به گزارش مشرق به نقل از مهر، برنامه سینمایی"هفت" شب گذشته 27 مردادماه به مسئله منازعات اکران با حضور سید ضیاء هاشمی و بررسی اخلاق در سینما با حضور بیژن نوباوه نائب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس و سید جمال سادتیان تهیه کننده سینما اختصاص داشت.
نظرسنجی برنامه نیز با طرح این سوال انجام گرفت که از میان فیلمهای "بازمانده"، "سی و سه روز"، "شکارچی شنبه"، "هیام" و "آتش پنهان" کدامیک در بیان سینمایی جنایات صهیونیسم موثر بوده‌اند؟ که در پایان فیلم سینمایی "بازمانده" به کارگردانی مرحوم سیف الله داد بیشترین رای را از آن خود کرد.
در ابتدای برنامه تصاویری از همیاری سینماگران با هموطنان زلزله‌زده آذربایجان شرقی پخش شد که هنرمندانی چون پرویز پرستویی، کمال تبریزی، حامد بهداد، حمید فرخ‌نژاد و... با جمع‌آوری کمک‌های اولیه و نقدی و همچنین اهدا خون به یاری هموطنان زلزله زده شتافته بودند. از هفت تا هفت که به اتفاقات دو هفته اخیر سینمای ایران می‌پرداخت و پخش تصاویری به مناسبت درگذشت نادیا دلدار گلچین که پنجشنبه 26 مرداد ماه از دنیا رفته بود نیز دیگر بخش‌های برنامه شب گذشته بود.
شورای صنفی قصد دخالت در اکران را ندارد
سید ضیاء هاشمی رئیس شورای صنفی اکران اولین مهمان برنامه بود که درباره منازعات پیش آمده در اکران سینماها صحبت کرد. محمود گبرلو مجری برنامه در ابتدای این بحث اعلام کرد که از مسئولان حوزه هنری نیز درخواست کرده که در برنامه حضور یابند اما آنها تمایلی در این زمینه نشان نداده‌اند.
هاشمی در ابتدا با بیان اینکه هر سه فیلم اکران عید فطر امروز توانستند در سینماهای محدودی اکران شوند اظهار امیدواری کرد که در چند روز آینده تعداد سینماهای اکران کننده این فیلم‌ها افزایش یابد. وی در ادامه گفت: در سال‌های ابتدایی که حوزه هنری شروع به فعالیت کرد و من نیز در آنجا فعال بودم حوزه تنها یک مکان مخروبه با دو اتاق بود. اما همه هنرمندان در همین مکان به صورت شبانه روزی فعالیت می‌کردند.
وی افزود: در آن زمان ما حتی یک سالن هم برای نمایش فیلم‌هایمان نداشتیم. اما الان حوزه هنری برای خودش به کاخی تبدیل شده‌است. در آن زمان ما تنها سینما بهمن را در اختیار داشتیم و حتی در شهرستان‌ها نیز تلاش کردیم سینماهای مخروبه را بازسازی کرده و برای اکران فیلم‌ها مورد استفاده قرار دهیم. در هیچ دوره‌ای حوزه هنری در حق فیلمسازی ظلم نکرده بود.
هاشمی در ادامه یادآور شد: در سال 90 بعد از سال‌ها رکود خوشبختانه رونق به سینمای ایران بازگشت اما به نظر می‌رسد برخی این رونق را نمی‌پسندند و تلاش می‌کنند تا سینمای ایران موفق عمل نکند.
وی در پاسخ به این سوال که شورای صنفی برای اکران نوروز در چگونگی اکران فیلم‌ها و محتوای آنها دخالت کرده و 5 فیلم را برای نمایش پیشنهاد داده است گفت: شورای صنفی قصد دخالت در چگونگی اکران فیلم‌ها را ندارد. حوزه هنری به اصالت خود بازگشته است. دربرنامه هفت مدیران حوزه هنری اعلام کردند که به دنبال اکران فیلمهای ارزشی هستند این کار نباید فقط در حرف باشد بلکه باید به آن عمل کرد.
وی افزود: من برای حوزه هنری و شخص آقای مومنی‌شریف احترام زیادی قائلم البته حضور برخی افراد تئوریسین و حتی آقای بیگلری را در حوزه نمی‌پسندم. اما فیلمی مثل "کلاه قرمزی و بچه ننه" ارزش‌هایی را که حوزه هنری به دنبال آن است را ندارد بنابراین نباید حوزه آن را اکران کند. معتقدم که اگر کسی در حق اعضا ما ظلم کرد ما باید جلو آن بایستیم.
دوفیلم اکران نوروز به ناحق پایین کشیده شدند
هاشمی ادامه داد: قرار بود حوزه هنری نام 5 فیلمی که نمی‌خواهد اکران کند را اعلام کند اما این کار را نکرد تا ما بتوانیم در نمایش فیلم‌ها سامان دهی کنیم. نه حوزه و نه هیچ نهاد دیگری حق ممیزی فیلم‌ها را ندارد چون این مسئولیت برعهده وزارت ارشاد است. شورای صنفی اکران نیز هیچ فیلمی را ممیزی و تحریم نمی‌کند.
