گروه سياسي مشرق - اینکه یک رییسجمهور پس از پایان دوران ریاست جمهوری خود به چه کاری مشغول میشود نکتهای است که همواره مورد توجه مردم بوده است. در طول سالهای پس از انقلاب پس از پایان دوران ریاست جمهوری یک فرد در جمهوری اسلامی ایران همواره آیندهای برای وی ترسیم میشد که پس از پایان دوران خود به آن کار مشغول شود.
رؤسای جمهوری قبلی بعد از پایان دوره چه کردند؟
از بنیصدر رئیس جمهوری که مخلوع شد و محمدعلی رجایی که شهید شد، بگذریم به دوران ریاست جمهوری آیتالله علی خامنهای میرسیم. در پایان دوران ریاست جمهوری ایشان در سال 1368 که همزمان شد با رحلت امام خمینی(ره) شد، مجلس خبرگان رهبری ایشان را به عنوان رهبر انقلاب اسلامی انتخاب کردند.
پس از آیتالله خامنهای نیز آیتالله هاشمی رفسنجانی از سوی مردم به عنوان رییسجمهور انتخاب شد که پس از هشت سال و پایان این دوران در مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس خبرگان رهبری فعالیت داشته و دارد. گفتنی است در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی حزب سازندگی که یک حزب دولت ساخته بود فعالیت خود را آغاز کرد و تا به امروز نیز فعالیتهای پراکندهای دارد.
سید محمد خاتمی نیز که از سال 76 تا 84 ریاست جمهوری کشورمان را بر عهده داشت با پایان دوره مسئولیت خود موسسه گفتوگوی تمدنها و بنیاد باران را سکانداری کرد که تا به امروز نیز به همان کار مشغول است. البته حزب مشارکت نیز که از احزاب دولت ساخته بود در دوران خاتمی و تا سال 88 مشغول به فعالیت بود که خط فکری وی را دنبال میکرد.
اما محمود احمدینژاد که این روزها تنها یک ماه تا پایان دوران ریاست جمهوری خود فرصت دارد آیندهای کاملا نامعلوم را پیشرو دارد. مشخص نیست که احمدینژاد با پایان دوران ریاست جمهوری خود به چه کاری مشغول خواهد شد؟ آیا پست و مسؤولیت خاصی میگیرد؟ آیا برای آینده کاری خود رایزنی کرده است؟ آیا از سالها قبل در این مورد برنامهریزی کرده است؟
احمدی نژاد در اولین اظهار نظرهای خود پیرامون آینده سیاسی خود در جمع اندیشمندان روس اینگونه گفته است که «ممکن است انسانی تاجر و سرمایهدار خوبی باشد اما در سیاست نیز فعالیت داشته باشد و من میتوانم در حوزه سیاسی فعال بمانم و البته در دانشگاه نیز تدریس کنم و اگر زنده باشیم در خدمت شما خواهم بود.»
این اولین اظهارنظر رسمی احمدی نژاد در خصوص آینده کاری خود بعد از اتمام دوره ریاست جمهوری است.
با توجه به شخصیت و رویهای که احمدی نژاد در این هشت سال داشته است به نظر نمی رسد که او آرام در گوشهای بنشیند و فعالیت سیاسی خاصی انجام ندهد. بر این اساس، گمانههای مختلفی درباره فعالیتهای بعدی احمدینژاد مطرح است؛ از تدريس در دانشگاه گرفته تا راهاندازی یک حزب یا بنیاد خاص.
حال باید ببینیم که احمدینژاد پس از پایان آخرین روز کاری خود که مصادف شده است با روز جهاني قدس چه تصمیمی برای آینده کاری خود در عرصه سیاست خواهد گرفت.
از آنجا که روز 12 مرداد به عنوان روز برگزاري مراسم تنفيذ حکم رياست جمهوري حسن روحانی توسط رهبر معظم انقلاب تعيين شده است لذا 11 مرداد که آخرين جمعه ماه مبارک رمضان و مصادف با روز جهاني قدس است، آخرين روز کاري محمود احمدينژاد و همکارانش در قوه مجريه خواهد بود.
- در ادامه برخی از این این گمانه زنی ها را در خصوص آینده کاری محمود احمدی نژاد و همراهانش را بررسی می کنیم.
