مقایسه اخبار کیهان دوران پهلوی با کیهان پس از انقلاب اسلامی نشان می دهد که تا چه حد در چار چوب های انتشار خبر این روزنامه تغییر ایجاد شده است. در حدود 35 سال پیش همه چیز از مسائل سیاسی و بین المللی گرفته تا مسائل ساده اجتماعی به شکل و شمایل دیگری بیان می شدند.
در این جا قصد داریم نگاهی داشته باشیم به اخبار منتشر شده در نیمه دوم فروردین ماه 1357
این روزها دیگر شهری نمانده که فضای ملتهب سیاسی اش را نشان حکومت نداده باشد. زندان ها و پادگان ها در سراسر کشور پر شده از مخالفان حکومت که تحت هیچ شرایطی شور و شعفشان برای براندازی فروکش نمی کند.
*در تظاهرات 27 شهر 43 نفر دستگیر شدند (چهاردهم فروردین پنجاه و هفت)
بر اساس گزارش های خبرگزاری پارس، در زوهای گذشته جمعا در 27 شهر آشوب رخ داد. همین خبرگزاری در روز های پیش از 21 شهر دیگر گزارش هایی از تظاهرات خیابانی، پخش اعلامیه و حمله به بانک ها و موسسات دولتی داده بود. در این شهر ها 42 تن از مهجمان دستگیر شده اند. در حوادث دیروز و پریروز، عده ای دستگیر و مجروح شدند.
شرح آشوب های روزهای اخیر را، خبرگزاری پارس چنین گزارش کرده است.
دره گز خراسان – جمعه
تهران – خبر گزاری پارس- تحریکات عوامل بیگانه و دشمنان پیشرفت و قدرت ایران روز جمعه نیز در پاره ای از شهرها ادامه یافت و عوامل فریب خورده و اخلال گر در چندین شهر دست به تخریب و آتش سوزی زدند و ضمن حمله به موسسات اقتصادی، فرهنگی، آموزشی، اماکن عمومی و حریم زندگی و حرفه مشروع اشخاص اقدام به غارت اموال آنها کردند و خساراتی وارد ساختند.
در مشهد –جمعه
در مشهد بعد از ظهر دیروز حدود 40 نفر از عناصر اخلالگر با به همراه داشتن 4 گالن و تعدادی بطری محتوای بنزین و میله های آهنی و چوب دستی در میدان طبرسی شهر مشهد اقدام به شکستن شیشه بانک ها کرده و قصد ایجاد آتش سوزی داشتند که توسط ماموران متفرق شدند. 60 نفر از این افراد با وسائل تخریبی که در دست داشتند دستگیر شدند.
بندر شاه- جمعه
در بندر شاه نیز حدود ساعت 1 صبح عناصر اخلالگر با پرتاب سنگ تابلو دارالمراه و ترابری بند شاه را شکسته و گریختند.
زرند کرمان- جمعه
همچنین در زرند کرمان نزدیک ساعت 2 بامداد چند نفر عناصر اخلالگر با ریختن مواد آتش زا روی پشت بام سینمای کوروش زرند ایجاد آتش سوزی کردند ولی بیش از توسعه دامنه حریق آتش سوزی به وسیله مامورین آتش نشانی خاموش شد. خسارات وارد در این حادثه. حزئی است.
چالوس- جمعه
در چالوس نیز حدود ساعت 2 بامداد تعدادی از شیشه های شعب بانکها بوسیله عناصر ناشناس شکسته شد و خساراتی وارد آمد.
گنبد کاووس جمعه
ساعت 1:05 بامداد یک نفر دوچرخه سوار با پرتاب بطری محتوای مواد آتش زا یکی از رستوران های گنبد کاووس را آتش زد و متواری شد . آتش سوزی بوسیله ماموران خاموش گردید. خسارات وارده در این حادثه نیز نا چیز بوده است.
هتل قو – جمعه
در ساقی کلایه( هتل قو) نیز ساعت سه و پانزده دقیقه بامداد چند نفر از عناصر اخلالگر با چوب و قمه به یکی از رستوران های ساقی کلایه حمله بردند و با شکستن شیشه های آن ریاهائی وارد آوردند و متواری شدند.
