به گزارش ویژه نامه نوروزی مشرق، روز سیزده به در در کنار غذا خوردن و سبزه گره زدن باید به فکر بازی های خوب و مفرح نیز باشید که هم می توان در فضای آزاد انجام داد و هم اینکه به محیط زیست آسیبی وارد نمی کند و بیشتر باعث شادی شما می شود. بازی هایی مانند فوتبال، بدمینتون و والیبال را شاید همه بلد نباشند و یا نیاز به شرایط خاصی داشته باشد و همچنین سیزده بدر روزی نیست که تنها بازی های همیشگی را انجام داد و باید قدری هم به فکر بازی های سنتی و ساده و ایرانی باشید. امروز تعدادی از این بازی ها را با هم مرور می کنیم و می توانید از آن ها برای روز طبیعت استفاده کنید.

هفت سنگ:

افراد به دو گروه مساوی تقسیم شده و هر کدام یکی از بازیکنان خود را به عنوان سردسته و رهبر برمی گزینند. یک گروه در فاصله ی معینی از محل هفت سنگ، که روی هم چیده شده اند قرار می گیرند تا به نوبت با توپ تنیس سنگها را مورد هدف قرار داده و بزنند.

گروه دوم نیز در پشت هفت سنگ، منتظر نتیجه اند تا هرگاه توپ پرتاب شده توسط گروه اول به هفت سنگ برخورد نکرد، فوراً جایشان را با آن گروه عوض کنند. ولی اگر برخورد کرد و آرایش آنها را برهم زد، توپ را بردارند و با پاسکاری و هدف گیری سعی کنند نفرات گروه اول را با توپ بزنند که اگر اصابت کند، از دور بازی اخراج می شود و همچنین نفرات گروه اول در هر فرصتی که به دست آورند به سراغ سنگها می روند تا انها را روی هم بچینند و یک امتیاز بگیرند و مشخص است که برای انجام چنین کاری، یکی از دوستان بایستی خود را به خطر انداخته و یارش را در مقابل ضربات توپ پوشش دهد و چنانچه اگر باز هم مورد ضرب توپ قرار گرفت و از بازی اخراج شد، دیگری کار را به اتمام می رساند ولی اگر دیگر بازیکنی نمانده باشد، بازی تمام و در دور بعدی جای و نقش گروه ها عوض می شود. در پایان، گروهی که زودتر 7 امتیاز را کسب نماید برنده است.

نکات : این بازی در شکل دیگری با شرایط فوق درون یک دایره ی بزرگ اجرا می شود در مرکز همین دایره دایره ایی کوچیکتر که محل چیدن هفت سنگ است رسم شده است همه بازیکنان در خارج از دوایر هستند بعد از برخورد توپ گروه اول و ریختن آنها یکی از افراد گروه دوم تمام اعضای گروه اول را در داخل دایره تعقیب میکند تا آنها را با دست بزند و مانع از چیدن سنگ ها روی هم شود و هر گاه خسته شد نفر بعدی مسئولیت تعقیب را به عهده می گیرد.
 
کبدی (بازی زو) با یک پا :

بازیکنان به دو گروه مساوی تقسیم می شوند و هر گروه در جایگاه خود که از قبل مشخص شده است، می ایستند. یک نفر از بازیکنان گروه اول پشت خط میانی (خطی که دوگروه را از یکدیگر جدا می کند) می ایستد. بازیکن یک پایش را بلند می کند و روی یک پا می ایستد و به صورت لی لی کردن به زمین تیم مقابل وارد می شود.

او سعی می کند به طرف بازیکنان گروه دوم برود و آن ها را لمس کند او به هر نفری که دست بزند او را می سوزاند و باید از بازی خارج شود و در مقابل بازیکنان گروه دوم باید از دسترسی او فرار کنند تا نتوانند به آن ها دست بزند.

بازیکن گروه اول باید به همان حالت یک پا و قبل از خسته شدن و زمین خوردن پایش به سمت گروه خود برگردد ولی اگر قبل از بازگشت و گذشتن از خط میانی، پایش به زمین بخورد می سوزد و باید از بازی خارج شود.

این بازی به همین روش با بازیکن گروه دوم آغاز می شود و بازیکنان به نوبت به اجرای بازی می پردازند تا جایی که تمام بازیکنان یک تیم بسوزند و تیم مقابل برنده بازی می شود.
 
