به گزارش مشرق، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام عصر امروز شنبه در مراسم سی و یکمین دوره کتاب سال که در تالار وحدت تهران برگزار شد، ضمن تبریک دهه فجر و تبریک به کسانی که توانسته‌اند اثری خلق کنند تا برای داوری و ارزیابی به کتاب سال بیاید اظهار داشت: تبریک قوی‌تر به کسانی که شایسته تقدیر ملی و جهانی شده‌اند از این رو از وزارت ارشاد و وزیر کوشا و خوش‌فکر آن که مقدمات این همایش را فراهم کرد، تشکر می‌کنم.
هاشمی رفسنجانی برگزاری چنین همایش‌هایی را یکی از کارهای ارزنده در کشورهای مختلف و کشور خودمان ارزیابی کرد و افزود: این مراسم سی و یکمین همایش جهانی و بین‌المللی نیز بوده است که مطمئناً آثار گرانقدری در جامعه ایجاد خواهد کرد و به تاریخمان اعتبار می‌بخشد.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: وقتی راه‌هایی دیگری از جمله سایت‌ها، ماهواره‌ها، رادیو، تلویزیون و ضبط صوت‌هایی که محفظه کوچکی برای حفظ آثار دارند، ایجاد شد، فکر می‌کردند که دیگر کتاب به صورت معمول آن جایگاهی ندارد و میدان را برای کارهای کوچک اما پرمحتوا خالی می‌کند.
وی با تأکید بر اینکه کتاب همیشه جایگاه خود را داشته و خواهد داشت، اضافه کرد: بنده در این مدت چند جلد از کتاب‌هایی که به این همایش راه یافته است را دیده و آن را مرور کرده‌ام و انصافاً این کتاب‌ها برای کسانی که علاقه‌مند باشند قابل استفاده است.
هاشمی رفسنجانی با اشاره به اینکه کار کتاب و نگارش باید همراه تاریخ بشر به حساب آید، یادآور شد: مبدأ نوشتن با آموزش الهی بوده و همه پیامبران چه آنهایی که صاحب کتاب بوده‌اند یا نه از این امر برخوردار بوده‌اند.
عضو مجلس خبرگان با بیان اینکه قرآن به عنوان آخرین کتاب آسمانی ما بیش از هر کتاب دیگری نسبت به قلم، نوشتن، بیان و تعلیم سهم دارد، خاطرنشان کرد: قرآن خودش به عنوان یک کتاب مطرح است.
وی با بیان اینکه نوشته‌ها معرف افکار هستند ادامه داد: اسلام می‌خواهد این هدف اساسی یعنی اینکه مؤمن عالم تحویل جامعه بشریت بدهد را محقق کند و این در واقع هدف عالی اسلام است.
هاشمی رفسنجانی با اشاره به آیه‌های آفرینش انسان، کلیات آفرینش و آفرینش تعلیم و قلم اظهار داشت: از این آیات می‌توان برداشت کرد که قرآن به دنبال چه چیزی است.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، در ادامه سخنان خود، تصریح کرد: اگر بخواهیم کتاب نتیجه تفکر عمیق انسان‌ها باشد، باید فضای آزاد ایجاد شود و هر انسانی این حق را دارد که آزاداندیش باشد و در واقع این حق را خداوند به انسان داده، هرچند شاید نتوان آن را در جایی ابراز کرد اما غیر از خدا هیچکس نمی‌تواند اندیشه‌ای را برای پذیرفتن به انسان تحمیل کند.
وی این اصول را از اصول متقن قرآنی برشمرد و گفت: خداوند انسان‌ها را مکلف و دارای اختیار آفریده است و آنچه می‌تواند سازگاری داشته باشد این است که با اختیار بتوانیم راهی را انتخاب کنیم و این امر تنها با آزاداندیشی ممکن است لذا نباید آزادی اندیشه و تفکر را از مردم گرفت.
هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه ما آزاد متولد شده‌ایم و از ما خواسته شده که فکر کنیم تصریح کرد: این مسئله برای ما حجت است چرا که علما هم علم یقینی را برای هر کس حجت می‌دانند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، ابزار اندیشیدن را عقل عنوان کرد و گفت: ما در اسناد دینی خود داریم که اولین موجود روحانی که خداوند خلق کرده عقل است و در واقع عقل انسان را به عنوان مخلوق درآورد و خداوند با خلقت انسان به خود تبارک‌الله گفت و به خود نازید.
