی کنند به بالگرد 205 منتقل می شوند. مجددا 2 هفته کلاس زمینی و 17 هفته کلاس پروازی نیز برای این افراد برگزار می شود.

فرمانده دانشکده هوانیروز تاکید کرد: اگر بخواهیم از این خلبان ها در رسته های تخصصی مثل بالگردهای کبری، شینوک و 214 استفاده شود مجددا 2 هفته کلاس و 8 تا 10 هفته پروازی بسته به نوع بالگرد بایستی توسط خلبانان طی شود. در کنار این دورهای پروازی، یک خلبان بایستی دوره بقاء در شرایط سخت را نیز طی کند.


خلبان یارمند یادآور شد: یک خلبان در شرایط سخت بایستی بتواند زنده بماند که طول این دوره نیز یک ماه است و در همین مرکز برگزار می شود. در ابتدا اساتیدی از نیروی مخصوص ارتش به این پایگاه اعزام می شدند که ما با اعزام اساتیدی از این مرکز، نیاز به مربی بقاء پذیری خود را نیز رفع کردیم.

وی اضافه کرد: متقاضیان این بخش، پس از این دوره به دوره ستادی اعزام می شوند و در کل، پس از طی دو تا دو سال و نیم، شخص می تواند به عنوان کمک خلبان فارغ التحصیل بشود. پس از این مرحله، خلبانان به پایگاه های عملیاتی اعزام می شوند و کار اصلی از آن زمان آغاز می شود. به محض ورود خلبان به پایگاه های عملیاتی، تحت امر یگان آموزشی مستقر در آن پایگاه خلبان مورد نظر پروازهای خود را آغاز کرده و در مورد بالگردهایی مثل 205 ، 206 و 214 بایستی 300 ساعت پرواز توسط خلبان انجام شود تا آموزشهای مربوط به خلبان یکمی آغاز شود.


فرمانده دانشکده هوانیروز با بیان اینکه در مورد بالگردهای شینوک و کبری این رقم 400 ساعت می باشد، تصریح کرد: این مرکز تنها مرکز آموزش پرواز با بالگرد در کشور است و به غیر از خلبانان هوانیروز، خلبانان نیروی دریایی، نیروی هوایی، سپاه و نیروی انتظامی به همراه پرسنل فنی در این مرکز آموزش می بینند. ما در سال 79 و 80 در این مرکز خلبانان سپاه را هم آموزش داده ایم.

مقایسه بین وضعیت این پایگاه در دوران قبل و پس از انقلاب

فرمانده دانشکده هوانیروز در ادامه این گفتگو، خاطرنشان کرد: قبل از انقلاب، بیش از 2 هزار مستشار آمریکایی در این پایگاه حضور داشتند و در شغل هایی مثل آموزش خلبانی، تکنسین، معلم زبان انگلیسی و حتی کارمندان اداری مشغول بودند. در اوایل سال 57 و در زمانی که آمریکایی ها در حال ترک کشور بودند یکی از این آمریکایی ها به یکی از خلبانان ایرانی که بعدها از اساتید ما تبدیل شد گفته بود: «یا ما برمی گردیم یا این پایگاه تعطیل می شود.»

وی در عین حال افزود: اما خوشبختانه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی پرسنل پایگاه موفق شدند تا این یگان در وضعیت عملیاتی نگاه داشته و حتی خلبانانی را در زمان جنگ آموزش داده و به میدان نبرد بفرستند. باید به این نکته نیز اشاره کنم که بر اساس اعلام مسئولین امر تمام عملیات های زمان جنگ، چه مربوط به ارتش و چه مربوط به سپاه ، همگی با حضور مستقیم هوانیروز انجام شدند. امروز نیز پس از 37 از پیروزی انقلاب، این مرکز بدون حضور حتی یک خارجی عملیات آموزش و تعلیم خلبانان را به طور کامل انجام می دهد.

