در این سامانه علاوه بر حسگرهای ردگیری تصویری و حرارتی، مسافت یاب لیزری نیز به کار گرفته شده که این امکانات موجب می شود در زمان عدم امکان استفاده از رادار، اجرای عملیات محدود به زمان خاص نشده و در شرایط جوی متنوع بتوان از این سامانه کارایی بالا گرفت.

به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، سامانه پدافند هوایی موشکی بردکوتاه «یازهرا» ساخت سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران یکی از آخرین دستاوردهای حاصله در زمینه رفع نیازهای پدافندی کشور به صورت بومی است.

اما توسعه این سامانه سابقه ای نسبتاً طولانی در ایران داشته و در واقع نقطه آغازین آن به سالهای دفاع مقدس باز می گردد. ارتش بعث عراق برای دفع حملات هواپیماهای جنگنده بمب افکن نیروی هوایی ارتش کشورمان به مراکز حیاتی خود دست به دامان غرب شده و دو سامانه کوتاه برد کروتال و رولند را خریداری کرد.

این سامانه که در ابتدا به سفارش آفریقای جنوبی توسط فرانسه توسعه یافت، بعدها در دو نوع زمین پایه و دریاپایه در خود فرانسه هم به کار گرفته، در آمریکا ساخته و در چین نیز به صورت مهندسی معکوس با نام FM-80 تولید شد.

این سامانه ها به صورت نیمه متحرک و تمام متحرک بودند و به سرعت هدف را ردگیری نموده و با احتمال بسیار بالایی به آن اصابت می کردند. کارایی این سامانه ها به حدی بود که چند وقتی عملیات های نفوذ هوایی ارتفاع پائین و ضربتی در خاک عراق را متوقف کرد تا نهاجا عملکرد این سامانه ها را بررسی کرده ولی نهایتاً با وجود اتخاذ طرح و روش های جدید حمله باز هم با پذیرش احتمال آسیب دیدن جنگنده های شرکت کننده در عملیات، مجدداً حملات خود را به قلب عراق از سر گرفت.



شلیک موشک توسط سامانه اف-ام-80

اما هر دوی این سامانه ها در طی جنگ تحمیلی به غنیمت رزمندگان اسلام در آمد که تصویر سامانه رولند افتاده در یک کانال از تصاویر معروف به جا مانده از آن دوران غرورآفرین به شمار می رود.

با پایان جنگ تحمیلی، عملکرد بالای سامانه کروتال، برنامه ریزان صنعت دفاعی کشور را بر آن داشت تا برای رفع نیاز دفاع هوایی نقطه ای که تا آن مقطع با سامانه انگلیسی «راپییر» تأمین می شد اقدام به مهندسی معکوس آن کنند. البته به دلیل دست نیافتن به رادار کشف هدف این سامانه در جریان به غنیمت گرفته شدن آن، باید برای پر کردن جای خالی آن هم فکری می شد.

سابقه برنامه یازهرا و موشک آن

به نظر می رسد اولین محصول این پروژه که با نام «یا زهرا» خوانده می شد در تابستان سال 1377 و در یک نمایشگاه دستاوردهای دفاعی به نمایش گذاشته شد که شامل موشک و کپسول حمل و پرتاب آن بود. از آن پس در نمایشگاه های متعددی موشک این سامانه با نام «شهاب ثاقب» در معرض دید قرار گرفت و در نمایشگاه دائمی وزارت دفاع نیز جای ثابتی به آن اختصاص داده شد.


موشک شهاب ثاقب و کپسول حمل و پرتاب آن در بهمن 1377

بنابر اطلاعات اعلام شده این سامانه برای کشف هدف از رادار تک پالس سامانه توپخانه ای «اسکای گارد» که کار هدفیابی برای توپ های 35 میلیمتری اورلیکن را در جنگ تحمیلی با موفقیت انجام می داد استفاده می کرد که برد آن به 19.2 کیلومتر رسیده و همزمان 30 هدف را کشف و 12 مورد را ردگیری می کند. هر چند برد این رادار کمی کمتر از نمونه اصلی ساخت شرکت «تامسون» با برد 20 کیلومتر است که در سامانه کروتال به کار رفته اما برای رفع نیازهای موشک این سامانه همچنان کافی بود.

موشک ساخته شده در قالب پروژه یازهراء، یعنی شهاب ثاقب دارای مشخصاتی از قبیل طول 2.93 متر، جرم 84 (یا 85.1) کیلوگرم، سرعت 740 (یا750) متر بر ثانیه، برد 500 تا 8600 متر در برابر اهدافی با سرعت 400 متر بر ثانیه(1.17 ماخ در ارتفاع پائین و دمای 25 درجه سانتیگراد)، 10 کیلومتر در برابر اهدافی با سرعت 300 متر بر ثانیه(0.88 ماخ در شرایط فوق) و 11 کیلومتر در برابر بالگردها است.



موشک شهاب ثاقب در نمایشگاه دائمی وزارت دفاع

گفتنی است کمترین برد موشک ها بر مبنای زمان لازم برای فعال شدن سامانه های درونی و ایجاد سرعت کافی روی سطوح آیرودینامیکی برای تولید نیرو مرتبط است.

