پناهیان فهرستی از زیباترین انگیزههای زوّار اباعبدالله(ع) در کلام امام صادق(ع) را بیان کرد و به بخشهایی از دعای بسیار جالب و مفصل! امام صادق(ع) برای زائرین امام حسین(ع) اشاره کرد. در انتهای روایتی که پناهیان آن را برای مخاطبان خود خواند، آمده است که امام صادق(ع) خطاب به یکی از یاران خود گفت: «زیارت کربلا را از خوف احدی ترک نکن، هر کس از روی ترس، زیارت قبر امام حسین(ع) را ترک کند، بعدها آنقدر حسرت خواهد خورد که آرزوی مرگ خواهد کرد. آیا دوست نداری که خداوند تو را در میان گروهی ببینید که رسول خدا(ص) برای آنها دعا میکند؟ آیا دوست نداری جزء کسانی باشی که فردا (قیامت) هیچ گناهی نداشته باشی که از او حساب کشیده شود؟ آیا دوست نداری از کسانی باشی که پیغمبر اکرم(ص) با او مصافحه میکند؟»
وي با بیان اینکه سفرِ کربلا به خصوص اگر با پای پیاده باشد، سفر پاککنندۀ روح از آلودگیهاست، گفت: « لباسِ عزای ما و لباسِ سیاهی که برای عزای امام حسین(ع) در ایام اربعین میپوشیم این را به نوعی لباس احرام برای خود ببینیم.»
گزارشی از سخنرانی این استاد حوزه و دانشگاه در جمع کاروان هنریهای عازم پیادهروی اربعین را در ادامه میخوانید:
عظمتِ معنوی زیارت کربلا/ همۀ ما باید عمیقاً بفهمیم چرا زیارت قبر اباعبدالله(ع) اینقدر ارزش و اهمیت دارد؟
جدا از جنبههای اجتماعی و آثار عظیمی که زیارت کربلای اباعبدالله(ع) به ویژه در تجمع ایام اربعین، در عالم به جای میگذارد، نکتۀ مهمی که زائرین و راهیان کربلای معلی باید مورد توجه قرار دهند، جنبههای معنویِ این زیارتِ بابرکت است.
همۀ ما باید عمیقا بفهمیم چرا زیارت قبر اباعبدالله(ع) اینقدر ارزش و اهمیت دارد؟ فهم عمیق این معنا نیل به یک شرافت و توفیق بزرگ الهی است، که باید آن را از خدا تمنا کرد و با مطالعه و تحقیق صرف به دست نمیآید. ما میتوانیم احادیثی را در این باره مطالعه کنیم، اما اینکه به فهم عمیق آن برسیم توفیق ویژهای میخواهد.
به عنوان مثال حضرت امام(ره) دربارۀ عظمت عزاداریهای اباعبدالله(ع) و دستههای عزاداری مطالبی را بیان میکنند(صحيفه امام/ج11/صص98 و 99) که انسان احساس میکند خیلیها نمیتوانند دیگران این عظمت را به این وضوح و عمق بینند و درک کنند. گویی حضرت امام(ره) شهودی دیگر از عظمت عزاداری داشتند که در کلمات نمیگنجد. کلمات ایشان سرشار از غیرقابل وصف بودنِ آثار باعظمت این عزاداریهاست.
فهرستی از زیباترین انگیزههای زوّار اباعبدالله(ع) در کلام امام صادق(ع) ...
همانطور که میدانید روایات اهلبیت(ع) در مقام دعا، ارزشِ ویژهای دارند و معارف خاصی که ممکن است در بسیاری از روایات دیگر نباشد در این دعاها یافت میشود؛ در واقع این ادعیۀ ارزشمند نوعی جمعبندی از سخنان اهلبیت(ع) محسوب میشود. در یک روایت بسیار ارزشمند از امام صادق(ع)، ایشان دعای ویژهای برای زائرین قبر امام حسین(ع) دارند که در ابتدای آن، حضرت فهرستی از بهترین و زیباترین انگیزههایی که زائرین قبر اباعبدالله(ع) در سفر به کربلا دارند را به زبانِ دعا بیان میفرمایند.
