گروه جنگ نرم مشرق - اقدامات آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا (USAID) در آمریکای لاتین در واقع ابزاری جهت ارتقای منافع آمریکا از طریق قدرت نرم محسوب می‌شوند. این اقدامات تحت نظارت آنچه به «دفتر نوآوری‌های تحولی» معروف است انجام می‌گیرند.
سازمان آمریکایی موسوم به آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا پس از آنکه به خاطر دست زدن به فعالیت‌های مشکوک از بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین اخراج گردید به سازمانی معروف شد که در حین ارائه کمک در شماری از کشورهای این قاره به دنبال راه‌هایی جهت تضعیف دولت‌های این کشورها نیز است.
در وب‌سایت این سازمان آمده است که رسالت آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا «پیشبرد اهداف آمریکا و در عین حال ارتقای سطح زندگی در کشورهای درحال‌توسعه است.» با این حال، این سازمان در عمل شاید به پیشبرد منافع آمریکا دست بزند، اما این کار را نه از طریق ارتقای سطح زندگی در کشورهای درحال‌توسعه بلکه از طریق حمایت از فعالیت‌های گروه‌های مخالف دولت‌های دموکراتیک و انتخابی انجام می‌دهد.
جدیدترین افشاگری‌ها در این باره حکایت از آن دارند که آژانس مذکور تلاش کرده تا با ایجاد یک شبکه رسانه‌ای اجتماعی به سبک توییتر در کوبا دولت این کشور را تضعیف کند و اینکه دولت «اوباما» در قالب یک برنامه سری گروهی از جوانان آمریکای لاتین را تحت پوشش برنامه‌های بهداشت و برنامه‌های مدنی به کوبا اعزام کرده تا به تغییرات سیاسی دامن بزنند و بدین طریق دولت «کاسترو» را سرنگون سازند. آمریکا بیش از 50 سال است که تلاش می‌کند دولت «کاسترو» را ساقط کند اما تاکنون به موفقیتی دست نیافته است.
پس از آنکه دخالت آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا در کوبا افشا گردید «جیسون چفز» رئیس کمیته نظارت و اصلاحات دولتی مجلس نمایندگان آمریکا اظهار داشت: «این کاری نیست که آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا باید انجام دهد... این سازمان باید پرچم آمریکا را به اهتزاز درآورد و در سرتاسر دنیا به عنوان یک کارگزار صدیق و دارای حسن نیت شناخته شود. اگر سازمان در فعالیت‌های مخفیانه و براندازانه شرکت کند در آن صورت اعتبار آمریکا خدشه‌دار می‌گردد.»
اما آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا از پیشینه‌ای طولانی در زمینه دست زدن به فعالیت‌های براندازانه برخوردار است و شهرت و اعتبار آمریکا به عنوان یک «کارگزار صدیق» سال‌ها پیش از بین رفته است.
آمریکا اینگونه پروژه‌ها را کمک به «تحول» می‌نامد، اما واقعیت آن است که این اقدامات صرفاً مداخله در امور داخلی کشورهای مستقل قلمداد می‌گردند. آمریکایی‌ها تحت پوشش ارائه کمک به کشورهای درحال‌توسعه با بسیاری از سازمان‌های مردم‌نهاد و شرکت‌های خصوصی همکاری می‌کنند.
آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا در راستای تضعیف دولت‌های دموکراتیک و انتخابی ونزوئلا، کوبا، بولیوی، و هائیتی دست به اقداماتی زده و در امور داخلی برزیل، اکوادور، و احتمالاً دیگر کشورهای آمریکای لاتین نیز مداخله کرده است.
ونزوئلا
اسنادی که اخیراً توسط دولت ونزوئلا منتشر گردیده‌اند نشان می‌دهند که آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا در زمینه تأمین مالی و همکاری با افراد و گروه‌هایی که در سال 2002 دست به کودتا علیه «هوگو چاوز» رئیس‌جمهور ونزوئلا زدند نقش مهمی ایفا کرده است.
اسناد منتشره توسط ویکی‌لیکس در ماه نوامبر 2006 مخالفت آژانس مذکور با دولت ونزوئلا را نشان می‌دهند:
«هوگو چاوز در طول 8 سالی که در رأس قدرت قرار داشته است به صورت سازمان‌یافته نهادهای دموکراتیک و حاکمیتی را از بین برده است. اهداف برنامه آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا/دفتر نوآوری‌های تحولی در ونزوئلا بر تقویت نهادهای دموکراتیک از طریق همکاری با بخش‌های مختلف جامعه ونزوئلا متمرکزند.»