سرهنگ خلبان یارمند همچنین اعلام کرد: در بحث تعمیر و نگهداری نیز به طور کامل خودکفا هستیم و جالب است بدانید که امروزه  اساتید خلبان و اساتید پرسنل فنی ما، همگی از استخدام شدگان بعد از انقلاب هستند.

اعلام آخرین وضعیت شبیه سازهای بالگرد

فرمانده دانشکده هوانیروز در خصوص وضعیت شبیه سازهای بالگرد در این مرکز گفت: هر یگان پروازی قبل از راه اندازی نیاز به داشتن یک واحد سیمیلاتور دارد. در زمان قبل از پیروزی انقلاب، سیمیلاتور بالگرد شینوک در کشور راه اندازی و از آن استفاده می شد. در بحث سایر بالگردها تا سال 1376 آنچنان نیاز جدی به سیمیلاتور حس نشده بود و از این سال به بعد بود که هوانیروز با موفقیت سیمیلاتورهای پایه ثابت را برای بالگردهای گوناگون طراحی کرده و به کار انداخت.

وی اضافه کرد: امروزه در مرکز آموزشی شهید وطن پور هوانیروز کلیه شبیه سازهای ثابت و متحرک بالگردهای مختلف توسط کارشناسان داخلی طراحی و ساخته شده و مورد استفاده قرار می گیرد. این شبیه سازها ارزش فوق العاده ای برای هوانیروز داشته و کمک می کنند تا با هزینه ای بسیار پایین بتوانیم انواع شرایط پروازی گوناگون را تمرین کنیم.


به گفته یارمند، پرواز در شرایط آب و هوایی گوناگون و شرایط پرواز اضطراری به راحتی در سیمیلاتور ممکن است. پرواز در هوای برفی، ابری و یا طوفان شدید از جمله شرایطی است که در برخی از ماه های سال ما به آن دسترسی نداریم اما در شبیه ساز تمام این پروازها شرایط قابل بازسازی است.

جزییات توان پرواز شبانه در هوانیروز

این مقام مسئول در هوانیروز در خصوص انجام اقداماتی مانند عملیات شبانه توسط بالگردها گفت: در بحث پرواز در شب، امروزه برای هر شرایط پروازی که در روز انجام می شود تمرین مشابه آن در شب را نیز انجام می دهیم تا دانشجوی ما برای این شرایط آماده باشد. مرکز آموزشی ما دوره های تخصصی پرواز با دوربین های دید در شب را نیز برای اساتید خلبانی اجرا می کند. البته کلیه پایگاه های خط مقدم هوانیروز نیز به دوربین های دید در شب مجهز هستند و در پروازهای شبانه از آن ها استفاده می کنند.

نگاهی به مهمترین اقدامات دانشکده هوانیروز در سال گذشته و امسال

به گفته فرمانده دانشکده هوانیروز، حرکت شاخص این مرکز در سال 1393 نصب شبیه ساز متحرک بالگرد 214 بود. این شبیه ساز در این پایگاه نصب و عملیاتی شده و در عین حال، آموزش های این مرکز نیز در سال 1393 دچار تغییراتی شده است که این تغییرات با توجه به شرایط منطقه اعمال شده است. همچنین امروزه ما در این مرکز، پرواز بدون ارتباط را به دانشجویان آموزش می دهیم.

وی در تشریح این نوع عملیات گفت: این نوع پرواز به این معناست که به فرض از بین رفتن هر گونه ارتباط بین نیروهای خودی ، خلبانان ما به گونه ای آموزش دیده اند که با استفاده از برخی از علائم و نشانه ها بتوانند با موفقیت پرواز کرده و به محل مورد نظر برسند. این تمرین که بر اساس آیین نامه رزم ناهمطراز تدوین شده است بر استفاده از خلبانان بومی در مناطق خاص نیز تاکید دارد و این توانایی را به ما می دهد که بتوانیم در شرایط مختلف به عملیات بپردازیم. بحث پرواز بدون ارتباط در این مرکز طراحی و تدوین شده و در چندین رزمایش نیز به اجرا درآمده است و سلسله مراتب فرماندهی نیز از انجام آن رضایت داشتند.