وی ادامه داد: نوروز امسال دو تا از فیلمهای ما به صورت ناحق از اکران پائین کشیده شده‌اند و متاسفانه این بی‌قانونی دوباره تکرار شد. به نظر می‌رسد تعدادی از آدم‌ها با توجه با منافع شخصی خود نمی‌خواهند که این فیلم‌ها اکران شود.
هاشمی درباره حضور نداشتن نماینده کانون کارگردانان در شورای صنفی گفت: نبود نماینده کانون کارگردانان به دلیل اختلافات پیش آمده در خانه سینمای منحله است. ما نخواستیم که خارج از صنف کارگردانان نماینده‌ای را انتخاب کنیم. امیدوارم به زودی با مشخص شدن فعالیت اصناف نماینده کانون کارگردانان را هم در شورای 7 نفره اکران داشته باشیم.
وی متذکر شد: شورای صنفی چون مجری است می‌تواند به تخلفات سینماداران نیز رسیدگی کند. رئیس سینما آزادی در 4 مورد تخلف کرده‌است و چون این فیلم‌ها متعلق به اعضا ما است می‌توانیم آنها را برای اکران به حوزه هنری ندهیم. متاسفانه حوزه هنری آموزش فراقانونی عمل کردن را به همه می‌داد. ما در مقابل حوزه نجابت به خرج دادیم که از آنها شکایت نکردیم. اما این نجابت نباید به حماقت تعبیر شود.
هاشمی در ادامه به رغم انتقادات گبرلو به اظهاراتش، انتقادات وارده بر عملکرد شورای صنفی اکران را بی‌پاسخ گذاشت و در جمع‌بندی اظهاراتش مدعی شد: حوزه هنری کاری خلاف شرع انجام داده و پخش‌کننده ما را تهدید کرده‌است. ما مجبور بودیم به خاطر منافع صنفی و مردم از اکران این فیلم‌ها در سینماهای حوزه هنری جلوگیری کنیم. امیدوارم حوزه هنری به دوران گذشته خودش باز گردد.
برداشت‌ها از مسائل اجتماعی نباید هنجارها را زیر سوال ببرد
بررسی اخلاق در سینما با حضور بیژن نوباوه نائب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس و سید جمال ساداتیان بخش دیگر برنامه شب گذشته بود. در ابتدا ساداتیان در پاسخ به این سوال که چقدر رعایت اخلاق در سینما می‌تواند در جذب مخاطب موفق عمل کند گفت: هر شخصی ممکن است اخلاق را به شیوه‌ای تعبیر یا تفسیر کند. در سینما نیز بحث اخلاق تعاریف خاص خودش را دارد.
وی ادامه داد: مثلا در دوران نئورئالیسم، سینما ناهنجاری‌های اجتماعی را به تصویر می‌کشید. فیلم‌هایی که در آن زمان به عنوان فیلمهای سیاه معرفی می‌شد امروزه به‌عنوان فیلمهای ماندگار مورد بررسی قرار می‌گیرند. در آن زمان فیلمسازان این فیلم‌ها را برای مورد توجه قرار گرفتن مسئولان می‌ساختند.
نوباوه در همین زمینه گفت: درست است. حتی فیلمهای طنزی مثل آثار نورمن ویزدوم نیز علاوه‌بر بیان مسائل طنز مشکلات گزنده‌ای را مطرح می‌کردند. علوم انسانی در سینما با توجه به ارزش‌های هر جامعه تعریف می‌شود. البته برخی اصول اخلاقی در همه فرهنگ‌ها مورد توجه است اما مشکل از زمانی آغاز می‌شود که وارد مصداق‌ها می‌شویم. برخی اوقات برداشت‌ها از مسائل اجتماعی مطرح شده هنجارهای اجتماعی را زیر سوال می‌برد.
توجه به ارزش‌های دینی و فرهنگی در "جدایی نادر از سیمین"
وی افزود: مثلا من امروز دوباره فیلم "جدایی نادر از سیمین" را دیدم. فرهادی در این فیلم بسیار به ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی و دینی ما توجه کرده است. در این فیلم یک سری ارزش‌های اخلاقی ارزشند نهمفته است. من به آقای فرهادی برای ساخت این فیلم تبریک می‌گویم. اما در برخی فیلم‌ها رفتارهای غلط نهادینه می‌شود. متاسفانه در 5 سال اخیر فیلم‌هایی را دیدم که اصلا مورد پسند نبودند.
سادتیان در ادامه بحث گفت: باید دید چه مسائلی باعث می‌شود که انقدر آمار مراجعه به مراکز قضایی در کشور ما زیاد باشد. شاید اگر مردم یکبار روند صفر تا صد حوادث را در سینماها ببینند مراجعه به دادگاه‌ها کاهش یابد. چون در سینما شبه واقعیت‌ها به تصویر کشیده می‌شود تا افراد از آن عبرت بگیرند.
