به گزارش مشرق، فارس نوشت: شاعر جوان اهل تهران، مدتها بود که با اصرار دوستانش براي انتشار سرودههايش روبهرو بود، اما متواضعانه از چاپ آنها خودداري ميکرد. چرا که خود را شاعر نميدانست و شعر را وسيله تأمين درآمد و معاش خود نکرده بود. شعر گفتن، پيشه او نبود و چون شغلش سرودن شعر نبود، خالصانهترين اشعار را به آستان ملک پاسبان حضرت رضا (ع) تقديم کرده و با اين آثار فاخر و نغز، لقب ملکالشعرايي حضرت را دريافت کرده است.
سرودههاي قاسم رسا همانند بسياري از شاعران همعصر او در قالبهاي گوناگون به دست مخاطبان رسيده، اما اولويت دادن به مدايح و مناقب چهارده معصوم (ع) و قرار دادن اين بخش در ابتداي ديوان او نشان ميدهد که شعر گفتن براي اهل بيت (ع) براي جوري جنس شاعر يا جلب توجه مذهبيون نبوده است.
رسا با بهرهمندي از روش شاعران زمان خود، به ماده تاريخها نيز بسيار توجه داشته و تصادف زماني و پيوند مناسبتها از نظر اين شاعر بزرگ دور نمانده است. به عنوان مثال، او تقارن عيد سعيد مبعث و عيد باستاني نوروز را با سرودهاي بسيار بلند و فخيم گرامي داشته است. او را در عين حال ميشود شاعري طبيعتگرا، همچنين علاقهمند به گويش شعرهاي اجتماعي ـ سياسي دانست که حتي به مناسبت جشن استقلال افغانستان و آزادگي مردم اين مرز و بوم يا روز پاکستان، شعرهايي در ديوان خود ثبت کرده است.
اين رباعيها نشان ميدهد که رسا چگونه دل در گروي سلطان سرير ارتضا، حضرت رضا (ع) داشته است:
شاهي که گذشت از فلک رتبت او
سوزد دل هر غريب بر غربت او
جـارويکـنان حـرمش بـا مژگان
روبـند غـبار غربت از تربت او
*
مـردان خـدا نهند با ميل و رضا
سر بر در آستان تسليم و رضا
گر طالب وصل دوست را زهر دهند
در راه رضاي دوست نوشد چو رضا
*
در توس حريم هشتمي سرور ماست
دربار رضا وصّي پـيغمبر ماست
تاسايه پرچم رضا بر سر ماست
ايمن ز حوادث جهان کشور ماست
دکتر قاسم رسا، تمام رويدادهاي شهر مشهد و حرم ثامنالحجج را دستمايه سرايش شعرهاي خود قرار داده است و به مناسبتهاي گوناگون از جمله نصب ضريح رضوي در سال 1379 هجري قمري شعر دارد. به اين شعر توجه کنيد:
در مه شعبان به پاس مقدم «قائم»
قائمه عرش کبريا شده قائم
صف زده در پيشگاه شاه خراسان
از پي عرض ادب رجال و اعاظم
روزنه رحمتي ز نو بگشودند
در حرم شاه طوس طي مراسم
قبله هفتم وصي احمد مرسل
حجت هشتم سليل موسي کاظم
شاه خراسان رضا که در حرم او
از پي خدمت ستاده حاجب و خادم
اين شعر تا بدانجا ادامه مييابد که دکتر رسا ميگويد:
اي شه خوبان ترحمي که به پايت
اشک ندامت فشانده بنده نادم
کعبه حاجاتي و شکسته دلان راست
زين در رحمت اميد عفو جرايم
زاده بابالحوائجي و کريمت
منبع فيض و عنايت است و مراحم
شکر اين شاهکار ذوق و هنر يافت
خاتمه بعد از سه سال رنج مداوم
هرکه «رسا» خدمت ضريح رضا کرد
شامل احوال اوست، رحمت دائم
نصب شد اين کعبه از هزار چو بگذشت
سيصد و هفتاد و نه ز هجرت خاتم
ميبينيد که رسا در اين شعر، تمام رويدادهاي مربوط به نصب ضريح را در شعر آورده و تاريخ رخداد هم در پايان شعر ديده ميشود.
* شمهاي از زندگي پرفروغ دکتر قاسم رسا
دکتر قاسم رسا، يکي از پزشکان تهرانيالاصل است که در سال 1290 در شهرري به دنيا آمده، اما از سال 1300 و با آغاز سلطنت پهلوي اول همراه با والدين خود به مشهدالرضا (ع) رفته و در همان ديار ساکن شده است. به همين دليل است که خود را رشديافته سرزمين خراسان ميداند و ميگويد:
گرچه در خطه ري ديده گشودم ليکن
پرورش يافته خاک خراسانم من
سرايندگي، پيشه و حرفه «رسا» نيست، اما طبع رسا و استعداد فوقالعاده از اين شاعر تحصيل کرده او را به اين عرصه دعوت کرده است؛ هرچند اين کار را جز تا جايي که مقدور بوده، تنها براي بيان حق و مداحي اهل حقيقت تعقيب کرده و راه به مسيرهاي ديگر نبرده است. با اين حال، دکتر رسا به مداحي اهل بيت (ع) افتخار ميکند و مخصوصاً قريحه، استعداد و ذوق و کمال خود را مرهون لطف و عنايت دربارنشيني ثامنالحجج (ع) ميداند. تا جايي که در تکبيتي ميگويد:
آن همه ذوق و صفا و ادب و طبع رسا
همه از دولت سلطان خراسان دارم
دکتر رسا با اين که يک پزشک حاذق و طبيب کهنهکار است، اما الفت و انس ديرين خود را با شعر و ادب قطع نميکند و اشعار بسياري ميگويد که برخي از آنها را «ماده تاريخ» ميگويند. قطعات، قصائد، پنديهها، مدحها و مناقب اهل بيت (ع) که حاصل ذوق و طبع شعر اين شاعر بزرگ است، در سالهاي دهه 30 در مجلات و مطبوعات آن زمان منتشر ميشود.
دکتر رسا حافظه قوي داشته و در بديههگويي بسيار ممتاز بوده است. او را به سرودن اشعاري با مضامين بکر ميشناختهاند؛ چرا که بخش عمدهاي از سخنان و کلمات قصار رسول مکرم اسلام (ص) از سوي اين شاعر به صورت قطعات کوتاه به نظم درآمده و مورد توجه مشتاقان واقع شده است.
او در طول حيات خود، هزاران بيت شعر در مدح و منقبت اهل بيت (ع) سرود، اما توانست بخش کوچکي از آن را شامل تنها پنج هزار بيت از آثار منظوم خود را شامل قصايد، غزليات، مثنويها و رباعيات درباره امور ديني و اخلاقي، قسمتي از سخنان نبياکرم (ص) و کلمات قصار مولا امير مؤمنان علي(ع) در ديوان خود و با ويراستاري و تصحيح استاد حبيب چايچيان، شاعر آئيني اهل تهران به سال 1340 هجري شمسي به چاپ برساند.
دکتر قاسم رسا به دليل کثرت آثارش در حوزههاي آئيني، به دريافت لقب مبارک ملکالشعرايي آستان قدس رضوي افتخار يافته بود.