به گزارش مشرق به نقل از مهر در اروميه ، اين پديده از اواخر هفته گذشته از سواحل درياچه اروميه در حوزه آذربايجان شرقي آغاز شد و کم کم همه درياچه را فرا گرفت، اتفاقي که برخي کارشناسان از آن به عنوان شکوفايي جلبکي و در اصطلاح، کشند قرمز ياد مي کنند.
برخي کارشناسان علت اين امر را ورود پسابهاي حاوي مواد مغذي به ويژه پساب هاي حاوي ازت و فسفر به محيط هاي کم عمق درياچه اروميه مي دانند که اغلب از طريق زهابهاي کشاورزي و فاضلاب هاي شهري و صنعتي به درياچه ريخته مي شود.

اختلاف نظر درباره ماهيت وضعيت جديد درياچه اروميه
در حاليکه برخي شايعات از بروز پديده شکوفايي جلبکي يا کشند قرمز در درياچه اروميه خبر مي دهند اما عده اي ديگر از کارشناسان در برابر اين اظهارنظرها واکنش نشان داده و ايجاد اين پديده را رد مي کنند.
مسعود باقرزاده کريمي، کارشناس مسئول تالاب هاي ايران در سازمان محيط زيست يکي از اين افراد است که بروز پديده کشند قرمز در درياچه اروميه را به شدت رد مي کند.
اين کارشناس سازمان محيط زيست به خبرنگار مهر گفت: شوري آب درياچه اروميه آن قدر زياد است که جلبکهاي عامل کشند قرمز نمي توانند در اين محيط، زيست کنند.

تغيير ترکيبات نمک عامل تغيير رنگ درياچه است
مشاور معاون محيط زيست طبيعي سازمان محيط زيست، عامل تغيير رنگ درياچه اروميه را تغيير ترکيبات نمک دانست و افزود: وقتي شوري آب از حد استاندارد فراتر رفته و به حد فوق اشباع رسيد ترکيبات نمک عوض مي شود و برخي از انواع نمک ها به ويژه نمک هاي داراي ترکيبات سديم که رنگ بلورهاي آن سفيد است رسوب مي کنند اما برخي ديگر از نمک ها به ويژه نمک هاي منيزيم دار که نارنجي رنگ يا نارنجي مايل به قرمز هستند، به علت مقاومت بالا همچنان به صورت محلول در آب درياچه باقي مي مانند.

اگر پسماندها موثر بودند از سالها قبل درياچه قرمز مي شد
باقرزاده کريمي، دخيل بودن پسماندها در تغيير رنگ درياچه اروميه را نيز رد کرد و افزود: پسماند نمي تواند در تغيير رنگ آب موثر باشد زيرا اگر اين فرضيه صحت داشت، سالها قبل آب درياچه قرمز مي شد.
برخي از کارشناساني که اعتقاد دارند اين پديده نوعي از کشند قرمز است حاضر به اظهار نظر صريح در اين مورد نشدند.
گرچه بين کارشناسان زيست محيطي بر سر دليل سرخ شدن درياچه اروميه اختلاف نظر وجود دارد اما آنچه مسلم است اينکه پديده اي غيرعادي در حال وقوع است که در صورت عدم توجه و کشف دليل واقعي آن شايد اين تالاب کم نظير بين المللي را وارد بحراني ديگر کند.
به نظر مي رسد بايد در سريعترين زمان ممکن و با استفاده از تجهيزات ماهواره اي که امکان تشخيص زودهنگام را فراهم کرده است، مطالعات دقيقي درباره علت تغيير رنگ درياچه اروميه به عمل آيد و به دنبال آن اقدامات لازم براي مقابله با پيامدهاي اين تغيير و تحول اتخاذ و اجرايي شود. استفاده از تجارب ساير کشورها در اين زمينه مي تواند راهگشا باشد.

کاهش 45 سانتيمتري آب درياچه اروميه/ بحث کشند قرمز منتفي است
مديرکل حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي نيز شايعه بروز کشند قرمز در سواحل درياچه اروميه را تکذيب و وجود اين پديده را در آبهاي شور منتفي دانست.
حسن عباس نژاد در خصوص مشاهده قرمز شدن آب سواحل درياچه اروميه به خصوص در سواحل شرقي اظهارداشت: بحث بروز پديده کشند قرمز در آب هاي شور از نظر علمي و کارشناسي مطرود است.
وي علت بروز اين پديده را در وضعيت کنوني تشرح شکوفه هاي جبلکي با نام علمي " دونالي لاسالينا" ذکر کرد و گفت: اين جبلک به جهت بالا رفتن ميزان غلطت نمک درياچه اروميه براي سازگاري با محيط زيست و تنفس بهتر اقدام به تشريح ماده اي قرمز رنگ براي مقابله با شوري و ادامه حيات خود کرده است.
عباس نژاد شايعات مبني بر وجود کشند قرمز در سواحل درياچه اروميه را رد کرد و بيان داشت: پديده کشنده قرمز از نظر علمي تنها در آب درياهاي آزاد که ميزان شوري آنها حداکثر 40 گرم بر ليتر باشد مطرح است.
مديرکل حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي ادامه داد: با مشاهده قرمز شدن آب سواحل درياچه اروميه بررسيهاي اوليه صورت گرفت و به عقيده کارشناسان اين پديده تنها تشرح رنگدانه از سوي جلبکي به نام " دونالي لاسالينا" است.

