به گزارش گروه سیاسی مشرق ـ آیت‌الله محسن اراکی، دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی شب گذشته در
سومین کرسی آزاداندیشی با موضوع «حکومت حوزوی، حوزه حکومتی» که از سوی
معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه در سالن اجتماعات مدرسه علمیه فیضیه قم برگزار
شد، به بررسی حکومت دینی و ورود حوزویان در امور حکومت پرداخت.مشروح این سخنرانی را به نقل از رسا می خوانید:
حکومت عالم عادل بر جامعه
وی
با اشاره به این که تعاریف متفاوتی از حکومت دینی وجود دارد، افزود: حکومت
دینی در تفکر سکولار غربی و آنچه از دیدگاه ما شیعیان مطرح می‌شود، متفاوت
است، در دیدگاه ما حکومت اسلامی، حکومتی است که عالم عادل بر جامعه حاکم
باشد در حالی که تفکر سکولار ماورای این مطلب است.
دبیر
کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با توجه به سخن امام خمینی(ره) که
فرمودند « در نظریه همه ادیان الهی حکومت از آن عالم و عامل به عدل است»،
اظهار داشت: ما معتقدیم که حاکم باید عالم عادل باشد، در حالی که مخالفان
این عقیده، براین نظرند که حاکم می‌تواند غیر عالم و غیر عادل باشد و نیازی
به حاکم عادل و عالم نیست.
حاکمیت ولی فقیه مصداق حاکم عالم عادل است
آیت‌الله
اراکی با بیان این‌که حاکمیت ولی فقیه مصداق حاکم عالم عادل است، خاطرنشان
کرد: آنهایی که با حاکمیت ولایت فقیه مشکل دارند، در اصل با حکومت عالم
عادل مخالف هستند و آن را قبول ندارند.
وی
با اشاره به این‌که وظیفه حاکم، اقامه عدل در جامعه است، گفت: کسی که
اجراکننده عدالت است، باید عالم به عدل باشد و در کنار آن، عاملیت درحد
بالایی هم داشته باشد، کجای این مسأله دیکتاتوری و استبداد است؟
دبیر
کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی ابراز داشت: دیکتاتوری و استبداد در
شرایطی ایجاد می‌شود که بگوییم لازم نیست حاکم جامعه عالم و عادل باشد.
حکومت ولایت فقیه بر اساس عقلانیت، بهترین نوع حکومت است
وی
با بیان این‌که حکومت ولایت‌فقیه بر اساس عقلانیت، بهترین نوع حکومت است،
افزود: این که جمعی از خبرگان علمی و عادل، دور هم جمع شده و فردی که دارای
ویژگی‌های مربوطه است را برای رهبری جامعه انتخاب کنند، این مسأله نشان
دهنده عقلانیت این حکومت است.
آیت‌الله
اراکی اساس و ماهیت حکومت دینی و نظام اسلامی را ضد دیکتاتوری و استبداد
برشمرد و گفت: در تاریخ اسلام و در میان علمای شیعه و سنی، هیچ کس نگفته
است که حاکم عالم و عادل نمی‌تواند بر جامعه رهبری داشته باشد.
وی
در ادامه تصریح کرد: تنها مسائلی که سبب اختلاف میان شیعیان و اهل‌سنت در
این عرصه شده است، این است که شیعیان حکومت ظالم را بر جامعه نمی‌پذیرند و
حکومت را از آن عالم عادل می‌دانند.
ماهیت حوزه تربیت نیروهای فقیه، عادل و عامل به عدل است
استاد
سطح خارج حوزه علمیه قم با اشاره به این‌که ماهیت حوزه نهادی است که
می‌تواند نیروهای فقیه، عادل و عامل به عدل تربیت کند، اظهار داشت: اگر در
این میان کسانی باشند که عالم و عادل تربیت نشوند و یا یکی از این دو مهم
در آنها وجود نداشته باشد، این نشان‌دهنده آن است که تربیت آنها مربوط به
حوزه و ماهیت آن نیست.
وی
افزود: حوزه امروز ما، همان رویکرد و ماهیت حوزه امیرمؤمنان(ع) را بر عهده
دارد و با این حال اگر نتواند این رسالت (تربیت عالم عادل) را به خوبی
انجام دهد، باید آنرا آسیب‌شناسی کرد.
جداسازی حوزه و دانشگاه؛ ارمغان تفکر سکولار غربی
آیت‌الله
اراکی در ادامه از جداسازی حوزه و دانشگاه انتقاد کرد و گفت:این جداسازی،
ارمغان تفکر سکولار غربی است که در کشور ما حاکم شد و امروز نیز وجود دارد،
این مسأله مشکلات زیادی را برای ما به همراه داشته است.
وی
با بیان این‌که هر آنچه که از علم در عرصه‌های مختلف وجود دارد، به حوزه
بزرگ امیرمؤمنان(ع) باز می‌گردد، خاطرنشان کرد: حوزه بزرگ آن حضرت برگرفته
از آموزه‌های نبی مکرم اسلام(ص) است و حوزه نیز همان راه را ادامه می‌دهد.
دبیر
کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اظهار داشت: حوزه‌ها مراکز تعلیم، تعلم و
تربیت نظم رفتاری در جامعه هستند، اگر حوزه بتواند نیروهای شایسته‌ای برای
مسائل مدیریتی تربیت کند با دانشگاه فرقی ندارد، چرا که معیار و ملاک،
عالم بودن به حیطه مسؤولیت و عادل بودن است، حال فرقی نمی‌کند که حوزوی
باشد یا غیرحوزوی.