تاپ تاپ خمیر

یک نفر بزرگ تر (اوستا) یکی از بچه ها را به حالت سجده می خواباند و به او می گوید، چشم هایش را ببندد، سپس دست یکی از بچه ها را بالا می برد و در حالی که آرام آرام به پشت او می زند، این شعر را می خواند: تاپ تاپ خمیر شیشه پر پنیر دست کی بالا؟در این موقع بازیکن باید حدس بزند اسم شخصی که دستش بالا برده شده است، چیست.

اگر درست بگوید برنده است و یک امتیاز می گیرد و شخصی که دستش بالا برده شده بود، باید جای او را بگوید و اگر اشتباه بگوید، یک امتیاز منفی می گیرد و باید خودش بازی را تکرار کند، این بازی هم چنان ادامه دارد تا زمانی که بازیکن درست حدس بزند و در پایان، امتیاز شماری می کنند و امتیاز هر کس بیشتر بود، برنده است.
 
 کلاه بازی (نوع اول)

بعد از قرعه کشی به روش گل یا پوچ، یک نفر به عنوان بازنده تعیین می شود و شخص بازنده باید کلاهش را در مرکز دایره بگذارد و خودش هم بدون این که از دایره بیرون برود از کلاهش دفاع کند، او می تواند در داخل دایره راه برود و یا بدود اگر او بتواند یکی از افراد بیرون دایره را با پا بزند، جایش را با او عوض می کند و شخص ضربه خورده باید کلاهش را در مرکز دایره بگذارد و از کلاه دفاع کند، ولی اگر نتواند با پایش به افراد بیرون دایره ضربه بزند، بازیکنان که به صورت پراکنده بیرون دایره هستند، سعی می کنند که با پا کلاه را از خط دایره بیرون ببرند. اگر بازیکنی موفق شود کلاه را بیرون از دایره بیندازد، همه بازیکنان به سمت کلاه می دوند و آن را با پا شوت و سعی می کنند کلاه را از شخصی که داخل دایره بود، دور کنند. شخصی که کلاهش ربوده شده، به دنبال کلاهش می دود و سعی می کند که کلاهش را از دیگران بگیرد؛ اگر به کلاهش برسد و آن را از چنگ دیگران درآورد، می تواند با کلاهش بازیکنان را هدف قرار دهد و اگر بتواند با کلاه به دیگر بازیکنان ضربه بزند فرد ضربه خورده باید داخل دایره برود و کلاهش را در مرکز دایره بگذارد و از آن دفاع کنند.

▪ یادآوری:

۱) در بازی گاهی اوقات شخص موفق می شود کلاهش را در ۳ یا ۴ متری دایره از دیگران پس بگیرد و گاهی اوقات این فاصله تا صد متر هم می رسد.

۲) در این بازی از دست ها به هیچ عنوان استفاده نمی شود مگر زمانی که شخص کلاهش را از دیگران می گیرد.

۳) بازی تا زمانی که بازیکنان خسته شوند ادامه دارد.

 کلاه بازی (نوع دوم)

شرح بازی: این بازی در گذشته های بسیار دور در روستاها با توجه به نبود امکانات صدا و سیما بین جوانان و میانسالان رواج داشته است، به ویژه در تعطیلات فروردین ماه به اوج خود می رسید. علاوه بر این، نوجوانان و کوچکترها و مردم عادی زیادی به تماشای این بازی رغبت نشان می دادند و با علاقه بسیاری به تماشای آن می نشستند و برد و باخت در این بازی بسیار اهمیت داشت و گاهی به رقابت های محلی و خانوادگی تبدیل می شد.

بازی با گروه بندی بین جوانان آغاز می شود، قبل از بازی، دایره ای به قطر ۴ متر روی زمین رسم می کنند. بعد از قرعه کشی و تعیین گروه آغاز کننده بازی، گروه بازنده در حالی که بر سرشان کلاهی نهاده اند در وسط دایره قرار می گیرند. گروه بیرون دایره در اطراف دایره به طور مستمر حرکت و سعی می کنند، کلاه یکی از بازیکنان را بربایند، گروه مقابل نیز علاوه بر محافظت از کلاه، در حالی که یک پایشان در وسط دایره است با پای دیگر به افراد حریف ضربه می زنند و در صورت موفقیت برنده می شوند و باید جایشان را تعویض کنند. ولی در صورت موفق نبودنشان باید هم چنان در وسط دایره بمانند.