سرهنگ یارمند در خصوص برنامه های سالجاری این مرکزی نیز گفت: یکی از برنامه های اصلی ما برای این سال، در کنار حفظ آمادگی رزمی برای مقابله با هر تهدید، به روز رسانی آموزشی است که بر اساس صلاحدید سلسله مراتب فرماندهی صورت می گیرد. در این دانشکده پروازی واحد تحقیق و ارزیابی ایجاد شده است که جلسات اتاق فکر را بر اساس دستورات صادر شده، راه اندازی می کند.

سرهنگ خلبانی با نشان «بال شکسته»

سرهنگ خلبان یارمند درباره نحوه کسب نشان بال شکسته که از جمله نشانهای مهم و خاص خلبانان بالگرد محسوب می شود نیز گفت: بنده در ابتدا بایستی بگویم که بنده هر موفقیتی که در پرواز بدست آوردم را مدیون لطف پروردگار، دعای پدر و مادر و آموزش مناسب اساتید خودم هستم. نشان بال شکسته مربوط به خلبانی است که در طول پرواز موتور خود را از دست داده و صرفا با چرخ پره های خود موفق می شود که وسیله پرنده را فرود آورد. ما در دوران آموزشی بارها این شرایط را تمرین می کنیم. اینجانب بیش از 5 بار در طول پروازهای خودم با این وضعیت رو به رو شدم و موفق شدم که وسیله پرنده خود را با موفقیت به زمین بنشانم.

وی در خصوص تعداد خلبانان هوانیروز که موفق به دریافت این نشان شده اند، گفت: در حال حاضر در کل هوانیروز، دو خلبان با این نشان داریم که هر دوی آنها در این مرکز حضور دارند. یکی بنده و دیگری جناب سرگرد فلاحت از خلبانان آزمایشگر ما هستند که توانستند در شرایط اضطراری وسیله پرنده خود را با موفقیت به زمین بنشانند.

مروری بر بهترین خاطرات یک فرمانده خلبان

وی در پایان این گفتگو در خصوص خاطرات زیبای خود از هدایت بالگرد گفت: هر پرواز برای خود تازگی و خاطره خودش را دارد. هیچ پروازی شبیه به پرواز دیگری نیست. اما دو خاطره برای من از باقی آنها جالب تر است. یکی زمانی بود که بالگرد من به همراه یک دانشجوی خلبانی دچار سانحه شد، اما خوشبختانه موفق شدم تا بالگرد را بدون مشکل خاصی به زمین بشانم و جان سرنشین خود را حفظ کرده و وسیله پرنده را نیز حفظ کنم. خاطره بعدی هم مربوط به سال 1388 است که در جریان رژه روز ارتش، هوانیروز بزرگترین رژه هوایی خود را با حضور بیش از 150 فروند بالگرد در تهران انجام داد و هوانیروز این افتخار را داشت که بتواند رژه هوایی خود را انجام داده و بنده نیز به عنوان لیدر دسته پروازی حضور داشتم.




سرهنگ خلبان مجتبی روحانی فرمانده مرکز آموزش شهید وطن پور، دیگر مقام مسئولی بود که برای گروه دفاع و امنیت مشرق به تشریح مهمترین فعالیت های هوانیروز و این مرکزی پرداخت وی در سال 1363 به ارتش جمهوری اسلامی ایران پیوسته و سال 1370 به مقام خلبانی رسیده است. سپس تخصص استادی بالگرد 206  و بعد از آن، تخصص بالگرد شینوک را بدست آورده است.

سرهنگ روحانی، مدتی مسئول آموزش این پایگاه بوده و سپس به تهران منتقل و فرمانده دانشکده پرواز دانشگاه افسری ارتش شده است. با پشت سر گذاشتن موفق دوره دافوس و فعالیت در ستاد هوانیروز، به عنوان جانشین به این پایگاه بازگشته و از سال پیش نیز به عنوان فرمانده این پایگاه مشغول خدمت به نظام جمهوری اسلامی ایران است.

