به گزارش مشرق به نقل از ایسنا، دکتر ایرج ایران زاد برجیس با بیان اینکه در سالهای اخیر تمایل به استفاده‌ نابجا از استروئیدهای آنابولیک به صورت قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است، گفت: مصرف سوء این داروها منحصر به ورزشکاران سطح بالا نیست بلکه بسیاری از سوء استفاده کنندگان چه زن و چه مرد برای به دست آوردن ظاهر فیزیکی مطلوب از این داروها استفاده می‌کنند.

وی در ادامه افزود: بسیاری از مصرف کنندگان استروئیدهای آنابولیک به منظور اضافه وزن و پرورش اندام هستند که مصرف این ترکیبات از طریق خوراکی و داخل عضلانی امکان‌پذیر بوده و در اغلب موارد از هر دو طریق به صورت همزمان استفاده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه مقدار مصرف این ترکیبات غالباً از مقدار درمانی آنها بیشتر است، گفت: در این موارد معمولاً بیش از یک نوع استروئید آنابولیک استفاده می‌شود، ولی تاثیر استروئیدهای آنابولیک بر افزایش توان فیزیکی افراد مورد شک و تردید است. ورزشکارانی که تحت تمرین‌های شدید قرار دارند، اگر به طور همزمان یک جیره‌ی غنی از پروتئین‌ و کالری دریافت کنند، نتیجه‌ی بهتری خواهند گرفت.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید بر اینکه استروئیدهای آنابولیک ممکن است موجب کاهش خستگی یا ایجاد سرخوشی اندک شود تا ورزشکار قادر به انجام تمرین‌های ورزشی طولانی باشد، گفت: استفاده از آنها موجب انجام فعالیت‌های بیش از حد در تمرین‌های ورزشی و حتی تحلیل عضلانی می‌شود.

وی گفت: مصرف استروییدهای آنابولیک با افزایش خطر صدمه‌ی تاندون‌ها در هنگام ورزش همراه است و اثرات جانبی ناشی از سوء استفاده از این ترکیبات به خوبی شناخته شده است.

این فوق تخصص غدد کودکان با بیان اینکه بسیاری از اثرات مصرف استروییدهای آنابولیک مربوط به خواص اندروژنیک این گروه از داروها است، گفت: اثرات نامطلوب استروئیدهای آنابولیک مربوط به مقدار مصرف آنها است و افرادی که مقادیر زیادی از این داروها را به مدت طولانی مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض خطر عوارض جانبی این ترکیبات هستند.

دکتر ایران زاد خاطرنشان کرد: اثرات جانبی تستوسترون ممکن است در زنان بسیار مشخص باشد، به طوری که این داروها سبب ایجاد بی‌نظمی‌ یا کاهش فرکانس قاعدگی شده و قدرت باروری را کاهش می‌دهد. همچنین پرمویی آشکار نیز از عوارض مصرف این مواد است.

وی همچنین افزود: این عوارض همراه با افزایش رشد موهای بدن و صورت، بم شدن صدا، افزایش شور جنسی و کوچک شدن سینه همراه است، تولید شیراغلب کاهش یافته یا متوقف می‌شود که بسیاری از این اثرات برگشت پذیر نیستند.

وی یادآور شد: در مردان مقادیر بالای استروئیدهای آنابولیک که معمولاً به صورت نابجا استفاده می‌شود، محور هیپوفیزی - بیضه‌ ای را تضعیف کرده سبب کاهش تمایل جنسی، کاهش قدرت جنسی، تحلیل بیضه‌ها و مهار اسپرماتوژنز (اسپرم سازی) شده، حجم مایع منی معمولاً کم شده و با اینکه اسپرماتوژنز کاملاً متوقف نمی‌شود، تعداد اسپرم‌های غیر طبیعی افزایش می‌یابد، ژینکوماستی(بزرگ شدن پستان‌ها در مردان) متداول بوده و حملات گرگرفتگی نیز وجود دارد. این اثرات که منسوب به Feminisation هستند، زمانی اتفاق می‌افتد که تضعیف محور هیپوفیزی - بیضه‌ ای همزمان با تبدیل قسمتی از استروئیدهای آنابولیک در کبد به هورمون جنسی زنانه باشد که بسیاری از این اثرات در مردان با توقف مصرف برگشت‌پذیر است.

دکتر ایران زاد با بیان اینکه در هر دو جنس، خواص آندروژنیک ترکیب ممکن است روی قسمت‌هایی از سیستم اعصاب مرکزی که مربوط به خلق و خو و هیجانات است تأثیر بگذارد، گفت: مصرف آن افزایش پرخاشگری، رفتار ضداجتماعی(antisocial) و اختلالات روانی (مانند افسردگی و سایکوز ) و طغیان‌های متناوب شدید روحی را موجب می‌شود.

وی تصریح کرد: آکنه هم مانند ریزش مو از عوارض جانبی شایع در هر دو جنس است، در نوجوانان ممکن است کاهش رشد و کوتاهی قد نیز رخ دهد، استروئیدهای آنابولیک موجب احتباس مایعات شده و در نتیجه‌ برخی از بیماری‌ها (از قبیل نارسایی قلبی و کلیوی) را تشدید می‌کند و به علاوه افزایش فشارخون را به همراه دارد.

وی گفت: خواص پروترومبوتیک (Prothrombotic) این داروها به صورت اثر نامطلوب برغلظت چربی‌های خون، افزایش کلسترول (LDL) و کاهش HDL به اثبات رسیده است، بنابراین استفاده‌ی درازمدت ممکن است سبب افزایش خطر سکته‌ی مغزی و بیماری‌های ایسکمیک قلب شده، ارتباط یرقان انسدادی، سرطان کبد و ضایعات کبدی دیگر با مصرف درازمدت و بالای استروئیدهای آنابولیک به خوبی مشخص شده است.

دکتر ایران زاد در پایان یادآور شد: مصرف کنندگان این داروها نیز مانند دیگر مصرف کنندگان ترکیبات تزریقی در مورد خطر انتقال HIV از طریق سرنگ‌های آلوده آگاهی ندارند، استفاده‌ی مشترک از سرسوزن‌های آلوده نیز در این مورد بیشتر است، زیرا سوزن‌های کلفت تزریق عضلانی نسبت به سوزن‌های باریک تزریق داخل وریدی کمتر در دسترس است.