بنا به گزارش کمیسیون کنگره آمریکا که روز پنجشنبه منتشر شد، دولت چین در گذشته با ارائه ملزومات و فنآوری، به توسعه برنامه هسته‌ای ایران کمک کرده است. همچنین این کشور به عنوان بخشی از سیاست ضد آمریکایی خود، انواع موشک‌ و تسلیحات را در اختیار رژیم اسلام‌گرای تهران قرار داده است.

این گزارش که برای ارائه به "کمیسیون بررسی [روابط] اقتصادی و امنیتی آمریکا و چین" تهیه شده، خاطرنشان می‌سازد: دولتهای مستقر در پکن و تهران، هر دو ضمن مخالفت با برتری جویی [آمریکا]، از بی‌ثباتی داخلی در کشور خود در هراسند.

"ایالات متحده در دهه‌های اخیر، با پشتیبانی هم پیمانان منطقه‌ای و شرکای امنیتی خود، تهدید هژمونیک اصلی در برابر ایران و چین در دو موقعیت منطقه‌ای متفاوت – یعنی خلیج فارس و غرب اقیانوس آرام- به شمار رفته است."

این گزارش نود و پنج صفحه‌ای با عنوان "چین و ایران: مشارکت محدود" از سوی شرکتی مقاطعه‌کار در زمینه اطلاعات و جاسوسی با نام "فنآوری سنترا" برای ارائه به کمیسیون مزبور در تاریخ اکتبر سال 2012 تهیه و تنظیم شده است.

چین در دهه پایانی قرن گذشته به برنامه هسته‌ای ایران کمک کرده و در سال 1997 متعهد شده تا این کمک‌ها را متوقف سازد. با این وجود بنا به این گزارش، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد پکن همچنان به صورت مخفیانه به کمک‌های خود به برنامه هسته‌ای ایران ادامه داده است.

در گزارش مزبور آمده است: در زمینه فنآوری موشکی، پشتیبانی حساب شده چین از برنامه دفاعی ایران همچنان استمرار داشته است.

آخرین نقل و انتقالات تجهیزات از چین شامل نسخه‌های صادراتی و متعدد از موشک‌های ساخت این کشور است. از جمله این موشک‌ها می‌توان به موشک کروز ضد کشتی C-705 اشاره کرد.

در این گزارش می‌خوانیم: تحریم چندین شرکت چینی در دو سال گذشته از سوی دولت آمریکا نیز حاکی از تداوم انتقال برخی فنآوری‌ها [از چین به ایران] است.

در گزارش فوق، تجارت تسلیحات و علاقه چین به خرید منابع انرژی از ایران، دلیل اصلی چین برای عدم حمایت از تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران – به دلیل برنامه غنی‌سازی غیرقانونی این کشور- ذکر شده است.

طرح‌های توسعه/سرمایه‌گذاری‌های عمده چین در بخش انرژی ایران

همچنین در این گزارش به همکاری گسترده میان چین و ایران در زمینه تسلیحات هسته‌ای به صورت اجمالی اشاره شده و دلیل آن تمایل پکن به فرصت‌های کسب منافع تجاری از ظرفیت گسترده هسته‌ای خود - در زمینه نظامی - عنوان شده است.

با این وجود، چین همکاری هسته‌ای خود با ایران را به خاطر حفظ روابط با ایالات متحده متوقف ساخته است.

[ارائه] تجهیزات دارای کاربرد دوگانه با اهداف نظامی و غیرنظامی، منبع نوترون مینیاتوری 27 کیلووات گرمایی و کالوترون کوچک- ابزار جداسازی ایزوتوپ الکترومغناطیسی و از جمله عناصر سودمند برای غنی‌سازی اورانیوم – را شامل می‌شود.

چین به مرکز هسته‌ای ایران در اصفهان نیز کمک کرده است.

گزارش‌های جاسوسی از دهه نود [میلادی] در غرب باعث ایجاد نگرانی [پیرامون همکاری‌ها میان چین و ایران] شد. در گزارش مذکور به این نکته اشاره شده که نگرانی از برنامه هسته‌ای ایران - و نتیجتاً پیرامون کمک‌های پکن به این برنامه – به یکباره افزایش یافت.

همچین ایران 6/1 تن متریک تولیدات مربوط به اورانیوم را از چین به طور مخفیانه در سال 1991 وارد کرده است. از جمله این محصولات، یک تن هگزا فلوراید اورانیوم (UF6) است که در سانتریفیوژها برای تولید اورانیوم غنی‌شده با درصد بالا به کار برده می‌شود.

بنا به این گزارش، به نظر می‌رسد چین به خاطر فشار ایالات متحده با سیاست هسته‌ای ایران مخالف است. ولی بسیاری در این کشور، توسعه هسته‌ای ایران را به دلیل مقابله با نفوذ آمریکا و افزایش نفوذ استراتژیک چین مثبت ارزیابی می‌کنند.