به گزارش مشرق، این موشک با اهدافی تا سقف پرواز 5500 متر و بیشینه سرعت 440 متر بر ثانیه(1.3ماخ) درگیر می شود. کمترین ارتفاع درگیری با هدف در نمونه های اولیه سامانه کروتال در حدود 30 متر بوده که در مدل های جدیدتر به حدود 15 متر یا کمتر کاهش یافته و قابلیت این سامانه در درگیر شدن با موشک های کروز را بسیار افزایش داده است. البته کمترین ارتفاع قابل درگیری در نمونه های در اختیار ایران مشخص نیست اما به دلیل استفاده از روش مهندسی معکوس و مشابهت زیاد مشخصات عملکردی مختلف شهاب ثاقب با نمونه های خارجی منطقا باید بین همین اعداد باشد.

همچنین بیشترین سرعت هدف معادل 1.3 ماخ، طیف بسیار زیادی از اهداف را در بر می گیرد و حتی عمده هواپیماهای رزمی در حالت بارگیری شده در ارتفاع پائین به این سرعت نمی رسند و در صورت پرواز در ارتفاعات بالاتر نیز در تور سایر سامانه های پدافندی خواهند بود. گفته شده این سامانه توانایی درگیری همزمان با 3 هدف را دارد.

در آن زمان گفته می شد این موشک حتی در محیط های آلوده به ECM با رادار اسکای گارد هدایت می شود اما میزان موفقیت این روش چندان مشخص نبود. در عوض به طور کلی احتمال برخود به هدف در صورت شلیک یک موشک 86 تا 90 درصد و در صورت شلیک دو موشک 96 درصد عنوان شده بود؛ چیزی که رزمندگان ایرانی عملاً زخم آن را توسط نمونه فرانسوی در جنگ تحمیلی تجربه کرده بودند.

همچنین این موشک از فیوز مجاورتی IR(مادون قرمز) بهره مند بود که نشان می داد موشک های غنیمتی ایران از انواع بهسازی شده کروتال بوده اند نه انواع پایه. این سامانه دارای یک پنجره شیشه ای در ناحیه ای نزدیک به دماغه است که پرتوهای مادون قرمز شدید را حذف و مقادیر معمول را به حسگر عبور می دهد.

آشکارساز موجود در حسگر با دریافت اثرات حرارتی هدف، آن را تبدیل به ولتاژ نموده و با رسیدن این ولتاژ به حد خاصی که متناسب با نزدیک شدن به هدف و افزایش اثرات حرارتی است، دستور انفجار سرجنگی برای بیشترین تأثیرگذاری روی هدف حتی در صورت مانور دادن به صورت خودکار داده می شود.

میزان سرجنگی موشک شهاب ثاقب 13.5 تا 14 کیلوگرم از نوع انفجاری شدید اعلام شده است. این موشک دارای بدنه استوانه ای با قطر 15.4 سانتیمتر، سامانه کنترلی از نوع «کانارد» یا «پیشبال» و بال هایی به فرم ذوزنقه بریده در انتهای بدنه است. هم بالک و هم بال های موشک با حالت کراس(علامت ضرب) حول بدنه قرار دارند که برای کاهش اثرات تداخل آیرودینامیکی بدنه با آنها مفید است. بخشی از بال عقبی موشک جمع شونده است تا به کپسول حمل و پرتاب با قطر کوچکتری نیاز باشد.

موشک هایی که با بالک های کنترلی در جلو(کانارد) کنترل می شوند هر چند نسبت به انواع دارای سطوح کنترلی در دم(انتها) پاسخ کندتری دارند اما به دلیل اینکه انحراف سطوح کنترل آنها در جهت افزایش زاویه حمله است نیروی اعمالی روی سطح کنترلی در جهت نیروی برآی کل روی موشک خواهد بود و در نتیجه پاسخ کل موشک به فرامین اعمال شده سریعتر خواهد بود، چیزی که برای یک موشک پدافند هوایی که در لایه آخر نزدیک به نقاط حیاتی خودی فعالیت می کند بسیار مهم است.

این موشک تا 25 برابر شتاب جاذبه قابلیت مانور دارد که برای درگیر شدن با هر هواپیمای جنگنده عادی کاملاً کافی است. در واقع ترکیب این میزان توانایی مانور با قابلیت های فیوز مجاورتی منجر به رسیدن به بیشینه میزان تأثیر سرجنگی روی هدف در صورت عدم برخورد خواهد شد. فیوزهای فروسرخ موجود که از پدیده داپلر برای ردگیری بهتر و دقیق تر حرکت های هدف استفاده می کنند امکان درگیر شدن با اهدافی تا ارتفاع چند متری سطح آب را نیز فراهم می سازند.

