به گزارش گروه فرهنگی مشرق به نقل از فارس، پیش از این در گزارش آشتی تبلیغات بازرگانی صدا و سیما با کتاب خبر از یک اتفاق خیلی خوب دادیم و آن باز شدن پای آگهی‌های بازرگانی کتاب به تلویزیون بود. اتفاقی که مدت‌های زیادی هم ناشران و هم مردم منتظر به ثمر رسیدن آن بودند و رهبر انقلاب نیز بر آن تاکید داشتند.
در آن گزارش وعده داده بودیم به سراغ احمد ذوعلم سرپرست مرکز رسانه‌ای شیرازه برویم و سوالات و ابهامات ناشران و مردم را درباره این طرح و نحوه مشارکت در آن بپرسیم. این وعده هم اینک محقق شده است و در ادامه می‌توانید از چند و چون تبلیغ کتاب در تلویزیون، نحوه درخواست این فرایند و مشارکت در آن با خبر شوید.
**کمیته 6 عضو و تصمیم گیر درباره کتاب و آگهی تلویزیونی
* آقای ذوعلم! ابتدا توضیحاتی بفرمایید که مرکز رسانه‌ای شیرازه با چه هدفی و با چه پیشینه‌ای سراغ تبلیغ کتاب در تلویزیون رفت؟
بعد از صحبت‌های مقام معظم رهبری که ایشان در سال 90 در جمع کتابداران داشتند و اشاره مستقیم کردند به گروه‌هایی که دستی در تبلیغ دارند، به ویژه صدا و سیما، تبلیغ و ترویج کتابخوانی را در دستور کار خود قرار دهند و در همان جا اشاره کردند به اینکه چرا کالاهایی که حتی ممکن است مضر باشد تبلیغ میشود ولی کتاب نه و با توجه به این سخنان آقا در کنار تاکیدهای قبلی ایشان درباره اهمیت کتاب و لزوم همه گیر شدن فرهنگ کتابخوانی و این که فرموده بودند کتاب باید به عنوان یک کالای ضروری در سبد خرید خانواده قرار بگیرد، مجمع ناشران تلاش خود را برای تحقق این امر به کار گرفت. پیرو صحبت های رهبر انقلاب، مکاتباتی میان آقای نیلی مدیرعامل مجمع ناشران با ریاست سازمان صدا و سیما انجام شد که در نهایت به دستور جناب آقای ضرغامی مبنی بر شکل گیری کمیته‌ای برای پخش آگهی‌های بازرگانی در اداره کل بازرگانی سازمان منجر شد. این کمیته 6 عضو دارد که یکی از اعضای آن مجمع ناشران انقلاب اسلامی است. نتیجه همه این فعالیت‌ها هم به اینجا رسید که اولین آگهی کتاب از تلویزیون پخش شد.
* این کمیته کتاب از چه زمانی تشکیل شده است؟
اولین جلسه این کمیته در تیرماه سال جاری برگزار شد. تا کنون 9 جلسه برگزار شده و از میان کتاب‌هایی که در کمیته مطرح شده 18 کتاب برای تولید و پخش آگهی به تصویب اعضای آن کمیته رسیده است.
* شیوه مطرح شدن کتاب‌ها در کمیته چگونه است؟
تا الان ما به تعدادی از ناشران اطلاع رسانی کرده‌ایم و چون پخش آگهی کتاب در صدا و سیما مرسوم نبوده، اطلاع رسانی ما هم محدود بوده است. با 100 ناشر تماس داشتیم و به آنها اعلام کردیم می‌توانند برای کتاب‌هایشان آگهی تلویزیونی داشته باشند. در مجموع استقبال، استقبال خوبی است و حتما با پخش آگهی اول و آگهی‌های بعدی، درخواست ناشران بیشتر میشود. با مطرح شدن این کتاب‌ها در کمیته کتاب توسط مجمع ناشران و بعضا دیگر اعضای کمیته، کمیته در مورد نحوه و تعداد پخش آگهی هر کتاب تصمیم گیری می‌کند. البته این کمیته آیین نامه‌ای برای تصمیم گیری درباره کتاب‌ها در موضوعات مختلف و درصد کتاب های هر موضوع دارد که بر اساس آن عمل می کند. کتاب‌هایی که تاکنون مطرح شده‌اند در حوزه‌های کودک، نوجوان، تاریخ، دین، ورزش و سلامت، روانشناسی و خانواده و ادبیات بوده‌اند که تاکنون به جز حوزه ورزش و سلامت کتاب‌های مختلف در حوزه‌های دیگر تصویب شده‌اند.