نگاهی به تاریخچه هوانیروز و ورود بالگرد به کشور

به گفته سرهنگ روحانی، اولین بالگردی که به کشورمان وارد شد، هلی کوپترهای H-43 بود و البته قبل از آن هوانیروز با هواپیماهای سبک سسنا پرواز می کرد. بعد از مدتی نیز بالگردهای 205 و 206 ساخت شرکت بل برای هوانیروز خریداری و وارد کشور شد. بعد از آن نیز، در اوایل دهه 50 بالگردهای تخصصی 214 ، شینوک و کبری به کشور وارد شد.


وی افزود: در اوایل دهه 1350 شمسی و با افزایش قیمت نفت، تعداد زیادی بالگرد به ایران فروخته شد و همزمان نیز تعداد زیادی از افراد برای خلبانی و بحث پرسنل زمینی به استخدام ارتش درآمدند. در آن زمان رسم بر این بود که اکثر پرسنل پروازی برای آموزش به آمریکا اعزام بشوند و در بخش هلی کوپتری نیز تعدادی از خلبانان به آمریکا اعزام شدند اما سپس آمریکایی ها با تاسیس این مرکز در اصفهان، آموزش را به سبک همان کشور در این جا ادامه دادند.

فرمانده مرکز آموزش شهید وطن پور یادآور شد: تقریبا تمام خلبان نام آور و معروف بالگرد کشور در این مرکز آموزش دیده اند و امروز نیز بیش از 90 درصد از خلبانان بالگرد در بخش خصوصی نیز آموزش دیدگان این مرکز هستند. این خلبانان امروز در بخش های مختلف کشور مثل شرکت خدمات بالگردی ایران و یا شرکت نفت مشغول به کار هستند.

دلیل نامگذاری این مرکزی به یاد شهید وطن پور

سرهنگ روحانی در خصوص وجه تسمیه ناگذاری این مرکزی نیز گفت: شهید بزرگوار وطن پور از جمله خلبانان کبری بودند که در زمان آغاز جنگ از مسئولین این مرکز بودند و با آغاز جنگ تحمیلی به سمت جبهه شتافتند. در روزهای اول دفاع مقدس، ایشان پروازهای متعدد شناسایی و تهاجمی را انجام داده و در بازگشت از یکی از پروازهای خود، متاسفانه بالگرد ایشان به کابل برق برخورد کرده که موجب سقوط بالگرد و شهادت ایشان می شود.


این مرکز نیز به پاس خدمات ایشان به نام پایگاه شهید وطن پور نامگذاری شد. این مرکز پس از پیروزی انقلاب تا زمان شهادت این شهید بزرگوار، به عنوان مرکز آموزش شناخته می شد.

بی تاثیری تحریم ها روی توان هوانیروز

وی در خصوص نقش تحریم ها روی توان هوانیروز گفت: توجه داشته باشید که یک وسیله پرنده می تواند هیچ وقت کهنه نشود. ما در این مرکز به روش های مختلفی پرنده های خود را برای پرواز کرده و پرنده ها را عملیاتی نگاه می داریم. در زمانی که این امکان وجود داشت برخی از قطعات از خارج از کشور تهیه می شد اما با تشدید تحریم ها، کارهای مختلفی برای مقابله با این شرایط انجام شد. بخش عمده ای از نیاز ما توسط ارتباط با بخش صنعتی و وزات دفاع تامین می شود. قطعات مورد نیاز ما توسط صنایع دفاعی کشور ساخته شده و به ما تحویل داده می شود. بحث تبادل متخصصین و دانشجویان نیز از دیگر برنامه های ماست که در این مرکز انجام می شود. ما با سایر دانشگاه های نظامی کشور مثل دانشگاه شهید ستاری نهاجا به صورت منظم تبادل دانشجو و کارشناس داریم.

وی یادآور شد: ما در این سال در اوج فشار تحریم ها قرار داشتیم اما در همین شرایط، یکی از قطعات بسیار حساس برای ما که در بین چند بالگرد ما مشترک بود، توسط پرسنل فنی پایگاه با همکاری پرسنل دانشگاهی ساخته شده است.