بنده بارها به این روایت در سخنرانیهای متعدد اشاره کردهام. اما برای شما که عازم این سفر نورانی هستید میخواهم متن کامل روایت را بخوانم. شما با دقت در متن دعای امام صادق (ع) میتوانید به میزان اهمیت و زوایای مختلف ارزش زیارت اباعبدالله ع پی ببرید.
«عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ قَالَ: اسْتَأْذَنْتُ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فَقِيلَ لِي ادْخُلْ فَدَخَلْتُ فَوَجَدْتُهُ فِي مُصَلَّاهُ فِي بَيْتِهِ فَجَلَسْتُ حَتَّى قَضَى صَلَاتَهُ فَسَمِعْتُهُ وَ هُوَ يُنَاجِي رَبَّهُ وَ يَقُولُ... » (کافی/ج4/ص582) معاویة بن وهب میگوید وارد منزل امام صادق(ع) شدم تا به خدمتِ ایشان شرفیاب شوم، دیدم حضرت نماز میخوانند. من هم نشستم تا نمازشان تمام شود. بعد شنیدم که حضرت با خداوند مناجات میکند و چنین میگوید:
«يَا مَنْ خَصَّنَا بِالْكَرَامَةِ وَ خَصَّنَا بِالْوَصِيَّةِ وَ وَعَدَنَا الشَّفَاعَةَ وَ أَعْطَانَا عِلْمَ مَا مَضَى وَ مَا بَقِيَ وَ جَعَلَ أَفْئِدَةً مِنَ النَّاسِ تَهْوِي إِلَيْنَا، اغْفِرْ لِي وَ لِإِخْوَانِي وَ لِزُوَّارِ قَبْرِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَيْنِ ع الَّذِينَ أَنْفَقُوا أَمْوَالَهُمْ وَ أَشْخَصُوا أَبْدَانَهُمْ رَغْبَةً ...» ای خدایی که ما را به کرامت و جانشینی پیامبر اکرم(ص) اختصاص دادی و به ما وعدۀ شفاعت دادی و علم آنچه که گذشته است و آنچه که باقی مانده است را به ما عنایت فرمودهای. ای خدایی که دلهای مردم را به سوی ما سوق دادهای، مرا و برادرانم را و زوار قبر اباعبدالله(ع) را ببخش و بیامرز، همان کسانی که مالهای خود را در راه امام حسین(ع) انفاق کردند و بدنهای خود را رهسپار زیارت قبر اباعبدالله(ع) نمودند، با این انگیزه که:
«رَغْبَةً فِي بِرِّنَا»؛ به ما اهلبیت(ع) نیکی کنند. (توجه کنید که ما خیلی ناچیزتر از آن هستیم که بخواهیم به اهلبیت(ع) نیکی و کمک کنیم. این کلام شبیه فرمایش پروردگار است که میفرماید: هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلاَّ الْإِحْسانُ(رحمان/60) در حالی که ما چگونه میتوانیم به خداوند نیکی و احسان کنیم جز اینکه او از لطف خود کارهای خوب ما را نیکی و احسانِ به خود محسوب میفرماید.)
«وَ رَجَاءً لِمَا عِنْدَكَ فِي صِلَتِنَا» امید دارند به آن اجر ویژهای که تو به خاطر اتصالشان با ما اهلبیت(ع)، به آنان میدهی. (این زیارت را اتصال به اهل بیت ع اعلام میفرماید.)
«وَ سُرُوراً أَدْخَلُوهُ عَلَى نَبِيِّكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ» خوشحالی و سروری که با این زیارت خود به قلبِ رسول الله(ص) وارد میکنند. (یعنی زائرین قبر امام حسین(ع) قلبِ پیامبر اکرم(ص) را خوشحال میکنند و این بسیار مهم و ارزشمند است.)
«وَ إِجَابَةً مِنْهُمْ لِأَمْرِنَا» زائرین اباعبدالله(ع) این کار را به انگیزۀ اجابت کردنِ امر ما انجام میدهند. (خیلی ارزش دارد که زیارت قبر اباعبدالله الحسین ع به مثابه لبیک به خود امام حسین ع باشد، همان شعاری که زائران هنگام ورود به حرم اباعبدالله الحسین ع سر میدهند.)
