به گزارش گروه فرهنگی مشرق به نقل از تسنیم، مرتضی شایسته تهیه کننده درباره خصوصی یا دولتی بودن سینما گفت: به هیچ وجه موافق این نیستم که سینمای ایران طی این سال ها به صورت محض دولتی بوده است. محمدحسین فرحبخش،سیدجمال ساداتیان و حمید و مجید مدرسی، خودم و برادرم جزو افرادی بودیم که فیلم مستقل تولید کرده ایم. اگر وام بدهند می گیریم اما الان 8 سال است که وام نمی دهند و من فیلم هایی مثل «من همسرش هستم» و یا «آتیش بازی» را بدون حمایت دولتی ساختم.
 
جواد شمقدری مدیر عامل سابق سازمان سینمایی در این رابطه عنوان کرد: سینمای ایران در طول 30سال گذشته بین 10 تا 20 درصد متعلق به بخش خصوصی بوده و در قسمت هایی هم حضور بخش دولتی 80 درصد شده است. دولت به دلیل اینکه می خواهد از سینما حمایت کند، حمایت هایی عام دارد که در فعالیت هایش مستتر است. مثلا قیمت نگاتیو یا پازیتیو نسبت به قیمت بازار یک هشتم است اما بخش عمده این سرمایه گذاری ها با خود تهیه کنندگان است.
 
مرتضی شایسته افزود: اکثر فیلم ها با دوربین های جدید دیجیتالی ساخته می شود و دیگر نیازی به نگاتیو یا پازیتیو نبود و نگرفتند. اشکالی وجود دارد و آن این است که آقای شمقدری بخشی از کار را دولتی کردند و خود فارابی تعداد 45 فیلم ساخت. اگر قرار بود این فیلم ها را بخش خصوصی بسازد، یا نمی ساخت یا نوع خوب آن را می ساخت.
 
شمقدری اظهار کرد: تصدی گری و دولتی بودن دو مقوله جداست. صحبت های آقای شایسته ناظر بر تصدی‌گری است، یعنی پول دولت را به تهیه کننده خصوصی برای ساخت اثر بدهند. حدود 30 میلیارد سرمایه را دولت می آورد و بخش خصوصی بیشتر از 10 میلیارد نمی‌آورد؛ بنابراین 75 درصد این سرمایه گذاری سهم دولتی است. سازمان سینمایی برای حمایت بخش خصوصی و انتقال سرمایه ها به وجود آمد تا در فرآیند تولید دخالتی صورت نگیرد.
 
شهاب شهرزاد کارشناس-مجری برنامه خطاب به شایسته با طرح سوالی گفت: فرض کنید دولت بودجه ای را برای فیلم های فاخر فارابی تعیین می کند و فیلمسازی می خواهد آن را بسازد، مشکل شما با آن چیست؟
 
شایسته پاسخ داد: اولا تهیه کننده بخش خصوصی کنار می رود، دوم اینکه بسیاری از این سوژه ها را در بخش خصوصی نمی سازند. شاید بخش خصوصی تنها 3 یا 4 فیلم فاخر را می ساخت و خیلی از این فیلم ها را نمی شود پخش کرد. دستمزدها نیز به مراتب زیاد شده است. مثلا یک فیلم که می تواند با بودجه کمتری تمام شود، بیشتر بودجه صرف می کند.

مرتضی شایسته با رد پیام شنوندگان درباره اینکه خودش از سینمای دولتی شروع کرده و مافیای پخش به وجود آورده است،گفت: از همان روز اول که وارد سینما شدم در بخش خصوصی بودم.فیلم هایی مثل مادر،روز روشن،کانی مانگا و می خواهم زنده بمانم جزو بخش خصوصی است. مجموع کمکی که از فارابی گرفتم 100 تا 150 میلیون تومان است که به فارابی برگردانده شده است و این ربطی به مافیای پخش ندارد. اصلا مافیای پخشی وجود ندارد و تنها 30 دفتر فعال شده که یکی از آنها ما هستیم.
 