موتور راکتی سوخت جامد تک مرحله ای موشک کروتال 2.2 تا 2.7 ثانیه می سوزد و موشک 5% زمان پرواز خود را در سرعت های مادون صوت، 50% زمان پرواز را در ناحیه گذر صوت(ماخ 0.8 تا بیش از یک) و 45 درصد زمان را در ناحیه مافوق صوت تا 2.2 ماخ طی می کند.

به گزارش مشرق، این در حالیست که کل زمان پرواز این موشک برای رسیدن به برد حدود 8 کیلومتر، 10 ثانیه است از این رو شکل بدنه این موشک برای کم بودن نیروی مقاوم(پسا) در سرعت های مافوق صوت بهینه شده که شاخصه های آن نسبت لاغری(طول به قطر بدنه) بالا، انتخاب شعاع دماغه نزدیک به دماغه های نوک تیز، استفاده از بدنه باریک شونده در انتها(دم قایقی) و پروفیل گوه ای برای بالک های جلویی و خمیده متقارن برای بال عقبی است.

گرین(سوخت جامد) مورد استفاده در این موشک بدون دود است که به دیده نشدن مسیر آن توسط دشمن و در نتیجه غافلگیر شدن و کاهش زمان وی برای واکنش نشان دادن منجر می شود.

مشخصات هدایت و کنترل

سامانه موشکی کروتال و نوادگان آن برای دفاع هوایی ارتفاع پست ساخته شده اند که بایستی دارای قابلیت های ویژه ای از جمله سرعت بالا در ردگیری هدف و فراهم شدن مقدمات شلیک، سرعت بالا در رسیدن به هدف، دقت و احتمال اصابت بالا به هدف باشند.

این مشخصات هر چند برای تمام سامانه های موشکی دفاع هوایی مطلوب هستند اما در سامانه ای که وظیفه فراهم کردن دفاع لایه آخر از یک منطقه راهبردی را بر عهده دارد بسیار مهم تر است. سرعت واکنش بسیار بالا خصوصاً در برابر اهدافی که دیر آشکار می شوند از جمله موشک های کروز اهمیت دوچندان دارند. این ویژگی های مطلوب در مجموع از قابلیت های سامانه های هدایت و کنترل ناشی می شوند.

سامانه کروتال با استفاده از «هدایت دستوری» با روش «سه نقطه ای» یا «در خط دید خودکار» به سمت هدف می رود. در این روش هم موشک و هم هدف توسط سامانه آشکارساز تحت نظر قرار گرفته، میزان انحراف موشک از خط دید هدف محاسبه شده و فرامین تصحیح مسیر با یک آنتن مجزا به گیرنده های موجود در انتهای موشک در بخش بال فرستاده می شود.

آشکارسازهای مورد استفاده در این سامانه شامل ترکیب راداری/تصویری/حرارتی برای ارتفاع پائین و راداری/حرارتی برای ارتفاع متوسط است. کپسول حمل و پرتاب موشک ها که شامل دو پرتابگر دوتایی هستند در طرفین این آشکارسازها روی یک سکو با دو درجه آزادی برای چرخش در سمت و بلندا نصب شده اند.



سامانه راداری اسکای گارد در سمت چپ تصویر

به طور کلی یک رادار اولیه کار کشف هدف و ردگیری آن را بر عهده دارد. سپس کار رهگیری توسط رادار تعقیب هدف که به همراه پرتابگرها روی یک سکو قرار دارد انجام می شود. در نتیجه هنگامی که رادار تعقیب به سمت هدف چرخیده در واقع موشک ها نیز به سمت آن نشانه گیری شده اند.

مدت زمان پرواز این موشک به سمت هدف را از نظر هدایت و کنترل می توان به چهار بخش کلی تقسیم کرد: ناحیه اول که هم هدایت و هم کنترل وجود نداشته و موشک مانند یک راکت حرکت می کند. در مرحله بعد سامانه خلبان خودکار فعال شده، موشک در فاز کنترل قرار گرفته و حرکت های چرخشی احتمالی و اغتشاشات پروازی خود را اصلاح می نماید. این دو مرحله در حدود 0.655 ثانیه طول می کشد.

در مرحله سوم موشک وارد حوزه دید یک ردیاب مادون قرمز(فروسرخ) شده و خطای زاویه ای آن نسبت به خط دید هدف، محاسبه و فرامین هدایتی توسط رایانه مربوطه تولید و ارسال می شود. هدف از این فاز در واقع وارد کردن موشک به داخل حوزه دید رادار است زیرا به دلیل باریک بودن پهنای پرتو رادار این سامانه، موشک از ابتدا در دید آن قرار نمی گیرد در نتیجه یک سامانه فروسرخ که پهنای دید بالاتری دارد موشک را دیده و کار اصلاح اولیه مسیر را ممکن می سازد.

در مرحله چهارم با قرارگیری موشک در دید رادار، کار هدایت موشک تا رسیدن به هدف توسط آن به انجام می رسد.