«وَ غَيْظاً أَدْخَلُوهُ عَلَى عَدُوِّنَا» به انگیزۀ ایجاد کردنِ غیض در دلِ دشمنان ما این زیارت را انجام میدهند. (شما میبینید که از این زیارت چه کینهای در دل دشمنان ایجاد میشود که البته موجب سرعت در نابودی آنها خواهد شد.)
«أَرَادُوا بِذَلِكَ رِضَاكَ» آنها به واسطۀ این زیارت، رضای تو را طلب میکنند. (در پایان، جلب رضایت پروردگار نقطۀ نهایی این انگیزهها است.)
دعای ویژۀ امام صادق(ع) برای زائرین قبر امام حسین(ع)
این مجموعهای بود از انگیزههایی که زائرین قبر اباعبدالله(ع) دارند، و یا میتوانند و یا باید داشته باشند؛ که امام صادق(ع) بیان فرمودند. حضرت پس از این فراز از دعا، برای زائرین اباعبدالله(ع) به صورت ویژهای دعا میفرماید و از خداوند میخواهد:
«فَكَافِهِمْ عَنَّا بِالرِّضْوَانِ» خدایا از جانبِ ما رضوان خود را به قدر کافی به اینها بده. (هر عمل خوبی رضایت خدا را در پی دارد ولی اینجا رضایت به قدر کافی درخواست شده است.)
«وَ اكْلَأْهُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهَارِ» خدایا اینها را شب و روز حفظ بفرما. (البته ممکن است کسانی در این راه مجروح یا شهید شوند که این امر جداگانهای است و مربوط میشود به برخی عوامل مثل آنکه کسی اجلش رسیده باشد یا توفیق درک بلایی در راه کربلا را داشته باشد. ولی به طور کلی درجۀ حفاظت از بلا در این مسیر بسیار بالاست. مثلا به لحاظ بیماریهای مختلف اگر سفرِ کربلا را با حجّ مقایسه کنید میبینید کسانی که به حجّ میروند علیرغم اقدامات بهداشتی و پیشگیرانۀ گسترده، اکثر حاجیان دچار سرماخوردگیهای سخت میشوند، اما در ایام اربعین که بیش از ده میلیون نفر عازم کربلا میشوند اصلاً شاهد این قبیل بیماریها نیستیم و شاید این موضوع یکی از آثار دعای امام صادق(ع) باشد.)
خداوند برای زائرین قبر حسین(ع) که از خانه دور هستند، جانشینِ آنها در میان خانواده خواهد بود
حضرت در ادامۀ دعای خود برای زائرین اباعبدالله(ع) میفرماید: «وَ اخْلُفْ عَلَى أَهَالِيهِمْ وَ أَوْلَادِهِمُ الَّذِينَ خُلِّفُوا بِأَحْسَنِ الْخَلَف» خدایا! اینها وقتی برای زیارت قبر حسین(ع) میروند خودت جانشینِ آنها در خانواده آنها باش و برایشان جبران کن. (این سنتِ زیبای الهی را غیر از زائرین کربلا فقط دربارۀ جهاد فی سبیل الله و برای حجِ خانۀ خدا داریم که خداوند جانشینِ اینها در خانه و خانواده و زندگی خواهد بود)
«وَ اصْحَبْهُمْ وَ اكْفِهِمْ شَرَّ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ وَ كُلِّ ضَعِيفٍ مِنْ خَلْقِكَ أَوْ شَدِيدٍ وَ شَرَّ شَيَاطِينِ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ»خدایا خودت در طول سفر مصاحب و همراه اینها باش و آنها را از شرّ هر ستمگر و دشمنِ نابکاری کفایت کن. و هر آدمِ قوی یا ضعیفی که بخواهد به اینها شرّی برساند تو محافظت کن و آنها را از شرّ شیاطین انس و جنّ حفظ کن.(در این سفر معنوی انسان احساس میکند که مانند ماه رمضان شیطان در بند است و میتوانی همراهی خدا را با خودت احساس کنی.)
