به گزارش مشرق، یک منبع آگاه به روند مذاکرات وین گفته است که مقرر شده بود مذاکرات رفع تحریم‌ها هفته گذشته به توافق نهایی ختم شود. امّا شروع اغتشاشات از روز یکشنبه ۲۷ شهریور امضاء توافق را در هاله‌ای از ابهام قرار داد.

 دولت آمریکا که از اسفند ۱۴۰۰ در سه مقطع زمانی به بهانه کارشکنی روسیه، عدم خروج نام سپاه از لیست FTO و موضوع خونخواهی از سردار شهید مذاکرات را به تعویق انداخت، اکنون فرصت را مناسب دید تا متاع برجامی خود را گران‌تر به ایران بفروشد. غافل از اینکه تصمیم نهایی در تهران بر این بود که تا  پرونده PMD مختومه نشود، از توافق خبری نیست. جمعیت حاضر در آشوب‌های اخیر بسیار پایین بود ولی ضریب رسانه‌ای بسیار قدرتمندی در سطح جهان گرفت. نوع واکنش بلوک غرب نشان از آن دارد که دست‌های روی ماشه بود و نام مهسا امینی صرفاً رمز آغاز عملیات بوده است.

«بایدن» رئیس جمهور آمریکا در هفتادوهفتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: «آمریکا در کنار شهروندان و زنان شجاع ایران می‌ایستد». «پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا گفت که کنگره در سوگ مهسا امینی به آنچه مردم ایران نامید، می‌پیوندد. «بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا در حساب توئیتری خود نوشت:‌ «آمریکا و مردم ایران برای [مهسا امینی] سوگوار هستند»

«بیل کلینتون» رئیس جمهور اسبق آمریکا در حساب توئیتری خود نوشت:‌ «مرگ مهسا امینی را محکوم می کنم و به درخواست‌ها برای تحقیقات بی‌طرفانه می پیوندم.» «هیلاری کلینتون» وزیر خارجه اسبق آمریکا در دولت اوباما نیز در حساب توئیتری خود نوشت که جهان در حال نظاره [ایران] است.

«توماس- گرینفیلد» سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد در حساب توئیتری خود نوشت: «ما در همبستگی با شما کنارتان می‌ایستیم.» «رابرت مالی» نماینده رئیس جمهور آمریکا در امور ایران و نماینده این کشور در مذاکرات وین در حساب توئیتری خود اتهام ضرب و شتم مهسا امینی را بازنشر کرد.

به نقل از صدای آمریکا، «کارین ژان پییر» سخنگوی کاخ سفید گفت: «ما به استفاده از تمام ابزارهایی که در اختیار داریم ادامه خواهیم داد، تا مطمئن شویم که پیگیر پاسخگویی ایران هستیم.»

امّا جالب‌ترین واکنش را در میان مقامات ایالات متحده آمریکا متعلق به مشاور امنیت ملّی آمریکا است. به نقل از دویچه وله،‌ «جیک سالیوان» در گفت‌وگو با «CBS News» پیرامون تمرکز آمریکا بر روی آشوب‌های برخی از شهرهای ایران گفت که دولت بایدن از سال ۸۸ یاد گرفت که بیشتر به این مسائل توجه کند.

امّا سال ۸۸ چه اتفاقی افتاد؟

«اوباما» ۳۰ دی ۱۳۸۷ به عنوان چهل و چهارمین رئیس جمهور آمریکا شد. بایدن نیز نائب ریاست جمهوری او بود. اوباما رسماّ اعلام کرد که علاقمند به گسترش روابط با جهان اسلام است و در اولین مصاحبه خود پس از ورود به کاخ سفید به العربیه گفت:‌ «اگر کشورهایی مانند ایران مشت گره کرده خود را باز کنند، دستان ما را خواهند دید که به سوی آنها دراز شده است.»

برای اولین بار در تاریخ پس از انقلاب،‌ رئیس جمهور آمریکا طی یک پیام تلویزیونی مستقیماً با مردم و مقامات عالی نظام صحبت می‌کرد. اوباما در پیام نوروزی خود در اول فروردین سال ۱۳۸۸ گفت: «مایلم مستقیماً با مردم و رهبران جمهوری اسلامی صحبت کنم ... ما می‌دانیم که شما تمدن بزرگی هستید، دستاوردهای شما آمریکا و جهان را به تحسین واداشته است ... دولت من ... در صدد ایجاد پیوندی سازنده میان آمریکا، ایران و جامعه جهانی است.»

