گروه‌ بین‌الملل مشرق – «مایکل آدلر Michael Adler» تحلیل‌گر کهنه‌کار آمریکایی و عضو اندیشکده «وودرو ویلسون» که حوزه تخصصی‌اش برنامه هسته‌ای ایران است، در دهه هشتاد میلادی خبرنگار ویژه خبرگزاری فرانسه در پاریس، بانکوک، کویت، سارایوو، بُن، برلین و وین بوده است.

آدلر سابقه حضور در جنگ‌های برمه در سال 1988، حضور در کویت پس از جنگ خلیج فارس، جنگ بوسنی و اتحاد آلمان و سقوط موبوتو در زئیر را نیز تجربه کرده است و هم اکنون به عنوان تحلیل‌گر مسائل ایران و بخصوص برنامه هسته‌ای، در اندیشکده وودرو ویلسون فعال است

 آدلر یک کتاب نیز در درباره "دیپلماسی در بحران هسته‌ای ایران" نوشته است. آدلر همواره در مذاکرات هسته‌ای ایران حضور داشته است و در شهرهای تهران، ژنو، بروکسل، برلین، نیویورک و طرابلس نیز حضور داشته و از آن‌ها گزارش داده است.

در ادامه، گفت‌وگوی خبرنگار اعزامی مشرق به ژنو با این تحلیل‌گر برجسته مسائل غر‌ب‌ آسیا و شمال آفریقا از نظرتان می‌گذرد:

آدلر: هدف این است که به نتیجه‌ای برسیم که مورد توافق همه باشد. همه می‌گویند که این مذاکرات بسیار جدی هستند؛ و علی‌رغم آن‌چه در فضای بیرون گفته می‌شود، مذاکرات بسیار آرام و متمرکز هستند و در فضایی بسیار خوب انجام می‌گیرند. به نظر من برخی مسائل اساسی وجود دارد که باید حل شوند؛ مثلاً حق غنی‌سازی که برای ایران بسیار اهمیت دارد، و دارند درباره آن بحث می‌کنند. اگرچه سندی که قرار است امضا شود 2.5 تا 3 صفحه بیش‌تر نیست، اما روند مذاکرات بسیار طولانی شده است؛ این خود نشان می‌دهد که نوشتن سند به خودی خود دشوار نیست، بلکه آن‌چه در پشت پرده سند می‌گذرد اهمیت دارد. به نظر من رسیدن به راه‌حل مشترک بسیار دشوار است و شاید حتی محقق نشود؛ اما همه به این توافق مایل هستند و دارند برای آن سخت تلاش می‌کنند.

مشرق: در دور قبلی هم دیدیم که دو طرف به رسیدن به توافق بسیار نزدیک شدند؛ اما این اتفاق نیفتاد. بنابراین ایران تصمیم گرفت صرفاً با خانم اشتون مذاکره کند؛ زیرا معتقد بود در بین اعضای 1+5 اختلاف‌نظر وجود دارد. آیا این اختلاف‌نظر واقعیت دارد یا دلیل دیگری پشت شکست مذاکرات وجود دارد؟

آدلر: 1+5 سند مشترکی را منتشر کرده‌اند؛ بنابراین هر اختلاف‌نظری هم که در بینشان وجود داشته باشد، باز هم توانسته‌اند به سند مشترکی دست پیدا کنند. این سند مشترک است که باید به بحث گذاشته شود. این‌که خانم اشتون انجام مذاکرات را به عهده دارد خود نشانی از اتحادنظر اعضای گروه است؛ زیرا وی به نمایندگی از تمام اعضا مذاکره می‌کند.

مشرق: فواید رسیدن به توافق برای هر دو طرف، هم ایران و هم 1+5 چیست؟

آدلر: اولین نتیجه‌ای دو طرف را راضی می‌کند پایان دادن به یک درگیری ده ساله‌ای است که می‌تواند منجر به جنگ نظامی شود؛ ایران را از نظر اقتصادی در دنیا منزوی کرده است؛ کشورهای خلیج [فارس] و خاورمیانه را از ایران هسته‌ای و نفوذ این کشور ترسانده است. فواید اقتصادی برای هر دو طرف وجود دارد: حفظ جریان نفت، حفظ صلح در شرایطی که دنیا وضع اقتصادی شکننده‌ای دارد. مسلماً فواید زیادی وجود دارد و به همین خاطر است که مذاکرات بسیار جدی پیگیری می‌شود.

مشرق: به عنوان متخصصی که هم سیاست‌های ایران و هم سیاست‌های آمریکا را به خوبی می‌شناسد؛ به نظر شما منافع آمریکا از شرکت در مذاکرات چیست؟ و منافع ایران چیست؟

آدلر: منفعتی که آمریکا می‌برد اولاً، حفظ صلح است؛ دولت اوباما نمی‌خواهد وارد جنگ دیگری بشود. دوماً، حفظ جریان نفت است. سوماً، اطمینان از این است که اسرائیل تحت تهدید نیست؛ عربستان تحت تهدید نیست؛ زیرا این دو از متحدان اصلی آمریکا هستند. همچنین همان‌طور که اوباما اعلام کرد، منافع استراتژیک هم وجود دارد: جلوگیری از اشاعه سلاح‌های هسته‌ای و حفظ تعادل هسته‌ای در دنیا. برای ایران هم پیوستن به نظام جهانی مهم است؛ به راه افتادن اقتصاد اهمیت دارد؛ به علاوه، برنامه هسته‌ای هم بسیار مهم است. این کشور می‌خواهد برنامه هسته‌ای داشته باشد و دارد می‌کوشد برنامه هسته‌ایش از منظر جامعه جهانی هم رضایت‌بخش باشد.