به گزارش مشرق به نقل از ايسنا، جواد نظامدوست عصر روز گذشته (دوشنبه) در نشست خبري كه با حضور جمعي از اعضاي انجمن غارنوردان و غارشناسان برگزار شده بود، با ارائه توضيحاتي درباره تاريخچه غارنوردي در ايران تاكيد كرد: غارنوردي حرفه‌اي، يك ورزش نيست، بلكه عملي ماجراجويانه و علمي است كه شايد به گردشگري ماجراجويانه بيشتر نزديك باشد.
وي افزود: دنيا هم چنين نگاهي به غارنوردي دارد و اتحاديه جهاني غارنوردي نيز چنين ديدگاهي را رواج مي‌دهد. غارنوردي همزمان با كوهنوردي در ايران مرسوم بوده است و پس از تاسيس هيات كوهنوردي، بخشي از كارها روي غارنوردي متمركز شد؛ اما اين كار بيشتر يك «غارگشت» بود، نه غارنوردي.
نظامدوست اضافه كرد: دهه‌ي 30 خورشيدي «چنگيز شيخلي» يكي از قديمي‌هاي كوهنوردي اختصاصا به غارنوردي پرداخت و نخستين انجمن غارشناسي ايران را تاسيس كرد كه بيشتر روي غارهاي افقي متمركز بود و در دهه 40 بسياري از غارها را پيمايش كرد.
وي افزود: «احمد معرفت» از ديگر كوهنوردان قديمي ايران نيز بالغ بر 600 غار ايران را تا دهه 50 خورشيدي فهرست مي‌كند و كتابي از آن‌ها تهيه مي‌شود كه نخستين اطلس غارهاي ايران به وجود مي‌آيد. هر چند پيش از آن نيز يك كتاب غارنوردي در ايران بود؛ اما كتاب آقاي «معرفت» مرجع غارنوردي است.
رييس هيات‌مديره انجمن غارنوردان و غارشناسان ايران ادامه داد: فدراسيون كوهنوردي نيز در قسمت غارنوردي يك كارگروه تخصصي داشت. اما از سال 1388 با حضور اعضاي اتحاديه‌ي جهاني غارنوردي در ايران، جمعي از علاقمندان انجمن تخصصي را تاسيس كردند كه رويكرد آن حفاظت از غار و بررسي غارهاي مورد نياز گردشگري بود.
وي گفت: براي گرفتن مجوز به وزارت كشور مراجعه كرديم و پس از تحويل دادن اساسنامه و تقاضاي تشكيل تشكلي غيردولتي، غيرسياسي و همچنين تخصصي درباره‌ي غارها با رويكرد گردشگري، آن‌ها ما را به سازمان‌هاي حفاظت از محيط‌زيست و ميراث فرهنگي و گردشگري براي گرفتن مجوز ارجاع دادند. سرانجام اين انجمن در سال 1389 ثبت قانوني شد.
او بيان كرد: در اين مدت بر اساس رويكرد و اهدافمان حركت كرديم و سعي شد غارنوردي را از غارگردي و غارپيمايي جدا كنيم، موضوعي كه اتحاديه جهاني غارنوردي به ما آموخت.
وي با اشاره به اهميت غارشناسي در پژوهش‌هاي هيدرو ژئومورفولوژي اضافه كرد: ما با هدف نزديك كردن دانشمندان علوم زمين و غارنوردان اقداماتي را انجام داده‌ايم.
نظامدوست در ادامه‌ي سخنانش در پاسخ به اين پرسش كه با توجه به دريافت مجوز از دو سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و حفاظت از محيط زيست، نقش حمايتي اين سازمان‌ها در تحقق اهداف انجمن چه بوده است؟ اظهار كرد: اين سازمان‌ها به تازگي روي ما شناخت پيدا كرده‌اند و با توانمندي‌هاي انجمن آشنا شده‌اند و اخيرا از ما در خيلي جاها به عنوان مشاور دعوت مي‌كنند. مثلا سازمان حفاظت از محيط زيست ما را به وزارت نيرو براي شناسايي سفره‌هاي آب زيرزميني معرفي كرد. همچنين در حوزه‌ي گردشگري در طول فعاليت خود موفق شده‌ايم بيش از 50 گردشگر غارنورد را به ايران دعوت كنيم.
