مجله سینمایی مشرق - بهرام عظیمی یکی از فعال ترین سینماگران عرصه انیمیشن در این سالها محسوب می شود. این کارگردان در انیمیشن سینمایی «تهران 1500» گامی فراتر از اندازه های معمول انیمیشن های ایرانی برداشته است. انیمیشنی که چهره هایی چون مهران مدیری، هدیه تهرانی، بهرام رادان، حبیب رضایی، محمدرضا شریفی نیا، حسام نواب صفوی و ... در آن به عنوان صداپیشه همکاری کرده اند. ضمن اینکه کاراکتر های این انیمیشن نیز بر اساس چهره این بازیگران شبیه سازی شده اند.
از چه زماني وارد حوزه كار انيميشن شديد؟
- اواخر اسفند 1371 بود كه از طريق يك آگهي استخدام در روزنامه كيهان به شركتي مراجعه كردم. در آنجا كاريكاتوريستها بايد از طريق كامپيوتر انيميشن كار ميكردند و نهايتاً از 14 فروردين 1372 وارد كار در اين حوزه شدم.
تحصيلاتتان با اين هنر مرتبط بود يا به صورت تجربي آن را فرا گرفتيد؟
- من ديپلم اتومكانيك و ليسانس صنايع دستي از دانشگاه هنر دارم. بعد از حدوداً 19-18 سالي كه كار انيميشن كردم وزارت ارشاد يك نشان درجه 2 كه معادل فوقليسانس است به من داد، اما در كل من فقط كاريكاتور كار ميكردم. از همان زمان تا به امروز علاقه چنداني به انيميشن ندارم و صرفاً به عنوان يك شغل به آن نگاه ميكنم.
جداً علاقهاي به انيميشن نداريد؟
- واقعاً علاقه چنداني به انيميشن ندارم و بيشتر گرايشم به كاريكاتور است.
پس چه جذابيتهايي انيميشن داشت كه شما را پايبند خودش كرد؟
- به هر حال كاريكاتورهايي كه ميكشيدم، طرز تفكر و آثارم، تكيهكلامهايم، طنز ذاتي شخصيتيام و... در انيميشن كمك زيادي به من كرد و باعث شد خيلي سادهتر نسبت به برخي از دوستانم انيميشن بسازم. به عبارت ديگر براي ساخت انيميشنهايم از نظر فيلمنامهنويسي، كارگرداني و... اصلاً به خودم سخت نميگيرم و خيلي راحت سوژهها به ذهنم ميرسند. چون با زندگي، اخلاق و رفتار خودم ارتباط مستقيمي دارند.
با توجه به جايگاه خاص انيميشن در سينماي جهان و استقبال مخاطبان از آن، به نظر شما چرا در سينماي ايران انيميشن اكران نميشود؟
- در سينماي ايران اصلاً انيميشن ساخته نميشود.
چرا؟
- به دليل اينكه انيميشن يك هنر بسيار زمانبر و پر خرجي است. اگر قرار بر ساخت يك انيميشن سينمايي باشد نياز به بودجه هنگفتي دارد. خيلي از مراكز دولتي هم كه چنين بودجهاي در اختيار دارند آن را 4-3 سال صرف توليد انيميشن نميكنند. بسياري معتقدند كه به هر حال در اين 4-3 سال عمر مديريتشان به انتها ميرسد و اين انيميشن به نامشان ثبت نميشود. از آن طرف تهيهكننده خصوصي هم اصلاً سراغ انيميشن نميرود.
چرا به قول شما تهيهكنندگان خصوصي اصلاً سراغ انيميشن نميروند و در آن سرمايهگذاري نميكنند؟
- به دليل اينكه هزينهاش خيلي بالاست. در حال حاضر اگر ما بخواهيم يك انيميشن سينمايي بسازيم حداقل 5 ميليارد هزينه ميبرد. براي يك نهاد دولتي اين مبلغ شايد رقم چندان بالايي نباشد، اما چون زمانبر است كمي مشكلساز ميشود. از طرف ديگر هم فرض كنيد كسي (حالا در بخش خصوصي يا دولتي) چنين پولي دارد! به نظر شما به چه كسي ميتواند اعتماد كند كه اين هزينه را بدهد و نهايتاً يك خروجي مطلوب بگيرد؟! ما كه تجربهاي در اين زمينه نداريم. اگر بخواهيم به كارهاي تلويزيوني رجوع كنيم و آنها را ملاك قرار دهيم كه آنها هم كيفيت چندان مطلوبي ندارند. البته تا به حال 6-5 فيلم سينمايي انيميشن در كشور ما ساخته شده كه شايد مهمترينشان همين «تهران 1500» است.
از اين جهت ميگويم مهمترين ،كه قرار است مثل فيلمهاي سينمايي ديگر در كل كشور اكران عمومي شود، اما در مجموع تعداد فيلمهايي كه در كشورمان ساخته شده همانند بسياري از كشورهاي جهان خيلي كم است. ملاك كشورهايي مثل آمريكا، ژاپن، فرانسه و انگليس كه در اين حيطه فعاليت خوبي دارند نيست. حتي در بسياري از كشورهاي بزرگ اروپايي كه صاحب صنعت سينما هم هستند به خاطر همين زمانبر بودن انيميشن و هزينه بالايي كه دارد اصلاً سراغش نميروند.
اين موضوع را كمي بيشتر باز ميكنيد؟
- ببينيد هزينه ساخت يك فيلم انيميشن در حال حاضر 5 ميليارد تومان است و حداقل 3 سال بعد به نتيجه ميرسد! مسلماً يك تهيهكننده با چنين هزينهاي در طول 3 سال ميتواند 7-6 فيلم بسازد كه تضمين فروشاش 100 درصد است. بنابراين هيچ وقت نميآيد چنين ريسكي انجام دهد! پس زمان طولاني توليد انيميشن، هزينه بالا و كمبود نيروي متخصص براي ساخت چنين آثاري باعث ميشود كه تهيهكنندگان كمتر به به اين سمت روند. آقاي محمد ابوالحسني اولين تهيهكننده خصوصي سينماي ايران است كه براي ساخت انيميشن در ايران چند ميليارد هزينه كرد، كه البته اگر سرمايهشان برنگردد مطمئن باشيد كه ديگر هيچ وقت سراغ انيميشن نميروند.
پس با اين حساب شما براي ساخت «تهران 1500» ريسك بزرگي كرديد؟
- ريسك را آقاي ابوالحسني كردند. اتفاقاً من خيلي خوشحال شدم كه تهيهكنندهاي پيدا شده كه براي ساخت چنين اثري چند ميليارد پول در اختيار تيمي كه سرپرستياش با من است قرار ميدهد! هر كارگردان ديگري هم جاي من بود با جان و دل اين كار را انجام ميداد. منتها من با كارهاي تلويزيوني قبليام مقداري براي خودم كسب آبرو كرده بودم، ولي از اين جهت كه تا به حال تجربه ساخت اثري سينمايي نداشتم كمي دلهره هم داشتم. «تهران 1500» فيلمي هنري نبود و واقعاً براي مخاطب ساخته شد. در واقع فيلمي نبود كه براي جايزه آن را بسازيم. حتي قبل از اينكه در جشنواره هم بخواهيم آن را به نمايش در آوريم، چند جشنواره بزرگ در دنيا اين فيلم را ميخواستند و ما قبول نكرديم و چون نيتمان بر اين بود كه اين فيلم مانند فيلمهاي سينمايي ديگر براي اولين بار در جشنواره فجر شركت كند و آنجا ديده شود.
منبع: بانی فیلم