وی با بیان اینکه تعقل، عقلانیت و تفکر و امثالهم در قرآن بسیار است، اظهار داشت: خداوند در قرآن به کسانی که تفکر ون تعلق نمی‌کنند اعتراض کرده است.
هاشمی رفسنجانی در عین حال به بعد تعبد انسان اشاره کرد و افزود: آنچه که خداوند از ما خواسته رسیدن به حقیقت و پابندی به آن است.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، با اشاره به وصیتنامه امام کاظم(ع) مبنی بر وجود دو حجت ظاهری و باطنی یعنی انبیاء و عقل خاطرنشان کرد: عقل محور اصلی آزاداندیشی است و این مسئله از اینجا معنا می‌یابد و به صورت وظیفه مطرح می‌شود لذا باید تلاش کنیم که خود را به حقیقت برسانیم.
وی تصریح کرد: کسانی که زنجیر به پای مردم ببندند تأثیری بر عقل آنها ندارند اما کسانی که می‌خواهند عقل مردم را در بند کنند در واقع به حق مردم و خواست خدا جنایت می‌کنند، به ویژه در حق صاحبان دانش که مسئولیت بالاتری دارند.
هاشمی رفسنجانی با اشاره به حرام بودن تفتیش عقاید و اظهار تأسف از این نکته که برخی دادگاه‌ها به سمتی می‌روند که ببینند در قلب فرد چه می‌گذرد، گفت: این از اشتباهات بزرگ است چرا که انسان باید آزاد باشد لذا وظیفه قطعی وزارت ارشاد در بخش ارشاد همین نکته است و وظیفه سنگینی است.
عضو مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر اینکه باید وسایل آزاداندیشی را برای مردم فراهم کرد در عین حال یادآور شد: ما مسلمانان در چارچوب خاصی آزاداندیشی داریم و اگر از آن بیرون برویم دچار مشکل می‌شویم لذا برای مسلمانان آزاداندیشی دینی مد نظر است.
وی قرآن، روایات صحیح، عقل و اجماع را از مواردی برشمرد که فقها از آن بهره می‌برند و بر همین اساس یادآور شد: کسانی که می‌توانند خودشان استنباط کنند باید این کار را انجام دهند و در غیر این صورت باید تقلید کنند.
هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه این اصل اسلامی باید جای خود را در جامعه ما باز کند، متذکر شد: اسلام از قرن چهارم به بعد تمدن عظیمی را خلق کرده است و تمدن‌های امروز دنیا از آنجا سرچشمه گرفته‌اند از این رو تمدنی که همچنان زنده است، تمدن اسلامی است.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، معارف اسلام را منبع اصلی این تمدن برشمرد و با اشاره به وسایل تحقق این تمدن، گفت: وقتی مسلمانان آزاد بودند توانستند از تفکرات دیگران استفاده کنند و از این طریق منابع زیادی به پایتخت‌های کشورهای اسلامی رسید و مترجمانی نیز آنها را ترجمه کردند و از جندی شاپور بخش عظیمی از این مباحث به مراکز اسلامی منتقل شد.
وی یادآور شد: ترجمه، تحقیق، نتیجه و منبع به تمدن عظیم اسلامی منجر شد که ستایشگران بسیاری نیز دارد.
هاشمی رفسنجانی تأکید کرد: ما به عنوان یک حکومت اسلامی این وظیفه را داریم که یک تمدن جدید با توجه به دستاوردهای فرهنگی فراوان در دنیا در جامعه امروز بشر ایجاد و عرضه کنیم و قطعاً در این صورت خریدار و مستمع زیادی دارد البته اگر قلم‌ها را بشکنیم و سانسور کنیم برخلاف رویکرد نظام اسلامی خواهد بود.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، با بیان اینکه گاهی برخی مسائل برخلاف مصلحت‌هاست اما انسان باید برای تحقیق تا زمانی که خوانش نشده آزاد باشد، یادآور شد: اگر کسی به زندان برود و ما کتابخانه او را برای محکوم کردن آن فرد جستجو کنیم، کاری دینی نیست.
وی خاطرنشان کرد: برای تبادل افکار در اسلام عوامل مهمی تعبیه شده و در این زمینه مناظره‌ها بسیار سازنده است اما به شرط اینکه این مناظره‌ها را به تعصبات آلوده نکنیم. بنابراین باید آزادانه بحث و نقادی کرد تا به نتیجه رسید.
