به گزارش مشرق به نقل از حوزه هنري، جلد پنجم و آخرين جلد از کتاب «تاريخ آغازين فراماسونري در ايران» از سوي دفتر ادبيات انقلاب اسلامي حوزه هنري منتشر خواهد شد.
کتاب «تاريخ آغازين فراماسونري در ايران» نوشته يحيي آريابخشايش است که پيش از اين در چهار جلد گذشته به بررسي عملکرد و تاثيرات فراموسونري در ايران پرداخته بود و تحليل خود را در جلد پنجم به پايان رسانده است.
جلد پنجم اين مجموعه علاوه بر بررسي پرونده 9 نفر از افراد متقاضي که عضويت آنان تا زمان انحلال لژ به تاييد نرسيده بود به روابط دروني، طبقه بندي و چگونگي انحلال لژ، ميپردازد.
درباره کتاب
در گزارش ايبنا آمده: اين کتاب، اسناد 41 پرونده «لژ بيداري ايران» را در برميگيرد.اين کتاب مشتمل بر اسنادي است که از لژ بيداري ايران به عنوان نخستين لژ تشکيلاتي فراماسونري صحبت ميشود.
جلد نخست اين مجموعه کليات را توضيح ميدهد و از جلد دوم به بعد معرفي اعضا بر اساس منابع در دسترس، اعم از کتاب، نشريات و اسناد بايگاني شده در لژ بيداري تدوين شده است. اين اسناد پروندههايي را دربرميگيرد که براي هر يک از اعضا در آن زمان تشکيل شده است.
در مجلدات دوم و سوم اين مجموعه پيش از گزارش اسناد موجود در هر پرونده، زندگينامه هر يک از دارندگان پرونده «لژ بيداري» به عنوان مقدمه ذکر ميشود و سپس به گزارش اسناد ميپردازد.تدوين زندگينامه اعضا و گزارش اسناد موجود در پرونده لژ بيداري از شماره 81 تا 121 از شيوه معمول در مجلد سوم پيروي ميکند.
اين کتاب يک مجموعه 5 جلدي است که تاليف و تنظيم جلد نخست و دوم آن را «حميدرضا شاهآبادي» به عهده داشته و جلد سوم و چهارم آن نيز توسط «يحيي آريابخشايش» گردآوري شده است. جلد پنجم اين کتاب نيز در مرحله حروفچيني قرار دارد.
در گذشته در زمينه تاريخ فراماسونري کتابهايي در حوزه هنري چاپ شده ولي تفاوت اين مجموعه با کتابهاي پيشين در اين است که کتابهاي قبلي بر اساس اسناد نيست و از خاطرات مختلف گرفته شده و اگر صحبت از اسناد ميشود به شکل کلي است و به لژ بيداري اختصاص ندارد.
کار گردآوري اطلاعات کتاب 3 سال طول کشيده است، اين کتاب تنها اطلاعات لژ بيداري ايران را در برميگيرد و اسناد مربوط به اين لژ در آن آمده است و اين، مهمترين ويژگي کتاب بهشمار ميرود.
علاوه بر اين تا حد امکان سعي شده براي معرفي اعضا از منابع مختلف استفاده شود. به گفته مولف «تاريخ آغازين فراماسونري ايران» اين کتاب اثري بکر در اين حوزه به شمار ميرود و نخستينبار است که به اين نحو به لژ بيداري پرداخته ميشود.
در مقدمه کتاب آمده است: مطابق فهرست معتبر و موثقي که از ميرزا ابراهيمخان حکيمالملک(حکيمي) عضو موثر، برجسته و شناخته شده لژ بيداري ايران به جا مانده و اسماعيل رائين در صفحات پاياني جلد دوم «فراموشخانه و فراماسونري در ايران» گنجانده شده است، اين لژ 121 عضو رسمي داشت و به تعداد آنان هم پرونده تشکيل داده بود که در مجلدات دوم، سوم و چهارم، تمامي اعضا معرفي و اسنادي هم گزارش شده که در پرونده مخصوص آنها وجود دارد. با وجود اين در مجموعه اسنادي که از لژ بيداري ايران در دست است، يازده پرونده ديگر هم وجود دارد که از اين تعداد هشت پرونده به نام اعضا تشکيل شده و اسناد مربوط به هر کدام از آنان را در برميگيرد.
«ميرزا سيد ابوالقاسمخان»، «ميرزا محمدخان»، «فراسکينا»، «شکوهالملک»، «ميرزا يانسن»، «ميرزا محمدعليخان کلوب»، «ميرزا جوادخان»، «مدحتالممالک»، «کتابچيخان»، «دکتر لقمان»، «مسيو يپرم»، «کمالالملک»، «دفلين»، «عزالملک»، «سرداربهادر»، «مخبرالسلطنه»، «آقا مرتضي نجمآبادي»، «صدرالعلماء خراساني»، «لقمانالملک»، «رجبعلي خان»، «آقا سيدجمال»، «لپيسيه»، «غلامحسين خان»، «بقاءالملک»، «دو بروک»، «حاجي سيد ابوالحسن»، «ميرزاي اورنگ»، «عين خاقان»، «حاجي يمينالملک»، «مصباحالسلطان»، «فطنالملک»، «ارفعالدوله»، «ميرزا سيد محمدخان»، «ميرمحمد حسنخان»، «دکتر محمود شيمي»، «ميرزا يوسف خان وصالي»، «مهذبالسلطنه»، «ميرزا حميدخان»، «ميرزا عليخان ضياءالسلطان»، «ميرزا گشتاسب فريدون» و «ثقهالملک» از جمله پروندههاي لژ بيداري ايران به شمار ميآيد که در اين کتاب گرد آمده است.