به گزارش مشرق، حميد شاه آبادي در گفتگو با مهر با اشاره به اينکه رواج آموزش موسيقي براي سرگرمي و تفنن، حيات اين هنر را به خطرانداخته است در باره اين نوع آموزش هشدار داد و گفت : آموزش تفنني موسيقي به صلاح اين هنر اصيل و هنرمند فعال و صاحب نام در اين عرصه نيست.
معاون هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به برنامه هاي آتي اين معاونت از جمله آغاز فعاليتهاي ارکستر موسيقي ملي با رويکرد جديد موسيقايي اشاره و در باره روند فعاليت ارکستر سمفونيک تهران، کم و کيف تغييرات و چگونگي سياستگذاري در برگزاري بيست و ششمين جشنواره موسيقي فجر، چرايي تعلل در انتصاب مديرکل دفتر موسيقي وزارت ارشاد و... صحبت کرد.
وي در صحبتهاي خود نقاط ضعف درانجام برنامه هاي موسيقايي کشور را پذيرفت و رسيدن به نتيجه مطلوب را منوط به گذر زمان دانست و ضمن تشريح نقاط قوت اين معاونت نويد ارائه آثار ارزشمند در عرصه هنر موسيقي را داد که بايد منتظر ماند و شاهد عملکرد اين معاونت در پيشبرد اهداف هنر موسيقي بود. در ادامه مشروح اين گفتگو را مي خوانيد.
* ارکسترسمفونيک تهران در طول فعاليتهاي خود فراز و فرودهاي بسياري را از سر گذرانده است و به نظرمي رسيد با رفتن منوچهر صهبايي رهبرسابق ارکسترسمفونيک تهران اوضاع بهتر شود اما به نظر مي رسد اوضاع اين ارکستر همچنان ملتهب است.
- حميد شاه آبادي : محوري ترين اقدام در عرصه فعاليتهاي ارکسترسمفونيک تهران که از ابتداي مديريت در امور هنري در ذهنم جريان پيدا کرد توجه به برنامه ريزي بلند مدت در اين ارکستر بود تا با گذشت زمان ارکسترسمفونيک تهران به يکي از 10 ارکستربرتر جهان تبديل شود. البته من موسيقيدان نيستم و روي مباحث فني اين ارکستر از جهت کيفيت آثار اظهارنظر نمي کنم چرا که ارکسترسمفونيک تهران يک شوراي فني و راهبردي متشکل از اساتيد به نام در عرصه موسيقي دارد. از همين رو به اين بخش وارد نشدم اما ساختار ارکسترسمفونيک تهران را درست کردم و اين ساختار به معناي رضايت عمومي نيست . از ابتدا دو محور براي ارکسترسمفونيک تهران در نظر گرفته شد و برنامه هاي اين ارکستر براساس اين دو محور پيش خواهد رفت به اين ترتيب که در مرحله نخست يک مدير اجرايي و مديرعامل براي ارکستر سمفونيک مي خواهيم که اين ارکستر را رهبري و اداره کند و با يک برنامه ريزي معين به ما متعهد شود که در بازده زماني مشخصي ارکسترسمفونيک تهران را به نقطه اوج و ايده آل برساند و در عين حال بايد شوراي فني که متشکل از بزرگان موسيقي است تشکيل شود تا درباره توانايي نوازنده هاي ارکسترسمفونيک تهران نظر دهند وهمچنين درباره آيين نامه ها، تصويب رپرتوارها و همچنين کم و کيف رهبري ارکستر نظارت کنند.
*نظارت کارشناسي توسط شوراي راهبردي ارکسترسمفونيک تهران همواره وجود داشته است و حضور اين شورا پديده تازه اي نيست اما با وجود اين شورا هميشه نقدهايي بر عملکرد ارکستر وارد بوده است.