نکته قابل توجه در این فرایند چهار مرحله ای، زمان دو فاز اول است که اگر هدف تغییر جهت و سرعت نداشته باشد، موشک به آسانی قادر به تصحیح مسیر خود خواهد بود بنابراین اگر دشمن به محض شلیک موشک این سامانه تغییری در پارامترهای فوق دهد احتمال اصابت این موشک کاهش می یابد و این نکته ایست که امروزه همگان در مورد این سامانه می داند و پدیده هایی از این دست لزوم دست بردن در طراحی و تغییر فرایندهای عملکردی موشک و سامانه فوق را لازم می سازد، کاری که احتمالاً با تکمیل سامانه یازهرا به آن توجه شده است.

ارتباط چینی؟

هر چند تا مدتها از برنامه یازهرا خبری منتشر نمی شد، اما تصاویر به دست آمده در این مدت، نکات مبهمی را ایجاد می کرد. از جمله شباهت سکوی حامل موشک و تجهیزات آن با نوع چینی کروتال یعنی FM-80. خصوصاً بعدها با اعلام رسمی وجود سامانه اف-ام-80 در فهرست تجهیزات پدافند هوایی ایران، احتمال ارتباط برنامه فوق با این سامانه بیشتر شد. اما وجود شواهدی شائبه اینکه اساساً برنامه یازهرا مربوط به تولید تحت امتیاز سامانه چینی با نام ایرانی است را بسیار کمرنگ می سازد.

اول اینکه در سامانه ایرانی از رادار اسکای گارد برای کار هدفیابی و کنترل کلی مجموعه استفاده می شود(که منحصراً در نمونه ایرانی دیده شده) در حالی که اف-ام-80 چینی از یک رادار متفاوت که ظاهراً از آنتنی سهموی برخوردار است بهره می برد که روی شاسی مشابه شاسی پرتابگر موشک نصب شده است.

از سوی دیگر، نمونه بهسازی شده اف-ام-80 که چند سال پیش در رزمایش مدافعان آسمان ولایت مورد آزمایش قرار گرفت توسط متخصصان داخلی بهسازی شده و به قابلیت درگیری با اهداف ارتفاع بسیار پائین از جمله موشک های کروز رسید.

به علاوه خود سامانه اسکای گارد نیز در ایران مورد بازسازی و بهسازی گسترده قرار گرفته است که این هم تسلط نیروهای بومی بر فناوری های مرتبط را نشان می دهد. در صورت عدم وجود این توانمندی طبیعتاً باید شاهد حضور نمونه بهسازی شده چینی یعنی FM-90 در ایران می بودیم.

در نهایت رونمایی از آخرین نمونه تولید شده در برنامه یازهرا که تفاوت های بسیاری در سامانه های کمکی با نمونه های بهسازی شده چینی و فرانسوی دارد نشان دهنده بومی بودن این پروژه است هر چند که روی کاغذ همچنان احتمال کمک گرفتن از چینی ها در مراحلی از پروژه در اوائل کار خصوصاً برای شناخت ویژگی های سامانه کروتال که همه آن به غنیمت ایران در نیامده بود وجود دارد. البته شاید اساساً خرید اف-ام-80 به همین منظور بوده است.

یازهراء-3

اعلام آغاز به کار خط تولید سامانه یازهرا که کاملترین سامانه های جانبی تصویری، حرارتی و لیزری را دارد و سامانه پرتاب آن نیز تفاوت هایی با نمونه چینی دارد کمک شایانی به افزایش توان پدافند هوایی کشور و گسترش پوشش آن در مناطق مختلف می کند.



تفاوت های سامانه جدید یازهرا سمت چپ و اف-ام-80 بهسازی شده در ایران سمت راست

نمونه رونمایی شده از یازهرا دارای پرتابگر نیمه متحرک(کششی) است که رادار تعقیب هدف، آنتن ارسال فرامین به موشک و چندین سامانه اپتیکی، حرارتی و لیزری روی آن دیده می شود. این پرتابگر اتاقک کوچک تری برای خدمه و سامانه های پردازشی نسبت به نمونه های چینی و فرانسوی دارد که احتمالاً به دلیل استفاده حداکثری از سامانه های پردازش و نمایش دیجیتال در کابین آن است.

به گزارش مشرق، در این سامانه علاوه بر حسگرهای ردگیری تصویری و حرارتی، مسافت یاب لیزری نیز به کار گرفته شده که مجموعه این امکانات موجب می شود در زمان عدم امکان استفاده از سامانه راداری، اجرای عملیات محدود به روز و آب و هوای خوب نشده و در شرایط جوی متنوع بتوان از این سامانه کارایی بالا گرفت. برد این سامانه های جانبی همچون رادار بیشتر از برد نهایی موشک یعنی 11 تا 12 کیلومتر است تا زمان کافی برای آماده سازی مقدمات شلیک فراهم بوده و همچنین موشک تا بیشترین برد ممکن هدایت شود.

همچنین در صورت نیاز به عمل کردن سامانه به صورت پسیو یا غیرفعال که با روشن نکردن رادار ممکن می شود، سامانه های اپتیکی و لیزری جوابگوی نیاز هدفیابی و هدایت موشک خواهند بود که با مسافت یابی لیزری، بهترین زمان برای شلیک موشک و تضمین دقت بالای اصابت ایجاد می شود. البته سامانه فروسرخ از نوع دو کاناله است زیرا هم باید اطلاعات هدف وجود داشته باشد و هم موشک ردگیری شود تا فرامین اصلاحی مناسب تولید شود.