کاهش 45 سانتيمتري آب درياچه اروميه
عباس نژاد نسبت به کاهش آب درياچه اروميه هشدار داد و خاطرنشان کرد: متاسفانه آب درياچه اروميه در حال حاضر نسبت به خردادماه سالجاري 45 سانتي متر کاهش نشان مي دهد.
وي يادآورشد: تراز آب درياچه اروميه در خردادماه سال جاري 1272 سانتي متر بود که اين ميزان در حال حاضر 1271.55 سانتي متر رسيده است.
مديرکل حفاظت محيط زيست آذربايجان غربي بالابودن ميزان تبخير آب درياچه اروميه به دليل افزايش گرماي هوا را از عمده علل کاهش آب درياچه اروميه عنوان کرد و گفت: متاسفانه هم اکنون ميزان ورودي به آب درياچه اروميه به صفر رسيده است.
به گفته عباس نژاد در حال حاضر ميزان شوري و غلظت نمک در درياچه اروميه 350 گرم برليتر است که اين امر ادامه حيات تنها موجود زنده درياچه اروميه به نام آرتميا را با مشکل اساسي مواجه کرده است.

25هزار هکتار حواشي درياچه اروميه به شوره زار تبديل شد
معاون امور عمراني استاندار آذربايجان غربي در گفتگو با مهر از تبديل شدن 25 هزار هکتار حواشي درياچه اروميه به شوره زار خبر داد.
جواد محمودي تراز آبي درياچه اروميه را در حال حاضر هزار و 271 متر اعلام کرد و افزود: در شرايط کنوني ارتفاع آب درياچه اروميه چهار متر از تراز اکولوژيکي آن پايين تر بوده که تبديل شدن بيش از 25 هزار هکتار از حاشيه درياچه به شوراه زار، معضلات متعددي در منطقه ايجاد کرده است.
وي نياز آبي ساليانه درياچه اروميه را سه ميليارد و 100 ميليون مترمکعب دانست و بيان داشت: خشکسالي سالهاي اخير، افزايش ميزان دما و تبخير آب، افزايش سطح زيرکشت محصولات و تبديل اراضي ديم به آبي و افزايش مصرف آب کشاورزي در کنار احداث سدها در حوزه آبريز درياچه از عوامل تاثيرگذار کاهش ميزان آب درياچه است.
معاون امور عمراني استاندار آذربايجان غربي در ادامه سخنان خود ظرفيت توليد آب حوزه آبريز درياچه اروميه را شش ميليارد و 900 ميليون متر مکعب عنوان کرد و گفت: از اين ميزان آب سه ميليارد و 800 ميليون مترمکعب در حوزه هاي مختلف کشاورزي، صنعتي و شرب مصرف شده که اين امر لزوم اجراي طرح هايي به منظورصرفه جويي و مديريت بهينه آن را دو چندان مي کند.
محمودي با اشاره به تصويب طرحهاي مختلف نجات درياچه اروميه در کارگروه ويژه رسيدگي به وضعيت اين درياچه به ارزش 40 هزار ميليارد ريال، افزود: اجراي اين طرحها در قالب برنامه اي پنج ساله درياچه را از شرايط بحراني خارج کند.
وي با بيان اينکه 90 درصد آب مصرفي در حوزه آبريز درياچه به بخش کشاورزي اختصاص دارد اظهار داشت: با توجه به اين ميزان آب مصرفي، مديريت مصرف آب در حوزه کشاورزي بسيار مهم و ضروري است و بايد با اصلاح الگوي کشت، مديريت آب در مزارع، اصلاح شبکه هاي آبياري و استفاده از شيوه هاي مدرن آبياري تحت فشار، بجاي گسترش مساحت زير کشت، ميزان توليد در واحد سطح را ارتقا و ظرفيت آب ورودي به درياچه را افزايش داد.
ازسال آبي 75 – 74 تا کنون رقوم ارتفاعي سطح تراز آب درياچه اروميه سير نزولي پيدا کرده و در طول سالهاي اخير آب درياچه بالاتر از شش متر کاهش داشته است که نياز به يک عزم ملي و منطقه‌اي براي نجات اين اکوسيستم با ارزش و بحران زده است.
بنا بر تحقيقات انجام شده از 12 سال پيش تا کنون نمودار تراز آب پارک ملي درياچه اروميه رو به پايين است و مطالعات مديريت زيست بوم حوضه آبريز درياچه اروميه که با همکاري بانک جهاني به اتمام رسيده، نشان مي‌دهد درياچه اروميه به عنوان دومين درياچه شور جهان تا کمتر از 20 سال آينده با بحران شديدي مواجه خواهد شد.
پارک ملي درياچه اروميه با ويژگي هاي خاص خود بعد از درياچه شور بحر الميت در دنيا به عنوان دومين درياچه شور و بزرگ در جهان به شمار مي رود، اين درياچه به عنوان بزرگترين تالاب دايمي با دارا بودن 102 جزيره بزرگ و کوچک در استان قابليت هاي زيادي را در دل خود جاي داده است.
مساحت اين درياچه بيش از 570هزار هکتار است. با به خطر افتادن وضعيت اين درياچه علاوه بر تهديدات زيست محيطي استان، حيات گونه هاي با ارزش و نادر کشور از جمله گوزن زرد ايراني و... نيز به خطر خواهد افتاد.
به هر حال گويي اين بار درياچه اروميه خون مي گريد تا تمام فريادهاي باصدا و بي صدايش را به گوش دوستداران محيط زيست برساند.