بازگشت به اصل خویش و تدریس در دانشگاه
احمدی نژاد قبل از برعهده گرفتن پستهای اجرایی به عنوان یکی از اعضای هئیت علمی دانشگاه علم و صنعت شناخته میشد و از سال ۱۳۶۸ عضو هئیت علمی این دانشگاه بوده است و در سال ۱۳۷۶ موفق به اخذ مدرک دکتری خود شده است. او در دانشکده عمران این دانشگاه سالها به تدریس پرداخته است و طي سالهاي فعالیت در اين دانشگاه، تدوين مقالات و پژوهشهاي علمي، راهنمايي دهها پاياننامه کارشناسي ارشد و دکتراي تخصصي در زمينههاي مختلف مهندسي عمران، راه و حمل و نقل و مديريت ساخت را بر عهده داشته است. احتمال اینکه بعد از ریاست جمهوری به دانشگاه علم و صنعت برگردد بسیار زیاد است، البته به نظر میرسد تدریس در دانشگاه تنها یکی از فعالیتهای احمدی نژاد پس از ریاست جمهوری باشد و او در کنار تدریس در دانشگاه، فعالیتهای سیاسی دیگری را نیز دنبال کند.
پیرامون همین موضوع، عباس امیریفر از حامیان اسفندیار رحیم مشایی و احمدی نژاد و همچنین رییس شورای فرهنگی نهاد ریاست جمهوری طی گفتوگویی پیرامون آینده احمدی نژاد، در پاسخ به این سوال که آیا احتمال دارد احمدی نژاد و افراد نزدیک به وی برای تداوم گفتمان خود اقدام به تشکیل حزب، گروه یا بنیادی کنند؟ گفت است: بعید میدانم که چنین اتفاقی بیفتد. آقای احمدینژاد ترجیح میدهند به عنوان یک شهروند با تودههای مردم ارتباط برقرار کند که یکی از بهترین راههای این ارتباط حضور در دانشگاه و تدریس است.
امیریفر با بیان اینکه تعامل با تودههای مردم و تلاش برای خدمتگزاری به آنها از اولویتهای احمدینژاد است، گفت: تدریس در دانشگاه و معلمی که شغل انبیاء است و تعامل هر چه بیشتر با دانشجویان و مردم قطعا یکی از برنامههای آقای احمدینژاد بعد از پایان دولت است.
بازگشت دوباره به «بهشت»
یکی از شایعات جالبی که پیش از انتخابات شورای شهر چهارم مطرح شد، شهردار شدن مجدد احمدی نژاد بود. برخی این شایعه را ساخته جریانات نزدیک به دولت می دانستند و آن را خیلی جدی تلقی نمی کنند. همچنین چمران، رئیس شورای شهر تهران، این موضوع را در حد یک شایعه دانست و گفت که نباید به اینگونه شایعات توجه کرد.
آیا احمدینژاد حزب تأسیس کند؟
آنچه مشخص است این است که احمدینژاد اعتقادی به انجام کار حزبی ندارد ولو اینکه بارها اعلام کرده خود را وامدار هیچ حزب و گروهی نمیداند و در واقع با رأی مردم و نه با فعالیت و پشتوانه حزبی به سمت ریاست جمهوری رسیده، لذا تشکیل یک حزب سیاسی و دولت ساخته و راهبری آن از سوی وی تقریبا محال به نظر می رسد.
اظهارنظر بحثبرانگیز احمدینژاد و «بنیاد بهار»
محمود احمدینژاد رئیس جمهور دولت دهم که روزهای پایانی خود را در پاستور می گذراند، چندی پیش در حاشیه مراسم ثبت جهانی کاخ گلستان که در موزه کاخ گلستان برگزار شد در پاسخ به سوال خبرنگاری، مبنی بر اینکه برخی گمانه زنیها از این حکایت دارد که شما تصمیم دارید پس از پایان دوره ریاست جمهوری بنیاد «بهار» را راه اندازی کنید، اظهار داشت: «همه عالم بر بنیاد بهار است.»
همین اظهارنظر رئیس جمهور کافی بود تا حدس و گمان ها پیرامون عملکرد احمدی نژاد پس از پایان دوره ریاست جمهوری و تشکیل بنیاد بهار شدت پیدا کند.