- من هم به وجود اين شورا و مجموع فعاليتهايي که انجام مي دهد واقف هستم اما شواهد حاکي از آن است که نوع برنامه ريزيهايي که توسط شوراي ارکسترسمفونيک تهران در خصوص تعيين رهبر ارکستر و تصويب رپرتوارها براي اجرا انجام مي شود همواره با مخالفتهايي مواجه است اما در اين راستا من مديري نيستم که رسانه ها بتوانند مرا مديريت کنند و توجهي هم به فضاسازيهاي ژورناليستي نمي کنم البته اين صحبت به اين معنا نيست که بي توجه به افکار عمومي هستم اما درگير فضاسازيهاي رسانه اي نمي شوم. به عنوان مثال، صحبتها و حاشيه سازيهاي بسياري در خصوص کم و کيف انتخاب رهبر مهمان و يا دائم پس از رفتن منوچهر صهبايي بود اما من درگير اين فضا سازي نشدم چرا که براي انتخاب رهبر ارکستر سمفونيک تهران معيار و شاخصهاي مشخصي وجود دارد و معيار انتخاب هم تاييد شوراي فني ارکستر و دستگاههاي امنيتي و انتظامي است.
* با توجه به صحبتهاي شما بايد متذکر شد که صلاحيت آقاي صهبايي هم توسط همين شورا تاييد شد.
- با گذشت زمان در مجموع جمع بنديها به اين نتيجه رسيديم که بين اعضاي ارکستر و رهبرسابق تعامل لازم صورت نگرفته است و بنا به دلايل مختلف بستري پراز سوءتفاهم و اصطکاک به وجود آمد و اين بستر بايد از بين مي رفت که با رفتن آقاي صهبايي اين اتفاق افتاد و اگر نگاه درستي به شرايط فعلي ارکسترسمفونيک تهران داشته باشيم متوجه خواهيم شد که ميزان رضايتمندي اعضاي ارکسترسمفونيک تهران بيش از گذشته است و شکل قراردادها، ايجاد تعامل با مديريت ارکستر و رضايت از رهبر مهمان، علاقه به رپرتوارها و ساير فعاليتهايي که انجام مي شود مبين اين مطلب است و براي رسيدن به شرايط آرام در ارکسترسمفونيک به اين نتيجه رسيديم که سال 89 را بايد با حضور رهبر مهمان بگذرانيم البته اتخاذ چنين تصميمي به اين معنا نيست که سال آينده رهبر مهمان نداريم و اگر رهبر ثابت براي ارکستر درنظرگرفته شود قطعا رهبرمهمان در مراحل مختلف اجراهاي ارکسترسمفونيک حضورخواهد داشت.
*با اين اوصاف به حضور رهبر دائم براي ارکسترسمفونيک تهران قائل هستيد؟
- قطعا همينطور است و تلاش مي کنيم که حضور رهبر دائم را از اوايل سال آينده داشته باشيم و از رهبران مهمان هم با توجه به معيارهايي که براي حضور رهبرمهمان وجود دارد دعوت به عمل آيد و در اين راستا نوع نگاه رهبر به رپرتواري که براي اجرا در نظرمي گيرد در اولويت قرار دارد. به عنوان مثال، اجراي آثار آهنگسازان ايراني و آثار فاخر موسيقي کلاسيک از مهمترين فاکتورهاي اجراي ارکسترسمفونيک تهران است درست مانند اجراي اخير اين ارکستر که هم سمفوني شماره 6 چايکوفسکي و همه قطعه صلح و نغمه خراساني اثر ارسلان کامکار اجرا شد. به اعتقاد من ارکسترسمفونيک تهران مطابق با استانداردهاي جهاني حرف براي گفتن دارد و براي اثبات اين ادعا بايد بهترين رهبران و برترين رپرتوارهاي موسيقايي توسط اين مجموعه به روي صحنه برود و براي رسيدن به اين منظور حضور رهبر مهمان در کنار رهبر دائم الزامي است و ارکستر سمفونيک تهران هيچگاه از وجود رهبرمهمان معاف نيست.