وي گفت: در خصوص حفاظت از غارها و صيانت از منابع طبيعي نيز طبق دستور سازمان حفاظت از محيط‌زيست در سال گذشته، 20 استان به همراه انجمن غارنوردان و غارشناسان درگير پاكسازي غارها شدند و يك تن و 10 كيلو زباله از 30 غار ايران خارج شد.
او در ادامه درباره برنامه‌ي انجمن براي روز غار پاك در دوم مهرماه نيز اظهار كرد: مسلما قصد داريم امسال نيز اين كار را كه مورد توجه مجامع جهاني نيز بوده است، انجام دهيم، اما احتمالا مسؤليت اجرايي اين كار را امسال سازمان حفاظت از محيط زيست بپذيرد و غارنوردان و علاقه‌مندان به غارها نيز همراه آن وارد عمل شوند.
وي افزود: اتحاديه‌ي جهاني غارنوردي دپارتماني با عنوان حفاظت از غارها دارد كه مشوق ما در پاكسازي غارها بوده‌اند، چون غارهاي ما بسيار آلوده هستند و زباله‌ها سال‌هاي زيادي است در آن‌ها باقي مانده است، چرا كه تجزيه‌ي زباله در درون غار ديرتر انجام مي‌شود.
نظامدوست اضافه كرد: به هر حال امسال با حمايت سازمان حفاظت از محيط زيست برنامه‌ي روز غار پاك را در روز جمعه هفتم مهرماه انجام مي‌شود.
او در عين حال بيان كرد: ما با افتخار مي‌گوييم كه از زمان آغاز كار انجمن، هيچ عضوي را سراغ نداريم كه درون غارها زباله ريخته باشد و يا يادگارنويسي كرده باشد. اميدورايم با آموزش، اين اتفاق را در طيف وسيع‌تري از مردم شاهد باشيم.
وي اضافه كرد: زباله‌هايي كه درون غارها وجود دارند از سال 1352 تاكنون بوده‌اند و در دو سال اخير، غارنوردان زباله‌اي در آن‌ها نريخته‌اند. ما سعي كرديم سال گذشته بسياري از اين زباله‌ها را حتا از عميق‌ترين آن‌ها خارج كنيم.
نظامدوست به لزوم حمايت برخي از سازمان‌ها و استان‌ها از برنامه پاكسازي غارها تاكيد كرد و گفت: سال پيش انجمن براي پاكسازي غار «پرو» كه عميق‌ترين غار ايران به شمار مي‌آيد، اعلام آمادگي كرد. اما به خاطر ناهماهنگي‌ها اين طرح فعلا بايكوت مانده است.
او همچنين اظهار كرد: سال گذشته با همكاري خوب مسؤلان غار «كتله‌خور» زنجان كارگاه آموزشي توسط اعضاي انجمن غارنوردي براي مردم در روز جهاني غار پاك برگزار شد كه اثر مستقيم مطلوبي روي مردم داشت. قرار شده است امسال نيز گروهي اين برنامه را دوباره اجرا كنند.
رييس هيات‌مديره انجمن غارنوردان و غارشناسان ايران در ادامه با اشاره به ديگر فعاليت‌هاي اين انجمن، به همايش شناسايي گنبدهاي نمكي ايران كه اخيرا با حضور نمايندگاني از كشورهاي خارجي برگزار شده بود، پرداخت و افزود: در جريان برگزاري اين همايش نمايندگان يونسكو و اتحاديه جهاني غارنوردي پيشنهاد ثبت جهاني سه گنبد نمكي ايران را دادند.
وي ادامه داد: ما بيش از 100 گنبد نمكي در جنوب استان فارس و همچنين هرمزگان داريم كه در واقع اين منطقه بيشترين تعداد گنبدهاي نمكي دنيا را داراست. همچنين طولاني‌ترين غار نمكي دنيا به طول شش هزار و 580 متر در ايران است كه مي‌توان آن را ثبت جهاني كرد.