این گزارش در ادامه می‌افزاید: اطلاعات به دست آمده با توجه به تحریم‌ شرکت‌ها یا افراد چینی ( به دلیل انتقال سلاح‌های کشتار جمعی به ایران ) نشان می‌دهد که دولت چین یا سازمان‌های مختلف این کشور همچنان به کمک‌های مخفیانه خود به ایران ادامه داده است.

برای مثال "لی فنگ وی" و شرکت بازرگانی و اقتصادی LIMMT و شرکت دالیان چین – که از سوی وزارت خزانه‌داری ایالات متحده در ژوئن سال 2006 تحریم شده‌اند – کالاهایی برای چندین سازمان تابعه صنایع دفاعی ایران ( دخیل در توسعه هسته‌ای این کشور ) خریداری کرده‌اند.

اگرچه کاربرد نهایی این کالاها مشخص نیست؛ ولی صادرات آن تنها در شرایط خاصی امکان‌پذیر بوده و می‌توان از آن در برنامه‌های نظامی، هسته‌ای و موشک‌های بالستیک استفاده کرد.

به تازگی، واسطه‌ای چینی، بیست تن فولاد ماریجینگ از شرکتی آمریکایی خریداری کرده و ادعا کرده که قرار است از آن در تولید اسب‌های جادویی استفاده کند.

مارک دوبوویتز، کارشناس روابط ایران و چین در بنیاد حمایت از دموکراسی معتقد است: چین فضای مناسبی برای دستیابی ایران به مجموعه مختلفی از مواد مربوط به [تولید] تسلیحات کشتار جمعی و انتقال آن به خاک خود ایجاد کرده است.

وی در همین رابطه می‌افزاید: تغییر مسیر واقعی این کالاها از چین به مصرف‌ کنندگان اصلی در ایران یا واسطه‌های ایرانی، این کشور را مشمول شرط "نگرانی از مقصد نهایی" در "قانون جامع تحریم‌ها، پاسخ‌گویی و منع سرمایه‌گذاری در ایران" می‌سازد: کنگره ایالات متحده می‌بایست قانونی را به تصویب رساند و در آن چین را به طور رسمی مشمول ماده "مقصد نهایی" اعلام کند. اعلام قانونی کنگره به دولت آمریکا اجازه می‌دهد تا برای جلوگیری از وقوع چنین اقداماتی به پکن فشار وارد کند.

گزارش‌های نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده به کنگره، با توجه به شواهد به دست آمده از سال 2000 تاکنون، سوالاتی پیرامون کمک‌های هسته‌ای چین [به ایران] مطرح کرده است: برخی همکاری‌های متقابل میان سازمان‌های ایران و چین، تردیدها درباره شواهد موجود، مبنی بر عدم همکاری‌های جدید هسته‌ای [چین و ایران] را افزایش داده است.

آخرین گزارش به کنگره در سال 2011 اعلام کرده که نقل و انتقالات از چین ادامه داشته است، ولی هیچ ارجاع مشخصی به ایران یا کمک‌های هسته‌ای وجود ندارد:

هیچ اطلاعی در دست نیست که نشان دهد دولت چین یا سازمان‌های این کشور، به طور مستقیم به قسمت‌های بسیار حساس برنامه هسته‌ای ایران – غنی‌سازی اورانیوم و احتمالاً وجود ابعاد نظامی آن که در گزارش‌های متعدد آژانس مورد اشاره قرار گرفته - کمک کرده باشد.

با این حال، هگزافلوراید ساخت چین در طرح‌های غنی‌سازی پنهانی ایران در سال 1998 و 2000 تشخیص داده شد.

علاوه بر این، چین مجموعه‌ای از موشک‌ها و فنآوری‌های مربوط به آن را در اختیار ایران قرار داده است. این مجموعه شامل موشک‌های ضدکشتی کرم ابریشم مدل HY-2 و چندین و شاید صدها دستگاه سامانه‌ هدایت موشکی و ابزار ماشینی رایانه‌ای است که در خلال سال‌های 95-1994 به ایران صادر شده است.

موشک کرم ابریشم و سکوی پرتاب آن

چین موشک‌های کروز و پیشرفته C-801 و C-802 را در اواسط دهه نود میلادی به ایران فروخته است.

همچنین "شرکت صنایع دیوار بزرگ چین" تمامی ابزار دورسنجی و زیرساخت پرتاب آزمایشی موشک‌ را - در پشتیبانی از ایجاد و توسعه موشک‌های میان‌برد شهاب 3 و شهاب 4 - در اختیار ایران گذاشته است.

این کشور، موشک‌های اصلاح‌شده ضدکشتی FL-7 ( دارای قابلیت شلیک از بالگرد یا ادوات تهاجمی تندرو ) را نیز به ایران عرضه کرده است.

برای دانلود این گزارش اینجا کلیک کنید.

نقاط عطف روابط ایران و چین بعد از انقلاب اسلامی در زمینه انرژی، قراردادهای علنی فروش تسلیحات