پیرامون همین موضوع، تابناک نوشت: «شنیده شده است که ساختمانی چهار طبقه در میدان ونک برای این فعالیت در نظر گرفته شده است و به همه امکانات هم مجهز شده است اما باید منتظر ماند و دید که آیا این مؤسسه تشکیل خواهد شد اگر تشکیل شد مانند تجربه رییس جمهور پیشین با محدودیت و فیلتر مواجه میشود؟» به نوشتهی این سایت «بنیاد بهار»، بناست محل گردهمایی احمدینژاد و دوستان نزدیک وی در دوران پس از دولت دهم باشد.
مشایی: اگر کسی «بنیاد بهار» را تأسیس کند، ما از او حمایت میکنیم
اسفندیار رحیم مشایی فرد حاشیه ساز دولت دهم و مشاور احمدی نژاد نفر بعدی بود که در این زمینه به اظهار نظر پرداخت.
مشایی درباره راهاندازی «بنیاد بهار» از سوی یاران احمدینژاد، اظهار کرد: من نمیدانم چه کسی این را مطرح کرده و در دولت نیز چنین بحثی مطرح نشده است و شاید این انتظاری باشد که در جامعه وجود دارد، ولی تشکیل آن بد نیست و کار خوبی است و اگر کسی این کار را انجام دهد ما از او حمایت میکنیم.
شریفزاده: احمدینژاد از هر موقعیتی برای تبیین گفتمان بهار استفاده میکند
بهمن شریفزاده، روحانی حامی دولت نیز در گفتوگویی نسبت به تاسیس «بنیاد بهار» توسط احمدی نژاد ابراز امیدواری کرده بود.
او همچنین در خصوص آینده احمدی نژاد گفته بود «ایشان برای تبیین گفتمان بهار از هر موقعیتی که احساس تکلیف کنند و فرصتی که پیش بیاید دریغ نمی کنند. بحث احمدی نژاد بحث شخصی نیست بحث تکلیف است. بی شک ایشان مرد عمل به تکلیف است و هرگز از عمل به تکلیف باز نمی ماند.»
گمانهها و فرضیات زیادی درباره شغل بعدی احمدی نژاد وجود دارد، هیچکدام از آنها قطعی نیست و باید تا حدود یک ماه دیگر صبر کرد. البته شخصیت غیرقابل پیشبینی احمدینژاد نیز در ابهام افکارعمومي از شغل او پس از ریاست جمهوری بسیار اثرگذار است. در هر حال، باید در نظر داشت که تجربیات مفیدی که او در این هشت سال کسب کرده است برای جمهوری اسلامی بسیار مغتنم است و حتماً باید از این تجربیات در محل مناسب خود استفاده شود.
رؤسای جمهوری قبلی بعد از پایان دوره چه کردند؟
از بنیصدر رئیس جمهوری که مخلوع شد و محمدعلی رجایی که شهید شد، بگذریم به دوران ریاست جمهوری آیتالله علی خامنهای میرسیم. در پایان دوران ریاست جمهوری ایشان در سال 1368 که همزمان شد با رحلت امام خمینی(ره) شد، مجلس خبرگان رهبری ایشان را به عنوان رهبر انقلاب اسلامی انتخاب کردند.
پس از آیتالله خامنهای نیز آیتالله هاشمی رفسنجانی از سوی مردم به عنوان رییسجمهور انتخاب شد که پس از هشت سال و پایان این دوران در مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس خبرگان رهبری فعالیت داشته و دارد. گفتنی است در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی حزب سازندگی که یک حزب دولت ساخته بود فعالیت خود را آغاز کرد و تا به امروز نیز فعالیتهای پراکندهای دارد.
سید محمد خاتمی نیز که از سال 76 تا 84 ریاست جمهوری کشورمان را بر عهده داشت با پایان دوره مسئولیت خود موسسه گفتوگوی تمدنها و بنیاد باران را سکانداری کرد که تا به امروز نیز به همان کار مشغول است. البته حزب مشارکت نیز که از احزاب دولت ساخته بود در دوران خاتمی و تا سال 88 مشغول به فعالیت بود که خط فکری وی را دنبال میکرد.
اما محمود احمدینژاد که این روزها تنها یک ماه تا پایان دوران ریاست جمهوری خود فرصت دارد آیندهای کاملا نامعلوم را پیشرو دارد. مشخص نیست که احمدینژاد با پایان دوران ریاست جمهوری خود به چه کاری مشغول خواهد شد؟ آیا پست و مسؤولیت خاصی میگیرد؟ آیا برای آینده کاری خود رایزنی کرده است؟ آیا از سالها قبل در این مورد برنامهریزی کرده است؟
احمدی نژاد در اولین اظهار نظرهای خود پیرامون آینده سیاسی خود در جمع اندیشمندان روس اینگونه گفته است که «ممکن است انسانی تاجر و سرمایهدار خوبی باشد اما در سیاست نیز فعالیت داشته باشد و من میتوانم در حوزه سیاسی فعال بمانم و البته در دانشگاه نیز تدریس کنم و اگر زنده باشیم در خدمت شما خواهم بود.»