*براي رسيدن به استاندارد جهاني در اجرا ارکستر سمفونيک تهران معياري درنظر داريد؟
- براي برداشتن گامهاي بلند بي ترديد معيارهاي فراواني وجود دارد که در اين راستا مهمترين معيار براي استانداردسازي ارکسترسمفونيک تهران توجه به سنت و آيين موسيقي اصيل ايراني است و اگر بتوانيم از اين شاخص دفاع کنيم قطعا حرفهاي ارزنده اي براي گفتن خواهيم داشت در غير اين صورت گرفتار فرايند روزمره و هيجان هاي زودگذر و غيرکارشناسانه مانند دلخوشي به فروش بليت خواهيم شد. اين در حالي است که به اعتقاد من فروش بليت به تنهايي افتخار نيست چرا که ممکن است يک کار ضعيف به دلايل مختلف چون خواننده محوري و تبليغات و مسائل ديگر درآمدزايي کند و چنين اتفاقهايي در حوزه موسيقي مهم نيست بلکه مهم آن است که سمفونيهايي چون مقاومت توليد کنيم و مردم براي ديدن اجراهايي از اين دست هزينه صرف کنند به همين دليل درآمدهايي از اين ناحيه براي ما ارزشمند است و خوشبختانه امسال به اين نقطه ارزشمند رسيده ايم.
*درآمد حاصل از اجراهاي متعدد سمفوني "انقلاب" و يا "مقاومت" در ايران چقدر بوده است؟
- قبل از پاسخ به اين سئوال بايد متذکر شوم که آنچه در شرايط فعلي موجود است مورد نظر ما نيست اما نسبت به دوسال گذشته پيشرفتهاي قابل توجهي هم از جهت کيفي و هم جهت کمي داشته ايم و تغييرات بنيادي در ساختار ارکستر ايجاد کرديم. به عنوان مثال، امسال آمار نوازنده ها را پايين آورديم اما پرداختها بيشتر شد که چنين شيوه پرداخت مورد استقبال قرار گرفت و از جهت کيفي هم سعي شد با حضور رهبران مهمان ايجاد تنوع کنيم. البته ضعفهايي هم در کار وجود دارد که آن را مي پذيرم و در صدد حل موانع و مشکلات هستم اما در بخش کمي شرايط بهتري وجود داشت و به جز پنج اجرايي که با بودجه ويژه در خارج از کشور انجام شد ارکسترسمفونيک تهران 9 اجرا از محل قرارداد به روي صحنه برد يعني 150 نوازنده يکسال حقوق گرفتند و تنها 9 کنسرت اجرا کردند که در مجموع تا اين لحظه 26 کنسرت برگزار کردند که از اين تعداد اجرا دو کنسرت در قطر، دو اجرا در شيراز و يک کنسرت در گرگان برگزار شد و نکته جالب اينجا است بودجه اي که براي اين تعداد از اجراها صرف شد به هيچ عنوان بيش از گذشته نيست و به دلايلي کمتر هم هست و به طور مشخص درباره سئوال شما بايد بگوييم که در طول سالهاي اخير ميانگين 30 ميليون تومان درآمد حاصل از اجراهاي ارکسترسمفونيک تهران داشته ايم اما در حال حاضر بيش از دويست ميليون تومان درآمد حاصل از فروش اجراهاي اين ارکستر داشته ايم.
*با توجه به صحبتهاي شما کنسرتهاي ارکسترسمفونيک تهران طبق برنامه ريزي که انجام شده است پيش مي رود اما از نگاه بيرون نوعي کارشکني و ايجاد مسائل حاشيه اي براي توقف روند حرکت رو به جلو برنامه هاي اين ارکستر احساس مي شود. به عنوان مثال، چندي پيش نشست رسانه اي ارکسترسمفونيک تهران با حضور برخي از نوازنده هاي اين ارکستر و مديرعامل انجمن موسيقي برگزار شد اما به نظر مي رسيد اين جلسه به منظور گرفتن تاييد از نوازنده ها مبني بر عملکرد مثبت انجمن موسيقي و همچنين فعاليتهاي آن برگزار شده است.