رئیس جمهور اسبق آمریکا بهار سال ۸۸ (۲۰۰۹ میلادی) به رهبر انقلاب نامه‌ای نوشت و طی آن درخواست کرد که برای شروع فصل جدیدی از مناسبات ایران - آمریکا به واشنگتن کمک کند. این نامه‌نگاری مصادف با گیرکردن ماشین جنگی بزرگترین قدرت مادی تاریخ در باتلاق غرب آسیا بود و محور مقاومت در آن برهه توانست خونین‌ترین جنگ قرن ۲۱ را برای ارتش متجاوز آمریکا رقم بزند. حزب الله لبنان نیز در سال ۲۰۰۶ توانست برای اولین بار از تاریخ تشکیل رژیم صهیونیستی، ارتش این رژیم را درهم بکوبد. منطقه غزه نیز در سال ۲۰۰۷ با کمک نیروی قدس و حزب الله رسماً از سلطه صهیونیست‌ها خارج شد.

از مفاد نامه اوباما گزارشی در دسترس نیست امّا «ویلیام برنز» رئیس فعلی سازمان CIA آمریکا در کتاب خاطرات خود نوشت: «در اوایل می (اردیبهشت ۱۳۸۸) اوباما نامه طولانی و محرمانه‌ای خطاب به آیت اللّه خامنه‌ای ارسال کرد. اوباما سعی کرد با نوشتن این نامه راهی باز کند.» رهبر انقلاب به این نامه پاسخ دادند.

رئیس سازمان اطلاعاتی CIA آمریکا در کتاب خود می‌نویسد  اوباما چند وقت بعد نامه دیگری به رهبرانقلاب می‌نویسد. برنز در ادامه ۲ نکته از مفاد نامه دوم منتشر کرد:‌ اول؛ پیشنهاد گفت‌وگو دوجانبه‌ و مخفیانه. دوم؛ معرفی برنز و تالوار از اعضای شورای امنیت آمریکا به عنوان نماینده واشنگتن در مذاکرات احتمالی.

با وقوع جنگ شهری در سال ۸۸ به مدیریت و رهبری موسوی، فرآیند ارتباط ایران و آمریکا متوقف شد.

رهبر انقلاب روز ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ در دیدار مسئولان نظام فرمودند: «اوباما یک نامه‌ی «فدایت شوم» برای ما نوشت و ما هم بعد از مدّتی یک جوابی به او دادیم و بلافاصله نامه‌ی دوّم را نوشت؛ من میخواستم باز هم جواب بدهم که در این بین فتنه‌ی ۸۸ پیشامد کرد؛ خوشحال رفتند سراغ فتنه‌گرها و دفاع از فتنه ...»

رهبر انقلاب روز ۲۹ خرداد ۱۳۸۸ نوشت: «از قول رئیس جمهور آمریکا (منظور اوباما) نقل شد که گفته ما منتظر چنین روزی بودیم که مردم به خیابانها بریزند. از آن طرف نامه بنویسند، اظهار علاقه‌ی به روابط کنند، ابراز احترام به جمهوری اسلامی بکنند، از این طرف این حرفها را بزنند. کدام را ما باور کنیم؟»

اوباما در تشریح وقایع انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۸۸ نوشت: «در شرایطی که این کشور وارد چرخه هرج‌ و مرج و سرکوبگری بیشتر می‌شد، ما راهبردمان را به‌سمت دومین گام راهبرد منع اشاعه‌ای خودمان تغییر دادیم. یعنی بسیج کردن جامعه بین‌المللی برای اعمال تحریم‌های اقتصادی سخت و چندجانبه‌ای که می‌تواند ایران را وادار به حضور در میز مذاکره کند.»

«ریچاد نفیو» معمار سنگین‌ترین تحریم تاریخ علیه ایران در کتاب «هنر تحریم» نوشت: [وجهه] احمدی نژاد پس از انتخاب مجددش در ژوئن ۲۰۰۹ (انتخابات ۱۳۸۸) به شدت خدشه دار شده بود ...  احمدی‌نژاد [دیگر] توانایی رسیدن به یک توافق برای ایران را نداشت.