هاشمی رفسنجانی اقدامات وزارت ارشاد و جنتی را به عنوان وزیری که در نیمه راه قرار دارد، مثبت ارزیابی و ابراز امیدواری کرد، سال آینده کتاب‌هایی برای مسائل اساسی کشور داشته باشند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، با بیان اینکه در خیلی از مباحث اجازه ورود نمی‌دهیم که البته این موضوع با پخش و انتشار تفاوت دارد، گفت: البته نباید جلوی آن را نیز گرفت.
وی با بیان اینکه ما با ابتکارات حضرت امام نوآوری‌های زیادی را در نظام خود داریم به مسئله تقیه و ایجاد مجمع تشخص مصلحت نظام و همچنین بحث ولایت فقیه پرداخت و تصریح کرد: اگر حضرت امام(ره) بحث ولایت فقیه را مطرح نمی‌کرد یک جریان عمومی معتقد بود که تا زمان ظهور ما حق بلند کردن پرچم حکومت اسلامی را نداریم اما امام(ره) این طلسم را شکست و مقدمه تشکیل نظم اسلامی را فراهم کرد.
هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه امام برخلاف برخی‌ها که فکر می‌کردند زمینه اجتهاد وجود ندارد، گفتند که اسلام ایدئولوژی همه زندگی است ادامه داد: امام حتی نمی‌خواستند برخی از فتاوای خود را که باعث اختلاف در حوزه بود مطرح کنند.
عضو مجلس خبرگان رهبری از کارهای بزرگ حضرت امام را که به اقتضای شرایط آنطور که باید نسبت به آن پرداخته نشد، ابداع مجمع تشخیص مصلحت نظام عنوان کرد و گفت: پیش از آن ما محکوم بودیم هرچه فقها می‌گویند همان است و در واقع نوعی فقه سنتی بدون حکومت بود اما امام فقه حکومتی و سیاسی را وارد کردند.
وی ادامه داد: اگر مجمع تشخیص مصلحت نظام نبود به دلیل اختلاف بین مجلس و شورای نگهبان بسیاری از مصوبات خاک می‌خورد، لذا امام با افرادی که خودشان مشخص کردند، مجمع تشخیص مصلحت نظام را برای رسیدگی به این اختلافات ابداع کردند و این در دنیا کار بزرگی است.
هاشمی رفسنجانی کار امام را سرآغاز یک حرکت بزرگ توصیف کرد و افزود: برخلاف فقه شیعه در بسیاری از جاها دست و پای مردم را می‌بندند اما فقه سیاسی نمونه بزرگ کار امام است که باید در مسائل استراتژیک اندیشمندان به بررسی آن بپردازند.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اختلافات شیعیان و سنی‌ها، گفت: مسلمانان در دنیا قدرت عظیمی هستند اما با وجود اختلافات این قدرت کم‌اثر شده است لذا اندیشمندان باید بدون ترس به فکر باشند و بگویند و بنویسند و این مسئله را حل کنند چرا که ما روحانیت برای حفظ اسلام وظیفه خاصی داریم و باید اجازه دهیم که مردم وارد شده و فکر کنند.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به حوادث اخیر لبنان یادآور شد: روز گذشته و پس از حوادث بیروت سردر یکی از مغازه‌ها نوشته شده بود که اینجا حورالعین نیست و از اینجا به بهشت نمی‌روید لذا این لطیفه خوبی است.
وی با بیان اینکه خیلی از مسائل بر زمین مانده و در حد همین قوانین بحث می‌شود تأکید کرد: باید عمق این مسائل را پیدا کرد و از آن صدها قاعده در آورد تا کسی حق خود نبیند که در رأی مردم دخالت کند.
هاشمی رفسنجانی بر همین اساس افزود: اینکه رهبر انقلاب فرمودند رأی مردم حق‌الناس است یک مسئله اساسی و بنیان تفکر جدیدی است و کسانی که رهبری را بیشتر قبول دارند باید روی این مسئله کار کنند.
عضو مجلس خبرگان رهبری در جمع‌بندی صحبت‌های خود با اشاره به وسایل متنوع برای مباحثه و مکاتبه در فضای آزاد خاطرنشان کرد: باید اختلافات را حل کرد و هرچه بماند، هرکسی باید بر اساس تفکر خود عمل کند چرا که این مکتب اهل بیت است.
