به گزارش مشرق به نقل از مهر در قم، آيت الله محمد تقي مصباح يزدي قبل از ظهر يکشنبه در هم انديشي پژوهشگران دين و رسانه که در سالن همايش‌هاي موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) برگزار شد، در خصوص رابطه دين و رسانه گفت: براي اينکه ارتباط بين اين دو مشخص و تبيين شود ابتدا بايد به اصطلاحات و تعاريف متعددي که در خصوص دين وجود دارد پرداخت.
وي بيان داشت: از ميان تعاريف و کاربردهاي متعدد دين، دو کاربرد شايع در محاورات عمومي وجود دارد که يکي از آن‌ها تعريفي است که از امور ديني مي‌شود، يعني اموري که رابطه انسان را با خدا تنظيم مي‌کند و در اين تعريف امور ديني عبارت‌اند از مناسک عبادي مثل حج، نماز، روزه و احيانا برخي دستورات ديگر که در دين تعريف و واجب شده است و محور آن را ارتباط انسان با خدا تعريف مي‌کند.
آيت الله مصباح يزدي تصريح کرد: اگر دين را به اين معنا در نظر بگيريم ارتباط آن با رسانه بسيار محدود است و در همين مسائل که کمابيش تا کنون بوده است خلاصه مي‌شود.
دين تمام شئونات زندگي انسان را در بر مي‌گيرد
وي به کاربرد دوم اشاره کرد و گفت: در اصطلاح دوم که با اصطلاحات مفسران و متخصصان سازگار است، دامنه تعريف دين بسيار وسيع است و تمام شئونات زندگي انسان را از باور‌ها و بينش‌ها تا ارزشهاي اخلاقي، حقوقي و سياسي تا اقتصادي و اجتماعي را در بر مي‌گيرد منتهي از ديدگاه خاص و از جهتي که اين باور‌ها و ارزش‌ها برسعادت و شقاوت ابدي انسان تاثيرگذار است.
عضو مجلس خبرگان رهبري با اشاره به تعريف دوم از دين، تصريح کرد: در اين تعريف، دين از عمق روح انسان سرچشمه مي‌گيرد تا به رفتارهاي ظاهري ميرسد.
وي اذعان داشت: اين اصطلاحات براي ما جديد و نا‌آشنا نيستند اما تحت تاثير فرهنگ سکولار غرب، تعريف اول به اين معني که دين تنها در مسائل محدود زندگي انسان منحصر مي‌شود و سليقه شخصي نيز در آن راه دارد و هر کس مختار است هر ديني را که خواست انتخاب کند، بيشتر آمده و رايج شده است و مروجان آن مي‌گويند که دين فقط نماز و روزه و امسال آن‌ها است و مسائل اقتصادي، سياسي، اجتماعي و... به دين ربط پيدا نمي‌کند اما اسلام با اين بينش تنگ نظرانه سازگار نيست و بر اساس آن دين ريشه‌هاي قوي دارد که همان اصول دين و بر پايه هستي‌شناسي، انسان‌شناسي و معاد‌شناسي است.
از ديدگاه دين انسان موجودي شريف است که انسانيت او هرگز نمي‌ميرد
مصباح يزدي در بخش ديگري از سخنان خود به ديدگاه‌هاي متفاوتي که در مورد انسان وجود دارد، اشاره کرد و گفت: در يک ديدگاه انسان پديده‌اي است که از يک اسپرم به وجود آمده و بعد متولد مي‌شود، زندگي مي‌کند، مي‌ميرد و خاک مي‌شود درست مثل بقيه پديده‌هاي ديگر و در ديدگاه دوم که ديدگاه دين است انسان موجوديست بسيار مهم و شريف‌تر از آنچه از بدن او مي‌بينيم و انسانيت او هرگز نمي‌ميرد و بينهايت زندگي مي‌کند و مرگ تنها پايان دوران دوم جنيني اوست و بعد از دوباره متولد شده و بينهايت زندگي مي‌کند.
دين معتقد است انسان به جز حس، از راه عقل و وحي نيز به شناخت ميرسد
وي خاطر نشان کرد: ملاحظه مي‌شود که در اين تعريف چقدر نگاه دين به انسان متفاوت است و حوزه بعدي نيز که دين در آن نقش اساسي دارد، راه شناخت است که برخي معتقدند راه شناخت انسان تنها از راه حس است اما دين مي‌گويد انسان غير از حس، از راه عقل و وحي نيز به شناخت ميرسد و اين دو احتمال خطا را کاهش مي‌دهد.
رئيس موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) در خصوص ديگر حوزه‌هايي که دين در آن‌ها نقش دارد، گفت: دين در حوزه ارزش‌ها نيز نقش اساسي ايفا مي‌کند برخي بر اين باورند که نمي‌شود گفت که چه چيزي مطلقا خوب و چه چيزي بد است و خوب و بد قراردادي بين جوامع انساني است اما دين مي‌گويد خوب و بد وجود داشته و راه‌شناختي فرا‌تر از قراردادهاي جوامع بشري دارد و اگر ارزش‌ها از زندگي انسان برداشته شوند، زندگي انسان با زندگي حيوانات برابر مي‌شود و آن وقت پاداش و کيفر معنا پيدا نمي‌کند.
تمام رفتارهاي انسان تابع مقررات دين است
وي مقررات اجتماعي و احکام را از ديگر حوزه‌هاي ورود دين دانست و افزود: تمام رفتارهاي انسان تابع مقررات دين خواهد بود.
عضو مجلس خبرگان رهبري در ادامه در خصوص ارتباط دين با رسانه اظهار داشت: اگر دين فقط نماز و روزه باشد که کار بسيار راحت خواهد بود وظيفه رسانه تنها اين خواهد بود که کاري کند که مردم را خوشحال و راضي نمايد و ببيننده و شنونده بيشتري داشته باشد که اين هم با تحقيق مي‌داني مي‌سر خواهد بود.
مصباح يزدي ادامه داد: اما اگر دين معني دوم را داشته باشد کار زيادي را مي‌طلبد و براي مسئولين، مديران و متوليان فرهنگي مسئوليت ايجاد مي‌کند و در اينجا فقط جلب رضايت مردم در کار نيست بلکه بايد رضايت خدا را هم در نظر گرفت.
وي تصريح کرد: دين مي‌گويد در طول زندگي اين دنيا بايد سرنوشت بينهايت خود را رقم زد و بايد براي شادي بينهايت برنامه ساخت و خوشبختانه در اسلام برنامه به گونه‌اي است که مي‌توان هم شادي دنيا و هم آخرت را تواما جلب کرد، لذا براي ساخت برنامه اول بايد برنامه سازان خود دين را بشناسند و بعد آن را به ديگران بشناسانند.
رسانه بايد تبيين کننده مباني اسلام باشد
رئيس موسسه آموزشي پژوهشي امام خميني(ره) تصريح کرد: با اين تعريف و در کشور جمهوري اسلامي ايران که دين حاکم است وظيفه و نقش صدا و سيما بالا‌ترين نقش است که بايد خط امام خميني(ره) که همان خطو مباني اسلام است را در برنامه‌ها تببين نمايند.
وي اضافه کرد: رسانه است که مي‌تواند مردم را با اسلام، راه اسلام و وظايف انساني آشنا کند و مي‌تواند کاري کند که مردم خواهان دين شوند و وظايف خود را در قبال دين انجام دهند و يا با پخش برنامه‌هاي نادرست، هم خود و هم مردم را غافل کنند و به انحراف بکشانند.