«وَ أَعْطِهِمْ أَفْضَلَ مَا أَمَّلُوا مِنْكَ فِي غُرْبَتِهِمْ عَنْ أَوْطَانِهِمْ وَ مَا آثَرُونَا بِهِ عَلَى أَبْنَائِهِمْ وَ أَهَالِيهِمْ وَ قَرَابَاتِهِمْ» خدایا پاداشى را كه در برابر اين غربت از وطن و مقدم داشتن ما بر فرزندان و خاندان و بستگان خود از تو آرزو دارند، به بهترين وجه به آنان ارزانى دار (چقدر انسان شرمنده میشود از اینهمه لطف و محبتی که ائمۀ هدی ع نسبت به اقدام مختصر دوستان خود دارند.)
«اللَّهُمَّ إِنَّ أَعْدَاءَنَا أَعَابُوا عَلَيْهِمْ خُرُوجَهُمْ فَلَمْ يَنْهَهُمْ ذَلِكَ عَنِ النُّهُوضِ وَ الشُّخُوصِ إِلَيْنَا خِلَافاً عَلَيْهِمْ- فَارْحَمْ تِلْكَ الْوُجُوهَ الَّتِي غَيَّرَتْهَا الشَّمْسُ وَ ارْحَمْ تِلْكَ الْخُدُودَ الَّتِي تَقَلَّبَتْ عَلَى قَبْرِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَيْنِ ع» خداوندا، دشمنان ما اين سفر را بر آنان عيب گرفتند، ولى اين عيبجويى آنان را از اقدام به اين كار و حركت به سوى ما به رغم خواسته آنان باز نداشت. پس پروردگارا، بر اين چهرهها كه آفتاب آنها را دگرگون ساخته، و بر اين گونهها كه بر قبر حسين (ع) قرار گرفته رحم کن.
حضرت در ادامۀ دعا میفرماید: «وَ ارْحَمْ تِلْكَ الْأَعْيُنَ الَّتِي جَرَتْ دُمُوعُهَا رَحْمَةً لَنَا وَ ارْحَمْ تِلْكَ الْقُلُوبَ الَّتِي جَزِعَتْ وَ احْتَرَقَتْ لَنَا وَ ارْحَمِ الصَّرْخَةَ الَّتِي كَانَتْ لَنَا اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَوْدِعُكَ تِلْكَ الْأَنْفُسَ وَ تِلْكَ الْأَبْدَانَ حَتَّى نُوَافِيَهُمْ عَلَى الْحَوْضِ يَوْمَ الْعَطَش» خدایا رحم کن بر این چشمهایی که از آنها اشک جاری میشود به خاطر اینکه ما را دوست دارند و رحم کن بر دلهایی که برای ما آتش میگیرند و بیقراری میکنند، و رحم کن بر این نالهها و ضجههایی که برای ما زده میشود و این فریادهایی که برای ما کشیده میشود. خدایا! من این جانها و این بدنها را به تو میسپارم تا اینکه روز قیامت آنها را از حوض کوثر سیراب کنی. (کافی/4/582 و ثواب الاعمال شیخ صدوق/95)
در آسمانها بیش از زمین برای زائران کربلا دعا میکنند
بعد راوی میگوید امام صادق(ع) مدام در حالی که سر به سجده گذاشته بود، این دعاها را میخواند(فَمَا زَالَ وَ هُوَ سَاجِدٌ يَدْعُو بِهَذَا الدُّعَاء). بعد از پایان دعا، راوی تعجب خود را از اینهمه اهمیتی که حضرت برای زائرین کربلا قائل شدهاند ابراز میدارد و حضرت به ایشان میفرماید: «کسانی که در آسمان برای زوّار قبر اباعبدالله(ع) دعا میکنند خیلی بیشتر از کسانی هستند که روی زمین برای آنها دعا میکنند.» (مَنْ يَدْعُو لِزُوَّارِهِ فِي السَّمَاءِ أَكْثَرُ مِمَّنْ يَدْعُو لَهُمْ فِي الْأَرْض)
امام صادق(ع) در حدیث دربارۀ دعاکنندگان برای زائرین امام حسین(ع) میفرمایند: خداوند متعال هفتاد هزار فرشته را بر قبر حضرت امام حسين(ع) موكّل ساخته كه همگى ژوليده و غمگين بوده و هر روز بر آن حضرت صلوات می فرستند و زائرينش را دعاء میکنند؛ وَكَّلَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بِالْحُسَيْنِ ع سَبْعِينَ أَلْفَ مَلَكٍ يُصَلُّونَ عَلَيْهِ كُلَّ يَوْمٍ شُعْثاً غُبْراً وَ يَدْعُونَ لِمَنْ زَارَهُ؛ (کامل الزیارات/ص119)
طبق توصیۀ امام صادق(ع)، زیارت کربلا را از خوف احدی ترک نکنید!