هر یک از روش های هدایتی در سامانه یازهرا امکان هدفگیری و هدایت تمام خودکار را با توجه به الگوریتم های بهبود یافته و با کمک سامانه های بومی تشخیص دوست از دشمن یا IFF دارد.

همچنین سامانه های مخابراتی و خطوط امن انتقال داده امکان بهره برداری از اطلاعات تولید شده توسط رادارهای دوربرد و برد متوسط اکتیو و پسیو موجود در شبکه پدافند هوایی کشور را به عنوان آشکارساز اولیه ممکن می سازد در نتیجه کار ردگیری هدف با اطلاع از سمت و جهت تهدیدات موجود در آسمان با سرعت بیشتری آغاز شده و با کاهش بار سامانه های پردازشی به نتیجه بهتری هم می رسد.

آنطور که در سخنان رسمی عنوان شده سامانه جدید یازهرا امکان درگیر شدن با چندین هدف را به طور همزمان دارد. این قابلیت تأثیر شگرفی بر افزایش توان پدافندی دارد زیرا با تعداد کمتری سامانه امکان درگیری با تعداد هدف مشخص در یک منطقه فراهم شده و سامانه های اضافی امکان استقرار در نواحی دیگر و گسترش پوشش پدافندی را می یابند.

به علاوه هزینه های و زحمات عملیاتی برای برقراری میزان مشخصی از پوشش هوایی، ایجاد امنیت مواضع پدافندی کاهش یافته و درگیری با حجم حملات گسترده تری ممکن می شود. باید گفت این توانمندی تنها به مدد بهره مندی از سامانه های پردازشی قدرتمند و هوشمند و الگوریتم های هوشمند اکتساب هدف میسر می شود.



سامانه جدید یازهرا ساخت سازمان صنایع هوافضا

هر چند تا کنون تمام مراکز حیاتی توسط سامانه های متعدد از جمله تور-ام-1 برای لایه آخر تحت پوشش قرار گرفته اند اما تولید یک سامانه بومی هر چند که تمام توان سامانه تور را ندارد گام مهمی برای پوشش دهی به مناطق صنعتی و اقتصادی، سدها، نیروگاه ها و ... در تمام کشور دارد.

این سامانه هم به دلیل تولید بومی و هم به دلیل استفاده از روش های هدایتی نچندان پیچیده یعنی فرمان به خط دید خودکار به جای استقرار یک سامانه تمام خودکار راداری در خود موشک از قیمت تمام شده کمتری برخوردار بوده و امکان به کارگیری تعداد بالایی از آن با بودجه های مثال زدنی این روزها فراهم می شود.

به علاوه با به کارگیری یازهرا، بار کاری سامانه تور در اماکن فعلی کاهش یافته و امکان استقرار آن در نواحی لازم جدید یا افزودن به تراکم آن در نواحی حساس فراهم می شود. در واقع این سامانه در کنار تور-ام-1 می تواند فاصله عملیاتی تسلیحات توپخانه ای را با سامانه هایی با برد متوسط رو به پائین نظیر سام-6 به خوبی پوشش دهد.

همچنین تولید انبوه این سامانه کمک می کند تا در بخش های بیشتری از خطوط مقدم و نقاط کور، پوشش دفاع هوایی موشکی قابل اطمینان فراهم شده و از این رو عملیات های پشتیبانی هوایی و نیز مأموریت های نفوذی و ضربتی هواگردهای دشمن با مشکلی اساسی و آینده ای مرگبار رو به رو شود.

آخرین نکته ای که به آن اشاره می کنیم، اعمال تغییرات بومی و ناشناخته برای دشمن در آخرین نمونه سامانه یازهرا است. با توجه به حضور سامانه کروتال در اختیار دشمنان ایران بدیهی است تمام مشخصات عملکردی آن برای آنها شناخته شده بوده که به یک نمونه از آنها در مورد فاز بدون هدایت موشک اشاره شد.

از این رو دستکم تغییرات در سامانه های هدفگیری و کنترل موشک کمک به حفظ یا حتی ارتقاء ارزش عملیاتی این سامانه برای سالهای آینده و در برابر تهدیدات روز خواهد بود. در حالی که جمهوری اسلامی ایران انواع موشک ها با مأموریت های مختلف را تولید می کند بنابراین احتمال به کارگیری موشک بهسازی شده با مشخصات عملکردی بالاتر از قبل در این سامانه جدید دور از انتظار نیست.