از طرف دیگر گروه بیرون دایره، اگر کلاه یکی از بازیکنان را بردارند به سرعت به طرف جایگاهی که به عنوان نشانه و به زبان محلی «ملته» در نظر گرفته اند، می دوند؛ بازیکنان داخل دایره آن ها را تعقیب می کنند اگر بتوانند به آن ها برسند، کلاه را از آن ها می گیرند و جایزه اش این است که بیرون دایره قرار می گیرند و گروه مخالف باید به وسط دایره بروند، ولی در صورت ناتوانی در گرفتن کلاه حریفان شان کلاه را به نشانه می رسانند، یک امتیاز می گیرند و دوباره به همان روش بازی آغاز می شود و گروه بازنده دوباره باید وسط دایره قرار بگیرند.

این بازی به همین روش ادامه پیدا می کند در پایان تعداد امتیازها را می شمارند، هر گروهی که امتیاز بیشتری کسب کرده باشند، برنده بازی اعلام می شود و اعضای گروه جایزه ای از حریف دریافت می کنند.

وسطی

تیم مدافع: تیمی که در وسط زمین قرار می‌گیرد. تیم مهاجم: تیمی که در دو طرف زمین قرار می‌گیرد.

شروع بازی با قرعه‌کشی بوده و  برنده قرعه حق انتخاب مدافع یا مهاجم بودن را دارد. تیم مدافع در وسط  زمین قرار می‌گیرد و تیم مهاجم نیز به دو گروه تقسیم شده و در دو طرف محل تعیین شده مستقر می‌شوند. بازی با سوت داور شروع شده و کرنومتر روشن می‌شود.

1ـ زمان بازی 12 دقیقه می‌باشد.

2ـ طول و عرض 5 *10 متر برای دوره راهنمایی 4*8 متر برای دوره ابتدایی می‌باشد.

3ـ اگر بازیکن وسط توپی را که تیم مهاجم پرتاب می‌کند بگیرد، گل محسوب شده و بنام خودش منظور می‌گردد.

4ـ بازیکنی که گل داشته باشد اگر با توپ زده شود در بازی می‌ماند و گل او از بین می‌رود (در صورتیکه 2 یا 3 بازیکن در زمین باشند این بازیکن می‌تواند گل خود را به افراد دیگری از تیم خود که از زمین خارج شده‌اند بدهد. در ابتدا نفر اولی که زمین را ترک نموده است باید وارد زمین گردد.)

5ـ آخرین نفری که در زمین می‌ماند بعد از 5 رفت و برگشت موفق (حداکثر 10 پرتاب) باید یکی از افراد تیم را به داخل زمین دعوت نماید. ( در ابتدا نفر اولی که زمین را ترک نموده است باید وارد زمین گردد.)

6ـ اگر توپ پاس داده شود و به بازیکن وسط زمین بخورد بازیکن نباید از زمین خارج شود.

7ـ بازیکنان مهاجم می‌توانند در جریان بازی به جای اینکه بازیکنان وسط را با توپ بزنند با اعلام کلمه پاس توپ را مستقیماً به بازیکنان هم تیمی خود پاس دهند.

8ـ استراحت بین دو گیم 5 دقیقه می‌باشد.

بازیکنان باید سعی کنند توپ را به سمت بازیکنان وسط زمین پرتاب نمایند. به گونه‌ای که توپ به آنها برخورد کند. بازیکنی که توپ به او اصابت کرده از  زمین بازی خارج می‌شود هنگامی‌که آخرین نفر با توپ زده شد کرنومتر  خاموش شده و زمان بازی برای بازیکنان وسط زمین ثبت می‌گردد. با فرمان داور جای دو تیم عوض شده و به همان‌صورت زمان بازی تیم دوم نیز ثبت می‌گردد.

 تیمی که زمان بیشتری بازی کرده باشد برنده بازی اعلام می‌گردد. اگر یک بازیکن مدافع باقی بماند بعد از 5 رفت و برگشت می‌تواند یک یار به داخل زمین دعوت نماید و بازیکن پرتاب کننده اگر با واژه پاس توپ را برای یاران خود بفرستد و نفر وسط به توپ ضربه بزند به اصطلاح می‌گویند پاس شکسته شده یک نوبت از پنج نوبت به حساب می‌آید.