مسئول وقت میز ایران در شورای امنیت دولت اوباما نوشت: [بر همین اساس] رئیس جمهور اوباما در نوامبر ۲۰۰۹ (آبان ۸۸) به «رایس» سفیر آمریکا در سازمان ملل، «هیلاری کلینتون» وزیر خارجه آمریکا و «تیموتی گایتنر» وزیر خزانه داری آمریکا اجازه داد تا برای تحریم پا پیش بگذارند.

بخشی از کتاب «هنر تحریم» |نویسنده: ریچاد نفیو

اوباما همچنین در خاطرات خود اعتراف بزرگی درباره تحریم‌های پیش از سال ۸۸ کرد و نوشت: «مشکل این بود که تحریم‌های موجود بیش از حد ضعیف بودند که بتوانند تأثیر داشته باشند. حتی متحدان آمریکا نظیر آلمان به تجارت خود با ایران ادامه می‌دادند و تقریباً همه نفت ایران را می‌خریدند.»

تیم سیاست خارجی آمریکا به رهبری کلینتون عازم بیش از ۱۰۰ کشور جهان شد و در نهایت توانست قطعنامه ۱۹۲۹ را در سالگرد فتنه موسوی و با اجماع جهانی به تصویب برساند. در سایه قطعنامه ۱۹۲۹ سنگین‌ترین تحریم تاریخ علیه ایران اعمال شد. کلینتون وزیر خارجه وقت آمریکا همان زمان در پاسخ به سؤال  واشنگتن پست که پرسیده بود قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت علیه ایران چه اثر قابل توجهی دارد؟ گفته بود: «این قطعنامه در حمایت از جنبش سبز صادر شده است.»

به نقل از نیویورک تایمز، «سالیوان» مشاور امنیت ملّی بایدن که در سال ۸۸ مشاور ارشد سیاسی وزیر خارجه وقت آمریکا بود، گفت: «کلینتون یک ائتلاف ایجاد کرد که به طرز فوق العاده‌ای در اعمال تحریم‌ها مؤثر واقع شد».

بازنویسی پروژه ۸۸ در ۱۴۰۱؟

تحریم‌های اعمالی پس از سال ۸۸ مقدمه برجام هسته‌ای شد. روند تحولات جاری نیز یادآور وقایع پس از کودتای ناموفق خرداد ۸۸ است که ایران را در مذاکرات هسته‌ای در موضع ضعف، برای پذیرش شروط تحمیلی واشنگتن قرار دهد.

همانگونه که قتل مشکوک ندا آقاسلطان در تابستان ۱۳۸۸ تبدیل به ترند رسانه‌های جهانی برای اجماع علیه ایران شد، ماجرای مبهم مهسا امینی در تابستان ۱۴۰۱ نیز رمز عملیات علیه ایران شده است.

هدف عدم رفع تحریم و امتیازگیری حداکثری از تهران است. سر ریز این عملیات نیز در رسانه‌های سعودی نمود پیدا کرده است. شبکه سعودی اینترنشنال مطلبی به نقل از فردی به نام سجادپور از موسسه کارنگی منتشر کرده که می‌گوید «تا وقتی رهبران جمهوری اسلامی بر ایران حکومت می‌کنند واشینگتن نمی‌تواند با تهران به توافق برسد و دولت بایدن به جای واکنش به نشانه‌ها[ی بیماری] به عامل آن واکنش نشان دهد که خود رژیم است.» این مواضع اعلامی یک معنا دارد:   آشوب‌ها جاری پروژه رژیم‌هایی در منطقه است که تمایلی به رفع تحریم‌های علیه ایران ندارند. مسئولیت ادامه تحریم‌های اقتصادی بر گرده جریان سیاسی/رسانه‌ای است که تهییج‌گر آشوب‌های اخیر بودند.

از سوی دیگر، جریان برانداز همچون سلطنت‌طلب‌ها، بهاییان و شاخه یهودیان متصل به صهیونیزم که به دنبال ویرانی و تجزیه ایران هستند، بازهم در این اغتشاش پای کار آمدن و نیت خود را آشکار کردن، همانگونه که فرشگردی‌ها در نامه به ترامپ و نفتالی بنت، به دنبال سقوط ایران و ایرانی بودند، در رزوهای گذشته، بازهم به میدان آمدند و با همان ادبیات سابق، به دنبال افزایش فشار بر مردم ایران شدند.