وی مباحث مطروحه خود را بسیار مهم ارزیابی کرد و با اشاره به در پیش بودن ۲۲بهمن اظهار داشت: مستمعین مهم این جلسه برای اینکه نشان دهند ایرانی‌ها از انقلاب فاصله نگرفته‌اند باید در راهپیمایی ۲۲بهمن شرکت کنند تا نشان دهند انقلاب هیچگاه میان ما غریب نخواهد شد.
هاشمی رفسنجانی برگزاری چنین همایش‌هایی را یکی از کارهای ارزنده در کشورهای مختلف و کشور خودمان ارزیابی کرد و افزود: این مراسم سی و یکمین همایش جهانی و بین‌المللی نیز بوده است که مطمئناً آثار گرانقدری در جامعه ایجاد خواهد کرد و به تاریخمان اعتبار می‌بخشد.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: وقتی راه‌هایی دیگری از جمله سایت‌ها، ماهواره‌ها، رادیو، تلویزیون و ضبط صوت‌هایی که محفظه کوچکی برای حفظ آثار دارند، ایجاد شد، فکر می‌کردند که دیگر کتاب به صورت معمول آن جایگاهی ندارد و میدان را برای کارهای کوچک اما پرمحتوا خالی می‌کند.
وی با تأکید بر اینکه کتاب همیشه جایگاه خود را داشته و خواهد داشت، اضافه کرد: بنده در این مدت چند جلد از کتاب‌هایی که به این همایش راه یافته است را دیده و آن را مرور کرده‌ام و انصافاً این کتاب‌ها برای کسانی که علاقه‌مند باشند قابل استفاده است.
هاشمی رفسنجانی با اشاره به اینکه کار کتاب و نگارش باید همراه تاریخ بشر به حساب آید، یادآور شد: مبدأ نوشتن با آموزش الهی بوده و همه پیامبران چه آنهایی که صاحب کتاب بوده‌اند یا نه از این امر برخوردار بوده‌اند.
عضو مجلس خبرگان با بیان اینکه قرآن به عنوان آخرین کتاب آسمانی ما بیش از هر کتاب دیگری نسبت به قلم، نوشتن، بیان و تعلیم سهم دارد، خاطرنشان کرد: قرآن خودش به عنوان یک کتاب مطرح است.
وی با بیان اینکه نوشته‌ها معرف افکار هستند ادامه داد: اسلام می‌خواهد این هدف اساسی یعنی اینکه مؤمن عالم تحویل جامعه بشریت بدهد را محقق کند و این در واقع هدف عالی اسلام است.
هاشمی رفسنجانی با اشاره به آیه‌های آفرینش انسان، کلیات آفرینش و آفرینش تعلیم و قلم اظهار داشت: از این آیات می‌توان برداشت کرد که قرآن به دنبال چه چیزی است.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، در ادامه سخنان خود، تصریح کرد: اگر بخواهیم کتاب نتیجه تفکر عمیق انسان‌ها باشد، باید فضای آزاد ایجاد شود و هر انسانی این حق را دارد که آزاداندیش باشد و در واقع این حق را خداوند به انسان داده، هرچند شاید نتوان آن را در جایی ابراز کرد اما غیر از خدا هیچکس نمی‌تواند اندیشه‌ای را برای پذیرفتن به انسان تحمیل کند.
وی این اصول را از اصول متقن قرآنی برشمرد و گفت: خداوند انسان‌ها را مکلف و دارای اختیار آفریده است و آنچه می‌تواند سازگاری داشته باشد این است که با اختیار بتوانیم راهی را انتخاب کنیم و این امر تنها با آزاداندیشی ممکن است لذا نباید آزادی اندیشه و تفکر را از مردم گرفت.
هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه ما آزاد متولد شده‌ایم و از ما خواسته شده که فکر کنیم تصریح کرد: این مسئله برای ما حجت است چرا که علما هم علم یقینی را برای هر کس حجت می‌دانند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، ابزار اندیشیدن را عقل عنوان کرد و گفت: ما در اسناد دینی خود داریم که اولین موجود روحانی که خداوند خلق کرده عقل است و در واقع عقل انسان را به عنوان مخلوق درآورد و خداوند با خلقت انسان به خود تبارک‌الله گفت و به خود نازید.
وی با بیان اینکه تعقل، عقلانیت و تفکر و امثالهم در قرآن بسیار است، اظهار داشت: خداوند در قرآن به کسانی که تفکر ون تعلق نمی‌کنند اعتراض کرده است.