بند فرحناز – جمعه
همچنین در بند و فرحناز شب یازدهم فروردین ماه افراد اخلالگر تعدادی از لامپهای برق بند فرحناز را شکستند و متواری شدند.
در رشت- جمعه
در خیابان سعدی رشت نیز هناصر اخاگر تعداد شیشه های بانکها و تاسیسات عمومی را شکسته و متواری شدند. همچنین ساعت 21:30 دقیقه افراد ناشناسی شیشه شعب بانکها را در رشت شکستند و با چوب و قمه و چاقو قصد حمله به موسسات مختلف را داشتند که توسط ماموران انتظامی متفرق شدند.
در قم- جمعه
بین ساعت 8:30 تا ساعت 10 عده از عناصر اخلالگر در شهر مقدس قم شیشه های چند شعبه از بانک ها را شکستند و درصصد آتش زدن بانکها بر امده که با مداخله ماموران انتظامی متفرق شدند.
در خمین- جمعه
همچنین در خمین بعد از ظهر دیروز بدنبال پایان گرفتن یک مجلس یادبود عده ای از عناصر اخلالگر در خیابان ها به تظاهرات پرداخته و شیشه های موسسات مختلف مانند فرمانداری و تاسیسات عمومی و منزل اشخاص را شکستد. اخلالگران توسط مامورین پلیس متفرق و 26 نفر از آنان بازداشت شدند.
در سپیدان شیراز- جمعه
در سپیدان - شیراز شب هنگان 11 فروردین ماه جاری عده ای اخلالگر عبارت به شکستن تابلوی سازمان زنان، شیشه های بانک ها و ساختمان حزب رستاخیز ملی ایران کردند 40 نفر از این افراد به وسیله ماموران انتظامی بازداشت شدند.
اراک- یکشنه
در اراک بین ساعت 6 تا 7 صبح دیروز دو مرد موتور سوار با سنگ و تکه های کنده شده از آسفالت حاشیه خیابان، شیشه های شعب بانکها را در چند خیابان این شره شکستند و فرار کردند.
در رضائیه – یکشنبه
گزارش رسیده از رضائیه حاکیست که عناصرناشناسی با استفادهه از تاریک و خلوتی، نیمه شب پریشب با سنگ و آجر تعدادی از شیشه های شعب بانکها و دیگر تاسیسات عمومی را در رضائیه شکستند و گریختند.
در زرند کرمان
خبرنگار خبرگزاری پارس از زرند کرمان گزارشی داده است که بر اساس آن بین ساعت 23 تا 24 پریشب، اخلالگران با استفاده از تاریکی شب چند شیشه بانک های شهر را شکستند.
ورامین
در ورامین افراد ناشناسی در ساعت یک بامداد دیروز یک جام از شیشه های یکی از شعب بانک را شکستند.
اصفهان
یورش های اخلالگران در اصفهان نیز ساعتی بعد از نیمه شب پریشب روی داد و اخلالگران با سنگ و آجر در خیابان های همائی، در دشت و زینبیه اصفهان چند جام از شیشه های بانکهای واقع در این خیابانها را شکستند و گریختند.
در چند شهر- پنجشنبه و شب جمعه
تهران- خبرگزاری پارس (پانا) تحریکات عوامل بیگانه و دشمنان پیشرفت و قدرت ایران پنجشنبه شب و روز جمعه نیز درپاره ای از شهر ها ادامه یافت و عوامل فریب خورده و اخلال گر در چندین شهر دست به تخریب و آتش سوزی زدند و ضمن حمله به موسسات اقتصادی، فرهنگی، آموزشی، اماکن عمومی و حریم زندگی و حرفه مشروع اشخاص اقدام به غارت اموال آنها کردند و خساراتی وارد ساختند.
در خمین 26 نفر بازداشت شدند.
در خمین بعد از ظهر جمعه بدنبال پایان گرفتن یک مجلس یادبود عده ای از عناصر اخلال گر در خیابانها به تظاهرات پرداخته و شیشه های موسسات مختلف مانند فرمانداری و تاسیسات عمومی و منازل اشخاص را شکستند اخلال گران بوسیله ماموران پلیس متفرق و 26 نفر از آنان بازداشت شدند.
تقاضای مجازات عاملین اغتشاشات
بعد از ظهر جمعه تعداد زیادی اعلامیه در نقاط مختلف شهر مشهد توزیع شد که طی آنها به عناصر آشوب طلب و محرکین اخلاگری های اخیر حمله شده و مجازات عاملین اغتشاشات اخیر و تامین کامل امنیت مردم در خواست گردیده است. در این اعلامیه عوامل ارتجاع و دشمنان ایران شدیدا مورد حمله قرار گرفته اند و از مسئولان امر خواسته شده است جلوی حوادث اخلالگرانه را با شدت بگیرند.
لاهیجان دو نفر بازداشت شدند
گزارش خبرنگار خبرگزاری پارس از لاهیجان حاکیست دو مرد که روز جمعه شیشه چند شعبه بانک در این شهر را شکسته بودند دستگیر شده اند. این دو ساعت 21:30 روز جمعه یازدهم فروردین ماه با پرتاب سنگ و چوبدستی شیشه چند شعبه بانک را در این شهر شکستند.
کازرون- جمعه
به گزارش خبرنگار خبرگزاری پارس ساعت بیست و دو جمعه یازدهم فروردین ماه، عده ای به شعب بانک ها و ساختمان های خانه ای سازمانی کارمندان دولت در کازرون حمله کردند و با پرتاب سنگ و آجر شیشه های شعب بانک ها و خانه های سازمانی کارکنان دولت را شکستند. این گزارش حاکیست اخلالگران که با حمله ناگهانی خود آرامش ساکنان این خانه ها را برهم زده بودند. با مشاهده ماموران انتظامی و با بهره گیری از تاریکی شب فرار کردند.
مرودشت جمعه – نمایشگاه اسناد را آتش زدند
گزارش رسیده از مرودشت حاکیست ساعت بیست و دو سی جمعه نمایشگاه اسناد و مدارک پنجاه سال سلطنت خاندان پهلوی توسط عناصر اخلال گر آتش زده شد.
ایلام – جمعه
ساعت 19 روز جمعه هنگامیکه عده ای از مردم ایلام در تنها سینمای این شهر سرگرم تماشای فیلم بودند بوی مخصوص بنزین که در سر تا سر سالن سینما پیچیده بود، مردم را نگران و سراسیمه کرد. در این هنگام مامورین انتظامی که خود نیز با این موضوع پی برده و مشکوک شده بودند تماشاگران را به ارامی از سالن سینما به بیرون راهنمای کردند سپس به جستجوی سالن پرداختند.
سیرجان – نیمه شب یکشنبه
ساعت 12 دیشب (نیمه شبه سیزده فروردین) سه نفر ناشناس به استادیوم ورزشی سیرجان حمله کردند و شیشه های اتاق رئیس و کارمندان تربیت بدنی را شکستند و اتاقها را آتش زدند و فرار کردند.
چالوس- 11 شب یکشنبه
در چالوس 5 نفر 11 شب شیشه های بانک ایرانشهر و بانک صادرات را خرد کردند. قبلا نیز اطلاعیه هایی پخش شده است.
شهریار – یکشنبه
در ساعت 21:10 دقیقه شب گذشته 1:13 37 عده ای در شهریار به بانک صادرات حمله کرد و با پرتاب شیشه ای حامل مواد آتش زا بانک صادرات شعبه شهریار را به آتش کشیدند. یکی از اخلالگران دستگیر شده است که وی دیپلمه است و هویت وی هنوز تا کنون اعلام نشده است.
*تنها پسر ستارخان در لندن در گذشت (هجدهم فروردین پنجاه و هفت)
تبریز- خبرنگار کیهان: یدالله سردار ملی تنها پسر ستارخان چهره آشنای انقلاب مشروطیت در نتیجه ابتلاء به سرطان در یکی از بیمارستان های لندن در گذشت.
پسر ستارخان که افسر بازنشسته ارتش بود، از مدتی پیش گرفتار سرطان شد و در خانه خود بستری گردید. وی چندی پیش برای معالجه به انگلستان رفت و در یکی از بیمارستان های لندن بستری شد اما تلاش پزشکان برای معالجه وی به جایی نرسید. جسد یدلله سردار ملی با هواپیما به تبریز انتقال یافت و در گورستان امامیه این شهر بخاک سپرده شد.
*نقش سرتیپ درخشانی در ماجرای غائله آذربایجان (نوزدهم فروردین پنجاه و هفت)
سرتیپ سابق علی اکبر درخشانی فرمانده پیشین لشگر اذربایجان که بخاطر جاسوسی شوروی دستگیر شد، ماجراهایی شنیدنی در غائله آذربایجان بجا گذاشته است که خواندنی است.
با انتشار خبر دستگیری فرمانده پیشین لشکر آذربایجان به اتهام جاسوسی، اعلام شده بود که علی اکبر درخشانی در سال 2504 فرمانده لشگر 3 تبریز بود و بعلت همکاری با متجاسرین، به حبس ابد محکوم شده و با استفاده از عفو ملوکانه آزاد شده بود. گوشه هایی از این ماجرا و چگونگی این وابستگی را سید مهدی فرخ (معتصم السلطنه) در کتاب خود بنام خاطرات سیاسی فرخ ترسیم می کند که شنیدنی است.
بیاد داریم که در پایان جنگ جهانی دوم، قوای متفقین انگلیس و آمریکا، طبق قولی که داده بودند از ایران بیرون رفتند. بجز نیروهای روسیه که در ایران ماندگار شدند. در این گیرو دار، عوامل بیگانه که از پشتیبانی نیروهای خارجی برخوردار بودند، در آذربایجان شروع به فعالیت کردند و برای جدا کردن قسمتی از خاک وطن یعنی آذربایجان توطئه هایی را آغاز کردند.
فرخ در خاطرات خود با اشاره به غائله آذربایجان چنین می نویسد: "روز دوازدهم شهریور ماه 1324 پیشه وری با همکاری چند تن موجودیت فرقه دموکرات را اعلام کرد. تهران مسائیل حاد مربوط به آذربایجان را بدقت مورد بررسی قرار می داد زیرا همه قرائن نشان می داد که فرقه دموکرات میل دارد که پیش از خروج قوای متفقین از ایران پنجه خود را از زیر سایه سر نیزه های خارجی به خلق حکومت مرکزی فرو کند. روز بیست و دوم شهریور ماه 1324 هیات موسسان فرقه دمکرات تشکیل شد و چندی بعد سازمان فرقه دمکرات آماده نبرد با دولت مرکزی ایران شد."
گاهگداری پیش می آمد که حکومت برای کنترل شرایط مردم را به شرکت در راهپیمایی هایی از قبل تعیین شده دعوت می کرد که البته اکثر شرکت کنندگان در این تجمع ها کارمندان دولتی و حکومتی و خانواده های آنها بودند.
*تظاهرات در میدان قیام تبریز (بیستم فروردین پنجاه و هفت)
مردم تبریز امروز در یک میتینگ بزرگ که در حضور نخست وزیرو اعضاء دولت تشکیل شد شرکت کردند و مراتب انزجار خود را نسبت به اقداماتی که صد راه پیشرفت مملکت است ابراز داشتند. در میتینگ عظیم مردم آذربایجان که ده ها هزار نفر در آن شرکت داشتند نخست وزیر پس از شنیدن سخنان نمایندگان طبقات مختلف مردم نطقی درباره وقایع اخیر ایراد کرد و در پایان سخنان نخست وزیر قطعنامه میتینگ صادر شد.
نخست وزیر و اعضا دولت بیش از ظهر وارد شهر تبریز شدند و ساعت 12 در میدان قیام که مردم تبریز از هر غشر و طبقه در آن اجتماع کرده بودند حضور یافتند و با استقبال عمومی روبرو شدند.
سرتیپ درخشانی جزو مهره های عالی رتبه نظام بود که تصمیم گرفت به جای حمایت از حکومت شاهنشاهی با گروه های مردمی باشد و آنها را در رساندن به هدفشان یاری کند. وی فرمانده یکی از پادگان های تبریز بود که در جریان تظاهرات، این پادگان و تجهیزات موجود در آن را بدون هیچ مقاوتی در اختیار مردم گذاشت.
*سرتیپ سابق هنگام تماس بامامور شوروی در ایران دستگیر شد (بیست و دوم فروردین پنجاه و هفت)
یک سرتیپ پیشین که از مدت ها پیش با ماموران سفارت شوروی رابطه داشت و اطلاعاتی در اختیار آنها می گذاشت، دستگیر شد. وی هنگام دستگیری مستمری ماهیانه خود را از مامور شوروی دریافت می داشت. جاسوس دستگیر شده که علی اکبر درخشانی نام دارد، پس از اعتراف به جاسوسی بر اثر عارضه قلبی در بیمارستان در گذشت
بطوریکه کسب اطلاع شده است، در ساعت 21 روز هفتم فروردین ماه جاری، ماموران انتظامی مشاهده می کنند که آلمان شامیروف ابراهیم اوغلی که یکی از کارمندان روسی شرکت حمل و نقل ایران و شوروی است. در کوچه لادن واقع در خیابان پهلوی، پائین تر از سه راه زعفرانیه، از اتومبیل قیات شماره 32229- تهران 22 پیاده شده و بطور پنهان با یک نفر ملاقات و بسته ای به او تحویل میدهد و بلافاصله سوار همان اتومبیل که دو تن دیگر از کارمندان سفارت شوروی سرنشین آن بودند می شود و با سرعت محل را ترک می کنند.
ماموران فوراً تحویل گیرنده بسته را که قصد ورود به خانه اش- که در همان نزدیکی بود- داشت دستگیر میکنند و پس از بازجوئی های مقدماتی معلوم میشود که او سرتیپ سابق علی اکبر درخشانی است.
این شخص، علی اکبر درخشانی در سال 2504 شاهنشاهی (1324 ) فرماندهی لشکر تبریز را عهده دار بوده و همان کسی است که پادگان تبریز را بدون چون و چرا و برخلاف دستور مرکز تسلیم منجا ترین، طبق بای دادگاههای نظامی به حبس دائم با کار محکوم شد ولی بعداً مورد عفو ملوکانه قرار گرفت و ازاد شد.
تعداد دستگیر شدگان در روزهای اول 57 آنقدر زیاد بود که کمتر پیش می آمد اسامی آنها را منتشر کنند.
*نیروی پایداری 12 نفر را در تظاهرات و بلوا دستگیر کرد (بیست و ششم فروردین پنجاه و هفت)
برابر اطلاع واصله از نیروی پایداری اصفهان عده ای خرابکار از مسجد حسین آباد خیابان فرح آباد خارج و با دادن شعار های مضره مبادرت به اخلال گری و مقاومت در مقابل ماموران انتظامی می نمایند.
افراد نیروی پایداری که در داخل جمعیت بوده اند چند نفر از محرکین اصلی را با نام های زیر بازداشت کردند:
1-سید عبد الرحیم مقدسی
2- رضا کلاه دوزان
3- محمد علی دهقان کارمند
4- علی رضا بنایی
5- جعفر موسوی
6- مسیح حسینی
7- محمد رضا طایبی
8- حسین کوثری
9- سید محمدونی
10- مسلم الماسی
11- عبد الرزاق احمدی
12- هیبت الله محم انوری
*جنازه اسد الله علم در مشهد بخاک سپرده شد (بیست و هفتم فروردین پنجاه و هفت)
جنازه امیر اسدالله علم نخست وزیر اسبق و وزیر دربار شاهنشاهی امروز صبح طی یک آیین رسمی از مسجد سپهسالار در میان اندوه فراوان مشایعین تشییع شد و به مشهد حمل گردید تا در آنجا در آرامگاه خانوادگی در حرم مطهر حضر رضا(ع) بخاک سپرده شود.