- درکنار هرحرکت و قدم مثبت براي دستيابي به اهداف موردنظر ايرادهايي هم دارد و من هم با شما هم عقيده هستم جلسه اي که به آن اشاره کرديد خطايي بود که توسط مديريت انجمن موسيقي انجام شد و من هم بدون اينکه بحث را مطبوعاتي کنم با مجموع همکاراني که اين خطا را مرتکب شدند برخورد کردم چرا که صحبت کردن در خصوص عملکرد اشخاص در فضايي که فرد مورد نظر فرصت دفاع از خود و طرح مباحثي را ندارد امري نادرست است و اميدوارم در آينده چنين تخلفهايي توسط مديران اين مجموعه صورت نگيرد.
* در گفتگويي که در گذشته داشتيم متذکر شديد که تکليف ارکسترموسيقي ملي تا پايان سال جاري مشخص مي شود اما به پايان سال نزديک مي شويم ولي ارکستر موسيقي ملي همچنان تعطيل است.
- توجه به اين نکته ضروري است زماني که مديريت امورهنري وزارت ارشاد را عهده دار شدم ارکستر موسيقي ملي مدتها بود که در حالت تعطيلي به سر مي برد، با اين اوصاف از نظر من اهميت ارکسترملي اگر بيش از ارکستر سمفونيک تهران نباشد کمتر از آن هم نيست. به همين جهت از همان ابتدا با يک حساسيت ويژه اي پيش رفتم و سعي کردم همه ظرفيتهاي از دست رفته اين ارکستر را بارديگر بارور کنم اما نوگشايي ارکستر موسيقي ملي نياز به مطالعه جدي در اين حوزه داشت و مطالعات بسياري درخصوص چرايي تعطيلي اين ارکستر داشتم و در نهايت به اين نتيجه رسيدم که بيش از هر عنواني ارکسترسمفونيک تهران بايد سامانه جدي پيدا کند از همين رو تيمي تشکيل شد تا روي اساسنامه ارکسترموسيقي ملي کار کنند و از همان دوران جلسات متعددي برگزار شد و نتيجه بررسيها گزارش شد و متوجه شدم که از يکسو حاشيه و اصطکاک هاي بسياري هم در بدنه ارکستر موسيقي ملي وجود داشته است و از سوي ديگر بستر موسيقايي ارکستر هم تضعيف شده است؛ البته باز متذکر مي شوم که من موسيقيدان نيستم و بايد انگيزه هاي اهالي موسيقي را بشناسم و آن انگيزه ها را مديريت کنم. خوشبختانه مسائل ارکستر موسيقي ملي تا اندازه اي حل شده است و تا پايان امسال گلبانگ ارکسترموسيقي ملي بارديگر نواخته خواهد شد.