هاشمی رفسنجانی در عین حال به بعد تعبد انسان اشاره کرد و افزود: آنچه که خداوند از ما خواسته رسیدن به حقیقت و پابندی به آن است.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، با اشاره به وصیتنامه امام کاظم(ع) مبنی بر وجود دو حجت ظاهری و باطنی یعنی انبیاء و عقل خاطرنشان کرد: عقل محور اصلی آزاداندیشی است و این مسئله از اینجا معنا می‌یابد و به صورت وظیفه مطرح می‌شود لذا باید تلاش کنیم که خود را به حقیقت برسانیم.
وی تصریح کرد: کسانی که زنجیر به پای مردم ببندند تأثیری بر عقل آنها ندارند اما کسانی که می‌خواهند عقل مردم را در بند کنند در واقع به حق مردم و خواست خدا جنایت می‌کنند، به ویژه در حق صاحبان دانش که مسئولیت بالاتری دارند.
هاشمی رفسنجانی با اشاره به حرام بودن تفتیش عقاید و اظهار تأسف از این نکته که برخی دادگاه‌ها به سمتی می‌روند که ببینند در قلب فرد چه می‌گذرد، گفت: این از اشتباهات بزرگ است چرا که انسان باید آزاد باشد لذا وظیفه قطعی وزارت ارشاد در بخش ارشاد همین نکته است و وظیفه سنگینی است.
عضو مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر اینکه باید وسایل آزاداندیشی را برای مردم فراهم کرد در عین حال یادآور شد: ما مسلمانان در چارچوب خاصی آزاداندیشی داریم و اگر از آن بیرون برویم دچار مشکل می‌شویم لذا برای مسلمانان آزاداندیشی دینی مد نظر است.
وی قرآن، روایات صحیح، عقل و اجماع را از مواردی برشمرد که فقها از آن بهره می‌برند و بر همین اساس یادآور شد: کسانی که می‌توانند خودشان استنباط کنند باید این کار را انجام دهند و در غیر این صورت باید تقلید کنند.
هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه این اصل اسلامی باید جای خود را در جامعه ما باز کند، متذکر شد: اسلام از قرن چهارم به بعد تمدن عظیمی را خلق کرده است و تمدن‌های امروز دنیا از آنجا سرچشمه گرفته‌اند از این رو تمدنی که همچنان زنده است، تمدن اسلامی است.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، معارف اسلام را منبع اصلی این تمدن برشمرد و با اشاره به وسایل تحقق این تمدن، گفت: وقتی مسلمانان آزاد بودند توانستند از تفکرات دیگران استفاده کنند و از این طریق منابع زیادی به پایتخت‌های کشورهای اسلامی رسید و مترجمانی نیز آنها را ترجمه کردند و از جندی شاپور بخش عظیمی از این مباحث به مراکز اسلامی منتقل شد.
وی یادآور شد: ترجمه، تحقیق، نتیجه و منبع به تمدن عظیم اسلامی منجر شد که ستایشگران بسیاری نیز دارد.
هاشمی رفسنجانی تأکید کرد: ما به عنوان یک حکومت اسلامی این وظیفه را داریم که یک تمدن جدید با توجه به دستاوردهای فرهنگی فراوان در دنیا در جامعه امروز بشر ایجاد و عرضه کنیم و قطعاً در این صورت خریدار و مستمع زیادی دارد البته اگر قلم‌ها را بشکنیم و سانسور کنیم برخلاف رویکرد نظام اسلامی خواهد بود.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، با بیان اینکه گاهی برخی مسائل برخلاف مصلحت‌هاست اما انسان باید برای تحقیق تا زمانی که خوانش نشده آزاد باشد، یادآور شد: اگر کسی به زندان برود و ما کتابخانه او را برای محکوم کردن آن فرد جستجو کنیم، کاری دینی نیست.
وی خاطرنشان کرد: برای تبادل افکار در اسلام عوامل مهمی تعبیه شده و در این زمینه مناظره‌ها بسیار سازنده است اما به شرط اینکه این مناظره‌ها را به تعصبات آلوده نکنیم. بنابراین باید آزادانه بحث و نقادی کرد تا به نتیجه رسید.
هاشمی رفسنجانی اقدامات وزارت ارشاد و جنتی را به عنوان وزیری که در نیمه راه قرار دارد، مثبت ارزیابی و ابراز امیدواری کرد، سال آینده کتاب‌هایی برای مسائل اساسی کشور داشته باشند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، با بیان اینکه در خیلی از مباحث اجازه ورود نمی‌دهیم که البته این موضوع با پخش و انتشار تفاوت دارد، گفت: البته نباید جلوی آن را نیز گرفت.