نظامدوست افزود: به پيشنهاد انجمن قرار شد براي ثبت جهاني تعدادي از گنبدهاي نمكي ايران اقدام شود، نمايندگان يونسكو و اتحاديه جهاني غارنوردي نيز براي همراهي اعلام آمادگي كردند. ما هم اطلاعات مربوط به ثبت را از يونسكو گرفته‌ايم. دانشگاه شيراز نيز پژوهش‌هاي زيادي را روي گنبدهاي نمكي ايران انجام داده است و از ما خواسته‌اند براي نقشه‌برداري فروچاله‌هاي اين گنبدها اقدام كنيم.
وي در عين حال يادآور شد: هنوز هيچ سازماني از ما نخواسته است كه نقشه‌برداري از گنبدهاي نمكي ايران را آغاز كنيم. لازم است پروژه‌اي براي اين كار تعريف شود و طبق شرايط يونسكو رفتار كنيم كه اين، همكاري چند سازمان و ارگان را مي‌طلبد.
نظامدوست در ادامه اين نشست به همكاري‌هاي انجمن با كميته طبيعت‌گردي اشاره كرد و افزود: قرار است نخستين اطلس عكس غارهاي ايران به دو زبان با همكاري اين اداره كل منتشر شود. ضمن آنكه قرار شده است در كارگاهي آموزشي كارشناسان طبيعت‌گردي با ساختار و نحوه تشكيل غارها توسط چهار دانشمند زمين‌شناسي و غارشناسي آشنا شوند. علاوه‌بر اين، يك نمونه از غارهاي گردشگري دنيا به آن‌ها معرفي مي‌شود تا در جريان آن قرار گيرند.
وي درباره كتاب‌هاي مربوط به غارنوردي نيز اظهار كرد: به طور كل 9 كتاب غارنوردي در ايران وجود دارد كه شامل چهار ترجمه و پنج تاليف است. قرار است به زودي دو كتابي را هم كه مشاور يونسكو در سفر به ايران به ما اهدا كرد با عنوان «Cave minerals of the worlds» و «Cave Geology» ترجمه شود.
او همچنين به علاقمندي در برخي از دانشگاه‌هاي كشور به موضوع غارشناسي اشاره كرد و گفت: در حال حاضر برخي از دانشگاه‌هاي كشور به حوزه غارشناسي وارد شده‌اند. مثلا دانشگاه شيراز تمايل خود را براي اختصاص دو واحد نقشه‌برداري غار در دپارتمان زمين‌شناسي اعلام كرده است و دانشگاه سيستان و بلوچستان نيز تمايل دارد كارگاه هم‌انديشي ورود به داخل غارها را برپا كند.
به گزارش ايسنا، در ادامه اين نشست «افسانه مينايي» عضو هيات مديره غارنوردي و غارشناسي ايرانيان نيز درباره حضور در نمايشگاه‌هايي كه تاكنون برپا شده است و همچنين تاثير آن‌ها توضيحاتي داد و گفت: درخواست عضويت دانشجويان دكترا، كارشناسي و كارشناسي ارشد در انجمن، ارائه مقالات، عكس و نقشه‌هاي جديد غارهاي ايران، مجهز كردن بيش از صد نفر از غارنوردان و علاقمندان غارنوردي، اعزام كارشناسان براي شناسايي مناطق كارستي ايران از جمله بازخوردهاي حضور در اين نمايشگاه‌ها بوده است.
مينايي كه خود يكي از بانوان غارنورد ايران به شمار مي‌آيد گفت: در حال حاضر يك‌سوم اعضاي انجمن را خانم‌ها تشكيل مي‌دهند كه 40 درصد آن‌ها به صورت حرفه‌اي غارنوردي مي‌كنند.
رييس هيات مديره‌ي انجمن غارنوردان و غارشناسان ايرانيان، از تهيه‌ي نخستين اطلس عكس غارهاي ايران به دو زبان فارسي و انگليسي خبر داد.