یکی دیگر از اسناد منتشره توسط ویکی‌لیکس نشان می‌دهد که آژانس مذکور در دوران ریاست جمهوری «اوباما» به طور علنی از مخالفانی که عامل بی‌ثباتی در ونزوئلا بودند حمایت کرده است. این سند که متعلق به وزارت امور خارجه آمریکاست و مربوط به نوامبر 2006 است نشان می‌دهد که چگونه آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا در تضعیف («تقویت») فعالیت‌های دموکراتیک دست داشته است:
«در ماه اوت 2004 آقای سفیر راهبرد آمریکا برای هدایت فعالیت‌های سفارت‌خانه این کشور در ونزوئلا را برای دوره زمانی 2004-2006 ترسیم کرد (مشخصاً دوره زمانی بین برگزاری همه‌پرسی و انتخابات ریاست جمهوری سال 2006). این راهبرد حاوی 5 نکته بود. تمرکز راهبرد بر روی این موارد است: 1) تقویت نهادهای دموکراتیک، 2) نفوذ در پایگاه سیاسی «چاوز»، 3) ایجاد شکاف در ایدئولوژی هواداران «چاوز»، 4) حفاظت از کسب‌وکارهای مهم آمریکایی، و 5) منزوی ساختن «چاوز» در سطح بین‌المللی.»
بعداً اضافه شد که معترضان به چاوز دریافت‌کنندگان کمک‌های آژانس هستند. همچنین فاش شد که شرکای آژانس در پنجمین شهر بزرگ ونزوئلا، یعنی شهر بارکیسیمتو، قصد داشتند شهر را به تعطیلی بکشانند.
این تنها نوک کوه یخ است. هزاران سند دیگر مربوط به سفارت‌خانه آمریکا در کاراکاس نشان می‌دهند که در راستای کمک به رهبران و گروه‌های مخالف مکاتباتی صورت گرفته‌اند. آمریکا همچنین از «ماریا کورینا ماچادو» رهبر مخالفان تندرو نیز حمایت کرده است. «ماچادو» به همراه «لئوپولدو لوپز» دیگر رهبر مخالفان کمپین موسوم به «لاسالیدا» را در ماه ژانویه با هدف برکناری «نیکولاس مادورو» رئیس‌جمهور منتخب به راه انداخت و وعده «ایجاد هرج‌ومرج در خیابان‌ها» را داد.
بولیوی
پس از آنکه آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا از کمپین‌هایی که علیه «اوو مورالس» رئیس‌جمهور دولت منتخب بولیوی به راه افتاده بودند حمایت کرد و از افشای نام کسانی که از کمک‌های مالی سازمان بهره‌مند شده بودند امتناع ورزید بولیوی مجبور شد این سازمان را از کشور اخراج کند. گزارش اخیر مرکز تحقیقات اقتصادی و سیاسی درباره فعالیت‌های آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا در هائیتی نشان می‌دهد که کمک‌های آمریکا غالباً به سمت یک «جعبه سیاه» سرازیر می‌شوند و به همین خاطر نمی‌توان مشخص ساخت چه کسانی در نهایت این کمک‌ها را دریافت می‌کنند.
سازمان مذکور 85 میلیون دلار در قالب کمک‌های مالی در بولیوی هزینه کرده و از پیوندهای محکمی با جدایی‌طلبان منطقه ثروتمند سانتاکروز برخوردار است. این منطقه به طور سنتی مخالف «اوو مورالس» است. نکته جالب اینکه پس از اخراج آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا از بولیوی منطقه سانتاکروز برای اولین بار به «اوو مورالس» رأی داد. این امر به احتمال زیاد نشان‌دهنده کاهش نفوذ سازمان مذکور در این منطقه است.
علاوه بر این‌ها، در گذشته مشخص گردیده که این سازمان داوطلبان ارتش صلح و بورسیه‌های فولبرایت را موظف کرده است تا به فعالیت‌های جاسوسی در بولیوی دست بزنند. اسناد تهیه شده توسط روزنامه‌نگاری به نام «جرمی بیگوود» نشان می‌دهند که آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا در سال 2002 پروژه موسوم به «پروژه اصلاح حزب سیاسی» را تأمین مالی کرد که هدفش «ایفای نقش به عنوان یک وزنه در برابر حزب مورالس و جانشینانش» بود. سال‌ها پس از آن آژانس در راستای «حمایت از دولت‌های منطقه‌ای نوپا» برنامه‌ای را آغاز کرد. بسیاری از این دولت‌های منطقه‌ای در ایجاد بی‌ثباتی در ماه سپتامبر 2008 دست داشتند.