حضرت بنا بر نقل شیخ صدوق در کتاب ثواب الاعمال، در ادامه روایت پیشین به «معاویۀ بن وهب» فرمود: «زیارت کربلا را از خوف احدی ترک نکن، هر کس از روی ترس، زیارت قبر امام حسین(ع) را ترک کند، بعدها آنقدر حسرت خواهد خورد که آرزوی مرگ خواهد کرد. آیا دوست نداری که خداوند تو را در میان گروهی ببینید که رسول خدا(ص) برای آنها دعا میکند؟ آیا دوست نداری جزء کسانی باشی که فردا (قیامت) هیچ گناهی نداشته باشی که از او حساب کشیده شود؟ آیا دوست نداری از کسانی باشی که پیغمبر اکرم(ص) با او مصافحه میکند؟ (لَا تَدَعْهُ لِخَوْفٍ مِنْ أَحَدٍ فَمَنْ تَرَكَهُ لِخَوْفٍ رَأَى مِنَ الْحَسْرَةِ مَا يَتَمَنَّى أَنَّ قَبْرَهُ كَانَ بِيَدِهِ! أَمَا تُحِبُّ أَنْ يَرَى اللَّهُ شَخْصَكَ وَ سَوَادَكَ مِمَّنْ يَدْعُو لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص؟ أَمَا تُحِبُّ أَنْ تَكُونَ غَداً مِمَّنْ تُصَافِحُهُ الْمَلَائِكَة؟ ُ أَ مَا تُحِبُّ أَنْ تَكُونَ غَداً فِيمَنْ رَأَى وَ لَيْسَ عَلَيْهِ ذَنْبٌ فَتُتْبَعَ؟ أَمَا تُحِبُّ أَنْ تَكُونَ غَداً فِيمَنْ يُصَافِحُ رَسُولَ اللَّهِ ص؛ ثواب الاعمال/ص96)
هر قدمی که برای زیارت اباعبدالله(ع) بر میداریم برای ما مغفرت است/ ما همیشه به استغفار نیاز داریم و زیارت کربلا خصوصاً با پای پیاده، یک فرصت استثنایی برای مغفرت است
امام صادق(ع) به یکی از دوستان خود میفرماید: قبر حسين(ع) را زيارت كن و ترك مكن. پرسیدم: ثواب كسى كه آن حضرت را زيارت كند چيست؟ حضرت فرمود: كسى كه با پای پیاده به زیارت امام حسین(ع) برود خداوند به هر قدمى كه برمىدارد يك حسنه برايش نوشته و يك گناه از او محو مىفرمايد و يك درجه مرتبهاش را بالا مىبرد. (عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَيْمُونٍ الصَّائِغِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: يَا عَلِيُّ زُرِ الْحُسَيْنَ وَ لَا تَدَعْهُ. قَالَ قُلْتُ: مَا لِمَنْ أَتَاهُ مِنَ الثَّوَابِ؟ قَالَ مَنْ أَتَاهُ مَاشِياً كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ حَسَنَةً وَ مَحَى عَنْهُ سَيِّئَةً وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَةً؛ کامل الزیارات/ص134)
بر اساس روایات مختلف، هر قدمی که برای زیارت اباعبدالله(ع) بر میداریم برای ما مغفرت است و طلب مغفرت هم چیزی نیست که ما فقط در برخی لحظات خاص، یا به مقدار محدود به آن نیاز داشته باشیم، بلکه ما همیشه به استغفار نیاز داریم و زیارت کربلا، خصوصاً با پای پیاده یک فرصت استثنایی برای مغفرت است. وقتی رسول خدا(ص) روزی صد مرتبه طلب مغفرت میکردند (رسول اکرم(ص) فرمود: هر روز بر روی قلبم غبار مینشیند، تا اینکه (برای برطرف کردنش)، روزی صد مرتبه استغفار میکنم؛ إِنَّهُ لَیُغَانُ عَلَی قَلْبِی حَتَّی أَسْتَغْفِرُ فِی الْیَوْمِ مِائَةَ مَرَّةٍ؛ مستدرک الوسائل/5/حدیث5978)، تکلیف ما مشخص است.
