به گزارش مشرق، يلدا واژه‌ای سُريانی است به معنی ميلاد. سريانی زبان كهن سوريه است كه با آمدن اسلام از بين رفت و امروزه در بخش كوچكی از سوريه در كوهستان القلمون بدان سخن می‌رانند.

شب يلدا با جشن شب ميلاد مسيح «نوئل» برابر است و ريشه نخست اين جشن بزرگ دنيای مسيحی، ميراث فرهنگی نياكان ماست. ميلاد مسيح(ع) كه هم‌اكنون در بيست و پنجم دسامبر برگزار می‌شود، در اصل جشن ظهور ميترا (مهر) است كه مسيحيان در سده چهارم ميلادی آن روز را تولد حضرت مسيح(ع) قرار داده‌اند.

نزد نياكان ما خورشيد (مهر يا ميترا) نجات‌بخش گيتی از چيرگی اهريمن بود. آنان كه به ايزد ميترا دل بسته بودند، روز اول زمستان را كه هنگام انقلاب زمستانی خورشيد بود و خورشيد دوباره چيرگی خود را بر جهان می‌گستراند روز تولد ميترا می‌دانستند و آن روز را در روز بيست و يكم دسامبر جشن می‌گرفتند. ولی هنگامی كه ميتراپرستی به صورت دينی بزرگ درآمد و در سال 66 ميلادی در جهان متمدن آن روزگار منتشر شد. در روم و بسياری از كشورهای اروپايی، به صورت دين رسمی تنهای امپراتوران درآمد و به همين خاطر روز بيست و يكم دسامبر كه برابر با اول دی ماه بود روز مقدس ميتراپرستان اروپايی شد و آنان اين روز را به عنوان روز تولد مهر يا ميترای شكست‌ناپذير (Natalis-Invictus ) جشن می‌گرفتند.

سنت پسنديده شب يلدا از سنت‌هايی است كه از گذشته‌های دور به ما رسيده است و پايه و اساس اين سنت هم بر محور صله‌رحم می‌گردد و در كنار آن بعد از ورود اسلام به ايران، رسومات جانبی ديگری هم مثل قرائت قرآن در اين شب به صورت دسته جمعی شكل گرفته است، كه متاسفانه طی ساليان دچار تغييراتی شده است.

در گذشته رسم بر اين بود كه خانواده‌های مذهبی كه در اين شب گرد هم جمع می‌شدند، دور قرآنی راه می‌انداختند و بعد از آن هم شيخ شيراز را به محفل خود می‌آوردند و ضمن فاتحه و يادی از حافظ، تفالی می‌زدند و دعای خيری برای هم می‌كردند، اما هرچه به زمان حال نزديك‌تر می‌شويم رنگ و بوی اين رسومات زيبا هم كمتر شده است.

حافظ و قرآن تنها شكل نمادی پيدا كرده است و يلداهايمان شده است باز كردن سر غصه‌های سالانه‌مان. عقده‌هايمان سر باز می‌كند و دعای خيرمان برای هم می‌شود تنها لفظی كه ديگر شايد از آن نيت پاك كمتر خبری باشد. هرگاه كه آيات روح‌بخش قرآن‌ كريم بينمان بوده و تلاوتی و صوتی همراه داشته است، ديگر نه حاشيه‌ای وارد ماجرای محبتمان به هم شده است و نه لبخندهامان را به تعويق زمستانی ديگر انداخته‌ايم.

منبع: ایکنا