در پایان شایان ذکر است نمونه های دریاپایه کروتال فرانسوی و اف-ام-80 چینی به طور گسترده در ناوهای رزمی ساخت این دو کشور مورد استفاده قرار گرفته اند بنابراین می توان انتظار داشت انشاالله به زودی نمونه ای از سامانه یازهرا نیز روی ناوشکن های کشورمان به کار گرفته شده و وظیفه یک پدافند موشکی کارامد لایه آخر را برای آنها اجرا کند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 56
  • در انتظار بررسی: 0
  • غیر قابل انتشار: 4
  • بی طرف ۲۳:۳۱ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۰
    3 1
    این همه اسم توی این دنیا وجود داره کلی اسامی علمی و صنعتی داریم چرا اسم معصومین را روی یک مشت آهن پاره میگذارید که این نهایت توهین به آنهاست که اگر ناموفق بود فردا بگویند ...... که این واقعا آبروریزیه.
  • حسین ۲۳:۴۹ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۰
    3 0
    خدا قوت الهم عجل لولیک الفرج
  • ۲۳:۵۰ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۰
    0 0
    خدا قوت
  • Pasdar ۲۳:۵۳ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۰
    0 0
    درود بر سپاه و ارتش و ارتش سوریه و حزب الله و حماس و بسیج
  • ۲۳:۵۶ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۰
    0 0
    خدا قوت سربازان سید علی خدا قوت
  • ابراهیم ۲۳:۵۷ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۰
    0 0
    سلام . بسیار عالی بود. هر وقت این افتخارات را می بینم به عنوان ایرانی احساس غرور می کنم.
  • مصطفی ۲۳:۵۷ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۰
    0 0
    زنده باد ایران و ایرانی از دیدن این همه دستاورد نظامی وطنی لذت بردم.مرسی از مطالب خوب و مفیدتان
  • امیر ج ۰۰:۱۹ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    1 0
    به گفته رهیر عزیزمان باید سامانه ها را متحرک کرد البته این سامانه متحرک از نوع کششی است ولی بهتر بود متحرک از نوع خودکششی شود (یعنی مثل سامانه رعد سوار بر کشنده شود) چون حمل و نقل راحت تر و سریع بودن عکس العمل و تاکتیک جنگ نامتفارن و... مثلا اگر ماهواره جاسوسی عکس برداری کند کافیست باکمی تغییر مکان باعث تغییر اطلاعات دشمن از سامانه های پدافندی شد و مجبور میشود دوباره اطلاعات کسب کند ولی باید گفت دستشان درد نکنه که در این تحریم ها مایه دلگرمی ملت هستند و به امید روزی که برخی از صنایع داخلی از این دانشمندان بومی سازسی وخود اتکایی و خودباوری یاد بگیرند و همه ی کالاهاشان را 100% تولید داخل کنند انشاالله با همت دانشمندان وزارت دفاع بقیه سامانه غیر متحرک مخصوصا اس 200 هم متحرک شود.
  • نصیر ۰۰:۲۴ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    1 0
    هیچ ربطی به سوریه و حزب الله و حماس نداره..
  • ۰۰:۴۶ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    1 0
    حماسو قلم بگیر
  • saeid s ۰۰:۵۰ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    البته فقط با ذکر یا زهرا نابود میشن وگرنه از این موشکهای ما بخاری بلند نمیشه
  • ۰۰:۵۳ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    1 0
    اهن پاره خودتی بی ادب
  • ۰۱:۱۲ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    2 0
    خدا قوت مهندسین ودانشمندان گمنام که باعث اقتدار ونام آوری ایران عزیز شده اید ! به اون دوست بی طرف هم عرض میکنم : گذاشتن نام شریف وبا برکت یا زهرا موجب کار آیی یک قطعه سنگ ویک آهن پاره ی واقعی میشود! چه رسد این نام شریف بر یکی از دستاوردهای علمی دفاعی گذاشته شود !
  • ۰۲:۰۰ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    بدون یا زهرا و ثقلین گنج خداوند که نمیشه
  • 213 ۰۲:۵۰ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    ذکر یا زهرا س ذکر والایی است اما توان موشکی و پدافندی ایران هم در شرایط فعلی که دشمنان ما را در فشار گذاشتند قابل تحسین میباشد و یقیناٌ اگر توکل به خدا و ائمه اطهار نباشد تمام قدرت ها هم داشته باشیم پیروز واقعی نیستیم . ضمناٌ این رونمایی ها که میشود درصد کمی از این دستاورد هامیباشد که منع رسانه ای شدن را ندارند والا ....
  • ۰۳:۱۴ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    1 0
    خو حالا راست میگه. قربونه اهل بیت برم. چاکره برو بچ ارتشی و سپاهی... ولی خدا وکیل، این اسمه ؟! مثلا یه چی می ذاشتن که صفت بشه. مثلا ذوالفقار برای شمشیر مولا یه اسم بود. و یه صفت. دارای دو لبه و تیغه... یا مثلا شهاب. آخه یا زهرا نداست. داری خطاب قرار می دی. نه اسمه و نه صفت. ای زهرا... آخه این چه کاریه ؟!! یه کم سلیقه والا !