این اولین اظهارنظر رسمی احمدی نژاد در خصوص آینده کاری خود بعد از اتمام دوره ریاست جمهوری است.
با توجه به شخصیت و رویهای که احمدی نژاد در این هشت سال داشته است به نظر نمی رسد که او آرام در گوشهای بنشیند و فعالیت سیاسی خاصی انجام ندهد. بر این اساس، گمانههای مختلفی درباره فعالیتهای بعدی احمدینژاد مطرح است؛ از تدريس در دانشگاه گرفته تا راهاندازی یک حزب یا بنیاد خاص.
حال باید ببینیم که احمدینژاد پس از پایان آخرین روز کاری خود که مصادف شده است با روز جهاني قدس چه تصمیمی برای آینده کاری خود در عرصه سیاست خواهد گرفت.
از آنجا که روز 12 مرداد به عنوان روز برگزاري مراسم تنفيذ حکم رياست جمهوري حسن روحانی توسط رهبر معظم انقلاب تعيين شده است لذا 11 مرداد که آخرين جمعه ماه مبارک رمضان و مصادف با روز جهاني قدس است، آخرين روز کاري محمود احمدينژاد و همکارانش در قوه مجريه خواهد بود.
- در ادامه برخی از این این گمانه زنی ها را در خصوص آینده کاری محمود احمدی نژاد و همراهانش را بررسی می کنیم.
بازگشت به اصل خویش و تدریس در دانشگاه
احمدی نژاد قبل از برعهده گرفتن پستهای اجرایی به عنوان یکی از اعضای هئیت علمی دانشگاه علم و صنعت شناخته میشد و از سال ۱۳۶۸ عضو هئیت علمی این دانشگاه بوده است و در سال ۱۳۷۶ موفق به اخذ مدرک دکتری خود شده است. او در دانشکده عمران این دانشگاه سالها به تدریس پرداخته است و طي سالهاي فعالیت در اين دانشگاه، تدوين مقالات و پژوهشهاي علمي، راهنمايي دهها پاياننامه کارشناسي ارشد و دکتراي تخصصي در زمينههاي مختلف مهندسي عمران، راه و حمل و نقل و مديريت ساخت را بر عهده داشته است. احتمال اینکه بعد از ریاست جمهوری به دانشگاه علم و صنعت برگردد بسیار زیاد است، البته به نظر میرسد تدریس در دانشگاه تنها یکی از فعالیتهای احمدی نژاد پس از ریاست جمهوری باشد و او در کنار تدریس در دانشگاه، فعالیتهای سیاسی دیگری را نیز دنبال کند.
پیرامون همین موضوع، عباس امیریفر از حامیان اسفندیار رحیم مشایی و احمدی نژاد و همچنین رییس شورای فرهنگی نهاد ریاست جمهوری طی گفتوگویی پیرامون آینده احمدی نژاد، در پاسخ به این سوال که آیا احتمال دارد احمدی نژاد و افراد نزدیک به وی برای تداوم گفتمان خود اقدام به تشکیل حزب، گروه یا بنیادی کنند؟ گفت است: بعید میدانم که چنین اتفاقی بیفتد. آقای احمدینژاد ترجیح میدهند به عنوان یک شهروند با تودههای مردم ارتباط برقرار کند که یکی از بهترین راههای این ارتباط حضور در دانشگاه و تدریس است.
امیریفر با بیان اینکه تعامل با تودههای مردم و تلاش برای خدمتگزاری به آنها از اولویتهای احمدینژاد است، گفت: تدریس در دانشگاه و معلمی که شغل انبیاء است و تعامل هر چه بیشتر با دانشجویان و مردم قطعا یکی از برنامههای آقای احمدینژاد بعد از پایان دولت است.