طلب مغفرت
چیزی نیست که حدی داشته باشد و بعد از آن دیگر نیازی به استغفار نداشته باشیم. با
هر طلب مغفرت، موانعی بین ما و خدا برطرف میشود و راه باز میشود و نور و شایستگی
میآید. آدم باید نسبت به طلب مغفرت حریص باشد. مغفرت یک مسألۀ تمام شدنی نیست.
هرچقدر هم که پاک شویم باز هم به مغفرت نیاز داریم. چون پاک شدن یعنی خدایی شدن و
این انتها و پایان ندارد؛ بلکه یک جریان مستمر است.
مژدۀ رسول خدا(ص) به زائرین پیادۀ حسین(ع): گناهان گذشتۀ شما بخشیده شد، حالا یک زندگی تازه را شروع کنید
در روایت دیگری از امام صادق(ع) آمده است: «کسی که به قصد زیارت امام حسین(ع) از منزلش خارج شود اگر پیاده باشد، خداوند بابت هر قدمی که برای زیارت اباعبدالله بر میدارد، یک حسنه مینویسد و یک سیئه از او محو میکند. وقتی که به حرم میرسد، خداوند او را جزء صالحین برگزیده مینویسد. وقتی مناسک او تمام شد، خداوند نام او را جزء فائزین مینویسد. وقتی میخواهد بازگردد یک فرشتۀ الهی در مقابل او قرار میگیرد و میگوید: رسول خدا(ص) به شما سلام میرساند، و پیغام میدهد (مژده میدهد): عملت را از سر بگیر که تمام گناهان گذشتهات بخشیده شده است؛ مَنْ خَرَجَ مِنْ مَنْزِلِهِ يُرِيدُ زِيَارَةَ قَبْرِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ص، إِنْ كَانَ مَاشِياً، كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ حَسَنَةً وَ مَحَى عَنْهُ سَيِّئَةً، حَتَّى إِذَا صَارَ فِي الْحَائِرِ كَتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الْمُصْلِحِينَ الْمُنْتَجَبِينَ، حَتَّى إِذَا قَضَى مَنَاسِكَهُ كَتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الْفَائِزِينَ، حَتَّى إِذَا أَرَادَ الِانْصِرَافَ أَتَاهُ مَلَكٌ فَقَالَ: إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص يُقْرِؤُكَ السَّلَامَ وَ يَقُولُ لَكَ: اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَكَ مَا مَضَى»(کامل الزیارات/ص132)
بر اساس روایت فوق، مژدۀ رسول الله(ص) به زائرین پیادۀ حسین(ع) این است که: «تا امروزِ تو آنچه (گناه) بوده است بخشیده شد، پس برو عملت را از سر بگیر و زندگی تازهای را آغاز کن.» چه کسی به چنین مژدهای بینیاز است؟
سفرِ کربلا به خصوص اگر با پای پیاده باشد، سفر پاککنندۀ روح از آلودگیهاست/ این سفر را به یک سفر تزکیهای برای خودتان تبدیل کنید
سفرِ کربلا به خصوص اگر با پای پیاده باشد، سفر پاککنندۀ روح از آلودگیهاست، لباسِ عزای ما و لباسِ سیاهی که برای عزای امام حسین(ع) در ایام اربعین میپوشیم این را به نوعی لباس احرام برای خود ببینیم. باید این سفر را سفرِ پاکیها ببینیم تا بهرۀ بیشتری از آن ببریم. اثر امور معنوی بر روح انسان مانند اثر داروها (مثل قرص آنتیبیوتیک) بر جسم انسان نیست که اگر اثر آنها را بدانیم یا ندانیم به هر حال اثرِ خود را بر بدن بگذارند، در مورد امور معنوی هرچه معرفت و درکِ بیشتری داشته باشیم اثرِ بیشتری بر روح ما خواهند داشت.