وی افزود: دوستان ما برای انجام کار انگیزه خود را از دست دادند چون بسیاری از فیلم ها دولتی شده اند و پخش خصوصی ندارد و بیشتر به دنبال بنیاد سینمایی و فارابی رفته ایم.
شهاب شهرزاد بیان کرد:آمریکا در هالیوود برای یک فیلم 300 میلیون دلار سرمایه گذاری می کند اما در سینمای ایران فیلمی که در اولویت نظام جمهوری اسلامی است،ممکن است بخش خصوصی روی آن سرمایه گذاری نکند. آیا این موضوع وظیفه دولت را برای حمایت از یک فیلم ارزشی از بین می برد؟
 
مرتضی شایسته پاسخ داد: اگر فیلم ارزشی باید ساخته شود و بخش خصوصی بودجه آن را ندارد، باید بخش دولتی به عنوان حامی مالی یا شریک وارد کار شود. اگر خود نهادهای دولتی بخواهند به عنوان تهیه کننده و تولید کننده عمل کنند، صحیح نیست و من با آن مخالفم.
 
شمقدری توضیح داد: این سیاست بسیار خوب است که دولت تصدی گری را کم و به بخش خصوصی واگذار کند. اگر به سهم سرمایه گذاری در سینما برگردیم، در هیچ جای دنیا حتی هالیوود فرهنگ به تنهایی نمی تواند از لحاظ اقتصادی خودش را تأمین کند و برگشت سرمایه در جای دیگری است. کمپانی های بزرگ هم زیرمجموعه دولتند و یا نماینده ای در کنگره برای تصویب بودجه شان دارند. فیلم هایی هم وجود دارند که باید ساخته شوند اما اینکه این فیلم چقدر هزینه داشته و چقدر می توانست بازگشت سرمایه داشته باشد، جزو حواشی است و نکته مهم آن است که این فیلم باید ساخته شود.
 
شهاب شهرزاد خطاب به شایسته گفت:اگر دولت به هالیوود کمک می کند، نتیجه آن ساخت آثار فاخری است است که اندیشه ای را منتقل می کند،مخاطبان انبوه و بازدهی اقتصادی دارد. آیا اگر قرار است سینمای دولتی وجود داشته باشد و دولت 30 میلیارد صرف تولید کند، بهتر نیست صرف تولیداتی شود که تضمینی برای بازگشت سرمایه پیدا کند؟ چرا بعضی فیلم ها ساخته می شوند اما اجازه پخش ندارند؟
 
شایسته پاسخ داد: کیفیت این فیلم ها به گونه ای است که نمی تواند در مواجهه با مردم کاری انجام دهد. وقتی این فیلم ها را پخش کننده ها می بینند، قبول نمی کنند. تهیه کنندگانی که انتخاب شده اند معمولا مدیران تولید یا تدارکات بوده اند که ارتقای درجه گرفته و تهیه کننده شده اند. مثلا فیلمی مثل فرزند چهارم 2 میلیارد برآورد هزینه داشت اما تا الان 100 میلیون تومان فروخته است و سینماها معتقدند ما آن را اکران نمی کنیم چون تماشاچی ندارند وبخش پخش آن را قبول نمی کند.این نوع فیلم ها چاره ای جز سپرده شدن به تلویزیون ندارند.
 
شمقدری دراین رابطه گفت: در هالیوود 700 فیلم اکران می شود اما فقط 300 تا اکران می شود و 400 فیلم اصلا به اکران نمی رسد. در سینمای ایران 30 درصد فیلم ها قابل اکران هستند اما سینمای ایران متأسفانه سالن نمایش مناسب ندارد. ما سینمای پردیس هویزه مشهد را بازسازی کردیم که همپای آزادی هستند و مردم با این امکانات قطعا به سینما می آیند. فیلم فرزند چهارم از همان آغاز برای اکران ساخته نشده بود.
 
در ادامه سید ضیاء هاشمی رئیس هیئت مدیره جامعه صنفی تهیه کنندگان روی خط«نگاه نقره ای» آمد و درباره مخاطب نداشتن فیلم های دولتی تشریح کرد:جامعه صنفی تهیه کنندگان معتقدند دولت نباید در عرصه تولید وارد شود؛ وقتی دولت وارد کار می شود، برای تولید مفسده ایجاد می کند. اصلا توان برگشت مثلا 5 میلیارد تومان سرمایه وجود ندارد. مثلا برای فیلمی برآورد هزینه 500 میلیون تومانی می شود اما 2 میلیارد و 800 میلیون بودجه می گیرد. فیلم بوسیدن روی ماه برآورد بودجه 180 میلیونی داشت اما 1 میلیارد و 200 میلیون تومان از شهرداری پول گرفتند.
 