** مرحله اول آگهی کتاب: هر ناشر، یک کتاب
*در هر یک از این حوزه‌ها کتاب‌ها باید سهم مساوی در تبلیغ داشته باشند؟ یعنی میزان تبلیغ کتاب در هر یک از این حوزه‌های تعریف شده برابر است؟
نه. سهم هر حوزه به نسبت به کل کتاب‌هایی که تبلیغ میشود بنابر اقتضائات هر حوزه متفاوت است. کتاب‌های کودک و نوجوان، ادبیات و روانشناسی و خانواده هم به دلیل اهمیتشان و هم به علت درخواست بیشتر جامعه، ضریب بیشتری از کتاب‌ها را برای تبلیغ دارد ولی در مجموع کمیته تصمیم گرفته به دلیل اینکه ممکن است ناشران زیادی بخواهند کتاب‌هایشان در بازرگانی مطرح شود، در این مرحله از هر ناشر بیش از یک کتاب تبلیغ نشود. البته با توجه به حجم کتاب‌های خوب و ناشران درخواست کننده این روند فعلا به همین شکل ادامه خواهد یافت.
**هدف دیده شدن کتاب نیست، رسیدن کتاب به دست مخاطب مهم است
* و این تبلیغ‌ها کاملا رایگان است؟
بله، با همکاری خوب دوستانمان در اداره کل بازرگانی سازمان، پخش آگهی کتاب‌ها در این مرحله به صورت رایگان است. البته ما تاکید داریم که استاندارهای فنی و محتوایی ساخت آگهی به خوبی رعایت شود. چون کتاب یک کالای مهم است و نمی‌خواهیم ناشری آگهی با کیفت پایین بسازد که اثر نامطلوب بر کتابش بگذارد و تاکید کرده‌ایم که هم استانداردهای فنی و هنری کارها رعایت شود و هم اطلاعات کافی درباره کتاب داده شود که شیوه توزیع کتاب چگونه است و مخاطب چگونه می‌تواند به کتاب دسترسی پیدا کند تا این آگهی اثر بخش باشد. هدف ما صرفا اینکه کتابی دیده شود، نیست، بلکه کتاب باید به دست مخاطب برسد و در چرخه اقتصادی ناشران اثرگذار باشد. البته تا کنون هم آگهی‌هایی بوده که خود ناشر ساخته و هم آگهی‌هایی که ما در شیرازه برای ناشران تهیه کرده‌ایم. هیچ اجباری در این باره نیست که شیرازه آگهی تبلیغاتی بسازد بله که ما تاکید داریم که گروه های هنری بیشتری درگیر تولید آثاری با محتوای کتاب و از جمله آگهی های تبلیغاتی شوند.
* آگهی‌های ساخته شده، قرار است چند بار و در چه ساعت‌هایی پخش شود؟
طبق تصمیم کمیته قرار است هر آگهی بین 30 تا 55 بار در یک بازه زمانی مشخص از شبکه‌های مختلف سیما پخش شود. البته با توجه به محتوای هر کتاب، آگهی آن در شبکه هایی که مخاطب اصلی آن کتاب را دارد، دفعات بیشتری پخش خواهد شد. مثلا آگهی کتاب های کودک بیشتر در شبکه 2 و شبکه پویا پخش میشود. یا اگر موضوع کتاب خانواده است، در شبکه 2 پخش میشود. ولی همه آگهی‌های بازرگانی در باکس بازرگانی و در کنار دیگر تبلیغات بازرگانی پخش میشود.
**مدیران سازمان صدا و سیما به همراه عضوی از شیرازه
*ساعت پخش پیام‌های بازرگانی چه زمان‌هایی است؟ در ساعت‌های پر مخاطب جایی دارند؟
با همکاری خوب دوستان اداره کل بازرگانی، چینش پخش آگهی‌ها چینش خوبی بوده و در باکس‌های زمانی خوبی گنجانده شده است و قرار است در ساعت‌هایی قرار گیرد که تاثیر بیشتری داشته باشد.
*اعضای کمیته 6 نفره متشکل از چه کسانی است؟
تعدادی از اعضای کمیته از مدیران سازمان صداو سیما هستند و مدیر عامل مجمع ناشران انقلاب هم یکی از اعضای این کمیته است.
* به نظر می‌رسد راه باز شدن پای تبلغیات کتاب به تلویزیون راه پر پیچ و خم و دشواری بود. قرار بود نتیجه فعالیت‌های مجمع ناشران سال پیش در حوزه تبلیغات بازرگانی ثمر دهد، این دشواری‌ها چه بود که کار را با تاخیر همراه کرد؟
یک بخش آن این است که کار، کار جدیدی است. این که ناشران ذهنیت پیدا کنند که آگهی بازرگانی می‌تواند در فروششان اثر گذار باشد، قاعدتا زمان بر خواهد بود. از سوی دیگر هزینه گردش مالی تولید و توزیع یک کتاب اصلا قابل مقایسه با کالاهای دیگر از جمله کالاهای خوراکی و مصرفی نیست. بنابر این یک ناشر قادر نیست مانند صاحبان دیگر کالاها برای تبلیغات خود هزینه کند. مسئله دیگر این بود که اداره کل بازرگانی صدا و سیما هم محدودیت‌هایی برای خود داشت اما الان با مساعدت‌های دوستان کار به خوبی آغاز شده و امیدورام وقتی پخش این آگهی‌ها روی روال خودش قرار بگیرد، راه خود را بهتر ادامه دهد.