نوباوه در پاسخ گفت: زمانی که فیلمی مستند ساخته می‌شود از آن برداشتی غیر نمی‌شود اما با ساخت فیلمی داستانی تعابیر مختلفی به ذهن متبادر می‌شود. مثلا فیلمی مثل "برف روی کاج‌ها" که آقای ساداتیان تهیه‌کننده آن بودند به طور ضمنی نشان می‌دهد که وقتی مرد خیانت می‌کند زن حق دارد با پسر جوانی ارتباط برقرار کند.
ساداتیان توضیح داد: وقتی مخاطب بر پرده سینما این مسائل را می‌بیند در زندگی شخصی آن را رعایت می‌کند. در این فیلم چون زن نیاز عاطفی دارد با پسر بدون هیچ ارتباط اروتیکی ارتباط برقرار می‌کند البته قبلا از شوهرش هم طلاق گرفته است. من معتقدم که بیان این مسائل خانواده‌ها را آگاه می‌کند و هشدار به خانواده‌ها تلقی می‌شود.
تماشاگران هنوز به تعریف فیلمسازان از اخلاق آشنا نشده‌اند
نوباوه عنوان کرد: هیچ کس مخالف وجود این بحران‌ها در جامعه نیست. اما من معتقدم که باید با ایما و اشاره و استعاره به این مسائل پرداخت. چون نگاهها به این موضوعات متفاوت است و ممکن است این فیلم در شهرهای مختلف و برای مخاطب عام نظرات متفاوتی را در بر داشته باشد. یکی از مشکلات ما این است که هنوز تماشاگرانمان به تعاریف فیلمسازان از اخلاق آشنا نشده‌اند.
وی افزود: باید دید نقش ما به عنوان فیلمساز در تغییر هنجارها و ارزش‌های جامعه چقدر است و اینکه عنوان کردن برخی مشکلات، بدون ارائه راه حل چقدر درست است؟ من با نظر آقای ساداتیان کاملا موافقم اما معتقدم که باید با نگاه اخلاق مدار با سینمای ایران مواجه شد. باید با زبان استعاره با مسائل مختلف برخورد کرد. حتی در کشوری مثل آمریکا نیز نسبت به مسائل اخلاقی حساسیت‌های فراوانی وجود دارد.
سادتیان تاکید کرد: من تهیه‌کنندگی فیلم‌هایی را مثل "چهارشنبه سوری"، "دایره زنگی"، "به رنگ ارغوان" و... را بر عهده داشتم که هر کدام در زمان خودشان با مشکل مواجه شدند. در حال حاضر نیز فیلمهای خنثی اکران می‌شود که هیچ کس به آنها اعتراضی ندارد اما با فیلم‌هایی که مسائل اجتماعی را مطرح می‌کنند مخالفت می‌شود. این اتفاق بسیار ناپسندی است. امیدوارم مسئولان انتقادپذیر باشند و حاضر شوند درباره این فیلم‌ها گفتگو و تبادل نظر انجام شود.
عده‌ای خود را بر بدنه سینما تحمیل کرده‌اند
نوباوه در ادامه گفت: باید برای سینمای ایران یک استراتژی و نقشه راه مشخص شود. آقای شمقدری باید یک استراتژی مشخص برای سینمای ایران در نظر بگیرد. معتقدم که عده‌ای خیلی خوب خودشان را بر بدنه سینما تحمیل کرده‌اند.
وی درباره مسائل پیش آمده در خصوص تولید فیلم "لاله" هم گفت: من یک سوال از آقای شمقدری دارم که اولویت تولید فیلم "لاله" با وجود مشکلات فراوانی که در سینمای ایران از نظر مالی وجود دارد چیست؟ فیلمی که 7 میلیارد برای ساخت آن در نظر گرفته شده که مطمئنا در نهایت به 20 میلیارد هم می‌رسد چرا باید در اولویت ساخت قرار گیرد در صورتی که سینمای ایران تا این اندازه با بحران مالی روبرو است.
نوباوه افزود: قصد ورود به جزئیات این پروژه را ندارم، عوامل آن هم برای ما محترم اما چرا جناب شمقدری و دوستان‌شان پاسخ همین یک سوال ما را نمی‌دهند که واقعاً اولویت این فیلم در شرایط امروز ما چیست؟
پشت صحنه فیلم سینمایی"چ" به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، تازه‌های اکران و از پیش تولید تا پس از تولید که به معرفی فیلمهای "آفتاب مهتاب زمین" به کارگردانی علی قوی‌تن و "جابه‌جا" به کارگردانی علی توکل‌نیا اختصاص داشت بخش‌های دیگر برنامه شب گذشته "هفت" بودند.
بیژن نوباوه عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با حضور در برنامه "هقت" ضمن تأکید بر لزوم رعایت هنجارهای دینی و فرهنگی از سوی سینماگران، در انتقاد به نبود نقشه راه در سیاست‌گذاری سینمای ایران گفت: عده‌ای خود را بر بردنه سینمای ایران تحمیل کرده‌اند.