این تهیه کننده ادامه داد: معتقدم دولت باید طی سال های طولانی وارد بحث زیرساخت ها و ساخت سالن نمایش شود. ما احتیاج به 500 سالن نمایش در تهران داریم. اگر فیلمی هم برای اکران نباشد اما به صورت گسترده توزیع شود، به طور قطع فروش بیشتری پیدا می کند.
 
شمقدری درباره صحبت های هاشمی عنوان کرد: به دلیل متصل بودن بودجه سینما به نفت، عملکرد های نظارتی و نحوه کاربرد هزینه ها پایین می آید و من این سوء استفاده را تأیید می کنم و سود در تولید است. ما در حوزه ساخت و ساز با سازمان بازرسی مشکل داریم چون معتقد است بودجه ما برای فعالیت فرهنگی است و حق ساخت و ساز عمرانی نداریم. ما فقط توانستیم به نام بازسازی، سینمای هویزه را مدرن کنیم. قرارشد به نسبت پروژه پولی را به تهیه کننده بدهیم، او بخشی از سرمایه را بیاورد و از خودش هم تعهد می گیریم که بعد از سودآوری، آن پول به صندوق حمایت از سینمای ملی ایران بازگردد.
 
علیرضا داوودنژاد فیلمساز نیز در ادامه روی خط «نگاه نقره ای» آمد و تصریح کرد: اصولا قبل از بحث درباره لزوم وجود سینمای دولتی یا خصوصی، باید درباره این صحبت کنیم که آیا می خواهیم سینما داشته باشیم یا نه؟
 
این فیلمساز افزود: دوستان معتقد به سینمای خصوصی هستند اما من در این خصوص تردید جدی دارم چون برای داشتن سینما و وارد شدن فیلم ها به سالن نمایش، به این احتیاج داریم که بازار سینما داشته باشیم. بخش عمده درآمد ما نصیب قاچاقچیان می شود و به خصوص درشهرستان ها از روی فیلم ها به آسانی تکثیر می شود و اصلا قانونی وجود ندارد. نباید اجازه بدهیم حقوق ویدئویی ما در داخل کشور به تاراج برود. فیلم های ما به راحتی در اتوبوس ها و هواپیما بدون پرداخت حق به تهیه کننده نشان داده می شود.
 
شمقدری در پاسخ به داوودنژاد خاطرنشان کرد: قرارست یک سوم سرمایه گذاری به شبکه خانگی برگردد. ما دو بار با مسئولان وزارت راه جلسه گذاشتیم تا حقوق کپی رایت فیلم را بخرند. در شهرستانها هم معتقد نبودند که این مسأله جرم است. نهایتا به این نتیجه رسیدیم که احتیاج به سند سینما داریم که در پایان همه را موظف به اجرا کند. بنابراین سند سینما در صحن عالی شورای انقلاب فرهنگی پیگیری شد و امیدواریم در این دولت پیگیری شود. ما دو بند داریم؛ اول کلیه دستگاه های امنیتی و اطلاعاتی موظفند برای رعایت حقوق سینمایی طبق نظرات کارشناسان سینمایی همراهی کنیم. دوم اینکه وزارت راه حداقل 30 درصد از حقوق رایت فیلم های فرهنگی را پیش خرید کند. صداوسیما باید 70 درصد از فیلم های ما را پخش کند اما 20 درصد را به قیمتی که می خواهد می خرد.
 
علیرضا داوودنژاد در پایان گفت: درباره اینکه دولت جدید می خواهد سینمای ما را به چه سمتی ببرد،حرفی ندارم اما معتقدم بدون ایجاد صنوف واقعی که متشکل از تمام اهالی سینما و جزو دست اندرکاران سینما باشند، نمی توانیم کاری از پیش ببریم. باید مسئولان اصلی تصمیم بگیرند که آیا می خواهند به معنای واقعی نظام رسانه ای خود را نجات دهند یا نه؟
 
گفتنی است «نگاه نقره ای» به تهیه کنندگی فرهاد دهنوی و با اجرای شهاب شهرزاد کارشناس-مجری جمعه ها ساعت 17:00 روی موج اف.ام ردیف 103.50 از رادیو گفتگو پخش می شود.