**برای اعضای کمیته خصوصی و دولتی بودن تفاوتی ندارد
*اولین کتابی که تبلیغ شده است، کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان است که یک ناشر دولتی به حساب می‌آید. یقین دارم یکی از نگرانی‌های ناشران، تفاوت گذاشتن بین ناشر خصوصی و دولتی است. شما چه تضمینی دارید که هیچ تفاوتی نباشد؟
هیچ تفاوتی بین ناشر خصوصی و دولتی در کمیته وجود ندارد و آنچه که برای کمیته مهم است خوب بودن کتاب است و این خوب بودن اعم از محتوای خوب، ویرایش خوب، کتاب سازی و گرافیک خوب و حتی در مرحله بعدی توزیع خوب کتاب است. شاهد حرفم هم این است که دومین آگهی کتاب برای مجموعه کتاب‌های نارنجی انتشارات قدیانی است که یک ناشر خصوصی است. کتاب بعدی که قرار است آگهی بازرگانی‌اش پخش شود هم کتاب «چرا خدا چنین کرد؟» انتشارات جمال است که در مقایسه با انتشارات قدیانی، انتشارات کوچکتری به حساب می‌آید و گردش مالی‌اش هم قابل مقایسه نیست. بنابر این برای اعضای کمیته خصوصی و دولتی بودن تفاوتی ندارد. البته ممکن است برای بعضی‌ها این شائبه پیش بیاید که ناشر پول دارتر بخواهد آگهی‌های بیشتری پخش کند که کمیته با تصمیم خود مبنی بر اختصاص یک کتاب به هر ناشر این مشکل را برطرف کرده است.
*اسامی 18 کتابی را که قرار است به ترتیب از شبکه‌های مختلف آگهی بازگانیشان پخش شود، می‌فرمایید؟
تعدادی از کتاب‌هایی که ان‌شاء الله آگهی‌هایشان به تدریج پخش میشود عبارتند از کتاب «رنج» انتشارات شاهد، کتاب «چرا خدا چنین کرد» انتشارات جمال، مجموعه 52 جلدی «کتاب‌های نارنجی» انتشارات قدیانی، کتاب «قاصد خنده رو» انتشارات روایت فتح، کتاب «قصه عاشورا» نشر وزیر، مجموعه کتاب‌های «آن روزها» انتشارات کتاب قاف، «اطلس بدن انسان» انتشارات پیام محراب، «یک عاشقانه آرام» نادر ابراهیمی انتشارات روزبهان، «به روایت اول شخص مفرد» نشر آرما، «25 راه که والدین می‌توانند...» انتشارات همشهری و «ورمشو» شهرستان ادب است.
**کتاب‌های نفیس و درسی در کمیته بررسی نمی‌شود
* تا آنجا که من مطالعه کرده‌ام، تقریبا همه، کتاب‌های خوبی هستند.
بله. البته ما از ناشران خواسته‌ایم چند کتاب را به ما پیشنهاد بدهند و توی این کمیته هم خیلی با دقت و موشکافانه بررسی می‌شوند که هم کتاب خوب باشد، هم خوش خوان و هم قابل استفاده برای عموم. یعنی آنچه که در این کمیته بررسی نمی‌شود، کتاب‌های خاص و کتاب‌های تخصصی، کتاب‌های نفیس و کتاب‌های درسی است. البته شرکت‌های پخش کننده کتاب نیز می‌توانند درخواست تبلیغ کتابی را بدهند.
*و این درخواست را باید از راه شما در کمیته کتاب مطرح کنند؟
بله. الان درخواست آگهی کتاب‌ها به مرکز رسانه‌ای شیرازه می آید و ما آنها را در کمیته مطرح می‌کنیم و کمیته در مورد کتاب‌های تصمیم گیری می‌کند.
*میان صحبت‌هایتان اشاره کردید که بعضی ناشران از پخش آگهی کتاب‌هایشان انصراف دادند. پخش آگهی کتاب در دور اول که هزینه‌ای برایشان ندارد و قاعدتا باید استقبال کنند از این فرصت، پس چرا انصراف دادند؟
البته تعداد این ناشران که من گفتم زیاد نیست و در کل 2-3 ناشر انصراف دادند. یکی دو ناشر، ناشر دولتی بودند که تغییرات مدیریتی در آنها اتفاق افتاد. ناشری هم بود که با اینکه پخش رایگان است، می‌گفت من هزینه ساخت تیزر را هم ندارم. یک دلیل دیگرش هم این است که نتیجه پخش آگهی کتاب را ناشران ندیده‌اند و فکر می‌کنم بعد از پخش چند تیزر استقبال‌ها بیشتر شود همان طور که بعد از پخش آگهی کتاب اعترافات غلامان تماس‌های از سوی ناشران بیشتر شده است.
