به گزارش مشرق به نقل از ايرنا، ايرانيان باستان با گذراندن سيزدهمين روز بهار که از ساليان دور به 'سيزده بدر' معروف بوده است، در خارج از خانه در دامان طبيعت و اجراي آيين ها، بازي ها و مراسم خاص اين روز، در واقع جشن بهار را برگزار مي کردند.
آنان پس از دوازده روز استراحت پس از گذران روزهاي سخت پاييز و زمستان و ابراز شادي از آغاز فصل بهار، با گرامي داشت روز سيزدهم بهار، پايان تعطيلات و آغاز فصل کار را بصورت رسمي اعلام مي کردند.
اکنون نيز مرم کشورمان در اقصي نقاط ايران، بنابر اين سنت ديرينه و در روزي که طراوت و سرسبزي به طبيعت بازگشته و طبيعت مردم را به سوي خود فرامي‌خواند، به گرامي داشت اين روز مي پردازند.
در سال‌هاي اخير که بحث‌هاي حفاظت از محيط زيست بيشتر مطرح شده است، سيزده بدر را 'روز طبيعت' نامگذاري کرده‌اند؛ طبيعتي که همواره در ايران مورد احترام و ستايش بوده و مردمان اين سرزمين در حفظ و پاکيزگي آن کوشيده اند.
روز طبيعت داراي آيين‌هاي ويژه‌اي است که در طول تاريخ به تدريج پديد آمده و اندک اندک چهره سنت به خود گرفته است.
سبزه به رود سپردن، گره زدن سبزه، خوردن کاهو و سکنجبين و آش رشته و گشت و گذار و شادي در دل طبيعت از جمله آيين هاي اين روز است.
علاقه مردم به اين گردش بهاري به قدري است که عده اي صبحانه را هم در خارج از خانه و در کنار جوي آب و دامن سبزه صرف مي کنند.
بطورکلي، از يکي دو روز مانده به سيزده، خانم ها بساط خوردني ها و غذاهاي مخصوص روز سيزده را فراهم مي کنند؛ از کاهو و سکنجبين گرفته تا آش رشته و آجيل و شيريني باقي مانده از پذيرايي هاي نوروزي، همه را آماده مي کنند.
* سبزه به رود سپردن
يکي از مهمترين کارهاي صبح روز سيزده، به آب سپردن سبزه عيد است.
در گذشته بنا به اعتقاد عامه، اين سبزه تمام شر و بدي را از خانه گرفته و درواقع با به آب روان سپردن آن، بدي ها را از خود دور مي کردند.
آنها دو مرتبه از روي جوي آب مي پريدند و اعتقاد داشتند که ناراحتي ها و مشکلات خانه با اين سبزه از آنها دور مي شود؛ اين رسم کماکان در ايران اجرا مي شود.
* محل مناسب براي گذران روز سيزده
درگذشته مناسب ترين محل براي به در کردن سيزده، بيرون دروازه هاي شهر و در هر زمين سبز و سايه درختي در نزديکي آب، بود.
اکنون نيز مردم در مکان هاي سرسبز داخل و يا خارج از محل سکونت خود به همراه اعضاي فاميل براي گذران اين روز اطراق مي کنند و پس از رسيدن و نشستن، به انجام بازي هاي دسته جمعي مانند الک-دولک، جفتک چارکش و وسطي مي پردازند.
* ناهار روز سيزده
غذاي روز سيزده بدر به دو شکل تهيه مي شود، يا آنرا در خانه پخته و آماده مي کنند، يا با صفاي بيشتري در صحرا بار گذاشته مي شود.
محبوب ترين غذا، دمي باقلا، دمي بلغور و آش رشته است که نخود و لوبياي آنرا در خانه مي پزند و سبزي و رشته و مخلفات ديگرش را در صحرا به آن اضافه مي کنند.
کساني که دست و دلباز هستند، هرگز هنگام کشيدن غذا 'لقمه همسايه' را فراموش نمي کنند و به اندازه کمي هم که شده، از آش سيزده به همسايه صحرايي خود تعارف مي کنند.
البته کساني هم هستند که حلقه وار مي نشينند تا با فرار از نگاه هاي ديگران مجبور به تعارف نشوند.
* سبزه گره زدن
گره زدن سبزه در روز سيزده بدر از جمله رسومي است که در ميان ايرانيان به ويژه زنان و دختران مرسوم بوده و هست.
سبزه گره زدن به اين صورت است که هر کس حاجتي دارد دو ساقه سبزه را به تعداد نيت ها و حاجاتي که دارد به هم گره مي زند و آرزو مي کند حاجتش تا پيش از سيزده بدر سال آينده روا شود.
يکي از آرزوهاي جمعي ايرانيان همراه سلامتي براي خود و ديگران بوده است؛ به همين خاطر از گذشته هاي دور تاکنون هنگام گره زدن سبزه، زمزمه مي کردند 'سبزي تو از من زردي من از تو'.
* پايان يک روز خوش
يکي دو ساعت به غروب مانده، خانم ها به جمع کردن بساط سيزده بدر مي پردازند و آقايان نيز براي اينکه زودتر به خانه برسند و پشت ترافيک نمانند، آستين ها را بالا زده و به کمک خانم ها مي آيند.
بچه ها نيز خسته و وارفته از بازي هاي پرجنب و جوش روز سيزده بدر، خود را داخل خودروي پدرشان انداخته و براي فرار از کمک کردن به بزرگترها معمولا از درد دل ناشي از پرخوري به خود مي پيچند.
بالاخره خانواده ها به خانه رسيده و بزرگترها خود و فرزندانشان را براي روز چهارده فروردين و آغاز کار و کسب و تحصيل آماده کرده و آرزو مي کنند سالي از پربرکت، شادي و سلامتي داشته باشند.