بعضیها میپرسند: ما که عازم کربلا هستیم چه کار کنیم تا بهرۀ بیشتری
ببریم و چه مقدماتی باید به لحاظ روحی فراهم کنیم؟
همین احساس نیاز به مغفرت، احساس حضور در محضر ائمۀ هدی(ع) و مصاحبت با پروردگار عالم، اینها مقدمات فکری و روحی بسیار خوبی هستند. این دیگر هنر شماست که این سفر را به یک سفر تزکیهای برای خودتان تبدیل کنید.
احساس زیبای دیگری که زائرین کربلا دارند، احساس شرمندگی نسبت به اباعبدالله(ع) است/ وقتی میبینیم که حسین(ع) برای آمرزش ما چه هزینۀ سنگینی پرداخته است، شرمنده میشویم
غیر از این احساس زیبایی که در طول سفرِ کربلا خواهید داشت، یک احساس دیگر نیز در این سفرِ معنوی میتوانید داشته باشید و آن احساس شرمندگی نسبت به اباعبدالله(ع) است. اینکه بگوییم: یا اباعبدالله(ع) شما این همه زجر در راه خدا متحمل شدی و این همه شکنجهای که بچههایت شدند، در مقابل ما کاری برای تو و در راه خدای تو انجام ندادهایم، از طرفی ما را به واسطۀ محبت تو میبخشند برای شرمندگیِ ما تا ابد بس است. وقتی میبینیم که حسین(ع) برای هدایت ما چه هزینۀ سنگینی پرداخته است، شرمنده میشویم و این در حالی است که میبینیم ما هیچ کاری برای حسین(ع) نمیتوانیم انجام دهیم.
ما واقعاً به ثواب زیارت کربلا محتاج هستیم. وقتی در روز جزا، از کوچکترین گناهان هم نمیگذرند، (وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَه؛ زلزال/8) و از سوی دیگر وقتی میبینیم هیچ پاککنندهای مانند اشک بر اباعبدالله(ع) و زیارت قبر اباعبدالله(ع) نیست، واقعاً خودمان را به این زیارت و به این عزاداری محتاج میبینیم. انشاءالله این توجه معنوی بالا برود.
آثار معنوی زائران پس از بازگشت به اطرافیان و جامعه هم میرسد
همین که شما زائرین به کربلا بروید و بیایید تمام آثار معنوی شما به شهر و جامعه هم خواهد رسید. حالا حساب کنید اگر این جمعیت کثیر برای زیارت اربعین به کربلا بروند و باز گردند چه آثار معنویِ عظیمی برای اطرافیان و جامعه به دنبال خواهد داشت؟! البته تحلیل این آثار کار سادهای نیست. مگر کسی به این سادگی فهمیده است این سخن امام را که فرمود: «الآن هزار و چهار صد سال است كه با اين منبرها و با اين روضهها و با اين مصيبتها و با اين سينهزنيها ما را حفظ كردهاند؛ تا حالا آوردهاند اسلام را»(صحیفۀ امام/ج8/ص526)
خداوند در مورد شهدا میفرماید: «وَ الَّذينَ قُتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ فَلَنْ يُضِلَّ أَعْمالَهُمْ»(محمد/4) خداوند کسانی را که در راه خدا به شهادت میرسند عملشان را تباه نخواهد نکرد (و اثرِ ویژهای به اعمال آنها میدهد) قطعاً این اثر در مورد اباعبدالله(ع) در اوج است. ما هم میتوانیم خودمان را در شعاع اثر خون اباعبدالله(ع) قرار دهیم و از این اثرِ ویژه برخوردار شویم.
همۀ کسانی که انشاءالله در ایام اربعین حسینی عازم کربلا هستند، حتماً به این بُعد معنوی سفر و به جنبۀ پاککنندگیِ آن توجه داشته باشند. یعنی تنها جنبۀ محبت و رابطۀ عاشقانۀ با اهلبیت(ع) را در نظر نگیریم؛ خودمان و گناهانمان و شرمندگیِ خود را فراموش نکنیم. این خیلی آثار و برکات دارد که ما از نظر معنوی به شدت خودمان را محتاج به این سفر بدانیم، و خودمان را به شدت نیازمند به این مغفرت و غفران الهی بدانیم.