  • behzad ۰۳:۲۵ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    خدا قوت به سپاه و ارتش و بسیج.انشا الله در آینده نزدیک اسراییل نابود و اسلام مثل همیشه پیروز است
  • حمید علی ۰۶:۲۱ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 1
    لطف کن از این به بعد درباره چیزی اطلاع نداری نظر نده چون با عث ناراحتی دیگران میشی تمام موفقیت های تولیدات صنایع دفاع به یومن همین نامگذاریشون با اسامی اهل بیت (ع) بوده علاوه بر اون یک سامانه تا آزمایش نهایی نشه اطلاع رسانی نمیشه .
  • ناشناس ۰۶:۳۶ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    سلام خدا بر مجاهدان راه حق سلام خدا بر آن کسانی که اون حماسه و شور را آفریدند: سرتاسر جبهه همش نور تجلی خدا بود به خدا آخر دنیا بود به خدا کرببلا بود به خدا حضرت زهرای بتول با اینکه ما نوکرشیم مادر ما بود به خدا شب حمله همهمه بود روی لبها زمزمه بود کی تو دلها واهمه بود دعوا سر سربند یا فاطمه(س) بود ذکر لبها وقتی که یا زهرا(س) میشد همه گره هامون وا میشد
  • محمد ۰۸:۰۲ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    یاد خدا، ذکر اهل بیت و البته توان رزمی
  • ۰۸:۰۴ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    ربطش اینه که اول باید اونا تستش کنن بعدا ما
  • ۰۸:۰۵ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 1
    آقا اینقدر گیر به حماس ندید همش سیاسته میخواد توجهاتو از ایران کم کنن و ...
  • ۰۸:۳۱ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    گل گفتی
  • ۰۸:۳۱ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    ایول دمتون گرم گزارش کامل و جامعی بود یکی از انگیزه های من برای سر زدن به مشرق همین گزارشهای قشنگتونه
  • ۰۸:۴۹ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    1 0
    باتشکر از مقاله خوبتون به شدت این سامانه برای نیروی دریایی که متاسفانه پدافند مناسب موشکی بخصوص در ارتفاع پایین نداره احساس میشه البته اگه میشد سامانه تور ام 1 بومی سازی بشه خیلی بهتر از این بود
  • مجتبی از اهواز ۰۸:۵۳ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    1 0
    پس باور373 چی شد...؟؟؟ با اف 22 و اف 35 چیکار باید کرد؟
  • ۰۸:۵۸ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    تبرک سامانه ها به نام معصومين براي تضمين موفقيت است که تا کنون به لطف خدا موفق بوده است
  • ۰۹:۰۳ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    1 0
    لطفا از میمون فضانورد هم گزارش جامعی بگذارید
  • علی ۰۹:۰۴ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    1 0
    کوته بینی تا اینقدر پس زمان جنگ رمز عملیات اسم مبارک معصومین بود و خیلی وقتها عملیات به نتیجه نمیرسید باید این حرف رو میزدیم...
  • محمد مهدی ۰۹:۲۳ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    1 0
    فرزندان ایران برای تولید این جنگ افزارها از زندگیشون مایه میزارن شما از انگلیس که این چیزا ها رو نمیفهمی اینگلیسیه خائن.
  • ۱۰:۱۱ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    نمیشه از این پدافند های متحرک به حزب الله هم بدهند که این هواپیماهای رژیم غاصب صهیونیستی اینقدر راحت در اسمان لبنان جولان ندهند ؟همین هفته ی پیش توی اخبار میگفت ده فروند هواپیمای اسراییل حریم هوایی لبنان را نقض کردند !!
  • ۱۰:۳۵ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    ممنون از این مقاله های نظامی خوبتون، امیدواریم درباره ی دستاوردهای نظامی که در ده فجر می خواهند رونمایی کنند هم مقاله هایی تهیه کنید.
  • ایرانی ۱۲:۲۸ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    دشمن همین تصاویر راکه مبینه برای حمله نظامی عقب نشینی میکنه +حمله یازهرا
  • سیدی ۱۲:۵۲ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    1 0
    سلام ودرود بر دلاور مردان ایران زمین راه شهدا ادامه دارد یا زهرا (س)
  • حیدر ۱۲:۵۶ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    1 0
    خدا قوت وأعدوا لهم مااستطعتم من قوة
  • ناشناس ۱۳:۲۰ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    قطعاً رزمندگان غيور ما ذكر مقدس يا زهرا(س) را موقع شليك بر زبان جاري مي كنند،ولي توان بالاي متخصصان نظامي ما در جنگ هشت روزه غزه به اثبات رسيدظاهراً در آن موقع حضرتعالي خواب تشريف داشتيد..........
  • ۱۵:۵۲ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    کور بشن اونایی که منفی دادن!
  • ۱۶:۰۳ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    لطفا یادی هم از زحمت کشان صنایع دفاعی کشور بنمائید که در گمنامی خدمات شایانی به امنیت و اقتدار کشور می نمایند.