فرمانده مرکز آموزش شهید وطن پور در تشریح این اقدام مهم گفت: این وسیله یک رابط بین موتور و ملخ است. در شرایط اضطراری و با از کار افتادن موتور، این قطعه به سرعت ارتباط بین ملخ و موتور را قطع کرده و این امکان را به ملخ می دهد که همچنان به چرخیدن ادامه دهد.

خلبان روحانی با تاکید بر بی تاثیری تحریم ها روی توان دفاعی کشور گفت: همچنین ما توانستیم در سال 1393 میزان ساعت پروازی خود را نسبت به سال 1392 با وجود شدیدتر شدن تحریم ها، افزایش قابل توجهی بدهیم.

افزیاش کیفیت شبیه سازها؛ برنامه مهم سال 94

وی در خصوص برنامه های امسال این مرکزی نیز گفت: ما برای هر سال دارای برنامه ریزی مدون و دقیقی هستیم. هر یگان بر اساس ماموریت های تعریف شده برای آن به اجرای ماموریت می پردازد و ما برنامه هایی برای بحث افزایش کیفیت آموزشی این مرکز تهیه کرده و به سلسله مراتب فرماندهی ارائه دادیم که خوشبختانه با بخشی از آن موافقت شده است. با انجام این امور کیفیت آموزش شدیدا افزایش پیدا خواهد کرد؛ اموری مثل تبدیل جزوات آموزشی به نسخه الکترونیک و یا افزایش کیفیت شبیه سازهای پروازی که از میزان پروازهای واقعی کاسته و به کاهش هزینه ها کمک می کند.


انتقاد از نوع روایت نقش ارتش در جنگ

وی در بخش دیگری از سخنان خود پیرامون میزان رضایتش از شیوه اطلاع رسانی نقش ارتش در جنگ تحمیلی گفت: در بحث روایت نقش بخش های مختلف در جنگ تحمیلی، ارتش مظلوم واقع شده است و فداکاری های پرسنل ارتش به خوبی دیده نشده است. پرسنل زیادی از ارتش که سالها در ارتش شاهنشاهی رشد کردند اما در زمان جنگ فداکاری های فراوانی را برای نظام جمهوری اسلامی ایران انجام دادند؛ پرسنلی که از روزهای اول انقلاب تا عملیات مرصاد برای کشور جانفشانی کردند و تا به امروز نیز گمنام باقی ماندند.

سرهنگ روحانی اضافه کرد: نقش ارتش فقط معطوف به موارد نظامی نبوده و برای نمونه در حال حاضر یک فروند از بالگردهای 205 ما به صورت آماده باش کامل برای عملیات های نجات و آمبولانس هوایی آماده است و در کمتر از 30 ثانیه از زمان اعلام نیاز به پرواز در می آید. این بالگرد برای واکنش به حوادث گوناگون از جمله تصادفات جاده ای در صورت اعلام نیاز هلال احمر وارد کار می شود که ورود بحث امداد هوایی، نقش مهمی در کاهش سوانح جاده ای داشته است.

مردم قدر امنیت ایران را بدانند

فرمانده مرکز آموزش شهید وطن پور در پایان سخنان خود با بیان اینکه مردم ایران بایستی قدر امنیت موجود در کشور را بدانند، افزود: نگاهی به وضعیت کشورهای اطراف مثل عراق، افغانستان و سوریه مشخص می کند که نا امنی و بی ثباتی موجود در این کشورها بسیار مشکل ساز شده است. اما برای داشتن این امنیت در کشور افراد زیادی باید زحمت بکشند. انسان های زیادی بایستی صبح ها بسیار زود از خواب برخواسته و تا دیروقت مشغول فعالیت باشند. امیدوارم که مردم ایران همیشه در امنیت باشند و آرزو دارم که مردم این نعمت را درک کنند و هر چه بیشتر اهمیت این موهبت را بدانند، قدر نظامی گری را بیشتر خواهند دانست.