*آقاي شاه آبادي انتصاب مدير کل دفتر موسيقي وزارت ارشاد به کجا انجاميد و اگر سرپرست فعلي اين دفتر به خوبي از عهده انجام امور برمي آيد چرا حکم مديريت ايشان را صادر نمي کنيد؟
- تاخير در انتصاب مديريت دفتر موسيقي قابل دفاع نيست و من هم اين تاخير را تاييد نمي کنم، آقاي ترابي مدير خوبي است و کار خودش را به درستي مي داند و امور جاري اداره کل موسيقي را به خوبي انجام مي دهد اما در نگاه کلي بايد در مورد اداره امور جاري اين هنر در دفتر موسيقي وزارت ارشاد به جمع بندي خوبي برسيم و بدانيم که چه انتظاري غير از انجام امور جاري توسط مدير کل دفتر موسيقي داريم و به درک صحيح از آنچه مي خواهيم دست يابيم چراکه فردي که به عنوان مدير کل دفتر موسيقي وزارت ارشاد انتخاب مي شود به نوعي متولي موسيقي در کشور است از همين رو متولي موسيقي کشور با مدير و اداره کننده مسائل جاري چون ارکستر سمفونيک و ارکستر ملي و غيره فرق مي کند ما مي توانيم تعداد زيادي اجراهاي متعدد داشته باشيم و در طول سال چندين هزار آلبوم موسيقي توليد کنيم اما نقش خودمان را نسبت به صيانت هنر موسيقي در کل کشوربه خوبي ايفا نکنيم و ذائقه موسيقي مردم را در جهت متعالي تغيير ندهيم و اين امر مطلوب نظر من نيست و تا زماني که نقشه مشخصي براي ادامه راه وجود نداشته باشد و تا زماني که برنامه جامع در اين حوزه دست نيابم مديريت دفتر موسيقي به همين شکل اداره مي شود. در حال حاضر آقاي ترابي مجموع فعاليتهايي که در اين حوزه بايد انجام شود را به درستي انجام مي دهد و در نتيجه فعاليتهاي خوب و مستمر سرپرست دفتر موسيقي وزارت ارشاد است که شما به عنوان خبرنگار اين سئوال را اينگونه مطرح مي کنيد که چرا حکم مديريت آقاي ترابي صادر نمي شود اما من دنبال منطقي هستم که بتواند با نقشه جامعي فضاي موسيقي کشور را براي سالهاي آينده ترسيم کند و طبق آن برنامه پيش رود.
*چه تغييراتي در سياستگذاريهاي جشنواره موسيقي فجر ايجاد شده است؟
- جشنواره موسيقي فجر از مهمترين رويدادهاي فرهنگي است که براي رسيدن به جشنواره اي با کيفيت يک چهره علمي و دانشگاهي را به عنوان دبير جشنواره انتخاب کردم آقاي رياحي از چهره هاي ممتاز و موجه در حوزه موسيقي دانشگاهي است از همين رو حضور فعال و کارآمد چهره هاي دانشگاهي و علمي از مهمترين اهداف دربرنامه ريزي جشنواره موسيقي فجر است . در ادامه در نظر دارم موسيقي نواحي ايران که از ارزشمندترين بخشهاي موسيقايي محسوب مي شود به صورت يک جريان مستقل با بودجه و امکانات مجزا و حضور دبيري آگاه به هنر موسيقي نواحي در دل بيست و ششمين جشنواره موسيقي فجر برگزار مي شود. از سوي ديگر، بخش رقابتي موسيقي پاپ حذف شده است و تنها بخش جنبي اين نوع موسيقي در اجراهايي محدود به روي صحنه مي رود.
*به عنوان آخرين سئوال جشنواره موسيقي فجر در بخش موسيقي بين الملل دچار ضعف بوده است و اين بخش از برگزاري جشنواره در سال گذشته به ضعيف ترين موقعيت خود رسيد و اين سئوال مطرح بود که با وجود اجراهايي که ارکستر سمفونيک تهران در اروپا داشت چرا هيچ ارکستر اروپايي حاضر به شرکت در بيست و پنجمين جشنواره موسيقي فجر نشد ؟
- واقعيت اين است که در برگزاري جشنواره ها همواره تفکر جشنواره اي حاکم بوده است و امسال هم متاثر از اين تفکر هستيم و متاسفانه همين تفکر باعث شده است که براي يک بازه زماني کوتاه مدت و با يک تابلوي مشخص کار کنيم و معتقد هستم که اگر برگزاري جشنواره برآيند فعاليت گروههاي موسيقي در طول سال نباشد خروجي زيبايي ندارد و متاسفانه ما هنوز هم به اين نقطه نرسيده ايم و براي رسيدن به برنامه مشخص بايد دبيرخانه دائمي جشنواره موسيق فجر تاسيس شود و فرهنگ جشنواره هم بايد متاثر از اتفاقات موسيقايي در طول سال باشد که اميدوارم با تاسيس دبيرخانه دائمي در خصوص دعوت از گروههاي مختلف خارجي پيش قدم باشيم.