بازگشت دوباره به «بهشت»
یکی از شایعات جالبی که پیش از انتخابات شورای شهر چهارم مطرح شد، شهردار شدن مجدد احمدی نژاد بود. برخی این شایعه را ساخته جریانات نزدیک به دولت می دانستند و آن را خیلی جدی تلقی نمی کنند. همچنین چمران، رئیس شورای شهر تهران، این موضوع را در حد یک شایعه دانست و گفت که نباید به اینگونه شایعات توجه کرد.
آیا احمدینژاد حزب تأسیس کند؟
آنچه مشخص است این است که احمدینژاد اعتقادی به انجام کار حزبی ندارد ولو اینکه بارها اعلام کرده خود را وامدار هیچ حزب و گروهی نمیداند و در واقع با رأی مردم و نه با فعالیت و پشتوانه حزبی به سمت ریاست جمهوری رسیده، لذا تشکیل یک حزب سیاسی و دولت ساخته و راهبری آن از سوی وی تقریبا محال به نظر می رسد.
اظهارنظر بحثبرانگیز احمدینژاد و «بنیاد بهار»
محمود احمدینژاد رئیس جمهور دولت دهم که روزهای پایانی خود را در پاستور می گذراند، چندی پیش در حاشیه مراسم ثبت جهانی کاخ گلستان که در موزه کاخ گلستان برگزار شد در پاسخ به سوال خبرنگاری، مبنی بر اینکه برخی گمانه زنیها از این حکایت دارد که شما تصمیم دارید پس از پایان دوره ریاست جمهوری بنیاد «بهار» را راه اندازی کنید، اظهار داشت: «همه عالم بر بنیاد بهار است.»
همین اظهارنظر رئیس جمهور کافی بود تا حدس و گمان ها پیرامون عملکرد احمدی نژاد پس از پایان دوره ریاست جمهوری و تشکیل بنیاد بهار شدت پیدا کند.
پیرامون همین موضوع، تابناک نوشت: «شنیده شده است که ساختمانی چهار طبقه در میدان ونک برای این فعالیت در نظر گرفته شده است و به همه امکانات هم مجهز شده است اما باید منتظر ماند و دید که آیا این مؤسسه تشکیل خواهد شد اگر تشکیل شد مانند تجربه رییس جمهور پیشین با محدودیت و فیلتر مواجه میشود؟» به نوشتهی این سایت «بنیاد بهار»، بناست محل گردهمایی احمدینژاد و دوستان نزدیک وی در دوران پس از دولت دهم باشد.
مشایی: اگر کسی «بنیاد بهار» را تأسیس کند، ما از او حمایت میکنیم
اسفندیار رحیم مشایی فرد حاشیه ساز دولت دهم و مشاور احمدی نژاد نفر بعدی بود که در این زمینه به اظهار نظر پرداخت.
مشایی درباره راهاندازی «بنیاد بهار» از سوی یاران احمدینژاد، اظهار کرد: من نمیدانم چه کسی این را مطرح کرده و در دولت نیز چنین بحثی مطرح نشده است و شاید این انتظاری باشد که در جامعه وجود دارد، ولی تشکیل آن بد نیست و کار خوبی است و اگر کسی این کار را انجام دهد ما از او حمایت میکنیم.
شریفزاده: احمدینژاد از هر موقعیتی برای تبیین گفتمان بهار استفاده میکند
بهمن شریفزاده، روحانی حامی دولت نیز در گفتوگویی نسبت به تاسیس «بنیاد بهار» توسط احمدی نژاد ابراز امیدواری کرده بود.
او همچنین در خصوص آینده احمدی نژاد گفته بود «ایشان برای تبیین گفتمان بهار از هر موقعیتی که احساس تکلیف کنند و فرصتی که پیش بیاید دریغ نمی کنند. بحث احمدی نژاد بحث شخصی نیست بحث تکلیف است. بی شک ایشان مرد عمل به تکلیف است و هرگز از عمل به تکلیف باز نمی ماند.»
گمانهها و فرضیات زیادی درباره شغل بعدی احمدی نژاد وجود دارد، هیچکدام از آنها قطعی نیست و باید تا حدود یک ماه دیگر صبر کرد. البته شخصیت غیرقابل پیشبینی احمدینژاد نیز در ابهام افکارعمومي از شغل او پس از ریاست جمهوری بسیار اثرگذار است. در هر حال، باید در نظر داشت که تجربیات مفیدی که او در این هشت سال کسب کرده است برای جمهوری اسلامی بسیار مغتنم است و حتماً باید از این تجربیات در محل مناسب خود استفاده شود.