وی با بیان اینکه ما با ابتکارات حضرت امام نوآوری‌های زیادی را در نظام خود داریم به مسئله تقیه و ایجاد مجمع تشخص مصلحت نظام و همچنین بحث ولایت فقیه پرداخت و تصریح کرد: اگر حضرت امام(ره) بحث ولایت فقیه را مطرح نمی‌کرد یک جریان عمومی معتقد بود که تا زمان ظهور ما حق بلند کردن پرچم حکومت اسلامی را نداریم اما امام(ره) این طلسم را شکست و مقدمه تشکیل نظم اسلامی را فراهم کرد.
هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه امام برخلاف برخی‌ها که فکر می‌کردند زمینه اجتهاد وجود ندارد، گفتند که اسلام ایدئولوژی همه زندگی است ادامه داد: امام حتی نمی‌خواستند برخی از فتاوای خود را که باعث اختلاف در حوزه بود مطرح کنند.
عضو مجلس خبرگان رهبری از کارهای بزرگ حضرت امام را که به اقتضای شرایط آنطور که باید نسبت به آن پرداخته نشد، ابداع مجمع تشخیص مصلحت نظام عنوان کرد و گفت: پیش از آن ما محکوم بودیم هرچه فقها می‌گویند همان است و در واقع نوعی فقه سنتی بدون حکومت بود اما امام فقه حکومتی و سیاسی را وارد کردند.
وی ادامه داد: اگر مجمع تشخیص مصلحت نظام نبود به دلیل اختلاف بین مجلس و شورای نگهبان بسیاری از مصوبات خاک می‌خورد، لذا امام با افرادی که خودشان مشخص کردند، مجمع تشخیص مصلحت نظام را برای رسیدگی به این اختلافات ابداع کردند و این در دنیا کار بزرگی است.
هاشمی رفسنجانی کار امام را سرآغاز یک حرکت بزرگ توصیف کرد و افزود: برخلاف فقه شیعه در بسیاری از جاها دست و پای مردم را می‌بندند اما فقه سیاسی نمونه بزرگ کار امام است که باید در مسائل استراتژیک اندیشمندان به بررسی آن بپردازند.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اختلافات شیعیان و سنی‌ها، گفت: مسلمانان در دنیا قدرت عظیمی هستند اما با وجود اختلافات این قدرت کم‌اثر شده است لذا اندیشمندان باید بدون ترس به فکر باشند و بگویند و بنویسند و این مسئله را حل کنند چرا که ما روحانیت برای حفظ اسلام وظیفه خاصی داریم و باید اجازه دهیم که مردم وارد شده و فکر کنند.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به حوادث اخیر لبنان یادآور شد: روز گذشته و پس از حوادث بیروت سردر یکی از مغازه‌ها نوشته شده بود که اینجا حورالعین نیست و از اینجا به بهشت نمی‌روید لذا این لطیفه خوبی است.
وی با بیان اینکه خیلی از مسائل بر زمین مانده و در حد همین قوانین بحث می‌شود تأکید کرد: باید عمق این مسائل را پیدا کرد و از آن صدها قاعده در آورد تا کسی حق خود نبیند که در رأی مردم دخالت کند.
هاشمی رفسنجانی بر همین اساس افزود: اینکه رهبر انقلاب فرمودند رأی مردم حق‌الناس است یک مسئله اساسی و بنیان تفکر جدیدی است و کسانی که رهبری را بیشتر قبول دارند باید روی این مسئله کار کنند.
عضو مجلس خبرگان رهبری در جمع‌بندی صحبت‌های خود با اشاره به وسایل متنوع برای مباحثه و مکاتبه در فضای آزاد خاطرنشان کرد: باید اختلافات را حل کرد و هرچه بماند، هرکسی باید بر اساس تفکر خود عمل کند چرا که این مکتب اهل بیت است.
وی مباحث مطروحه خود را بسیار مهم ارزیابی کرد و با اشاره به در پیش بودن ۲۲بهمن اظهار داشت: مستمعین مهم این جلسه برای اینکه نشان دهند ایرانی‌ها از انقلاب فاصله نگرفته‌اند باید در راهپیمایی ۲۲بهمن شرکت کنند تا نشان دهند انقلاب هیچگاه میان ما غریب نخواهد شد.