اکوادور
آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا پس از مشاجره با دولت «رافائل کورئا» بر سر هویت دریافت‌کنندگان کمک‌هایش از اکوادور خارج شد. این سازمان از ارائه کمک به سازمان‌های اکوادوری امتناع کرد و در عوض تصمیم گرفت به شرکت‌های خصوصی خود کمک کند. دولت اکوادور البته چنین چیزی را نپذیرفت.
افشاگری‌های اخیر همچنین نشان داده‌اند که بنیاد ملی دموکراسی که از طریق آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا تأمین مالی می‌شود ماهانه مبلغ 24000 دلار به «خوان کارلوس کالدرون» روزنامه‌نگار اکوادوری پرداخته می‌کرده تا از طرف این بنیاد فعالیت کند. «کالدرون» بخشی از یک شبکه بین‌المللی بزرگ‌تر متشکل از روزنامه‌نگارانی از گامبیا گرفته تا کاستاریکا است که در راستای انتقاد از «کورئا» تأمین مالی می‌شوند. این گروه روزنامه‌نگاری که «گالی» نام دارد خواستار آزادی بیان است اما توسط شرکای آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا تأسیس شده است، شرکایی که «کورئا» را متهم می‌کنند در امور خصوصی مردم دخالت می‌کند و مستقیماً از وی به خاطر برخورد با روزنامه «ال‌یونیورسو» انتقاد می‌کنند. این روزنامه «کورئا» را به دروغ‌گویی متهم کرده بود.
بلافاصله پس از آنکه اکوادور به خاطر عدم تضمین آزادی بیان در فهرست سیاه آمریکا قرار گرفت آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا مبلغ 263000 دلار به سازمان‌های مردم‌نهادی که هدفشان «آزادی بیان» بود کمک کرد.
مدت زمان کوتاهی پس از آن، «کورئا» رئیس‌جمهور اکوادور اظهار داشت که در حال تدوین قوانین جدید در رابطه با فعالیت آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا در کشورش است و اینکه اگر سازمان از قوانین مذکور تبعیت نکند باید کشور را ترک گوید.
قطعنامه ائتلاف آلبا علیه آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا
کشورهای آمریکا لاتین در مبارزه خود علیه دخالت‌های آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا صرفاً منفعلانه عمل نمی‌کنند. در ماه ژوئیه 2012، وزرای امور خارجه کشورهای عضو ائتلاف ضد امپریالیستی موسوم به «ائتلاف بولیواری برای مردم آمریکای ما» (آلبا) قطعنامه‌ای علیه آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا به تصویب رساندند. در بخشی از این قطعنامه آمده بود که «آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا علناً در امور داخلی کشورهای مستقل دخالت می‌کند و در راستای بی‌ثبات ساختن دولت‌های مشروعی که از دید آمریکا عنصر نامطلوب به شمار می‌روند به حمایت از سازمان‌های مردم‌نهاد و فعالیت‌های اعتراضی می‌پردازد.»
ائتلاف آلبا «به این نتیجه رسیده است که کشورهای عضو در راستای حفظ دموکراسی به کمک‌های مالی خارجی» که توسط آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا ارائه می‌گردند نیازی ندارد و نیازی به حضور این سازمان در منطقه ندارد.
وزرای مذکور از رهبران کشورهای عضو ائتلاف خواستند تا نمایندگان سازمان مذکور را از کشورهای خود اخراج کنند، زیرا این نمایندگان استقلال و ثبات سیاسی کشورهای میزبان را در معرض تهدید قرار می‌دهند.
قطعنامه فوق یک مانع لازم بر سر راه آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا ایجاد می‌کند اما این سازمان احتمالاً دست به اصلاح خویش نخواهد زد. سازمان اخیراً برخی از برنامه‌های خود را متوقف ساخته و دفاتر خود را در شیلی، آرژانتین، اروگوئه، کاستاریکا و پاناما تعطیل کرده است، اما بودجه آن هنوز همان 750 میلیون دلار باقی مانده است.
'بزرگترین طرح حمایتی آمریکا' از زنان افغانستان
این سازمان با اجرای این طرح ۷۵ هزار زن ۱۸ تا ۳۰ ساله را بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۵ در بخش‌های سیاسی، اقتصادی، و حقوقی آموزش می‌دهد.
باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در پیامی که برای مراسم افتتاحیه این برنامه در کابل فرستاد، گفت که آینده افغانستان بستگی به رشد توانایی‌های زنان در این کشور دارد.