  • ۱۶:۱۲ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    عجول نباش دوست من ...
  • محمد ۱۶:۲۲ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    الله اکبر - مرگ بر امریکا
  • محمد ۱۶:۲۵ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    واقعا ما می توانیم
  • مالکی ۱۶:۳۲ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    سلام با احترام به دست اندرکاران تهیه ی این سامانه ارزشمند، باید عرض کنم، بهتر بود اسمی نظامی و دفاعی انتخاب می کردند که با سلاح همخوانی داشته باشد و جائی برای خدشه به اهلبیت نداشهت باشد. یا زهرا کلمه ی خوبی است ولی بیشتر برای رمز عملیات و هیئت ها خوب است نه اسم موشک و سامانه دفاعی.
  • اکبر ۱۷:۳۳ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    باتشکر از تمام زحمات بروبچه های بی نامو نشان در ساخت موشک و صنایع هوایی فضایی مملکت ایران خداوکیلی دست میزاد به شما می گویم من که این طرف آب هستم اشک شوق می ریزم و باعث افتخار من ایرانی است که به خارجی ها بگویم ما اینیم . ما می توانیم
  • ۱۹:۴۱ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    عالي بود رهبرم تبريك ما رو بپذيريد
  • مهدی ۲۰:۰۲ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    سلام اولا که باور 373 هم به موقعش ایشالا می رسه. ثانیا که اف 22 و اف 35 هم آخرش باید بیان پایین تا بتونن کاری بکنن.
  • سید منصور ع ۲۰:۳۹ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۱
    0 0
    دست مولا علی نگهدارتان باشد وقتی خداوند تمام خلقت را به نام اهل بیت (ع) آفرید پس شما دلاوران ایران اسلامی هم بنام این بزرگان شروع وانجام دهید .من به عنوان بک ایرانی از شما ممنونم
  • مهدی ۰۱:۳۲ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۲
    0 0
    چند روز قبل در یکی از سایت ها که فکر کنم خبرگزاری فارس بود عکسی از این سامانه، از طرف اتاق فرماندهی این سامانه قرار داشت که دستگاه تهویه مطبوع یا به اصطلاح ایر کاندیشن این سامانه به رنگ سفید به چشم میخورد که این خلاف رنگ سامانه که رنگ خاکی و استتار بودن سامانه را باید حفظ کند نبود. امیدوارم دفعات عاتی وقتی همچنین تصاویری که در آنها نیز ادعای پیشرفته بودن را هم میکنیم این نکته های بسیار ظریف، اما فوق العاده مهم هم در نظر گرفته شود.
  • ۰۲:۵۷ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۲
    0 0
    به موقعش میفهمی و میفهمند داداش
  • مرتضی ۱۰:۰۳ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۲
    0 0
    خدا قوت خداوکیلی دراین شرایط حساس ومحاصره همه جانبه ایران توسط دشمنان ، تولید این سامانه ها ، مشت محکم وآهنین تودهن آمریکا وانگلیس وصهیونیست واذنابشان نیست ؟
  • علي ۱۰:۱۱ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۲
    0 0
    خدا قوت
  • مرتضی ۱۱:۲۸ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۲
    0 0
    دوست عزیز من زمان جنگ نبودم ولی از اونایی که بودن و رفتن و دیدن، شنیدم که هر بار رزمنده ها تو جنگ ها به در بسته میخوردن، رمز عملیات رو از اسامی متبرک یکی از معصومین میکردند دست و معجزه خدا باعث پیروزی شون میشد. این آهن پاره ها همون عصای حضرت موسی هستند که با کل دم و دستگاه فرعونی ها جنگید.
  • حسن ۱۵:۵۶ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۲
    0 0
    زهراسلام الله علیها نگهدارتان
  • حسن ۲۰:۱۸ - ۱۳۹۱/۱۱/۱۳
    0 0
    دستتون درد نکنه . همه بگین یا زهرا ... لبیک یا حسین .
  • farzad ۱۲:۰۱ - ۱۳۹۱/۱۲/۱۹
    0 0
    از مسولین سایت مشرق نیوز کمال تشکر را دارم به خاطر مطالب داغ و مفیدی که ارائه میدهند.امیدوارم ایران و ایرانی سرعیتر از انچه که پیداست پیشرفت کنه و به افق برسد.و عده معدود که به درجه ی کم بینی و خیانت رسیده اند یا سرعقل بیاند یا نابود شوند.همگی در زیر سایه حق تعالی
  • مهدی ۱۱:۱۹ - ۱۳۹۳/۱۰/۱۰
    0 0
    شکر خدا که با همین موشکها و توان نظامی فعلی که ایران دارد 40 سال است که آمریکا و نوکرش اسرائیل با دست بزنی که دارند جرات حمله به ایران را نداشته و ندارند و در آینده نیز با تحویل اس 300 یا مشابه داخلی یا خارجی آن چشم همه دشمن نان این مرز و بوم را کور خواهیم کرد انشاالله .
  • عباس ۲۰:۳۷ - ۱۳۹۴/۰۸/۲۵
    0 0
    آخ آخ دلم اون موقع خنک ميشه موشک بزنیم تو عربستان این وهابیون کثیف نجس خوک صفت نابود کنیم نیروهای نظامی ما باید این قدر پیشرفت کنن تا وهابی های آشغال فرصت هر گونه تحرک ازشون گرفته بشه به حدی برسیم سلاح های غربی و آمریکایی که در دست این کثافتها است در برابر موشکهای و سلاح ما هيج باشد به امید آن روز

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس