سایت عصر هامون نوشت: در پی کم آبی های ماه های اخیر و خشک شدن آب سد پیشین و مسیر رودخانه باهوکلات اکثر برکه های مـحل زیست تمساح پوزه کوتاه یا گاندو در استان سیستان و بلوچستان با بی آبی مواجه شده بود که این امر موجب مهاجرت تمساح ها به پاکستان و یا مهاجرت این گونه به مناطق مسکونی و بروز مشکلاتی برای ساکنان حاشیه رودخانه ها شده بود و بیم انقراض این گونه در ایران می رود.
فصل جفت گیری گاندوها در اسفند ماه و تخم گذاری آن در ماه خرداد است و در هربارتخم گذاری 20 تا 25 تخم می گذارند که60 درصد تخم ها پس از 65 روز تبدیل به نوزاد می شوند اما تنها 5 تا 10 درصد نوزادان به سن بلوغ می رسند و بقیه خوراک پرندگان شکاری، روباه، شغال،سگ و بزمجه می شوند.
گاندو گوشتخوار است و غذای آن را حیواناتی مانند ماهی ها، قورباغه ها و پستانداران کوچک از جمله سنجاب تشکیل می دهد و برخلاف جثه بزرگش به غذای زیادی احتیاج ندارد به طوریکه یک گاندوی بالغ با قد 2 متر روزانه تنها نیم کیلوگرم گوشت مصرف می کند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست شهرستان چابهار در این باره به عصر هامون گفت: بروز خشک سالی و سیلاب‌های سنگین در زیستگاه گاندو و بلعیده شدن نوزادان توسط همنوعان بالغ خود از عوامل طبیعی تهدید تمساح پوزه کوتاه ایرانی به شمار می رود.
مهندس اشرفعلی حسینی در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: یکی از مهم ترین تهدیدات خشک شدن رودخانه، مهاجرت این گونه به مناطق مسکونی و بروز مشکلات برای مردم منطقه است به طوری که در 6 ماهه اخیر 60 مورد گزارش شده است.
وی افزود: تمساح پوزه کوتاه ایرانی گونه‌ای است که پراکنش جهانی آن از ایران شروع تا پاکستان، هند، بنگلادش و آسام ادامه پیدا کرده و به کشور میانمار نیز می رسد.
مهندس حسینی ادامه داد: ازبین بردن زیستگاه این گونه برای فعالیتهای کشاورزی، استفاده بی رویه از آب برکه‌ها به واسطه پمپاژ و حفر کانال، تغییر در ترکیب آب شیرین رودخانه تهدیدی برای انقراض تمساح پوزه کوتاه محسوب شده و بطور مستقیم یا غیرمستقیم نسل آن را در معرض مخاطره قرار می دهد.
رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان چابهار تصریح کرد: تنها زیستگاه این گونه در کشورمان نیز منطقه حفاظت شده گاندو است که زیستگاه های تمساح در آن از شهرستان سرباز در مسیر رودخانه سرباز شروع شده و پس از ادامه در مسیر این رودخانه و رودخانه باهوکلات به برکه کلانی در نزدیکی هور باهو ختم میشود.
وی با اشاره به اینکه سازمان حفاظت محیط زیست برخی از مناطق مطابق با استاندارد های بین المللی را به عنوان منطقه حفاظت شده برای این گونه اعلام کرده عنوان کرد و افزود: از جمله این مناطق، منطقه گاندو با مساحت 465181 هکتار با نام منطقه حفاظت شده باهوکلات به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست است.
وی یکی از مهم ترین اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست را ایجاد یک استخر بزرگ، برکه مصنوعی به وسعت 3000متر مکعب بیان کرد و ادامه داد: گاندو ها را در زمان بحران به این استخرها انتقال می دهیم تا از انقراض آنها جلوگیری شود.
مهندس حسینی در پایان گفت: بارندگی های اخیر باعث پر شدن برکه های اطراف زیستگاه این تمساح شده است و تا مدتی تهدیدات مهاجری و منقرض نشدن این گونه را نداریم.
منطقه حفاظت شده گاندو در انتهای گوشه جنوب شرقی کشور در استان سیستان و بلوچستان و در طول مرز ایران و پاکستان قرار دارد و محدوده آن در مسیر رودخانه سرباز و باهو کلات بوده و تا دریای عمان ادامه می‌یابد. این منطقه در محدوده شهرستان های چابهار، سرباز و بخش هایی از شهرستان نیکشهر واقع شده است و از رودخانه ها و آبگیرهای محل زیست تمساح تالابی، اراضی ساحلی مجاور دریای عمان، رویشگاه جنگل های حرا و زیستگاه زادآوری بسیاری از پرندگان، کوه ها و ارتفاعات واقع در شمال، شمال شرق و شرق منطقه و همچنین اراضی پست مرکز و جنوب منطقه یا همان دشت باهوکلات تشکیل شده است. وجود جنگل‌های حرا و تالاب‌های موجود در خلیج گواتر نیز باعث ارزش‌گذاری بین‌المللی این ناحیه شده است.
از آنجایی که گاندو یکی از ثروتهای طبیعی و خدادادی منطقه بلوچستان است که می‌تواند منبع مهمی برای توسعه صنعت گردشگری سیستان و بلوچستان باشد آیا بهتر نیست مسئولین برای حفظ و تکثیر این گونه با ارزش و کمیاب جهان که تنها زیستگاه‌های آن آبگیرهای مناطق بلوچستان ایران است، اقدامهای گسترده و لازم را انجام دهند و با ایجاد محیطهای زیست مصنوعی متعدد در استان و دیگر نقاط سازگار با شرایط زیست حیوان، این گونه در معرض انقراض را از نابودی حتمی نجات دهند تا با بروز اولین خشکسالی و یا مشکلی نگران انقراض این گونه در ایران نباشیم؟