آقای اوباما در این پیام ویدئویی خود که در این مراسم پخش شد، گفته: "این پیشرفت آزمونی برای تقویت خوشبینی افغانها به ویژه زنان در این کشور است. مردم آمریکا، نظامیان و غیرنظامیان ما، در افغانستان به همکاری با شما افتخار می‌کنند. این فقط یک آغاز است. هنوز صدها هزار زن در افغانستان آماده یادگیری و کار و آماده کمک به ساختن آینده کشور خود هستند."
رئیس جمهوری آمریکا تاکید کرد: "همانطوری که ایالات متحده متعهد به ادامه همکاری با افغانستان است، ما متعهدیم که به زنان در افغانستان کمک کنیم تا به سوی آینده‌ای که برای خود برگزیده‌اند، گام بردارند."
همچنین اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان در سخنرانی خود در افتتاحیه این برنامه گفت که "تغییر بنیادی" در وضعیت زنان در افغانستان از اولویت‌های حکومت وحدت ملی در این کشور است.
آقای غنی تاکید کرد که حکومت وحدت ملی می‌خواهد به همکاری سازمان توسعه آمریکا، "میراث بزرگی" از خود برای زنان به جا بگذارد که تا صد سال دیگر هم پایدار بماند.
رئیس جمهوری افغانستان گفت: "مقداری از این کمک و مخصوصاً کمک‌هایی که کشورهای همکار دیگر ما می‌کنند، برای ایجاد اولین دانشگاه زنان، که از طرف زنها مدیریت می‌شود،[هزینه] شود."
او افزود که دولت در کابل برای ساخت این دانشگاه زمینی را اختصاص می‌دهد، اما سازمان توسعه آمریکا و دیگر همکاران دولت وحدت ملی گام بزرگی را در این راستا بردارند.
همچنین جیمز کانینگهام، سفیر آمریکا در افغانستان این کمک را نشانه‌ای از تعهد جدی کشورش در امر تقویت مشارکت زنان در تصمیم‌گیری‌های کلان در افغانستان عنوان کرد.
او افزود: "برابری جنسیتی در برنامه‌های ملی دارای اولویت سازمان توسعه بین‌المللی آمریکا، بیانگر تعهدی است که دولت افغانستان و آمریکا برای ادامه و توسعه پیشرفت‌های زنان در دهه تحول از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴ است."
دولت افغانستان سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۵ را "دهه تحول" نامیده و این برنامه در چهارچوب اهداف دولت این کشور برای حمایت از مشارکت گسترده زنان در امور سیاسی، اقتصادی و حقوقی به اجرا گذاشته می‌شود.
قرار است براساس این برنامه، به ۲۵ هزار زن آموزشهای لازم فراهم شود تا به پستهای مهم دولتی در سطح رهبری برسند تا در سیاستگذاری و تصمیم‌گیری در حکومت سهیم شوند.
حمایت از نهادهای مدافع حقوق زنان به هدف تحقق تساوی جنسیتی و از بین بردن موانع بر سر راه زنان برای ورود به بازار و امور اقتصادی، بخش دیگری از برنامه مورد نظر سازمان توسعه بین‌المللی آمریکا را تشکیل می‌دهد.
مسئولان این سازمان گفته‌اند که کشورهای دیگر هم می‌توانند تا سقف دوصد میلیون دلار به این برنامه کمک کنند، اما تا حال هیچ کشوری اعلام آمادگی برای مشارکت در این برنامه نکرده است.
موانع فرهنگی برای مشارکت زنان و همچنین سختگیریهایی که در زمان حاکمیت گروه طالبان، در نیمه دوم دهه هفتاد خورشیدی، بر زنان اعمال شد، در سیزده سال اخیر توجه بسیاری را به دشواری‌های بر سر راه زنان جلب کرد.
سنت‌های اجتماعی هرچند در برخی از مناطق افغانستان موانع کمتری را در برابر زنان قرار می‌دهد، اما در بعضی مناطق دیگر این موانع بسیار دست و پاگیر است. حکومت طالبان بین سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۰، زنان را از کار در بیرون خانه و همچنین آموزش دختران را ممنوع کرده بود.
اما پس از فروپاشی امارت طالبان در خزان ۱۳۸۰، دولت افغانستان به حمایت جامعه بین‌المللی تلاشهای گسترده‌ای را برای مشارکت زنان و آموزش دختران روی دست گرفت و یک وزارت ویژه را برای حمایت زنان تشکیل کرد (بی.بی.سی) .