ضرورت ورود روحانیت به مباحث نظری و سیستم مدیریتی کشور
وی
با تأکید بر این‌که البته این مسأله به معنای فراخوان گسترده از روحانیت
برای متصدی‌شدن مسؤولیت‌ها نیست، افزود: روحانیت باید در مباحث نظری و
سیستم مدیریتی کشور ورود پیدا کرده و بحث کند تا به این وسیله ملاک‌های
دانایی، توانایی و عدالت افراد تبیین شود.
آیت‌الله
اراکی تصریح کرد: ما باید آسیب‌های موجود در سیستم حکومتی را پیدا کنیم و
بررسی کنیم. آیا آسیب‌هایی که در این عرصه وجود داشته است، به دلیل حاکم
بودن حاکمی عالم و عادل است، یا به دلیل عمل کردن به اصول دینی و اسلامی
است یا دلیل دیگری دارد؟ ما باید بدانیم که هر وقت از این دو مسأله دور
شویم قطعا با آسیب‌ها روبرو می‌شویم.
وی
با بیان این که نسبت‌دادن آفت پیش‌آمده به نظام اسلامی امری نادرست است،
گفت: از مهم‌ترین خدماتی که روحانیت می‌تواند و باید به نظام ارائه کند دو
مورد است که در مرحله نخست باید سیستم را نقد دینی و آن با معیارهای اسلامی
بررسی کند.
نظریه‌پردازی؛رسالت حوزه در برابر حکومت
استاد خارج حوزه علمیه قم با اشاره به این‌که رسالت دیگر حوزه در برابر حکومت، نظریه‌پردازی است، ادامه
داد: حوزه باید در عرصه‌هایی چون نظام بانکی حضور پیدا کند و نظام‌نامه آن
را براساس فقه و تعالیم اسلامی تدوین کند و کارشناسان و متخصصان نیز باید
براساس این نظام‌نامه فقهی و اسلامی حرکت کنند.
گفتنی
است، در این نشست ححج اسلام باقری، مدیر مسؤول موسسه فرهنگی ولایت، غفاری
قمی، استاد حوزه و دانشگاه، محمدغفرانی، استاد حوزه و بهرامی، استاد خارج
حوزه و همچنین دکتر عیسی‌نیا و فراتی، از اعضای هیأت علمی پژوهشگاه علوم و
فرهنگ اسلامی نظریات خود را در این عرصه ارائه کردند.
باید بحث دولت و حکومت اسلامی را از یکدیگر جدا بدانیم
در
این نشست حجت‌الاسلام حسن باقری، مدیر مسؤول موسسه فرهنگی ولایت گفت: باید
بحث دولت و حکومت اسلامی را از یکدیگر جدا بدانیم، یکی از مشکلات در حکومت
ما این است که هر شخصی که در دولت خطا می‌کند پای حکومت اسلامی گذاشته
می‌شود.
وی
با اشاره به این که در طول نظام همیشه شاهد بودیم در مشکلات موجود مراجع و
علما موضع گرفته و با هیچ شخصی در هیچ دولتی تعارف نداشته‌اند، افزود: این
امر نشان می‌دهد حکومت اسلامی و ارزش‌های آن با فعالیت‌های دولت‌ها تفاوت
دارد.
مدیر
مسؤول موسسه فرهنگی ولایت اظهار داشت: متأسفانه برخی افراد امروز در هر
کجای کشور مشکلی پیش می‌آید آن را به گردن حکومت می‌اندازند، این در حالی
است که گاهی ممکن است یک روحانی اشتباه کند اما نباید این اشتباه را به همه
روحانیت تعمیم دهیم.
وی خاطرنشان
کرد: نباید تصور کرد صرف این که حکومت دینی شد و از حوزه علمیه نشأت گرفت
تمامی شؤون آن صحیح بوده و بر اساس معیارها و ارزش‌های دینی است چرا که بحث
دولت‌ها جدا از حکومت اسلامی است.
حفظ نظام در گرو پشتیبانی از ولایت فقیه است
در ادامه سومین کرسی آزاداندیشی حجت‌الاسلام رضا بهرامی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم اظهار داشت: ولایت فقیه ضد دیکتاتوری است و اگر می‌خواهیم آسیبی به نظام نرسد باید به فرموده امام راحل پشتیبان ولی‌فقیه باشیم.
وی با بیان این‌که ادله زیادی بر زعامت ولی‌فقیه در جامعه اسلامی وجود دارد، به وظایف متقابل حوزه و حکومت اشاره کرد و افزود: نظام اسلامی مشروعیت خود را با اعمال نظر ولایت فقیه می‌گیرد و ولی فقیه در اجرای وظیفه خود نیازمند بازوان توانمند حوزه است.
استاد
درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به این که حوزه باید در تمامی ارکان نظام
دخالت داشته باشد و اگر این چنین نباشد انحراف در نظام به وجود می‌آید،
خاطرنشان کرد: حوزه باید با حضور همه‌جانبه خود در امور خیرخواه و دلسوز
رهبری باشد.
وظیفه حوزه بخشیدن هویت اسلامی به افراد جامعه است
رضا
عیسی نیا، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی هم در این نشست،
دادن هویت اسلامی به افراد جامعه و ایجاد روحیه انسجام اجتماعی در جامعه را
از مهم‌ترین وظایف حوزه در قبال جامعه و حکومت عنوان کرد و افزود:
سامان‌بخشی به بعد دنیوی و اخروی مردم از وظایف برجسته حوزه علمیه است و
حوزه نهادی آموزشی در ایران بوده و متولی اشاعه ارزش‌های دینی در جامعه
است.
وی
ابراز داشت: حوزه علمیه متولی سامان دادن به شؤون عالمان دین و همچنین
سامان دادن به وظایف آنان در قبال مردم و حاکمیت با ترویج و تحکیم دین است.
